DBRS: Σταδιακή ανακούφιση για τους καταναλωτές της Ευρωζώνης

Ο χαμηλότερος πληθωρισμός, η προοπτική πτώσης των επιτοκίων και η επιστροφή σε πραγματικές αυξήσεις στους μισθούς προβλέπεται να προσφέρουν κάποια ανακούφιση στους καταναλωτές της ζώνης του ευρώ, παρόλο που η χρονιά ξεκίνησε με πιέσεις, κυρίως εξαιτίας των ψηλών τιμών, αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο οίκος αξιολόγησης Morningstar DBRS.

Σημειώνει, επίσης, ότι η κατεύθυνση που μπορεί να πάρουν οι γεωπολιτικές εντάσεις είναι πιθανόν να διακόψει τη σταδιακά βελτιούμενη τάση για την κατανάλωση των νοικοκυριών.

Όπως αναφέρει, τα οικονομικά σοκ των τελευταίων ετών έχουν οδηγήσει τις τιμές στα ύψη. Η ανάπτυξη της Ευρωζώνης για το 2023 αναμένεται να είναι 0,6%, επηρεαζόμενη κυρίως από την υποχώρηση της γερμανικής οικονομίας σε ανάπτυξη μόλις 0,3%.

Σε όλη την Ευρωζώνη, οι δείκτες κατανάλωσης των νοικοκυριών, λιανικής πώλησης και εμπιστοσύνης, δεν έχουν ανακάμψει πλήρως. Επιπρόσθετα σοκ, μπορούν να προκαλέσουν παράταση της κατάστασης και να καθυστερήσουν την ανάκαμψη, ενώ, όπως σημειώνει, ο πλήρης αντίκτυπος των ψηλών επιτοκίων δεν έχει γίνει ακόμη αισθητός σε όλες τις χώρες.

Υπάρχουν, ωστόσο, αναφέρει, μερικά σημάδια ότι οι σκληρές συνθήκες βελτιώνονται. Καθώς ο πληθωρισμός εναρμονίζεται με τον στόχο της ΕΚΤ, η νομισματική πολιτική θα αρχίσει σταδιακά να χαλαρώνει, δίνοντας ανακούφιση στους δανειζόμενους.

"Τα νοικοκυριά της ζώνης του ευρώ είχαν κάθε λόγο να ξεκινήσουν τη χρονιά με την αίσθηση της πίεσης γύρω από τις καταναλωτικές προοπτικές τους. Κρίσιμοι δείκτες κατανάλωσης δεν έχουν ακόμη ανακάμψει, και παρόλο που η σταθερή μείωση στις αυξήσεις τιμών αξίζει να εορταστεί, η μείωση του πληθωρισμού δεν είναι το ίδιο με τη μείωση των τιμών", είπε ο Jason Graffam, Αντιπρόεδρος του Global Sovereign Ratings. "Ωστόσο, η ισχυρή εργοδότηση, η επιστροφή της πραγματικής αύξησης των μισθών, και η αναμενόμενη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής πρέπει να δίνουν στους δανειζομένους κάποια ανακούφιση. Αυτό, φυσικά, θα εξαρτηθεί από την απουσία ακόμα μίας νέας έξαρσης των τιμών, που πιθανώς να προέρθει από την κλιμάκωση των υφιστάμενων διεθνών πολιτικών συγκρούσεων", πρόσθεσε.

Εξαιτίας των σύνθετων επιπτώσεων του πληθωρισμού, το κόστος αγαθών και υπηρεσιών είναι σήμερα αισθητά πιο ακριβό σε σύγκριση με πριν μερικά χρόνια. Ενδεικτικά, ο οίκος αξιολόγησης αναφέρει ότι από το τρίτο τρίμηνο του 2019 στο τρίτο τρίμηνο του 2023, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή για την ευρωζώνη αυξήθηκε αθροιστικά 17,9%. Αντίθετα, η αύξηση των εισοδημάτων δεν ήταν αντίστοιχη, με την άνοδο να κυμαίνεται στο 14,5% την ίδια περίοδο. Ως αποτέλεσμα, η πραγματική αύξηση των εισοδημάτων συρρικνώθηκε για δέκα συνεχόμενα τρίμηνα, από τον πρώτο τρίμηνο του 2021 και μετά. Επιπλέον, οι ραγδαίες αυξήσεις των επιτοκίων για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού οδήγησαν το κόστος δανεισμού και την τιμή νέας χρηματοδότησης στα ύψη, ειδικά για τα νοικοκυριά με κυμαινόμενο επιτόκιο στεγαστικού δανείου.

Ο DBRS αναφέρει ότι η οικονομία της ευρωζώνης αναμένεται να ευνοηθεί φέτος από τον χαμηλότερο πληθωρισμό και την υγιή αγορά εργασίας. Αναφέρει ότι μετά την κορύφωση του πληθωρισμού τον Μάρτιο 2023 στο 7,5%, αυτός έχει μειωθεί στο 3,9% τον Δεκέμβριο 2023. Επιπλέον, ο δομικός πληθωρισμός τους τελευταίους έξι μήνες αυξήθηκε μόλις 0,8%.

Η ανεργία στην ευρωζώνη τον Νοέμβριο 2023 μειώθηκε στο 6,4%, ένα ιστορικό χαμηλό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει ότι η οικονομία της ευρωζώνης θα διπλασιάσει την απόδοσή της σε σχέση με πέρσι και θα σημειώσει ανάπτυξη 1,2% το 2024, αν και το ποσοστό παραμένει χαμηλότερο από τον μέσο όρο ανάπτυξης των τελευταίων δέκα ετών, που κυμαινόταν στο 1,7%.

Σημειώνει ακόμα, ότι επιπρόσθετα στοιχεία για τη σταθερότητα των τιμών και της αγοράς εργασίας και μία σταδιακή οικονομική ανάκαμψη τους επόμενους μήνες, θα επιτρέψουν στην ΕΚΤ να μειώσει σταδιακά τα κύρια επιτόκια πολιτικής, ανακουφίζοντας περαιτέρω τα νοικοκυριά.

Υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η κλιμάκωση υφιστάμενων συγκρούσεων, όπως οι διακοπές στις εμπορικές διαδρομές στην Ερυθρά θάλασσα, ή η ανάδειξη νέων συγκρούσεων, μπορεί να επηρεάσουν σε διαφορετικό βαθμό τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, το κόστος μεταφοράς και τις τιμές σε κρίσιμες πρώτες ύλες.

"Θεωρούμε αυτούς τους βασικούς παράγοντες από τους οποίους θα μπορούσαν τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά να αναγκαστούν να αντιμετωπίσουν επίμονα ψηλές τιμές", σημειώνει ο οίκος αξιολόγησης, προσθέτοντας ότι ένα νέο σοκ στις τιμές μπορεί πιθανώς να ρίξει την ευρωπαϊκή οικονομία και να αυξήσει τους πιστωτικούς κινδύνους.

Από την άλλη, η επίλυση των υφιστάμενων συγκρούσεων μπορεί να επηρεαστεί από τις εκλογές παγκοσμίως. Όπως αναφέρει, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού παγκοσμίως αναμένεται να ψηφίσει σε εκλογές το 2024, σημειώνοντας ότι το εκλογικό έτος αρχίζει με την Ταϊβάν και κλείνει με τις ΗΠΑ, ενώ ενδιάμεσα μεσολαβούν οι Eυρωεκλογές και πολλές άλλες εθνικές εκλογές.

Το αποτέλεσμα και οι επακόλουθες αποφάσεις πολιτικής τα επόμενα χρόνια μπορεί να εντείνουν ή να απαλύνουν τις παγκόσμιες αναφλέξεις και πιθανώς να καθορίσουν την πορεία των μακροοικονομικών προοπτικών ευρύτερα και την κατανάλωση των ευρωπαϊκών νοικοκυριών πιο ειδικά, σημειώνει.