Κωνσταντίνος Ηροδότου: Τρομερές οι συνέπειες αν αφήναμε τον πληθωρισμό ανεξέλεγκτο

«Η επιτυχής αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων θα μειώσει τον πληθωρισμό, θα εξασφαλίσει οφέλη και θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για νέες ευκαιρίες στις οικονομίες μας», ήταν το βασικό μήνυμα που έστειλε ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ), Κωνσταντίνου Ηροδότου από το βήμα του 1ου ετήσιου συνεδρίου της ΚΤΚ υπό τον τίτλο «Ο ρόλος της Νομισματικής Πολιτικής στην αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων», κάνοντας λόγο για «τρομερές συνέπειες» σε περίπτωση που αφεθεί ανεξέλεγκτος ο πληθωρισμός.

Ένα οικονομικό περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από σταθερές τιμές και χρηματοπιστωτικές συνθήκες, μπορεί απεναντίας να στηρίξει τις πολυπόθητες προσπάθειες και επενδύσεις που σχετίζονται με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τόνισε, λέγοντας πως, οι μεταρρυθμίσεις αυτές μπορούν να κατευθυνθούν προς τη διατήρηση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των οικονομιών μας, μέσω της μετάβασης σε ένα πιο τεχνολογικά προηγμένο περιβάλλον.

Η ανθεκτική κυπριακή οικονομία

Όσον αφορά τις προοπτικές του πληθωρισμού στην Κύπρο, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της ΚΤΚ, επίσης του Σεπτεμβρίου 2023, αναμένεται, όπως είπε, σημαντική μείωση του πληθωρισμού από 8,1% το 2022 σε 3,9% το 2023. Αυτή η πτωτική τάση αναμένεται να συνεχιστεί, με τον πληθωρισμό να μειώνεται στο 2,7% το 2024 και στο 2,0% το 2025.

Σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις, η κυπριακή οικονομία θα συνεχίσει να παρουσιάζει ανθεκτικότητα, με το ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ να αναμένεται να φθάσει το 2,4%, το 2,7% και το 3,1%, σε κάθε έτος από το 2023 έως το 2025. Η ανεργία στην Κύπρο αναμένεται να μειωθεί στο 6,3% το 2023 σε σύγκριση με 6,8% το 2022. Τα έτη 2024-25 η ανεργία αναμένεται να διαμορφωθεί στο 5,9% και 5,6%, αντίστοιχα.

Τρομερές οι συνέπειες

«Οι συνέπειες του να μην δράσουμε και να αφήσουμε τον πληθωρισμό ανεξέλεγκτο θα ήταν τρομερές», προειδοποίησε ο Διοικητής, καθώς όπως είπε, όταν δεν ελέγχεται διαβρώνει την αγοραστική δύναμη του εισοδήματός μας.

«Φανταστείτε έναν κόσμο όπου το κόστος των βασικών αγαθών πρώτης ανάγκης, όπως τα τρόφιμα, η στέγαση και η υγειονομική περίθαλψη, αυξάνεται κατά 10% ή 15% ή και περισσότερο κάθε χρόνο. Ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης γνώρισαν τέτοια επίπεδα πληθωρισμού πέρυσι. Τα νοικοκυριά θα υποφέρουν από αυτό το κόστος και τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα θα υποφέρουν περισσότερο», ήταν τα λόγια του.

Ο κίνδυνος του φαύλου κύκλου

Εξήγησε περαιτέρω πως χωρίς την κατάλληλη αντίδραση της νομισματικής πολιτικής, κινδυνεύουμε επίσης να εισέλθουμε σε έναν φαύλο πληθωριστικό κύκλο. Εάν οι τιμές αυξάνονται ανεξέλεγκτα, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα αναμένουν υψηλότερες τιμές στο μέλλον.

«Η νομισματική πολιτική αποσκοπεί στο να διατηρήσει αμετάβλητες ή αγκυρωμένες αυτές τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό, διαφορετικά θα μπορούσε να προκύψει ένας αυτοτροφοδοτούμενος κύκλος αύξησης των τιμών, το γνωστό σπιράλ "μισθός-τιμή"», διασαφήνισε.

Η οικονομική αβεβαιότητα

Επιπλέον, ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική αβεβαιότητα. Οι επιχειρήσεις, όταν είναι αβέβαιες για τα μελλοντικά κόστη και κέρδη, τείνουν να αναβάλλουν τις αποφάσεις τους για επενδύσεις σε ένα τέτοιο επικίνδυνο οικονομικό περιβάλλον. Αυτό θα μπορούσε να καταπνίξει την καινοτομία, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική ανάπτυξη, είπε ο κύριος Ηροδότου, προσθέτοντας πως για τον μέσο πολίτη επίσης, ο μακροπρόθεσμος προγραμματισμός γίνεται πρόκληση.

Περί ανισοτήτων

Επιπλέον, χωρίς σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, οι ανισότητες μεταξύ των πλουσιότερων και των πιο ευάλωτων τμημάτων της κοινωνίας είναι πιθανό να διευρυνθούν σε ένα πληθωριστικό περιβάλλον. Όσοι διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία, όπως ακίνητα ή μετοχές, ενδέχεται να δουν την αξία αυτών των περιουσιακών στοιχείων να αυξάνεται με τον πληθωρισμό. Αντίθετα, όσοι βασίζονται αποκλειστικά σε σταθερά εισοδήματα ή μισθούς, θα μπορούσαν να βρεθούν αντιμέτωποι με δυσκολία να αντεπεξέλθουν στις αυξανόμενες δαπάνες.

Σχέση τιμής-χρήματος

Κομβικό σημείο είναι κατά τον Διοικητή η συμβιωτική σχέση μεταξύ της σταθερότητας των τιμών και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Η επιδίωξη της σταθερότητας των τιμών μέσω της νομισματικής πολιτικής και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας μέσω της μακροπροληπτικής πολιτικής είναι σε μεγάλο βαθμό συμπληρωματικές και ο πρωταρχικός στόχος της ΕΚΤ είναι η σταθερότητα των τιμών, δηλαδή ένα ποσοστό πληθωρισμού δύο τοις εκατό μεσοπρόθεσμα.

«Ωστόσο, η νομισματική πολιτική πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τη στάση της μακροπροληπτικής πολιτικής. Η νομισματική πολιτική και η μακροπροληπτική πολιτική λειτουργούν μέσω κοινών διαύλων μετάδοσης, πράγμα που σημαίνει ότι το πεδίο αλληλεπίδρασης μεταξύ των δύο τομέων πολιτικής είναι ευρύ», διευκρίνισε.

Το παράδειγμα ΚΤΚ

Έφερε ως παράδειγμα την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, που αύξησε πρόσφατα το αντικυκλικό απόθεμα ασφαλείας στο 1% του σταθμισμένου ως προς τον κίνδυνο ενεργητικού για όλες τις αδειοδοτημένες τράπεζες που έχουν συσταθεί στην Κύπρο.

Το αντικυκλικό απόθεμα ασφαλείας μπορεί να λειτουργήσει παράλληλα με τη νομισματική πολιτική, καθώς αυξάνει την ανθεκτικότητα του τραπεζικού τομέα. Στο σημείο αυτό είπε πως «ένα σταθερό περιβάλλον τιμών μπορεί να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ενώ ένα σταθερό χρηματοπιστωτικό σύστημα μπορεί να διευκολύνει τις κεντρικές τράπεζες να επιτύχουν τους στόχους τους για τη σταθερότητα των τιμών».

Η πολιτική ΕΚΤ και η διόρθωση πληθωρισμού

Τέλος, αναφερόμενος στην νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, είπε: «Αν και ο πληθωρισμός έχει μειωθεί σε σχέση με το 2022, εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από τον στόχο του 2%, αλλά μέρος της μετάδοσης των αποφάσεων νομισματικής πολιτικής που έχουν ληφθεί, παραμένει ακόμη σε εξέλιξη.

Με βάση τις πρόσφατες μακροοικονομικές προβολές της ΕΚΤ του Σεπτεμβρίου, αναμένεται συνεχής διόρθωση του πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ, με τον πληθωρισμό να μειώνεται από 8,4% το 2022, σε 5,6% το 2023 και να μειώνεται περαιτέρω σε 3,2% το 2024 και 2,1% το 2025».