Έσφιξαν τα λουριά παραχώρησης δανείων προς επιχειρήσεις οι τράπεζες

Αυστηρότερα έγιναν τα κριτήρια χορήγησης δανείων σε επιχειρήσεις από τις τράπεζες το τέταρτο τρίμηνο του 2021, σε σχέση με  το προηγούμενο τρίμηνο του ίδιου έτους, ενώ η  καθαρή  ζήτηση  δανείων  στην  Κύπρο  από  επιχειρήσεις  κατέγραψε  αύξηση.

Αυτό, μεταξύ άλλων, προκύπτει από την Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου για το τέταρτο τρίμηνο του 2021 και τα αποτελέσματα της για την Κύπρο.

Διαβάστε ακόμη: 

Κ. Ηροδότου: Πέρασε με επιτυχία το crash test Μαρτίου

Καύσιμα: Πόσα πληρώνουν οι Κύπριοι και οι άλλοι Ευρωπαίοι

Elias Beach: Ανακαινίστηκε και επιστρέφει ανανεωμένο (photos)

Νέα τουριστική ανάπτυξη έρχεται στη Λεμεσό

Τα αποτελέσματα της έκθεσης καταγράφουν τις μεταβολές στα κριτήρια χορήγησης και στη ζήτηση δανείων που  σημειώθηκαν στην Κύπρο το τέταρτο τρίμηνο του 2021 σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο. Παρουσιάζουν επίσης τις μεταβολές που αναμένονταν να σημειωθούν το πρώτο τρίμηνο του 2022.

Τονίζεται ότι τα αποτελέσματα αντικατοπτρίζουν τις αντιλήψεις  και  προσδοκίες  των  συμμετεχουσών  στην  έρευνα  τραπεζών  και  δεν  αντικατοπτρίζουν  όποιες  αντιλήψεις,  προσδοκίες  ή εκτιμήσεις  της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. 

Συγκεκριμένα, το τέταρτο τρίμηνο του 2021, τα κριτήρια χορήγησης δανείων σε επιχειρήσεις έγιναν αυστηρότερα σε σχέση με  το προηγούμενο τρίμηνο. Οι κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν στην υιοθέτηση αυστηρότερων κριτηρίων χορήγησης δανείων  προς  επιχειρήσεις  ήταν  η  αντίληψη  των  τραπεζών  για  αυξημένο  κίνδυνο,  σε  σχέση  με  την  κατάσταση  και  προοπτικές  που  αφορούν συγκεκριμένους κλάδους ή εταιρείες και τη γενική οικονομική κατάσταση, η μειωμένη ανοχή τους στον κίνδυνο και το  αυξημένο  κόστος  που  σχετίζεται  με  την  κεφαλαιακή  τους  θέση. 

Όσον  αφορά  τα  κριτήρια  χορήγησης  δανείων  προς  νοικοκυριά για όλες τις κατηγορίες δανείων, αυτά παρέμειναν αμετάβλητα το τέταρτο τρίμηνο του 2021. Σε αντίθεση με τις επιχειρήσεις, οι συμμετέχουσες στην έρευνα τράπεζες δεν κατέγραψαν μεταβολή στην αντίληψη κινδύνου για δανεισμό προς  νοικοκυριά για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο από την έναρξη της πανδημίας. 

Ενδεχομένως αυτό να οφείλεται στο γεγονός ότι η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα που επιβάλλονται προς αναχαίτησή της φαίνεται να έχουν επηρεάσει περισσότερο τον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων και λιγότερο τα νοικοκυριά.  Σύμφωνα με τις προσδοκίες των τραπεζών για το πρώτο τρίμηνο του  2022,  τα  κριτήρια  χορήγησης  δανείων  στην  Κύπρο  προς  επιχειρήσεις  και  νοικοκυριά  για  όλες  τις  κατηγορίες  δανείων  αναμένονταν να παραμείνουν αμετάβλητα σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Παράλληλα, η καθαρή ζήτηση δανείων στην Κύπρο από επιχειρήσεις, κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021, κατέγραψε αύξηση σε  σχέση με  το προηγούμενο  τρίμηνο λόγω αυξημένης  ζήτησης για αποθέματα και κεφάλαια κίνησης, αλλά και για πάγιες επενδύσεις,  οι  οποίες  επηρεάζουν  θετικά  τη  ζήτηση  για  δεύτερο  συνεχόμενο  τρίμηνο  από  την  έναρξη  της  πανδημίας.  Ενδεχόμενα, η αύξηση των χρηματοδοτικών αναγκών για αποθέματα και κεφάλαια κίνησης να σχετίζεται με  τις αυξήσεις στις  τιμές προϊόντων και εμπορευμάτων λόγω διαταραχών ή ελλείψεων στην αλυσίδα εφοδιασμού στο διεθνές εμπόριο και  τις  σημαντικές αυξήσεις του κόστους μεταφορών.

Από την άλλη, η χρηματοδότηση πάγιων επενδύσεων πιθανόν να αντανακλά, εν μέρει, την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας και τις βελτιωμένες οικονομικές προοπτικές παρά τις επιπτώσεις της  πανδημίας  στην  οικονομία.  Σημαντική  αύξηση  το  τέταρτο  τρίμηνο του  2021  κατέγραψε  η  καθαρή ζήτηση  δανείων  από νοικοκυριά για στεγαστικά δάνεια, κυρίως λόγω της αναμενόμενης λήξης του κυβερνητικού Σχεδίου επιδότησης επιτοκίων για  νέα  στεγαστικά  δάνεια  στο  τέλος  Δεκεμβρίου  2021,  ενώ  για  καταναλωτικά  και  λοιπά  δάνεια  παρέμεινε  αμετάβλητη.

Σημειώνεται  ότι  η  σωρευτική  αύξηση  που  καταγράφηκε  από  την  εν  λόγω  έρευνα  στην  καθαρή  ζήτηση  δανείων  το  2021  φαίνεται να συνάδει με την αύξηση στα καθαρά νέα δάνεια προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά στην Κύπρο.  Σύμφωνα με τις προσδοκίες των τραπεζών για το πρώτο τρίμηνο του 2022, η καθαρή ζήτηση δανείων στην Κύπρο αναμενόταν να καταγράψει  αύξηση από επιχειρήσεις και από νοικοκυριά για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια. Παράλληλα, η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια το πρώτο τρίμηνο του 2022 αναμενόταν να παραμείνει αμετάβλητη, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Προσφορά δανείων 

Πιο  αναλυτικά,  κατά  το  τέταρτο  τρίμηνο  του  2021,  σύμφωνα  με  τις  συμμετέχουσες  στην  έρευνα  τράπεζες,  τα  κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις στην Κύπρο, έγιναν αυστηρότερα σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.  

Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε αντίθεση με  τις προσδοκίες που είχαν διατυπωθεί από τις τράπεζες στην έρευνα του Οκτωβρίου 2021, οι οποίες  ανέμεναν  τα  κριτήρια  χορήγησης  των  εν  λόγω  δανείων  να  παραμείνουν  αμετάβλητα  κατά  το  τέταρτο  τρίμηνο  του  2021.  Σύμφωνα  με  τις  συμμετέχουσες  τράπεζες,  οι  κύριοι  παράγοντες  που  συνέβαλαν  στην  υιοθέτηση  αυστηρότερων  κριτηρίων χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις ήταν η αντίληψη αυξημένου κινδύνου, σε σχέση με την κατάσταση και προοπτικές που  αφορούν συγκεκριμένους κλάδους ή εταιρείες και τη γενική οικονομική κατάσταση, και η μειωμένη ανοχή τους στον κίνδυνο. 

Το  κόστος  που  σχετίζεται  με  την  κεφαλαιακή  θέση  των  τραπεζών  επίσης  συνέβαλε  στη  θέσπιση  αυστηρότερων  κριτηρίων χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις.  Παράλληλα, σημειώνεται ότι τα κριτήρια χορήγησης δανείων κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021, έγιναν αυστηρότερα τόσο για δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όσο και προς μεγάλες επιχειρήσεις. Η διαφοροποίηση από το προηγούμενο τρίμηνο ενδεχόμενα να οφείλεται στην έξαρση που παρατηρήθηκε στη μετάλλαξη Όμικρον και τη ραγδαία εξάπλωσή της στον πληθυσμό, αυξάνοντας την αβεβαιότητα ως προς  τις επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία. 

Κριτήρια χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά

Τα  κριτήρια  χορήγησης  στεγαστικών  δανείων  προς νοικοκυριά  παρέμειναν αμετάβλητα  κατά  το  τέταρτο τρίμηνο του 2021, εξέλιξη σύμφωνη και με τις προσδοκίες που  είχαν  καταγραφεί  στην  έρευνα  του  προηγούμενου τριμήνου. Σημαντικό να αναφερθεί ότι  οι συμμετέχουσες στην έρευνα τράπεζες δεν κατέγραψαν μεταβολή  στην  αντίληψη  κινδύνου  των  τραπεζών  για  δανεισμό προς νοικοκυριά για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο  από  την  έναρξη  της  πανδημίας.  Ενδεχομένως  αυτό  να οφείλεται στο γεγονός ότι η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα  που  επιβάλλονται  προς  αναχαίτησή  της  έχουν  επηρεάσει  περισσότερο  τον  κύκλο  εργασιών  των επιχειρήσεων και λιγότερο τα νοικοκυριά.

Κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά

Τα  κριτήρια  χορήγησης  καταναλωτικών  και  λοιπών δανείων  προς  νοικοκυριά,  επίσης  παρέμειναν αμετάβλητα κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021.  Η εξέλιξη  αυτή  ήταν  σύμφωνη  με  τις  προσδοκίες  που  είχαν  διατυπωθεί  στην  έρευνα  του  προηγούμενου  τριμήνου.

Όπως  και  για  τη  χορήγηση  στεγαστικών  δανείων,  οι  τράπεζες  δεν  κατέγραψαν μεταβολή  στην  αντίληψη  κινδύνου  όσον  αφορά  τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο από την έναρξη της πανδημίας.

Προσδοκίες για το επόμενο τρίμηνο

Σύμφωνα με τις προσδοκίες των τραπεζών για το πρώτο τρίμηνο του 2022, τα κριτήρια χορήγησης δανείων στην Κύπρο προς  επιχειρήσεις και νοικοκυριά για όλες τις κατηγορίες δανείων αναμένεται να παραμείνουν αμετάβλητα.  

Απορριφθείσες αιτήσεις

Η αναλογία των αιτήσεων οι οποίες απορρίφθηκαν ως προς το σύνολο των αιτήσεων, δεν κατέγραψε ουσιαστική αλλαγή κατά  το  τέταρτο  τρίμηνο  του  2021  για  όλες  τις  κατηγορίες  δανείων. Η  αναλογία  των  αιτήσεων  που απορρίφθηκαν για τα δάνεια προς επιχειρήσεις παρέμεινε κατά βάση αμετάβλητη, παρά τα αυστηρότερα κριτήρια χορήγησης  των εν λόγω δανείων, ενώ για τα δάνεια προς νοικοκυριά παρέμεινε αμετάβλητη, όπως και τα κριτήρια χορήγησης, τόσο των στεγαστικών όσο και των καταναλωτικών και λοιπών δανείων.

Ζήτηση δανείων

• Ζήτηση δανείων ή πιστωτικών ορίων από επιχειρήσεις

 ​​​​​​Κατά  το  τέταρτο  τρίμηνο  του  2021,  η  καθαρή  ζήτηση  δανείων  στην  Κύπρο  από  επιχειρήσεις  κατέγραψε  αύξηση,  εξέλιξη σύμφωνη  και  με  τις  προσδοκίες  που  είχαν  διατυπωθεί  από  τις  συμμετέχουσες  τράπεζες  στην  έρευνα  του  προηγούμενου τριμήνου.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα,  η αύξηση της ζήτησης για νέα δάνεια από επιχειρήσεις κατά το τέταρτο  τρίμηνο του 2021 οφείλεται στις χρηματοδοτικές ανάγκες των επιχειρήσεων για αποθέματα και κεφάλαια κίνησης, αλλά και  για  πάγιες  επενδύσεις.   

Ενδεχόμενα,  η  αύξηση  των  χρηματοδοτικών  αναγκών  για  αποθέματα  και  κεφάλαια  κίνησης  να  σχετίζεται με  τις αυξήσεις στις τιμές προϊόντων και εμπορευμάτων λόγω διαταραχών ή ελλείψεων στην αλυσίδα εφοδιασμού στο διεθνές εμπόριο και τις σημαντικές αυξήσεις του κόστους μεταφορών.

Από την άλλη, η ζήτηση για  χρηματοδότηση πάγιων επενδύσεων πιθανόν να αντανακλά, εν μέρει, την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας και τις βελτιωμένες οικονομικές προοπτικές παρά τις επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία. Η καθαρή ζήτηση κατέγραψε αύξηση,  κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021, για δάνεια από μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σε αντίθεση με την καθαρή ζήτηση δανείων από μεγάλες επιχειρήσεις η οποία παρέμεινε αμετάβλητη.

• Ζήτηση δανείων από νοικοκυριά για στεγαστικά δάνεια

 Η καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά σημείωσε σημαντική αύξηση κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021  σε  σχέση  με  το  προηγούμενο  τρίμηνο.  Η αναφερθείσα αύξηση ήταν σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι αναμενόταν  με  βάση  τις  προσδοκίες  που  είχαν  διατυπωθεί  στην  έρευνα  του  προηγούμενου  τριμήνου 

Η αυξημένη ζήτηση, σύμφωνα με τις συμμετέχουσες στην έρευνα τράπεζες, αποδίδεται κυρίως στην αυξημένη ζήτηση για συμμετοχή σε δύο κυβερνητικά σχέδια τα  οποία  έληγαν  στο  τέλος  Δεκεμβρίου  2021. Επιπρόσθετα, το χαμηλό γενικό επίπεδο επιτοκίων, καθώς και το βελτιωμένο κανονιστικό και φορολογικό καθεστώς των  αγορών  κατοικίας  συνέτειναν  στην  αύξηση  της ζήτησης στεγαστικών δανείων.

• Ζήτηση δανείων από νοικοκυριά για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια

 ​​​Η  καθαρή  ζήτηση  καταναλωτικών  και  λοιπών  δανείων από  νοικοκυριά  παρέμεινε  αμετάβλητη  το  τέταρτο  τρίμηνο  του  2021,  για  δεύτερο  συνεχόμενο  τρίμηνο.  Η εξέλιξη αυτή ήταν αντίθετη με τις προσδοκίες για αύξηση που είχαν  διατυπωθεί από  τις  συμμετέχουσες  τράπεζες στην  έρευνα  του  προηγούμενου  τριμήνου.

Προσδοκίες για το επόμενο τρίμηνο

Σύμφωνα με  τις προσδοκίες  των συμμετεχουσών στην έρευνα  τραπεζών για  το πρώτο  τρίμηνο  του  2022, η καθαρή  ζήτηση  δανείων,  τόσο  από  επιχειρήσεις,  όσο  και  από  νοικοκυριά  για  καταναλωτικά  και  λοιπά  δάνεια  αναμένεται  να  καταγράψει

αύξηση,  ενώ  για  στεγαστικά  δάνεια  αναμένεται  να  παραμείνει  αμετάβλητη,  σε  σχέση  με  το  υπό  αναφορά  τρίμηνο.