Γιατί σκαλώνει το «e-kalathi»: Αγκάθια, «αχρείαστος ντόρος» και κίνδυνος καρτέλ

Δεν φαίνεται να προχωρά ως έχει η εφαρμογή παρακολούθησης τιμών βασικών προϊόντων, «e-kalathi», όπως φάνηκε και από την έναρξη της διαβούλευσης του εν λόγω νομοσχεδίου ενώπιον της Επιτροπής Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.

Έπειτα από μία συζήτηση μεγατόνων, με τον υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας να αφήνει αιχμές, αναφερόμενος σε κουλτούρα που δεν αντέχει τη διαφάνεια και έλεγχο της αγοράς από κάποιους, το κρίσιμο νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί εκ νέου και με διορθώσεις στη Βουλή.

Διαβάστε εδώ: Φρενάρει και πάει σε νέα διαβούλευση το e-καλάθι... Δυσφορία Παπαναστασίου

Σκοπός του νομοσχεδίου, σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό, Γιώργο Παπαναστασίου και την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή, είναι να αποτελέσει ένα ψηφιακό εργαλείο καταγραφής και παρακολούθησης τιμών με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και της ενδελεχούς ενημέρωσης των καταναλωτών, όπως επίσης της δυνατότητας σύγκρισης τιμών.

Τόσο οι σύνδεσμοι λιανεμπορίου, υπεραγορών, καταναλωτών και προμηθευτών όσο και η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού εξέφρασαν έντονες επιφυλάξεις όσον αφορά το νομοσχέδιο που αφορά στη ρύθμιση της διαδικασίας καταγραφής και παρακολούθησης τιμών λιανικής πώλησης καταναλωτικών προϊόντων.

Διαβάστε εδώ: Η ανάσα από μηδενικό ΦΠΑ, τα νέα προϊόντα στη λίστα και το e-kalathi

«Η διαφάνεια μειώνει τον ανταγωνισμό»
Η μη πρόσκρουση σε αρχές της ελεύθερης αγοράς και του ίσου ανταγωνισμού αναμένεται να αποτελέσει σπαζοκεφαλιά για την αρμόδια Υπηρεσία.

Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση εκπροσώπου της ΕΠΑ, η οποία προειδοποίησε ότι με το λανσάρισμα της πλατφόρμας, η διαφάνεια και οι στρεβλώσεις στην αγορά ενδεχομένως να συμβάλουν στη δημιουργία καρτέλ.

Την ίδια ώρα, η αλληλοπαρακολούθηση μεταξύ των υπεραγορών, μιας και θα υπάρχει πλήρης διαφάνεια στην τιμολογιακή πολιτική, πιθανόν να δημιουργήσει ομοιόμορφες τιμές στην αγορά, στερώντας σημαντικά την μέχρι τώρα ανταγωνιστικότητα μεταξύ των λιανεμπόρων τροφίμων.

Σε δηλώσεις του στο InBusinessNews, ο γενικός γραμματέας του Παγκύπριου Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου (ΠΑΣΥΛΕ), Μάριος Αντωνίου, επεσήμανε ότι στον τομέα των υπεραγορών επικρατεί οξύς και έντονος ανταγωνισμός, ο οποίος λειτουργεί ξεκάθαρα προς όφελος του καταναλωτή που γνωρίζει, τόσο τις τιμές όσο και τις προσφορές.

«Το νομοσχέδιο για το e-kalathi δεν αποτελεί μέτρο αναχαίτισης των αυξήσεων, αντιμετώπισης των πληθωριστικών πιέσεων, ενώ δεν είναι σε θέση να στηρίξει τους καταναλωτές», σημείωσε ο κ. Αντωνίου, διευκρινίζοντας ότι οι υπεραγορές διατηρούν, με προσφορές και εκπτώσεις, αμείωτο τον μεταξύ τους ανταγωνισμό.

Πολλής ντόρος, ενώ προκύπτουν θέματα ανταγωνισμού

Αναφερόμενος στη διαπίστωση της ΕΠΑ ότι το νομοσχέδιο ενδέχεται να εγκυμονεί κινδύνους σε θέματα ελεύθερου ανταγωνισμού, ο γ.γ. του ΠΑΣΥΛΕ διερωτήθηκε για ποιο λόγο δημιουργείται «αχρείαστος ντόρος» για την εφαρμογή του εν λόγω νομοσχεδίου.

Σχολιάζοντας την τοποθέτηση της κυβέρνησης ότι πρόκειται για μέτρο ανακούφισης των καταναλωτών που δοκιμάστηκε με επιτύχια στην Ελλάδα, ο κ. Αντωνίου υπογράμμισε ότι η εμπειρία κατέδειξε πως η εφαρμογή e-καταναλωτής, ήταν το τελευταίο μέσο ενημέρωσης των καταναλωτών για τις τιμές των προϊόντων.

Τα αγκάθια και ο άνισος ανταγωνισμός

Οι λιανέμποροι τροφίμων εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις και προβληματισμούς για τη φύση του νομοσχεδίου, τονίζοντας την ανάγκη σύγκρισης όμοιων προϊόντων, με ίδιο γραμμικό κώδικα.

Ταυτόχρονα, ζήτημα προκύπτει και για τα προϊόντα, στα οποία εμπλέκεται ο παράγων ποιότητα, όπως φρέσκα προϊόντα, είδη φρουταρίας, ψαραγοράς και κρεοπωλείου, καθώς δύσκολη εξίσωση φαίνεται να αποτελεί η σύγκριση των τιμών σε αυτές τις κατηγορίες.

Εξάλλου, ένα από τα πιο καίρια αγκάθια του νομοσχεδίου είναι ο ενδεχόμενος άνισος ανταγωνισμός μεταξύ μικρών και μεγάλων υπεραγορών. «Όταν, βάσει της εν λόγω νομοθεσίας, είναι υποχρεωμένες να συμμετάσχουν επιχειρήσεις τροφίμων με ετήσιο τζίρο άνω των €2 εκατ., είναι ηλίου φαεινότερο ότι οι μικρές υπεραγορές και τα συνοικιακά μπακάλικα δεν θα έχουν την ίδια αγοραστική δύναμη και εξίσου ανταγωνιστικές λιανικές τιμές σε σχέση με υπεραγορές με πολλαπλάσιο τζίρο», εξήγησε ο κ. Αντωνίου.

Τα προϊόντα του καλαθιού
Σε πρώτη φάση, η ψηφιακή πλατφόρμα «e-kalathi» θα λειτουργήσει με 350 προϊόντα, με ασφαλιστικές δικλείδες προκειμένου να αποφευχθούν οι τιμές κράχτες από υπεραγορές.

Ωστόσο, λόγω του παράλληλου εμπορίου και των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που διατηρούν σχεδόν όλες οι υπεραγορές, ο καταρτισμός τελικής λίστας προϊόντων δεν αναμένεται να αποτελέσει εύκολη υπόθεση.

Μεταξύ των κατηγοριών προϊόντων για τα οποία θα υποβάλλονται καθημερινά οι τιμές ηλεκτρονικά, συγκαταλέγονται τα τρόφιμα, τα βρεφικά είδη, τα είδη οικιακής χρήσης, τα αναψυκτικά, τα αλκοολούχα ποτά, το νερό, οι χυμοί, τα είδη προσωπικής φροντίδας και οι τροφές για κατοικίδια.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου, οι επιχειρήσεις τροφίμων και/ή άλλων προϊόντων με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των €2 εκατ., βάσει των οικονομικών καταστάσεων της αμέσως προηγούμενης οικονομικής περιόδου, έχουν υποχρέωση υποβολής τιμών πώλησης προϊόντων μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, καθημερινά το αργότερο μέχρι τις 08:00 (το πρωί).