Ξεκρέμαστο το Blockchain-Έκοψε το νομοσχέδιο η Νομική Υπηρεσία

Το νομοσχέδιο που θα αφορούσε τις αποκεντρωμένες τεχνολογίες-το κατά κόσμον blockchain-, έχει δεχθεί…κόκκινη κάρτα από τη Νομική Υπηρεσία. Αποτέλεσμα να μην προχωρήσει περαιτέρω η προώθησή του, με τους λόγους της απόρριψης, όπως πληροφορείται το InBusinessNews, να αφορούν την διαπιστωνόμενη από την Γενική Εισαγγελία αντισυνταγματικότητά του και τον νομοθετικό πλεονασμό που προκύπτει από τον ύπαρξή του. Πρόκειται για εξέλιξη που έχει προκαλέσει την έντονη αντίδραση του νομικού κόσμου, όπως και γενικότερα του ιδιωτικού τομέα.

Το χρονικό…

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η Κυπριακή Δημοκρατία υπέγραψε την Ευρωπαϊκή Συνεργασία Τεχνολογίας Blockchain στις 4 Ιουνίου 2018, και μαζί με άλλα έξι κράτη μέλη προσυπέγραψε την κοινή Δήλωση των χωρών του Νότου της Μεσογείου για την Τεχνολογία Κατανεμημένου Καθολικού (‘Declaration of the Southern Mediterranean Countries on Distributed Ledger Technologies’) στις 4 Δεκεμβρίου 2018, με στόχο να ενισχύσουν τη συνεργασία στον ψηφιακό τομέα και να καταστήσουν τον Νότο της Ευρώπης ηγέτη στις αναδυόμενες τεχνολογίες.

Για τον λόγο αυτό εκπονήθηκε η Εθνική Στρατηγική Blockchain, η οποία θα επιδίωκε να βασιστεί σε αυτές τις προσπάθειες και στόχευε στην προώθηση της αξιοποίησης και ορθής εφαρμογής της Τεχνολογίας Κατανεμημένου Καθολικού (Distributed Ledger Technology) και της τεχνολογίας αλυσίδας συστοιχιών (Blockchain), όχι μόνο στον δημόσιο, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα στην Κύπρο.

Στα επόμενα χρόνια που ακολούθησαν, η Στρατηγική αυτή πέρασε απ’ όλα τα στάδια που επιβάλλονταν για να δημιουργηθεί το νομοσχέδιο με τίτλο «ο Περί τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού νόμος του 2021». Απ’ εκεί έγινε μία σημαντική διαβούλευση με τη συμμετοχή του Υπουργείου Οικονομικών, ιδιωτών, πανεπιστημίων, την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου, τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο, την JCC και τον οργανισμό Cyprus Blockchain Technologies. Όλοι από τη θέση τους κατέθεσαν τις απόψεις και τα σχόλια τους επί του προτεινόμενου νομοσχεδίου.

Το «όχι» της Νομικής Υπηρεσίας

Από τη συλλογή των σχολίων το 2021 και την επανεξέταση του νομοσχεδίου νομοθετικά, πέρασε κάτι περισσότερο από ένας χρόνος, με την Νομική Υπηρεσία προσφάτως να το κρίνει ως αντισυνταγματικό και ουσιαστικά να το παραπέμπει στις ελληνικές καλένδες.

Οι λόγοι, όπως ανέφεραν στο InBusinessNews αρμόδιες καλά ενημερωμένες πηγές, είναι γιατί οι πρόνοιες του νομοσχεδίου ήταν πλεονασματικές και ενδεχομένως να δημιουργούσαν περιορισμούς. Δηλαδή, όροι και σημεία του προτεινόμενου νομοσχεδίου, λόγω του ότι επεξηγούνταν σε άλλες υφιστάμενες νομοθεσίες και επομένως θα δημιουργείτο πλεονασμός.

Με την απόφαση της Νομικής Υπηρεσίας να ήταν κάθετη και ξεκάθαρη –μετά πλέον και την εκλογή της νέας κυβέρνησης- το Υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να αποσύρει το νομοσχέδιο. Την κίνηση αυτή, όπως μας επεξηγήθηκε, την έλαβε το ΥΠΟΙΚ με βάση τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας, αλλά και της αναμενόμενης ψήφισης του ευρωπαϊκού κανονισμού MiCA από τα όργανα των Βρυξελλών, κατά τους επόμενους μήνες. Ο MiCA, όπως θεωρούν στο ΥΠΟΙΚ, θα καλύπτει αρκετά ζητήματα που αφορούν τις τεχνολογίες blockchain και κρυπτονομίσματα. Έτσι, εμμέσως πλην σαφώς, το νομοσχέδιο δεν βρίσκεται πλέον στο τραπέζι.

Απογοήτευση στον ιδιωτικό τομέα

Στη γνωστοποίηση της απόρριψης του νομοσχεδίου, ο νομικός κόσμος και δη οι ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στο χώρο του blockchain, εμφανίζονται εμφανώς απογοητευμένοι. Το νομοθετικό αυτό πλαίσιο αποτελούσε διακαή πόθο, ιδιαιτέρως για τις αρκετές εταιρείες τεχνολογίας που βρίσκονται στο νησί, αφού θα συνιστούσε και ένα πλαίσιο για την πιο σύγχρονη και ομαλή λειτουργία τους. Εξ ου και το γεγονός ότι η προώθηση ενός τέτοιου πλαισίου αναφερόταν στις δεσμεύσεις των δύο προηγούμενων εκλογικών αναμετρήσεων.

Αυτό που επισημαίνουν καλά ενημερωμένες πηγές στο InBusinessNews, είναι το γεγονός ότι με την απόρριψη του νομοσχεδίου από τη Νομική Υπηρεσία, θα υπάρξει το ενδεχόμενο να μην γίνονται αποδεκτά έγγραφα των εταιρειών σε περίπτωση που θα πρέπει να κληθούν για οποιοδήποτε λόγο σε δικαστική αίθουσα. Επομένως, το νομικό αυτό κώλυμα, δημιουργεί περαιτέρω πονοκέφαλο.

Ακόμη ένα σημείο που επισημαίνουν νομικοί και ιδιώτες είναι ότι ο επερχόμενος ευρωπαϊκός κανονισμός MiCA, δεν καλύπτει όλες τις νομικές πτυχές και πως είναι αναγκαίο ένα εθνικό πλαίσιο πολιτικής που θα λειτουργεί σαν «ομπρέλα» χωρίς να επηρεάζει τις υπόλοιπες νομοθεσίες. Επιπρόσθετα, ο κανονισμός MiCA αφορά περισσότερο τις εποπτικές αρχές και όχι τις νομοθεσίες που διέπουν τον τρόπο που λειτουργούν οι επιχειρήσεις.

Από τον Απρίλιο και βλέπουμε…

Αφαιρώντας λοιπόν από τον ορίζοντα την εθνική στρατηγική και το νομοσχέδιο, την μόνη ένδειξη για κάποιο νομοθετικό πλαίσιο αποτελεί η πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις αγορές κρυπτοστοιχείων (εν συντομία MiCA). Η πρόταση αυτή θεωρητικά θα καλύπτει τους εκδότες μη εξασφαλισμένων κρυπτοστοιχείων, καθώς και τους τόπους διαπραγμάτευσης και τα πορτοφόλια όπου τηρούνται τα κρυπτοστοιχεία.

Το εν λόγω κανονιστικό πλαίσιο θα προστατεύει τους επενδυτές και θα διαφυλάσσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, επιτρέποντας παράλληλα την καινοτομία και ενισχύοντας την ελκυστικότητα του τομέα των κρυπτοστοιχείων.

Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, η MiCA αφορά περισσότερο το πλαίσιο των εποπτικών αρχών, και υπάρχουν ερωτηματικά ακόμη κατά πόσο θα έχει εφαρμογή και σε άλλους-νομικούς κυρίως-τομείς. Παρόλα αυτά, η MiCA οδεύει προς τελική ψήφιση στις 19 Απριλίου 2023 από το αρμόδιο ευρωπαϊκό σώμα και απ’ εκεί και πέρα-με δεδομένη την υπερψήφισή της-θα ξεκινήσει η διαδικασία εφαρμογής της από τα κράτη μέλη με ένα χρονοδιάγραμμα 12-18 μηνών. Δηλαδή, ακόμη περισσότερος «κενός» χρόνος για την Κύπρο.

Μέχρι την εφαρμογή της MiCA, τα δεδομένα για τη χώρα μας θα συνεχίσουν ως έχουν, καθώς δεν βρίσκεται στις προθέσεις η δημιουργία οποιουδήποτε νέου σχετικού νομοσχεδίου.

Πάντως, έχοντας υπόψη τα πολυσέλιδα σχόλια της διαβούλευσης και με μία επικαιροποίηση τους, αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από πρωτοβουλίες άλλων Υφυπουργείων-πέραν του υπουργείου Οικονομικών-, ενισχύοντας έτσι τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών για τις εταιρείες τεχνολογίας.