Μαύρη τρύπα εκατομμυρίων το λαθρεμπόριο καπνικών με τα κατεχόμενα

Μαύρη τρύπα στη βιομηχανία των καπνικών προϊόντων στην Κυπριακή Δημοκρατία, με συνεπαγόμενη απώλεια εσόδων εκατομμυρίων ευρώ για το κράτος, αποτελεί το διά των οδοφραγμάτων παράνομο εμπόριο με τα κατεχόμενα, όπως και το λαθρεμπόριο μέσω άλλων… υπόγειων «οδών» εντός της Δημοκρατίας.   

Πρόκειται για ένα φαινόμενο που καλπάζει με εξαιρετικά επικίνδυνους ρυθμούς και το οποίο προκαλεί την έντονη δυσφορία των πολιτών, οι οποίοι βιώνοντας μια παρατεταμένη περίοδο οικονομικής κρίσης και υποβαλλόμενοι σε μεγάλες θυσίες προς διασφάλιση των δημόσιων οικονομικών, βλέπουν την πολιτεία να χάνει τεράστια έσοδα, χωρίς να δείχνει ικανή ή και πρόθυμη να το αντιμετωπίσει αποτελεσματικά.    

Διαβάστε επίσης: 

«4» υπουργοί για τις επιπτώσεις του Ουκρανικού στην Κύπρο (vid) 

Στην τελική ευθεία για να «κλειδώσει» ο κατώτατος μισθός

Ενδεικτικό του μεγέθους του προβλήματος είναι το γεγονός ότι, όπως το InBusinessNews πληροφορείται, οι διαφεύγοντες φόροι υπολογίζονται γύρω στα €30 εκατομμύρια ετησίως. Ειδικότερα, βάσει στοιχείων της KPMG και της ετήσιας έρευνας empty pack survey για το 2021 από την Nielsen, το λαθρεμπόριο υπολογίζεται σε περίπου 15% στα τσιγάρα (€13 εκατομμύρια) και πάνω 50% (€15 εκατομμύρια) στον καπνό.

Η δράση των λαθρεμπόρων

Οι λαθρέμποροι φαίνεται να έχουν αναγάγει την παράνομη δράση τους σε…επιστήμη, δρώντας με τρόπο που περιορίζει την πιθανότητα να εντοπιστούν, ενώ ακόμη και όταν συμβεί αυτό και συλληφθούν, το ρίσκο που παίρνουν σε ό,τι αφορά τις ποινές που θα αντιμετωπίσουν είναι δυσανάλογα μικρό έναντι του κέρδους που θα έχουν.

Συγκεκριμένα, οι πλείστες ποσότητες διοχετεύονται στις ελεύθερες περιοχές μέσω των αποκαλούμενων «τυφλών σημείων» και όχι από τα οδοφράγματα, από περιοχές δηλαδή οι οποίες γειτνιάζουν με τα κατεχόμενα και στις οποίες δεν ασκείται επαρκής ή και καθόλου έλεγχος.

Διά μέσω των «τυφλών» αυτών σημείων, καταφθάνουν τα βράδια με φορτηγά τεράστιες ποσότητες, οι οποίες εν συνεχεία χωρίζονται σε πιο μικρές στους διακινητές, που με τη σειρά τους τις διοχετεύουν, είτε απευθείας στους καταναλωτές είτε σε σημεία λιανικής πώλησης. Αξίζει να σημειωθεί συναφώς, ότι οι περισσότερες κατασχέσεις που έγιναν από το Τελωνείο, οι οποίες υπολογίζονται περίπου στο 1%-2% του συνόλου των ποσοτήτων, δεν ήταν στα οδοφράγματα αλλά όταν τα προϊόντα βρίσκονταν ήδη στις ελεύθερες περιοχές και έπειτα από τη λήψη σχετικών πληροφοριών από τις αρμόδιες Αρχές.

Το ρίσκο και το κέρδος

Όπως έχει προαναφερθεί, το ρίσκο για τους λαθρέμπορούς σε σχέση με το περιθώριο κέρδους είναι περιορισμένο, καθότι ακόμη και στην περίπτωση εντοπισμού τους από το Τελωνείο, κάτι που δεν συμβαίνει και τόσο συχνά, το μόνο το οποίο καλούνται να αντιμετωπίσουν είναι να τύχουν εξώδικης διευθέτησης και να αφεθούν ελεύθεροι.

Επισημαίνεται πως το παράνομο εμπόριο καπνικών προϊόντων με τα κατεχόμενα «ευνοεί» όχι μόνο για τους μεγάλους αλλά για και τους μικρούς λαθρέμπορες, η τεράστια διαφορά στην τιμή αγοράς. Και αυτό, αφού στα κατεχόμενα οι φόροι είναι πολύ χαμηλότεροι, ενώ και η πτώση της τούρκικής λίρας συμβάλλει ακόμη περισσότερο στην διόγκωση του φαινομένου. Χαρακτηριστικά, ένας καπνός στα κατεχόμενα έχει λιανική τιμή €1.70, ενώ στην Κυπριακή Δημοκρατία η αντίστοιχη τιμή είναι €7. Παράλληλα, ένα πακέτο τσιγάρα ή θερμαινόμενου καπνού στοιχίζει στα κατεχόμενα €1.5 και, αντίστοιχα, €4 στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Ενόψει τούτων, και με ένα τεράστιο περιθώριο κέρδους που ξεπερνά το 50% και καθίσταται αρκούντως ελκυστικό για όλων των ειδών τους λαθρέμπορους, πολλοί είναι και όσοι επιλέγουν μαζί με τα... καύσιμα που προμηθεύονται από τα κατεχόμενα, να εφοδιάζονται και με τα… τσιγάρα τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το 2019, οπόταν και δεν υπήρχαν οι περιορισμοί που αργότερα τέθηκαν λόγω της πανδημίας, ο αριθμός των διελεύσεων στα κατεχόμενα μέσω των οδοφραγμάτων ανήλθε στα τρία εκατομμύρια, δηλαδή περίπου δέκα χιλιάδες την ημέρα, ενώ για φέτος οι διελεύσεις υπολογίζεται να κυμανθούν στους ίδιους ή κάπως μικρότερους αριθμούς.

Βάσει υπολογισμών που γίνονται, αν θεωρηθεί ότι έστω και μόνο ένας στους πέντε(20%) απ’ όσους διέρχονται καθημερινά των οδοφραγμάτων φέρνουν από μια κούτα τσιγάρα, η εξίσωση βγάζει απώλεια φόρων για το κράτος-μόνο από τα οδοφράγματα-, ύψους πέραν των €18 εκατ. τον χρόνο ή €50,000 ημερησίως.

Λήψη αποτρεπτικών μέτρων

Υπό το πρίσμα των πιο πάνω, καθολική απαίτηση της κοινωνίας αποτελεί η λήψη σειράς αυστηρότερων μέτρων προς αποτελεσματική αντιμετώπιση και πάταξη του φαινομένου, τόσο προς όφελος της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και προς όφελος του φορολογούμενου πολίτη.

Στο πλαίσιο αυτό, αποτρεπτικά μέτρα τα οποία κάλλιστα θα μπορούσαν να ληφθούν είναι:

Πρώτο: Αυστηρότερες ποινές, με τρόπο που το αδίκημα της λαθρεμπορίας καπνικών να θεωρείται ως ποινικό και να εξυπακούει υψηλό πρόστιμο ή και φυλάκιση.

Δεύτερο: Άμεση αφαίρεση άδειας εμπορίας καπνικών σε όσα λιανικά σημεία εντοπιστούν παράνομα προϊόντα.

Τρίτο: Εντατικότεροι έλεγχοι από το Τελωνείο στα οδοφράγματα, κατά μήκος της πράσινης γραμμής, καθώς και στα σημεία λιανικής πώλησης καπνικών.