Η ενεργειακή μετάβαση στην Κύπρο και η συμβολή του Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφος

Η ενεργειακή μετάβαση είναι μια αναγκαιότητα προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να ανοίξει η διάβαση για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη. Σ΄ αυτή την κατεύθυνση, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει εκπονήσει το δικό της ενεργειακό σχέδιο μετάβασης. Ταυτόχρονα έχει δεσμευθεί σε συγκεκριμένες παρεμβάσεις για πράσινες ενεργειακές επενδύσεις και σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης.

Αξιοποιεί ευρωπαϊκά και εγχώρια χρηματοδοτικά εργαλεία για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος. Όμως, κάθε μετάβαση έχει κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη έγκαιρα και να αντιμετωπιστούν. Μια από τις επιπτώσεις έχει να κάνει με το ανθρώπινο δυναμικό που εργάζεται στην ηλεκτροπαραγωγή αφού η μετάβαση θα δημιουργήσει απώλειες στις θέσεις εργασίας. Αυτό το ανθρώπινο δυναμικό θα αναγκαστεί να βελτιώσει τις γνώσεις του και τις δεξιότητές του για να ενταχθεί στις θέσεις εργασίας που δημιουργεί η πράσινη οικονομία.

Το πρόβλημα για την Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι τόσο έντονο όπως είναι στο υπόλοιπα κράτη της ΕΕ γιατί η ηλεκτροπαραγωγή της δε στηρίζεται στη χρήση λιγνίτη και συνεπώς ο αριθμός των εργαζομένων, που πιθανόν απωλέσουν τις θέσεις εργασίας τους, είναι πολύ μικρότερος. Συνήθως, ο μεγάλος αριθμός εργαζομένων βρίσκεται στην ηλεκτροπαραγωγή με τη χρήση λιγνίτη.

Στους σχεδιασμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας προβλέπεται η πιθανή αναβάθμιση γνώσεων και δεξιοτήτων σε πάνω από 210 άτομα που εργάζονται στην ηλεκτροπαραγωγή ή σε συνδεδεμένους κλάδους με την ηλεκτροπαραγωγή.

Ταυτόχρονα προβλέπεται η δημιουργία νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας στη νέα μορφή που θα πάρει η ηλεκτροπαραγωγή καθώς και στη μεταφορά, εγκατάσταση, συντήρηση και αποσυναρμολόγηση των συστημάτων αποθήκευσης 300 MWh. Νέες θέσεις εργασίας προβλέπονται και στις εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών συστημάτων. Η ολοκλήρωση της ενεργειακής μετάβασης θα διαμορφώσει μια νέα κατάσταση στον χώρο της ενέργειας και τυχόν αστοχίες θα έχουν κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις. Η μετάβαση πρέπει να γίνει συντονισμένα, με την κοινωνία και τις εκφράσεις της, για να έχει πετυχημένη εξέλιξη.

Μέσα από διαβούλευση και συμμετοχή στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση όλων των φορέων μπορεί η μετάβαση να γίνει δύναμη ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος. Είναι μια πρόκληση για όλους. Φυσικά και για το Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος.

Γι΄ αυτό και τα θέματα ενεργειακής μετάβασης, οι απαιτούμενες επενδύσεις στην πράσινη ηλεκτροπαραγωγή και γενικά στην πράσινη οικονομία, σε συνδυασμό με το ανθρώπινο δυναμικό, δεν έμειναν εκτός ενδιαφέροντος του συγκεκριμένου Πανεπιστημίου. Αντίθετα το Πανεπιστήμιο πήρε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και σε συνεργασία με πανεπιστήμια κρατών-μελών της ΕΕ και άλλους φορείς προχωρά αυτή την περίοδο στη διερεύνηση των αναγκών και δεξιοτήτων που απαιτούνται να αποκτήσει το ανθρώπινο δυναμικό της ηλεκτροπαραγωγής της Κύπρου ώστε να μεταβεί απρόσκοπτα σε ποιοτικές θέσεις εργασίας της πράσινης οικονομίας. Μελετά τις πράσινες επενδύσεις που έχει ανάγκη η τοπική κοινωνία και η οικονομία.

Μέσα από την καταγραφή των απόψεων και των εμπειριών των ίδιων των εργαζομένων καθώς και των επιχειρηματιών της πράσινης ενέργειας καταγράφει και αποτυπώνει τις ανάγκες της αγοράς και τις απαιτήσεις σε γνώσεις και δεξιότητες που αυτή έχει ανάγκη. Μελετά τη διεθνή εμπειρία ανιχνεύοντας καλές πρακτικές και αστοχίες από ανάλογες μεταβάσεις και στοχεύει στη δημιουργία και έκδοση ενός οδηγού καλών πρακτικών. Αυτό θα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για όλους όσους έχουν την ευθύνη των αποφάσεων για την ενεργειακή μετάβαση. Θα είναι χρήσιμο για τον επιχειρηματικό κόσμο αλλά και για τους φοιτητές μας.

Το Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος, σε συνεργασία με άλλα πανεπιστήμια από το εξωτερικό, δημιουργεί αυτό το διάστημα, στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος “Powering up former energy sector workers to re-enter the job market”, έναν οδηγό σπουδών πάνω στον οποίο θα στηριχθεί η αναβάθμιση γνώσεων και δεξιοτήτων των εργαζομένων.

Τέλος, διαθέτει Πτυχιακά και Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών που σχετίζονται με τα Πράσινα Επαγγέλματα και την Πράσινη Οικονομία στα πεδία του Τουρισμού, της Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Διοίκησης Αειφορίας, της Εκτίμησης και Ανάπτυξης Ακινήτων, του Χώρου και Εταιρικής Ταυτότητας, της Αρχιτεκτονικής καθώς και του Ψηφιακού Marketing.

*Ο Σωτήρης Αποστολόπουλος είναι Λέκτορας Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης / Συντονιστής του Πτυχίου στη Διοίκηση Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφος