Νέοι Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας-Νέα Πρόκληση

Με την είσοδο στο Φθινόπωρο εισερχόμαστε και στην νέα δικαστική χρονιά, έχοντας να διαχειριστούμε μια ριζική μεταρρύθμιση με την εφαρμογή των Νέων Κανονισμών Πολιτικής Δικονομίας. Μια ιδιαιτέρως ολιστική και ολοκληρωτική αλλαγή των διαδικαστικών κανονισμών πολιτικής δικονομίας, έχει τεθεί σε εφαρμογή από την 01/09/2023, με τους περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικούς Κανονισμούς του 2023, όπως αυτοί εκδόθηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο Κύπρου.

Σύμφωνα με τους ίδιους τους Νέους Κανονισμούς, ο πρωταρχικός σκοπός τους είναι η παροχή στο δικαστήριο δυνατότητας χειρισμού υποθέσεων κατά τρόπο δίκαιο και με αναλογικό κόστος. Ο χειρισμός υπόθεσης δίκαια και με αναλογικό κόστος περιλαμβάνει, στον βαθμό που είναι πρακτικά εφικτό:

• τη διασφάλιση ότι οι διάδικοι τίθενται επί ίσοις όροις
• την εξοικονόμηση δαπανών
• τον χειρισμό μιας υπόθεσης με τρόπους αναλογικούς προς
• το υπό αναφορά χρηματικό ποσό
• τη σοβαρότητα της υπόθεσης
• την πολυπλοκότητα των θεμάτων
• τις οικονομικές συνθήκες κάθε διαδίκου
• τη διασφάλιση ταχέος και δίκαιου χειρισμού
• την κατανομή σε αυτήν κατάλληλου μέρους των πόρων του δικαστηρίου, λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης για κατανομή πόρων και σε άλλες υποθέσεις και
• την επιβολή συμμόρφωσης με κανονισμούς και διατάγματα.

Οι Κανονισμοί δίνουν στο δικαστήριο την δυνατότητα να προάγει τον πρωταρχικό σκοπό με την ενεργό διαχείριση υποθέσεων. Η ενεργός διαχείριση υποθέσεων περιλαμβάνει:

• την ενθάρρυνση των διαδίκων να συνεργάζονται μεταξύ τους κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας∙
• τον προσδιορισμό των ζητημάτων σε πρώιμο στάδιο∙
• τη λήψη απόφασης το συντομότερο ως προς το ποια ζητήματα χρήζουν ενδελεχούς ελέγχου και εκδίκασης και ακολούθως τη συνοπτική διεκπεραίωση των υπολοίπων∙
• τη λήψη απόφασης ως προς τη σειρά επίλυσης των ζητημάτων∙
• την ενθάρρυνση των διαδίκων στη χρήση διαδικασίας Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών, αν το δικαστήριο το κρίνει πρέπον, και τη διευκόλυνση της χρήσης τέτοιας διαδικασίας∙
• την υποβοήθηση των διαδίκων προς διευθέτηση ολόκληρης ή μέρους της υπόθεσης∙
• τον καθορισμό χρονοδιαγραμμάτων ή διαφορετικά τον έλεγχο της προόδου της υπόθεσης∙
• τη στάθμιση κατά πόσον τα πιθανά οφέλη πραγματοποίησης συγκεκριμένου βήματος δικαιολογούν το κόστος λήψης του∙
• τον χειρισμό όσο το δυνατόν περισσότερων πτυχών της υπόθεσης κατά τον ίδιο χρόνο∙
• τον χειρισμό της υπόθεσης χωρίς να χρειάζεται η παρουσία των διαδίκων στο δικαστήριο∙
• την αξιοποίηση της τεχνολογίας∙ και
• την έκδοση οδηγιών για διασφάλιση της ταχείας και αποτελεσματικής εκδίκασης της υπόθεσης.

Το στοίχημα και το ερώτημα το οποίο προκύπτει και αναφύεται, είναι το αν θα επιτευχθεί επιτυχώς ο πρωταρχικός σκοπός των Νέων Κανονισμών και με ποιο τίμημα ή κόστος. Οι νέοι κανονισμοί είναι ένα τεράστιο άλμα και μια μετάβαση απότομη, θα τολμούσα να πω, που αναπόφευκτα θα γεννήσει δυσκολίες και αδιέξοδα. Σίγουρα η νοοτροπία και η κουλτούρα της γρηγορότερης και ορθότερης απονομής της δικαιοσύνης, είναι κάτι το οποίο πρέπει να καλλιεργηθεί και να δημιουργηθεί τόσο από τους δικηγόρους όσο και από τους Δικαστές. Ωστόσο, στα μεγάλα άλματα και τις μεγάλες ταχύτητες ο κίνδυνος και το ρίσκο ζημιάς, είναι πάντοτε ιδιαίτερα αυξημένο. Σε τέτοιου είδους αλλαγές, η μετάβαση θα έπρεπε να είναι ομαλή και σε πιο ελεγχόμενη ταχύτητα, κάτι που ίσως να μην έχει ληφθεί δεόντως υπόψη, από τα κέντρα λήψεως των αποφάσεων.

Σε κάθε περίπτωση, η πρόκληση για εμάς τους δικηγόρους είναι ενώπιον μας και οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι να ανταπεξέλθουμε σε αυτή την ριζική μεταρρύθμιση και να παρέχουμε στους πελάτες μας την καλύτερη δυνατή παροχή ποιοτικών και αποτελεσματικών υπηρεσιών. Έχουμε πλήρη συναίσθηση και υψηλό αίσθημα ευθύνης του ρόλου και του έργου μας, που δεν είναι άλλο από τον σύντομο, αποτελεσματικό και κατά τρόπο δίκαιο και τεκμηριωμένο χειρισμό των υποθέσεων μας.

Με τους Νέους Κανονισμούς και εντρυφώντας σε αυτούς, θα προσπαθήσουμε να αντλήσουμε όλα διαδικαστικά εργαλεία που μας παρέχονται, ούτως ώστε να επιτελέσουμε πιο αποτελεσματικά το έργο μας. Έχω την απόλυτη πεποίθηση ότι όλοι οι δικηγόροι, με επαγγελματική επάρκεια και αφοσίωση στο καθήκον μας, θα καταφέρουμε να ανταπεξέλθουμε με επιτυχία και σε αυτή την πρόκληση και θα συνεισφέρουμε συλλογικά στην νέα αυτή μεταρρύθμιση που έχει ξεκινήσει να εφαρμόζεται και να υλοποιείται.

*Κλέαρχος Χριστοφή, Επικεφαλής Δικαστικού Τμήματος, Ε&Γ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ Δ.Ε.Π.Ε.