ICT: Οι top επενδυτικές προτεραιότητες και οι κίνδυνοι για τις εταιρείες

Στην επέκταση του τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) οδήγησαν, τόσο η οικονομική ανάκαμψη όσο και ο ψηφιακός μετασχηματισμός που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Αξίζει να αναφερθεί ότι το 2022 η κυπριακή αγορά ΤΠΕ (συμπεριλαμβανομένων των τηλεπικοινωνιών) έφθασε σε αξία τα €781 εκατ., καταγράφοντας ετήσια αύξηση 4,7%.

Μάλιστα, η αγορά της πληροφορικής (εξαιρουμένων των τηλεπικοινωνιών) αποτιμάται στα €302 εκατ., σημειώνοντας ετήσια αύξηση 8,4%. Την ίδια ώρα, οι δαπάνες για υπηρεσίες πληροφορικής ανήλθαν στα €156 εκατ., σημειώνοντας ετήσια αύξηση 10,1%.

Σημειώνεται ακόμη ότι η αποτίμηση του συνολικού τομέα (μαζί με τις τηλεπικοινωνίες) για το 2023 υπολογίζεται να ξεπεράσει τα €800 εκατ. (€808 εκατ.), καταγράφοντας αύξηση 3,4% σε σχέση με το 2022, με την αγορά πληροφορικής (εξαιρουμένων των τηλεπικοινωνιών) να αποτιμάται στα €324 εκατ.

Αυτά είναι ορισμένα από τα σημαντικά ευρήματα της Έρευνα Κυπριακής Αγοράς Πληροφορικής 2023, την οποία παρουσίασε ο Κυπριακός Σύνδεσμος Πληροφορικής (Cyprus Computer Society – CCS).

Η περιεκτική μελέτη βασίζεται, μεταξύ άλλων, σε μια αντιπροσωπευτική έρευνα τόσο των κυπριακών εταιρειών που είναι χρήστες πληροφορικής (end-users), καθώς και των εταιρειών ΤΠΕ (προμηθευτές) που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο.

Η εν λόγω μελέτη επικεντρώθηκε στις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης στην αγορά της πληροφορικής, στις αναδυόμενες τάσεις (βιωσιμότητα, τεχνητή νοημοσύνη, ψηφιακός χώρος εργασίας) και στις περιοχές αναδυόμενων λύσεων.

Ταχεία ανάπτυξη του τομέα
Όπως τονίζεται, ο κλάδος ICT συμβάλλει σημαντικά στη διαφοροποίηση του αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας, καθώς και στη μείωση του εμπορικού της ελλείμματος. Οι προοπτικές για το εγγύς μέλλον είναι επίσης θετικές, καθώς η πλειονότητα των εταιρειών ΤΠΕ που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο σχεδιάζει την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών.

Αυτές οι θετικές τάσεις ενισχύονται από την κυπριακή Κυβέρνηση, καθώς καθοριστικής σημασίας για την υποστήριξη των δραστηριοτήτων του τομέα ήταν η ίδρυση του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, το οποίο έκτοτε διαδραμάτισε ουσιαστικό ρόλο στην προετοιμασία των εθνικών στρατηγικών ΤΠΕ και στην προώθηση των αναδυόμενων τεχνολογιών.

Τα επιτεύγματα
Αξιοσημείωτα επιτεύγματα έχουν καταγραφεί σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη και το blockchain, με την Κύπρο να συγκαταλέγεται μεταξύ των τριών κορυφαίων hotspot blockchain στην Ε.Ε. όσον αφορά τη ρυθμιστική ωριμότητα και τα επενδυτικά κεφάλαια που αντλούνται από νεοφυείς επιχειρήσεις.

Η Κυβέρνηση ενθαρρύνει επίσης τις επενδύσεις σε υποδομές 5G και ευρυζωνική συνδεσιμότητα, με ειδικά κίνητρα για την εξυπηρέτηση αναπτυσσόμενων περιοχών.

Από δημόσιο και τράπεζες οι μεγαλύτερες δαπάνες
Οι υπηρεσίες πρότζεκτς έχουν εξελιχθεί στη μεγαλύτερη πρωτογενή αγορά υπηρεσιών πληροφορικής, ξεπερνώντας τις υπηρεσίες υποστήριξης και εκπαίδευσης, ενώ οι υπηρεσίες εξωτερικής ανάθεσης παραμένουν στην τρίτη θέση.

Ο χρηματοοικονομικός τομέας είναι ο τομέας με τις μεγαλύτερες δαπάνες σε υπηρεσίες πληροφορικής, μετά τον δημόσιο τομέα και τις τηλεπικοινωνίες, καθώς τα μακροπρόθεσμα έργα που βασίζονται σε διαγωνισμούς (προσφορές) αποφέρουν έσοδα για τους επιτυχόντες προσφοροδότες των εν λόγω συμβάσεων.

Περίπου οι μισές κυπριακές εταιρείες αναμένουν να αυξήσουν τις δαπάνες τους για υπηρεσίες πληροφορικής, ενώ μία στις πέντε πρόκειται να διατηρήσει το υφιστάμενο επίπεδο επένδυσής της στον συγκεκριμένο τομέα.

Οι υψηλότερες δαπάνες για υπηρεσίες πληροφορικής στην Κύπρο εντοπίζονται στον δημόσιο τομέα (δαπάνες €36,2 εκατ. και μερίδιο αγοράς 23,2%).

Ακολουθεί οριακά ο τραπεζικός τομέας, με δαπάνες για υπηρεσίες πληροφορικής ύψους €35,5 εκατ. και μερίδιο αγοράς 22,7%.

Υπογραμμίζεται ακόμη ότι οι δαπάνες πληροφορικής στον συνδυασμένο κλάδο χρηματοδότησης (banking, security, επενδυτικές υπηρεσίες και ασφάλειες) στην Κύπρο άγγιξαν τα €50 εκατ. το 2022.

Οι τηλεπικοινωνίες ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος κλάδος όσον αφορά τις δαπάνες σε υπηρεσίες πληροφορικής, οι οποίες ανήλθαν στα €29,3 εκατ., με μερίδιο αγοράς 18,7%.

Οι προκλήσεις για το 2023
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει καταστεί η πιο σημαντική πρόκληση για τις κυπριακές εταιρείες, καθώς ήταν η μόνη πρόκληση που αναφέρθηκε από πάνω από το 50% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα. Η πανδημία COVID-19 έχει συμβάλει σημαντικά στην ανάδειξη αυτής της πρόκλησης.

Σε σύγκριση με πριν από δύο χρόνια, η πρόκληση των εταιρειών για μετάβαση σε νέο υλικό και λογισμικό έχει αποκτήσει εξέχουσα σημασία, καταγράφοντας αύξηση κατά 20%.

Ακολουθεί η ικανοποίηση των απαιτήσεων των εσωτερικών χρηστών και η ανάγκη τους να παραμένουν πλήρως ενημερωμένες (updated) με την τεχνολογία. Αυτό δείχνει ξεκάθαρα την αυξανόμενη ψηφιακή ωριμότητα των κυπριακών οργανισμών και τη μεγαλύτερη επικέντρωση σε πρωτοβουλίες ψηφιακού μετασχηματισμού.

Η εκπαίδευση του προσωπικού δεν φαίνεται πλέον να αποτελεί κορυφαία πρόκληση για τις εταιρείες, αν και υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Αυτό ισχύει και για την πρόσληψη νέου προσωπικού, ενώ η πρόκληση των περικοπών προσωπικού έχει μειωθεί σημαντικά, υποδηλώνοντας τις βελτιωμένες οικονομικές συνθήκες στην Κύπρο.

Οι κορυφαίες επενδυτικές προτεραιότητες
Η κυβερνοασφάλεια με ποσοστό 79% παραμένει η κορυφαία επενδυτική προτεραιότητα για τις κυπριακές εταιρείες με τη σημασία της να αυξάνεται εντυπωσιακά. Ο πολλαπλασιασμός των ψηφιακών υπηρεσιών είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του όγκου των πληροφοριών που αποθηκεύονται στο διαδίκτυο.

Εντούτοις, όπως προειδοποιεί η έρευνα του Κυπριακού Συνδέσμου Πληροφορικής (Cyprus Computer Society-CCS), οργανισμοί που δεν λαμβάνουν σοβαρά υπόψη την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο κινδυνεύουν να υποστούν μη αναστρέψιμη ζημιά.

Πλήγμα στην εμπιστοσύνη απέναντι στις κυβερνήσεις
Πιο ελκυστικοί για τους χάκερ αποδεικνύονται οι κυβερνητικοί οργανισμοί, οι οργανισμοί υγείας και εκπαίδευσης, καθώς επεκτείνουν τις βάσεις δεδομένων τους, συλλέγουν περισσότερα δεδομένα για πολίτες και επιχειρήσεις, ενώ υιοθετούν λύσεις cloud και mobile.

Η έλλειψη δεξιοτήτων κυβερνοασφάλειας αυτών των οργανισμών θα μπορούσε επίσης να παίξει κάποιο ρόλο. Υπενθυμίζεται ότι κάποιοι οργανισμοί του δημόσιου τομέα στην Κύπρο έχουν υποστεί σοβαρές επιθέσεις τους τελευταίους 12 μήνες.

Η εμπιστοσύνη είναι πολύ σημαντική στην παροχή ψηφιακών υπηρεσιών. Οι πολίτες βασίζονται σε κυβερνητικούς οργανισμούς για να διασφαλίσουν την ασφάλεια των προσωπικών τους πληροφοριών/δεδομένων με υπεύθυνο τρόπο. Θα πρέπει, επομένως, να τονιστεί ότι η εμπιστοσύνη των πολιτών στην Κυβέρνησή τους μπορεί να πληγεί ως επακόλουθο κυβερνοεπιθέσεων.

Άλλες κομβικές επενδυτικές προτεραιότητες για τις εταιρείες αφορούν το cloud computing (50%) και τη δικτύωση (32%).

Με ποσοστό 25% ως επενδυτικές προτεραιότητες αναδεικνύονται για τις εταιρείες η τεχνητή νοημοσύνη, η κινητικότητα, οι servers, τα big data και τα analytics.

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η εξ αποστάσεως εργασία, η οποία κατέστη αναγκαία λόγω της πανδημίας, έχει πλέον γίνει λιγότερο σημαντική.