Kρυπτονομίσματα στην Κύπρο: Νομική ρύθμιση και προοπτικές στον κόσμο των ψηφιακών νομισμάτων

Του Μάριου Σταύρου*

Τα κρυπτονομίσματα είναι ψηφιακά χρήματα που δεν εκδίδονται ή ελέγχονται από κάποια κεντρική αρχή. Ελέγχονται από τους χρήστες τους, οι οποίοι και μπορούν να τα επενδύουν, να τα αποθηκεύουν, να τα ανταλλάσσουν ή ακόμη και να τα χρησιμοποιήσουν για διάφορες συναλλαγές.

Στον σύγχρονο ψηφιακό κόσμο που ζούμε, με τις ραγδαίες εξελίξεις, τα κρυπτονομίσματα είναι ολοένα και πιο σημαντικά στην παγκόσμια οικονομία και ιδιαίτερα στην Ευρώπη, αντιπροσωπεύοντας μια νέα μορφή ψηφιακού χρήματος.

Εντούτοις, διαφαίνεται ότι στην Κύπρο, όπως και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ξαφνική πρόοδος και η εξέλιξη αυτής της νέας οικονομικής πραγματικότητας των κρυπτονομισμάτων, θέτει νομικές προκλήσεις που αφορούν την παγκόσμια οικονομία, καθώς η νομοθεσία διαδραματίζει κρίσιμο και καθοριστικό ρόλο στην κατεύθυνση και την ασφάλεια της νέας αυτής τεχνολογίας.

Παρά την απουσία ενός ολοκληρωμένου νομικού πλαισίου για τα κρυπτονομίσματα στην Κύπρο, οι αρχές φαίνεται να έχουν αναλάβει αρκετές πρωτοβουλίες για να δημιουργήσουν ένα νομικό πλαίσιο που να μπορεί να προστατεύει τους πολίτες και παράλληλα να ενθαρρύνει την καινοτομία.

Μερικές από αυτές τις πρωτοβουλίες είναι ως εξής:

• Σύσταση ad hoc ομάδας εργασίας για την ανάπτυξη τεχνολογίας blockchain στην Κύπρο, με αποστολή τη μελέτη πιθανών εφαρμογών της τεχνολογίας blockchain στο δημόσιο τομέα.
• Ίδρυση της Κυπριακής Επιτροπής Προώθησης Τεχνολογίας και Κρυπτονομισμάτων Blockchain με στόχο την ανάπτυξη μιας φιλόδοξης στρατηγικής για να γίνει η Κύπρος κέντρο καινοτομίας και ανάπτυξης στον τομέα αυτό.
• Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου διεξήγαγε δημόσια διαβούλευση το 2020 για να συγκεντρώσει απόψεις και προτάσεις από ενδιαφερόμενα μέρη που εμπλέκονται στη ρύθμιση των υπηρεσιών που σχετίζονται με κρυπτονομίσματα.
• Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA) υπέβαλε επιστολή προθέσεων το 2021 για τη διεξαγωγή μελέτης σχετικά με την ανάπτυξη των κρυπτονομισμάτων στην Ευρώπη και τη διατύπωση συστάσεων σχετικά με την πιθανή νομοθεσία τους.

Ειδικότερα, η εγκύκλιος που εξέδωσε ο Έφορος Εταιρειών το 2018, ορίζει ότι οι εταιρείες που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στον κλάδο των κρυπτονομισμάτων πρέπει να δηλώσουν τη φύση των δραστηριοτήτων τους όπως «πάροχος υπηρεσιών κρυπτονομισμάτων» στο έντυπο HE32.

Επίσης, σύμφωνα με την εγκύκλιο της Φορολογίας Εισοδήματος του 2019 για τον φόρο εισοδήματος, οι συναλλαγές σε κρυπτονομίσματα που πραγματοποιούνται για προσωπικό συμφέρον δεν θεωρούνται φορολογητέες, ενώ οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο επιχειρηματικών δραστηριοτήτων υπόκεινται σε κανόνες φορολογίας εισοδήματος.

Επιπλέον, οι κερδοφόρες πωλήσεις κρυπτονομισμάτων υπόκεινται σε φόρο κεφαλαιουχικών κερδών εκτός εάν αποδειχθεί ότι το κρυπτονόμισμα είναι εμπόρευμα.

Η εγκύκλιος της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) του 2020 αναφέρει ότι οι υπηρεσίες που σχετίζονται με κρυπτονομίσματα, όπως η διαχείριση λογαριασμών και οι πλατφόρμες συναλλαγών, δεν χρήζουν άδειας από την ΚΤΚ, αλλά πρέπει να συμμoρφώvoνται µε τους κανονισμούς για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AML/CFT).

Η κυπριακή οικονομία αναμένεται να επωφεληθεί σημαντικά από την ανάπτυξη της βιομηχανίας κρυπτονομισμάτων. Τα πιθανά οφέλη περιλαμβάνουν την προώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας, τη μετατροπή της Κύπρου σε σημαντικό κόμβο κρυπτονομισμάτων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Ωστόσο, οι αρχές θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και τους κινδύνους που συνεπάγεται η ταχεία ανάπτυξη αυτής της νέας τεχνολογίας. Σε αυτό το πλαίσιο αξίζει να σημειωθεί ότι η νομοθεσία για τα κρυπτονομίσματα της Κύπρου έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιπτώσεις.

Από τη μία πλευρά, η νομοθεσία μπορεί να αυξήσει τη διαφάνεια, την ασφάλεια και την εμπιστοσύνη στη χρήση και τη διαπραγμάτευση κρυπτονομισμάτων, καθώς και να συμβάλλει στη συμμόρφωση με τους διεθνείς κανόνες για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και της φοροδιαφυγής.

Ενώ από την άλλη πλευρά, η νομοθεσία αυτή μπορεί να επιβάλλει περιορισμούς, υποχρεώσεις και φόρους σε χρήστες αλλά και παρόχους υπηρεσιών που σχετίζονται με κρυπτονομίσματα, γεγονός που μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη ζωτικότητα, τη δημιουργικότητα και τις επιδόσεις του ψηφιακού οικονομικού κλάδου.

Επιπλέον, η νομοθεσία θα μπορούσε να αλλάξει τη φύση και τα χαρακτηριστικά των κρυπτονομισμάτων ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες, χωρίς την ανάγκη παρέμβασης από τραπεζικά ιδρύματα ή κυβερνήσεις. Είναι επομένως σημαντικό να δημιουργηθεί ισορροπία μεταξύ των πλεονεκτημάτων και των κινδύνων της νομοθεσίας για τα κρυπτονομίσματα.

Η κυπριακή νομοθεσία πρέπει να είναι προσαρμόσιμη και ευέλικτη προκειμένου να ανταποκριθεί στις μεταβαλλόμενες ανάγκες και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Με αυτόν τον τρόπο, η Κύπρος μπορεί να εκμεταλλευτεί τα οφέλη της βιομηχανίας κρυπτονομισμάτων, προστατεύοντας παράλληλα τα συμφέροντα των πολιτών της.

Συνοψίζοντας, η τεχνολογία κρυπτονομισμάτων έχει τη δυνατότητα να ανοίξει νέους δρόμους και ορίζοντες για την κυπριακή οικονομία. Η Κύπρος μπορεί να επωφεληθεί από αυτή την τεχνολογία μέσω στρατηγικής και συνετής νομοθετικής ρύθμισης.

*Junior Lawyer

Πηγές

• Εφορία Εταιρειών Κύπρου (2023, 20 Ιουλίου). Εγκύκλιος για τη δήλωση των δραστηριοτήτων σχετικά με κρυπτονομίσματα στη φόρμα HE32. Λευκωσία, Κύπρος.
• Εφορία Εισοδήματος Κύπρου (2023, 20 Ιουλίου). Εγκύκλιος για τη φορολόγηση των συναλλαγών σε κρυπτονομίσματα. Λευκωσία, Κύπρος
• Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (2023, 20 Ιουλίου). Εγκύκλιος για τη ρύθμιση των υπηρεσιών σχετικά με κρυπτονομίσματα που δεν αποτελούν νόμιμο μέσο πληρωμής. Λευκωσία, Κύπρος.
• Γραφείο του Πρωθυπουργού (2023, 20 Ιουλίου). Σύσταση Ad Hoc Ομάδας Εργασίας για την ανάπτυξη της τεχνολογίας Blockchain στην Κύπρο. Λευκωσία, Κύπρος.