Η Κομισιόν για την πρόσβαση της Κύπρου στο SIS και η προοπτική συμμετοχής στη ζώνη Σένγκεν

Στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (Schengen Information System - SIS) εντάχθηκε από την Τρίτη η Κύπρος, όπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η ένταξη στο SIS-η οποία δεν ισοδυναμεί με ένταξη στο χώρο του Σένγκεν-δίνει στις κυπριακές αρχές πρόσβαση στο σύστημα πληροφοριών για την ασφάλεια και τη διαχείριση των συνόρων των χωρών που συμμετέχουν.

Ειδικότερα, η σύνδεση της Κύπρου με το SIS επιτρέπει στις κυπριακές αρχές να λαμβάνουν και να ανταλλάσσουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο με όλες τις χώρες που συμμετέχουν στο SIS, σχετικά με καταζητούμενα ή αγνοούμενα πρόσωπα, υπηκόους τρίτων χωρών χωρίς νόμιμο δικαίωμα διαμονής στην ΕΕ και απολεσθέντα ή κλαπέντα αντικείμενα (π.χ. αυτοκίνητα, πυροβόλα όπλα, σκάφη και έγγραφα ταυτότητας).

Στο πλαίσιο της συμμετοχής της στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν, η Κύπρος έχει δημιουργήσει ειδικό Γραφείο SIRENE για τον συντονισμό της ανταλλαγής πληροφοριών και της συνεργασίας σχετικά με τις καταχωρίσεις στο SIS. Το γραφείο αποτελεί μέρος του δικτύου εθνικών Γραφείων SIRENE που υποστηρίζουν τη λειτουργία του SIS.

Το ανανεωμένο σύστημα πληροφοριών λειτουργεί από τις 7 Μαρτίου 2023, έχοντας ενισχυθεί με νέες κατηγορίες συναγερμών, βιομετρικά στοιχεία όπως αποτυπώματα παλάμης, δακτυλικά αποτυπώματα και αρχεία DNA για πρόσωπα που αγνοούνται, καθώς και πρόσθετα εργαλεία για την καταπολέμηση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας. Πλέον το ανανεωμένο SIS λειτουργεί σε 31 ευρωπαϊκές χώρες (27 κράτη μέλη της ΕΕ και χώρες συνδεδεμένες με τον χώρο Σένγκεν).

Υπενθυμίζεται πως η Κύπρος δεν συμμετέχει ακόμα στο χώρο του Σένγκεν, εντός του οποίου οι πολίτες μπορούν να διακινούνται χωρίς διατυπώσεις στα εσωτερικά σύνορα και τα αεροδρόμια, και δεν αναμένεται να ενταχθεί πριν από τη λύση του Κυπριακού. Τα μόνα κράτη μέλη της ΕΕ που παραμένουν εκτός του χώρου του Σένγκεν εκτός από την Κύπρο, είναι η Ιρλανδία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία.

Οι διαδικασίες για ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη καθώς, παρά το πράσινο φως από την Κομισιόν και τη στήριξη με ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Αυστρία και οι Κάτω Χώρες μπλόκαραν την είσοδο της Βουλγαρίας και η Αυστρία την είσοδο της Ρουμανίας τον Δεκέμβριο στο Συμβούλιο της ΕΕ.

Η Ιρλανδία παραμένει εκτός του χώρου Σένγκεν καθώς ισχύει εξαίρεση για λόγους που έχουν να κάνουν με την ελεύθερη διακίνηση με το Ηνωμένο Βασίλειο και ειδικότερα τη Βόρεια Ιρλανδία.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Κομισιόν τον περασμένο Νοέμβριο, όταν είχε δώσει το πράσινο φως σε Κροατία (η οποία έκτοτε μπήκε στο Σένγκεν), Βουλγαρία και Ρουμανία, βάσει της Πράξης Προσχώρησης του 2003, συγκεκριμένες πρόνοιες του κεκτημένου Σένγκεν ισχύουν ήδη από την ένταξη της Κύπρου.

Στις 28 Μαΐου 2019, προστίθεται, «η Κύπρος δήλωσε την θέληση και τη δέσμευσή της να εφαρμόσει όλα τα μέρη του κεκτημένου Σένγκεν και να υπόκειται σε αξιολογήσεις, στον βαθμό που είναι εφικτό δεδομένων των ειδικών συνθηκών της Κύπρου όπως αναγνωρίζονται στο Πρωτόκολλο 10 της Πράξης Προσχώρησης του 2003».