Διαφάνεια, συμμετοχή, αποτελεσματικότητα

Τα τελευταία χρόνια η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς της χώρας έχει καταρρακωθεί και γενικότερα διέπεται από μεγάλο βαθμό δυσπιστίας. Οι αποφάσεις πίσω από κλειστές πόρτες, οι συχνές αναφορές σε αλισβερίσι μεταξύ των πολιτικών κομμάτων και τα φαινόμενα διαφθοράς που βλέπουν συχνά-πυκνά το φως της δημοσιότητας έχουν δημιουργήσει ένα δικαιολογημένο αίσθημα έλλειψης εμπιστοσύνης το οποίο αποτυπώνεται και σε κατά καιρούς δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Δεν είναι τυχαίο που υπό αυτές τις συνθήκες, το ενδιαφέρον των πολιτών για τα κοινά μειώνεται διαρκώς. Η λύση δεν μπορεί να είναι άλλη από την αύξηση της διαφάνειας και της λογοδοσίας.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η κυπριακή Βουλή έχει μίας πρώτης τάξεως ευκαιρία να αναδείξει τις δράσεις που υλοποιεί καθημερινά, ικανοποιώντας παράλληλα και μία σημαντική απαίτηση των πολιτών. Η ευκαιρία αυτή προκύπτει από το ισχυρό αίτημα των πολιτών οι συνεδρίες των κοινοβουλευτικών Επιτροπών να μεταδίδονται σε ζωντανή μετάδοση. Όπως προκύπτει από έρευνα που διεξήγαγε η εταιρεία IMR/Πανεπιστήμιο Λευκωσίας για λογαριασμό της Zenox Public Affairs, με δείγμα 1000 άτομα, το 86% των ερωτηθέντων τάχθηκε υπέρ των ζωντανών μεταδόσεων των συνεδριών, όπως άλλωστε γίνεται και σε αρκετές άλλες χώρες εδώ και καιρό. Το συγκεκριμένο αίτημα, βρίσκει ιδιαίτερη ανταπόκριση τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες. Επιπρόσθετα, το αίτημα γίνεται ακόμα πιο ισχυρό στις νεότερες ηλικιακές ομάδες, όπου το ποσοστό αγγίζει το 93%. Έχοντας υπόψη την απουσία των νέων από τις εκλογικές αναμετρήσεις των τελευταίων χρόνων και την αυξανόμενη μη συμμετοχή τους στα κοινά, γίνεται αντιληπτό πως τέτοιου είδους στοχευμένες ενέργειες, μόνο θετικό αποτέλεσμα μπορεί να έχουν.

Άλλωστε, οι συμμετέχοντες στην έρευνα θεωρούν πως με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλιστεί η διαφάνεια στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, οι νομοθετικές ρυθμίσεις θα υλοποιούνται με ταχύτερο ρυθμό και η ενημέρωση θα είναι πιο έγκαιρη. Εμείς θα προσθέταμε και πιο έγκυρη αφού τα τελευταία χρόνια, λόγω των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα ΜΜΕ, έχει περιοριστεί η κάλυψη των συνεδριών των Επιτροπών και συνήθως αυτό που μεταδίδεται είναι οι δηλώσεις που γίνονται με το πέρας της συνεδρίασης.

Αν το δούμε και από την πλευρά της Βουλής όμως, και πάλι μπορεί να υπάρξουν θετικές συνέργειες από μία τέτοια εξέλιξη. Μπορεί για παράδειγμα να αυξηθεί η παρουσία και η συμμετοχή των βουλευτών στις συνεδρίες των Επιτροπών. Όλοι γνωρίζουμε πως σε αρκετές περιπτώσεις η απαρτία στις Επιτροπές είναι οριακή, επειδή πολλές φορές οι βουλευτές έχουν αρκετές ταυτόχρονες υποχρεώσεις. Επίσης, οι πολίτες αισιοδοξούν πως με αυτόν τον τρόπο οι πολιτικοί θα αναλαμβάνουν την ευθύνη των λεγόμενων και των πράξεων τους, αφού θα νιώθουν ότι τα όσα θα λένε θα μπορεί να τα ακούσει ο οποιοσδήποτε.

Φρονούμε επίσης πως η ζωντανή μετάδοση των συζητήσεων στις κοινοβουλευτικές επιτροπές θα ενισχύσει τη διαφάνεια και την ουσιαστική συμμετοχή στα πολιτικά τεκταινόμενα. Στα πλαίσια της έρευνας, μόλις ένα ποσοστό 6% των πολιτών απάντησε πως εμπιστεύεται απόλυτα τη Νομοθετική Εξουσία. Το 39% απάντησε πως «μάλλον την εμπιστεύεται» ενώ το 31% απάντησε πως «μάλλον δεν την εμπιστεύεται» και το 24% πως «δεν την εμπιστεύεται καθόλου». Δηλαδή πάνω από τους μισούς, εκφράσουν έλλειψη εμπιστοσύνης προς τον θεσμό και τους εκπροσώπους τους οποίους οι ίδιοι ψήφισαν μόλις πριν από κάποιους μήνες.

Τέλος, κι αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, τα τελευταία χρόνια γίναμε μάρτυρες αρκετών άσχημων και σε κάποιες περιπτώσεις αισχρών συμπεριφορών σε συνεδρίες της βουλής. Από μη κόσμια συμπεριφορά μέχρι ύβρεις και σεξιστικά υπονοούμενα. Φαινόμενα που δεν παρατηρούμε στις συνεδρίες της Ολομέλειας. Μήπως αν οι συνεδρίες των επιτροπών μεταδίδονταν ζωντανά, θα αποτελούσε ένα αποτρεπτικό εργαλείο για τέτοιου είδους συμπεριφορές, όσο απογοητευτικό κι αν αυτό ακούγεται;

Αντιλαμβανόμαστε ότι η ζωντανή μετάδοση των Επιτροπών συνεπάγεται με κάποιο επιπρόσθετο κόστος αλλά είμαστε σίγουροι πως μπορούν να εξευρεθούν τα σχετικά κονδύλια με δεδομένο ότι ο προϋπολογισμός της Βουλής των Αντιπροσώπων για το 2022 προβλέπει δαπάνες ύψους €31,5 εκατ., ενώ για τα έτη 2023 και 2024, τα ανώτατα όρια ανέρχονται στα €32εκατ. και €32,6 εκατ. αντίστοιχα.

Σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες οι συνεδρίες των Επιτροπών μεταδίδονται ζωντανά εδώ και χρόνια. Ας μην μείνουμε ουραγοί για ακόμα μία φορά από την στιγμή που το συγκεκριμένο ζήτημα αποτελεί μάλιστα λαϊκή απαίτηση.

Συνιδρυτής της Zenox Public Affairs*