Οι διαπιστώσεις και εισηγήσεις Οδυσσέα για τις χρηματοδοτούμενες επενδύσεις στον αγροτικό τομέα

Η ανάγκη επανασύστασης του συνεργατισμού για τον αγροτικό κόσμο, η κατάργηση ΦΠΑ για αγορά γεωργικών εργαλείων και η επιτακτική ανάγκη για στήριξη του αγροτικού τομέα τέθηκαν επί τάπητος την Πέμπτη στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου κατά τη διάρκεια παρουσίασης της ειδικής Έκθεσης του Γενικού Ελεγκτή για το 2021 που αφορά αξιολόγηση του οφέλους στον τομέα της γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης από επενδύσεις που χρηματοδοτήθηκαν από μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και των Κοινών Οργανώσεων Αγοράς.

Επιπλέον, στην Επιτροπή παρουσιάστηκε από τον Γενικό Ελεγκτή, Οδυσσέα Μιχαηλίδη, και η ειδική Έκθεση για τον Κυπριακό Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών (ΚΟΑΠ) για το 2021.

Παρόντες στη συνεδρία ήταν, μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Πέτρος Ξενοφώντος και ο Επίτροπος Αγροτικών Πληρωμών (ΚΟΑΠ), Ανδρέας Κυπριανού.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαχαρίας Κουλίας, στην έναρξη της συνεδρίας απευθυνόμενος στον Υπουργό Γεωργίας, έθιξε το θέμα εισαγωγής αγροτικών προϊόντων από το εξωτερικό και είπε ότι θα πρέπει να εξευρεθούν τρόποι να ενισχυθεί η αγροτική οικονομία και να προσληφθούν και άλλοι γεωπόνοι προς όφελος του αγροτικού κόσμου.

Ο κ. Ξενοφώντος απάντησε ότι υπάρχει κατεύθυνση προς την επίτευξη αυτού του στόχου σημειώνοντας ότι αύριο θα υπάρξει συνάντηση με νέους γεωργούς για τα νέα σχέδια της κοινής αγροτικής πολιτικής.

Ανέφερε ότι έχουν εγκριθεί όλοι οι νέοι γεωργοί με κόστος γύρω στα 70 εκατομμύρια ούτως ώστε να ενθαρρυνθούν και οι νέοι αλλά και οι επενδύσεις στον αγροτικό τομέα.  

Μιλώντας για τα πορίσματα των Εκθέσεων του Γενικού Ελεγκτή, ο κ. Ξενοφώντος ανέφερε ότι αυτά είναι πολύ χρήσιμα προσθέτοντας ότι οι συστάσεις της Υπηρεσίας λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Πρόσθεσε ότι στα αποτελέσματα θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι στον γεωργικό τομέα υπάρχουν απρόβλεπτα δεδομένα όπως ασθένειες, τόσο σε ανθρώπους όσο και στα ζώα, καθώς επίσης και θέματα διαχείρισης στις σχέσεις μεταξύ των συνεργαζόμενων/συνεταίρων σε μια εταιρεία.

Ο Υπουργός είπε ακόμη ότι επίκεινται συναντήσεις για τα επίκαιρα θέματα με τις αγροτικές οργανώσεις με τις οποίες, όπως ανέφερε, υπάρχει «εξαιρετική συνεργασία».

Οι αγροτικές οργανώσεις τόνισαν από πλευράς τους την ανάγκη επανασύστασης του συνεργατισμού λέγοντας ότι υπάρχει προχωρημένη διαδικασία προς αυτή την κατεύθυνση και αναμένεται σύντομα συνάντηση με το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας.

Επί τάπητος τέθηκε και το θέμα των φωτοβολταϊκών με τον κ. Κυπριανού να επισημαίνει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιείται η γεωργική γη για φωτοβολταϊκά πάρκα, αλλά ούτε και το δάσος και η φύση της Κύπρου, υποδεικνύοντας ότι υπάρχουν χώροι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. 

Παρουσίαση των Εκθέσεων

Ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ανέφερε ότι ο ΚΟΑΠ είναι ανεξάρτητος Οργανισμός και δεν υπάγεται σε οποιοδήποτε Υπουργείο ή Τμήμα της Κυβέρνησης προσθέτοντας ότι κύριο καθήκον του Οργανισμού είναι η εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής μέσω της διοχέτευσης των κοινοτικών και κρατικών κονδυλίων στον αγροτικό κόσμο, διενεργώντας τις δραστηριότητες που μεγιστοποιούν το όφελος του αγρότη και προστατεύουν παράλληλα τα ευρωπαϊκά και εθνικά ταμεία.

Σημείωσε ότι η διοχέτευση των κονδυλίων επιτυγχάνεται μέσω τριών πυλώνων, ήτοι:  Τα μέτρα των Άμεσων Πληρωμών,  του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) και  των Κοινών Οργανώσεων Αγοράς (ΚΟΑ).

Ανέφερε ότι στόχος του ελέγχου ήταν η αξιολόγηση του οφέλους στον τομέα της γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης από τις επενδύσεις που χρηματοδοτήθηκαν από Μέτρα/ Καθεστώτα του ΠΑΑ (πρώην Σχέδιο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΣΑΑ) και των ΚΟΑ, ώστε να αξιολογήσει κατά πόσο τα κονδύλια αυτά διοχετεύονται με τον, κατά το δυνατό, καλύτερα στοχευμένο τρόπο.

Εξήγησε ότι στο πλαίσιο του ελέγχου εξασφαλίστηκαν στοιχεία από τη Στατιστική Υπηρεσία, σχετικά με το γεωργικό τομέα, και διενεργήθηκε  έλεγχος σε δείγμα εταιρειών, συγκεκριμένα 54, που χρηματοδοτήθηκαν κατά την περίοδο 2007-2016 για επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα και στον τομέα της μεταποίησης.

Ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι βάσει των στοιχείων για τις 54 υπό εξέταση εταιρείες, 50 εταιρείες εξακολουθούν σήμερα να είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο του Εφόρου και φαίνεται να δραστηριοποιούνται στον τομέα της γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης.

Στις εισηγήσεις του ο κ. Μιχαηλίδης ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι ο ΚΟΑΠ, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές θα πρέπει να καθορίσει για όλα τα επενδυτικά μέτρα, ομοιόμορφους και μετρήσιμους στόχους για την αξιολόγηση του οικονομικού οφέλους από τις προτεινόμενες επενδύσεις.

Επίσης, πρόσθεσε ότι τα οικονομικά στοιχεία που πρέπει να υποβάλλονται με τις αιτήσεις συμμετοχής, θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να παρέχεται η δυνατότητα σύγκρισης με τα αντίστοιχα πραγματικά και η εξαγωγή επαρκούς συμπεράσματος για τη συμβολή των επενδύσεων στην οικονομική απόδοση και βιωσιμότητα των εταιρειών.  

Ο Ελεγκτής σημείωσε ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες θα πρέπει να διεξάγουν κατάλληλες διαδικασίες που να διασφαλίζουν τη στόχευση των επενδύσεων με τρόπο που να αποδίδει το μέγιστο όφελος για τον γεωργικό τομέα, και να εξετάζουν κατά πόσο οι χρηματοδοτούμενες επενδύσεις ωφέλησαν τις εταιρείες στον προβλεπόμενο βαθμό, όπως αυτός καθορίζεται βάσει των οικονομικών στοιχείων που υποβάλλουν με τις αιτήσεις συμμετοχής τους και βάσει του οποίου εγκρίνονται ή απορρίπτονται οι επενδυτικές προτάσεις τους.

Παρουσιάζοντας την δεύτερη έκθεση για τον ΚΟΑΠ ο κ. Μιχαηλίδης επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι μεγάλος αριθμός τεμαχίων που αφορούν σε σημαντική έκταση γης, τόσο κρατικής/χαλίτικης όσο και Τουρκοκυπριακής (Τ/κ) ιδιοκτησίας, τα οποία καλλιεργούνται από πρόσωπα που δεν κατέχουν σχετική συμφωνία μίσθωσης, εξακολουθούν να επιδοτούνται από τον ΚΟΑΠ.

Πρόσθεσε ακόμη ότι εντοπίστηκαν συγκεκριμένες περιπτώσεις αιτητών που καλλιεργούν μεγάλες εκτάσεις κρατικής και Τ/Κ γης και λαμβάνουν ετήσια σημαντικά ποσά επιδοτήσεων. Επεσήμανε ότι η συγκέντρωση μεγάλων εκτάσεων κρατικής και Τ/Κ γης σε συγκεκριμένα άτομα και μάλιστα χωρίς, ενδεχομένως, τη σύναψη σχετικών συμφωνιών μίσθωσης, είναι παράτυπη, αντίθετη με τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και δημιουργεί δυσμενή διάκριση μεταξύ των πολιτών του κράτους.