Κωνσταντίνος Ηροδότου: Τα ESG και τι οφείλουν να πράξουν οι τράπεζες

H υιοθέτηση κριτηρίων ESG αποτελεί μια ταχέως ανερχόμενη τάση, η οποία έχει εντατικοποιηθεί περαιτέρω το τελευταίο διάστημα διεθνώς, επισημαίνει ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Κωνσταντίνος Ηροδότου.

Η υγειονομική κρίση, αλλά κυριότερα η γεωπολιτική αναταραχή, έχουν επισπεύσει, τονίζει, την ανάγκη εφαρμογής βιώσιμων στρατηγικών και η Κύπρος βρίσκεται σήμερα σε κομβικό σημείο.

Η συνέντευξη του Κωνσταντίνου Ηροδότου δημοσιεύεται στο τεύχος Ιουλίου του περιοδικού IN Business, στο πλαίσιο του πολυσέλιδου αφιερώματος για τα ESG.

Διαβάστε ακόμη: 

• Μήλον της Έριδος για ΟΕΒ και ΚΕΒΕ ο Πέτρος Αγαθαγγέλου
• Στα σκαριά μεγάλα έργα στους δρόμους της Κύπρου

• Καύσιμα: «Αόρατες» μειώσεις τιμών μετά από έξι μήνες
• Στο GOLD Ιουλίου: 10th Invest Cyprus International Investment Awards

Πόσο έτοιμος είναι ο χρηματοοικονομικός τομέας στην Κύπρο να βαδίσει στο μονοπάτι των κριτηρίων ESG;

Στο επίπεδο του χρηματοοικονομικού τομέα, οι προεργασίες εστιάζονται κυρίως στο περιβαλλοντικό κομμάτι, με τον κίνδυνο της κλιματικής αλλαγής να παραμένει στη λίστα των προτεραιοτήτων του ενιαίου εποπτικού μηχανισμού για το 2022 μέχρι το 2024. Ζητούμενο είναι η κατάλληλη, έγκαιρη και πλήρης ενσωμάτωση του κινδύνου αυτού στα επιχειρηματικά σχέδια, τις πολιτικές και τις διαδικασίες των τραπεζών, με βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους.

Να σημειωθεί ότι αυτό δεν αποτελεί εθνική ιδιαιτερότητα. Ισχύει για τις πλείστες τράπεζες, που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως καταγράφεται και στη σχετική έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) της 14ης Μαρτίου 2022.

Συνεπώς, αποτελεί μονόδρομο για τις τράπεζές μας να εγκύψουν στα θέματα της κλιματικής αλλαγής. Συνιστούν πλέον αναπόσπαστο μέρος της λειτουργίας των οικονομιών και επηρεάζουν άμεσα τους ισολογισμούς και το προφίλ κινδύνου τους, το οποίο λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από την επενδυτική κοινότητα. 

Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή;

Σε κομβικό σημείο. Έχουν εκδοθεί σχετικές οδηγίες, κανονισμοί και κατευθυντήριες γραμμές από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών και από την ΕΚΤ, οι οποίες καθορίζουν τις προσδοκίες σε σχέση με τη διακυβέρνηση και τη διαχείριση των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή.

Επίσης, οι τράπεζες έχουν κληθεί από την ΕΚΤ, να αναγνωρίσουν τους τομείς στους οποίους οι πρακτικές τους αποκλίνουν από τις 13 προσδοκίες που η ΕΚΤ έχει ανακοινώσει και να ετοιμάσουν σχέδιο δράσης με στόχο την πλήρη εναρμόνισή τους με αυτές.

Στην παρούσα φάση βρίσκεται σε εξέλιξη άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, που αναμένεται να συμβάλει στην αξιολόγηση του βαθμού ετοιμότητας των τραπεζών και της δυνατότητάς τους ως προς τη συλλογή των απαραίτητων δεδομένων.

Τι αναλογεί στην Κεντρική Τράπεζα και τι έχετε πράξει μέχρι στιγμής γύρω από το κεφάλαιο ESG;

Ταυτιζόμαστε πλήρως με τις ανησυχίες και τις προτεραιότητες της ΕΚΤ σχετικά με τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους. Ως πρώτο βήμα, ζητήσαμε από τα πιστωτικά ιδρύματα να πραγματοποιήσουν μια αυτοαξιολόγηση των πρακτικών τους, σε σχέση με τις προσδοκίες που καθορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές.

Στόχος είναι ο εντοπισμός βασικών τομέων, που χρήζουν βελτίωσης. Ακολούθως, ζητήθηκε από τα πιστωτικά ιδρύματα να υποβάλουν τα σχέδια δράσης τους για την πλήρη εναρμόνισή τους με τις προσδοκίες της ΕΚΤ.

Το κυπριακό χρηματοπιστωτικό σύστημα συνολικά πρέπει να κάνει, το επόμενο διάστημα, σημαντικά βήματα μπροστά στη συνειδητοποίηση και την καθιέρωση των σχετικών κριτηρίων.

Ασπάζεστε την άποψη ότι οι εταιρείες που δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των επενδυτών σχετικά με θέματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβέρνησης, κινδυνεύουν να χάσουν την πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές;

Οι προσδοκίες των θεσμικών επενδυτών όσον αφορά την αξιολόγηση των εταιρικών επιδόσεων σε θέματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβέρνησης (ESG) αυξάνονται συνεχώς τα τελευταία χρόνια.

Ήδη, εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία, οι επενδυτές δίνουν έμφαση σε ζητήματα που σχετίζονται με την ορθή εταιρική διακυβέρνηση. Σταδιακά, ενέταξαν στην προσοχή τους και θέματα μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, διαχείρισης εργαζομένων και αντικτύπου στην κοινωνία.

Σήμερα, πολλές εταιρείες διαχείρισης επενδύσεων διαθέτουν εξειδικευμένες ομάδες, που έχουν διαμορφώσει, με βάση δική τους μεθοδολογία, αξιολογήσεις βιωσιμότητας. Έτσι, οι επιχειρήσεις που αγνοούν τις προσδοκίες και απαιτήσεις των επενδυτών, ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν επιδείνωση στο προφίλ κινδύνου τους με ανάλογες συνέπειες.

Πώς η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία έχουν επηρεάσει την πορεία εφαρμογής των κριτηρίων ESG;

Μετά την έξαρση της πανδημίας, πρωταρχικός στόχος του επόπτη ήταν η στενή παρακολούθηση των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών, με γνώμονα τον περιορισμό της επιδείνωσης της ποιότητας του ενεργητικού τους.

Ενώ οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης ήταν ηπιότερες από ό,τι αρχικά αναμενόταν-λόγω και της έγκαιρης παρέμβασης των Κεντρικών Τραπεζών-και προτού λήξει η κρίση αυτή, ξέσπασε ο πόλεμος, επηρεάζοντας διάφορες πτυχές της οικονομικής δραστηριότητας.

Τέτοιες πτυχές είναι η αύξηση των τιμών ενέργειας, οι διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού, καθώς και η εξασθένιση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών.

Είναι πλέον επιτακτική η επίσπευση της προσπάθειας για απεξάρτηση από τις ασταθείς τιμές των ορυκτών καυσίμων και η μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται το σχέδιο REPowerEU, που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάιο του 2022.

Τι εισηγείστε, με τη σειρά σας, στις κυπριακές τράπεζες να πράττουν;

Οι τράπεζες οφείλουν να εντάξουν τα ESG στον ευρύτερο συνολικό επιχειρησιακό σχεδιασμό τους και στις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων. Στην επίτευξη των στόχων τους ενεργό ρόλο διαδραματίζουν οι πελάτες τους, κυρίως όσον αφορά την παροχή πληροφόρησης. 

Αυτό βεβαίως προϋποθέτει την καλλιέργεια μιας ευρύτερης κουλτούρας εντός των οικονομικών φορέων, που οδηγεί και σε ανάλογες επενδύσεις. Το υπό διαμόρφωση ρυθμιστικό και κανονιστικό πλαίσιο θα συμβάλει καθοριστικά στον λεπτομερειακό προσδιορισμό των σχετικών απαιτήσεων και προσδοκιών, που με τη σειρά τους θα αποτελέσουν σημείο αναφοράς σε επίπεδο χάραξης στρατηγικής κατεύθυνσης.