Κ. Ηροδότου: Πέρασε με επιτυχία το crash test Μαρτίου

Ο Μάρτιος ενδεχομένως να ήταν ο πιο απαιτητικός μήνας στη μέχρι σήμερα θητεία του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, Κωνσταντίνου Ηροδότου.

Είχε να διαχειριστεί το σταδιακό κλείσιμο μίας συστημικής τράπεζας, αλλά και να συντονίσει τη βαρυσήμαντη επίσκεψη της προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, έπειτα από δική του πρόσκληση τον περασμένο Ιανουάριο. Τότε που δεν μύριζε μπαρούτι στην ατμόσφαιρα και οι πιθανότητες ενός πολέμου στην καρδιά της Ε.Ε. θεωρούνταν μηδαμινές.

Διαβάστε ακόμα: 

Καύσιμα: Πόσα πληρώνουν οι Κύπριοι και οι άλλοι Ευρωπαίοι

Elias Beach: Ανακαινίστηκε και επιστρέφει ανανεωμένο (photos)

Νέα τουριστική ανάπτυξη έρχεται στη Λεμεσό

Ο πόλεμος και η RCB Bank

Το ξέσπασμα του πολέμου, αναπόφευκτα επηρέασε την τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα στην Κύπρο, τη συστημική RCB Bank. Παρόλο που η τράπεζα κινήθηκε άμεσα για να κάνει διορθωτικές κινήσεις σε όλα τα επίπεδα, εντούτοις, η μετοχική της σχέση με τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Ρωσίας, VTB Bank, και το γεγονός πως μεγάλο μέρος των εργασιών της εξακολουθούσε να έχει σχέση με τη Ρωσία, δημιούργησαν ένα συνδυασμό τεράστιας αβεβαιότητας, ελεγχόμενων εκροών και αμφιβολίας για το επιχειρηματικό της μοντέλο.

Βασικό μέλημα του Ηροδότου ήταν η διασφάλιση των καταθετών της τράπεζας και η θωράκιση του υπόλοιπου χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Παρόλο που η RCB διέθετε πάρα πολύ καλούς δείκτες ρευστότητας, εντούτοις, τα διαθέσιμα χρήματα δεν αρκούσαν για να καλύψουν πλήρως όλους τους καταθέτες. Η προσπάθεια λοιπόν επικεντρώθηκε στην αύξηση των ρευστών της τράπεζας. Ο πιο εύκολος τρόπος για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, θα ήταν μέσω της πώλησης εξυπηρετούμενων δανείων καλής ποιότητας που είχε η τράπεζα και τα οποία παραχωρήθηκαν σε κυπριακές επιχειρήσεις.

Λειτουργώντας εκ των προτέρων και με τη σύμφωνο γνώμη του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, η Διοίκηση της RCB, με την παρότρυνση της Κεντρικής ξεκίνησε άμεσα διαπραγματεύσεις με την Ελληνική Τράπεζα, ενώ επαφές είχαν γίνει προηγουμένως και με την Τράπεζα Κύπρου.

Εκ του αποτελέσματος, η συμφωνία με την Ελληνική αποδείχθηκε win-win και για τις δύο πλευρές. Με τα 500 εκατ. ευρώ που λαμβάνει η RCB διασφαλίστηκαν πλήρως οι καταθέτες, ενώ η Ελληνική απέκτησε ένα πολύ καλό χαρτοφυλάκιο επιχειρηματικών δανείων, το οποίο ενδυναμώνει τη θέση της στην αγορά και δημιουργεί νέες προοπτικές για το corporate banking της. 

Οι πληροφορίες λένε πως καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας η διοίκηση της RCB ήταν πλήρως συνεργάσιμη κι αυτό αποτέλεσε ένα από τους λόγους που η όλη διαδικασία εκτυλίχθηκε ομαλά.

Την ίδια ώρα, στην Φρανκφούρτη υπήρξε εμπιστοσύνη στους χειρισμούς της τοπικής Εποπτικής Αρχής και μέσω της πλήρους ενημέρωσης που τύγχαναν σε ανώτατο επίπεδο, έγινε κατορθωτό όλα να εξελιχθούν ομαλά και παρόλο που οι εξελίξεις οδηγούν στο σταδιακό κλείσιμο μίας συστημικής τράπεζας, εντούτοις, φαίνεται πως τα λεγόμενα spillover effects αποφεύχθηκαν πλήρως. Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι:

1. Οι καταθέτες θα λάβουν τα χρήματά τους (σε αντίθεση με το 2013).

2. Το υπόλοιπο τραπεζικό σύστημα έγινε ring-fenced.

3. Δεν χρειάστηκε η χρήση κρατικών πόρων (όπως με τον Συνεργατισμό).

4. Δεν ενεργοποιήθηκε το Σύστημα Εγγύησης Καταθέσεων.

5. Δεν δημιουργήθηκε περαιτέρω αβεβαιότητα και επιδείνωση του οικονομικού κλίματος από τη συγκεκριμένη εξέλιξη.

Αν και η διαδικασία σταδιακής κατάργησης της RCB θα διαρκέσει μερικούς μήνες και είναι αναμενόμενο πως θα προκύψουν πρακτικά προβλήματα, ο Κωνσταντίνος Ηροδότου έχει δώσει οδηγίες όπως όποιο πρόβλημα προκύπτει να επιλύεται άμεσα και με τον βέλτιστο τρόπο.

Ενδεικτικό παράδειγμα η επιστολή από την RCB προς τους πελάτες της, την περασμένη εβδομάδα, για πληρέστερη ενημέρωση σε σχέση με τη διαδικασία κλεισίματος λογαριασμών.

Η επίσκεψη Λαγκάρντ

Έχοντας λοιπόν διαχειριστεί με τρόπο πρωτόγνωρο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα την κρίση στην RCB, o Κ. Ηροδότου ετοιμάστηκε να υποδεχθεί στην Κύπρο την πρόεδρο της ΕΚΤ, με την οποία τα τελευταία χρόνια φαίνεται να έχουν αναπτύξει μία ιδιαίτερα θετική σχέση από τις επαφές του στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ. Μία επίσκεψη σε μία πρωτοφανή χρονική συγκυρία, κατά την οποία η Ευρώπη δοκιμάζεται για ακόμα μία φορά.

Είναι αυτή ακριβώς η δοκιμασία που προσέδωσε στην κάθοδο της κ. Λαγκάρντ στο νησί, πέραν του ούτως ή άλλως ισχυρού σημειολογικού της χαρακτήρα, περιεχόμενο άκρως ουσιαστικό και αξία ακόμη μεγαλύτερη από αυτή που, έστω και αν δεν υπήρχε η κρίση που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, θα είχε.

Σε ένα πρώτο επίπεδο, η επίσκεψη της προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανέδειξε τον πρωταγωνιστικό ρόλο που η Κύπρος διαδραματίζει στην ευρωπαϊκή χρηματοοικονομική σκακιέρα. Εκεί όπου-όπως και η από μέρους της Κριστίν Λαγκάρντ αποδοχή της πρόσκλησης Ηροδότου κατέδειξε- δεν βρίσκεται και δεν συμμετέχει ως απλή παρατηρητής ή ουραγός των εξελίξεων, αλλά αντιθέτως ως συνδιαμορφώτρια των αποφάσεων και με βαρύνουσας σημασίας ρόλο και λόγο.

Πρόκειται για γεγονός που και κατά την εδώ παρουσία της η κ. Λαγκάρντ φρόντισε με τον πλέον επίσημο τρόπο να καταστήσει σαφές, τονίζοντας με έμφαση ότι η φωνή της Κύπρου ακούγεται καλά και γίνεται πολύ καλά σεβαστή στο τραπέζι του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ. Με την χώρα μας, όπως είπε, να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην Ευρώπη και στην οικονομία της.

Η χαρακτηριστική τοποθέτηση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πως η Κύπρος δεν βρίσκεται στο άκρο, αλλά στον πυρήνα της Ευρώπης, την οποίας-όπως τόνισε- αποτελεί βασικό παράγοντα και μέλος, ήρθε εν τέλει να σβήσει κάθε σκιά αμφισβήτησης ενδεχομένως υπήρχε γύρω από το πόσο ισότιμα η Κύπρος, αν και μικρή χώρα, αντιμετωπίζεται από τους ευρωπαίους εταίρους της.

Κάτι που προφανώς, μόνο τυχαίο δεν μπορεί να είναι, αλλά αποτέλεσμα της σοβαρής και αξιόπιστης δουλειάς που ο Διοικητής Ηροδότου και οι συνεργάτες του επιτελούν, κερδίζοντας τον σεβασμό των Ευρωπαίων, όχι μόνο προς το πρόσωπό τους, αλλά πολύ περισσότερο προς το πρόσωπο της χώρας την οποία εκπροσωπούν.

Σε ένα δεύτερο, πλην όμως εξίσου και ίσως ακόμη πιο σημαντικό επίπεδο, η επίσκεψη της Κριστίν Λαγκάρντ ήρθε να αποτελέσει, μέσα βεβαίως και από τα όσα ανέφερε, άλλη μια τρανταχτή απόδειξη της ψήφου εμπιστοσύνης που το ευρωπαϊκό χρηματοοικονομικό σύστημα δίνει στο χρηματοπιστωτικό και ευρύτερα οικονομικό οικοδόμημα της Κύπρου. 

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μίλησε με τα καλύτερα λόγια, και σε κάποια σημεία με θαυμασμό για τις αντοχές και τα επιτεύγματα της κυπριακής οικονομίας, η οποία σύμφωνα και με την ίδια, πολλάκις διέψευσε τα σε βάρος της αρνητικά δεδομένα, καταφέρνοντας να ορθοποδήσει ακόμη και όταν βρισκόταν περίπου στον πάτο ή και πιο κάτω από τον πάτο.

Υπό αυτή την θεώρηση των πραγμάτων, η κ. Λαγκάρντ δεν έκρυψε την αισιοδοξία της πως και κατά την παρούσα κρίση η κυπριακή οικονομία θα μπορέσει να… επιπλεύσει, και σε πλήρη αρμονία και συντονισμό με τις πολιτικές του συνόλου της Ε.Ε. να προχωρήσει στην επόμενη μέρα, όταν και εφόσον φυσικά αυτή θα έρθει.      

Όπως εν τέλει εκ του αποτελέσματός της μπορεί να ιδωθεί, η κάθοδος της Κριστίν Λαγκάρντ στην Κύπρο αποτέλεσε αναντίλεκτα ένα σπουδαίο απ’ όλες τις οπτικές γωνίες αντίκρισής της γεγονός, που άφησε πίσω του για την Κύπρο και την οικονομία της πολυεπίπεδα σημαντικά οφέλη, τόσο σημειολογικά όσο και ουσιαστικά. Με την επιτυχία αυτή να πιστώνεται εκ των πραγμάτων στον Διοικητή Ηροδότου και στην πρωτοβουλία του, σε ανύποπτο χρόνο, να προσκαλέσει την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη χώρα μας.  

Η Κεντρική έχει Διοικητή

Εν κατακλείδι, τα όσα διαδραματίστηκαν τον περασμένο μήνα, δικαίως δημιούργησαν την εντύπωση πως ενδεχομένως για πρώτη φορά η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου έχει Διοικητή που όχι απλώς διαθέτει εκτόπισμα και χαίρει εμπιστοσύνης στην Φρανκφούρτη, αλλά μπορεί να διαχειριστεί και δύσκολες καταστάσεις με επιτυχία.