Ζητούν αυξήσεις στον προϋπολογισμό οι Ευρωβουλευτές

Οι Ευρωβουλευτές θεωρούν ότι ο προϋπολογισμός του 2023 πρέπει να αντανακλά και να απαντά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι πολίτες, με επικέντρωση στον πόλεμο στην Ουκρανία και τις συνέπειές του, την ενεργειακή κρίση, τον ψηλό πληθωρισμό και τους φόβους για μια νέα οικονομική κρίση. Γι' αυτό στη συζήτηση που έγινε την Τρίτη στην Ολομέλεια του ΕΚ, ζήτησαν αυξήσεις στον προϋπολογισμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ενώ θέτουν επιτακτικά και το ζήτημα της αναθεώρησης του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλάνου.

Η έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμού, που αναμένεται να υπερψηφιστεί την Τετάρτη από την ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, αυξάνει τον προϋπολογισμό του 2023 κατά 187,3 δισεκατομμύρια ευρώ σε πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων, που αντιπροσωπεύει αύξηση 1,7 δισεκατομμυρίων ευρώ σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οι Ευρωβουλευτές προτείνουν σημαντική ενίσχυση στην έρευνα (Horizon Europe), στα προγράμματα Erasmus+, στην Ψηφιακή Ευρώπη, στη δράση για το κλίμα, στις υποδομές, στην ευρωπαϊκή γειτονία και στην ανθρωπιστική βοήθεια.

Επιπλέον, οι Ευρωβουλευτές σημειώνουν στην έκθεσή τους ότι το σχέδιο προϋπολογισμού είναι μια ανεπαρκής απάντηση στις τρέχουσες προκλήσεις και υπενθυμίζουν ότι το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) δεν θεσπίστηκε για να αντιμετωπίσει μια πανδημία, έναν πόλεμο, τον υψηλό πληθωρισμό, τις υψηλές τιμές της ενέργειας, τους υψηλούς αριθμούς προσφύγων, τις νέες προσχωρήσεις, την επισιτιστική ανασφάλεια και ανθρωπιστικές κρίσεις και γι’ αυτό προτείνουν ουσιαστική αναθεώρηση του ΠΔΠ.

Εκ μέρους της Επιτροπής Προϋπολογισμού του Ευρωκοινοβουλίου, ο εισηγητής Νικολάι Στεφανούτσα, είπε ότι μέσα από τον προϋπολογισμό, η ΕΕ καλείται να ανοικοδομήσει την Ουκρανία, να υποδεχτεί τους πρόσφυγες, να πολεμήσει τον φόβο και την τρομοκρατία.

Ανέφερε ότι με τον προϋπολογισμό του 2023 το ΕΚ απαντά στον πόλεμο στα σύνορα της ΕΕ, για να νικήσει η Ουκρανία και να επικρατήσει η δημοκρατία και το κράτους δικαίου. Είπε ότι για να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις του πολέμου στα κράτη μέλη της ΕΕ, το ΕΚ προτείνει αύξηση €1,7 δις. Επιπλέον, προτείνουν περισσότερα χρήματα για τη στρατιωτική άμυνα, για την κινητικότητα των νέων, για τη Μολδαβία και για να αντιμετωπιστούν οι έντονες μεταναστευτικές ροές από την Ουκρανία.

Σημείωσε ότι το ΕΚ αύξησε κατά €533 εκ. τα κονδύλια που αφορούν την αντιμετώπιση της εκτίναξης των τιμών ενέργειας, την προώθηση των ΑΠΕ, την προσαρμογή σε κλιματική αλλαγή, ενώ ζήτησε το ποσό αυτό να συμπληρωθεί από το RepowerEU.

Τέλος, έδωσε έμφαση στη στήριξη της κοινωνίας των πολιτών και του πολιτισμού, κάνοντας αναφορά στη ρήση του Τσώρτσιλ κατά τον ΒΠΠ, ότι «αν κάνουμε περικοπές στον πολιτισμό, γιατί κάνουμε τον πόλεμο;».

Ο δεύτερος εισηγητής, Νίκολας Χερμπστ, σημείωσε ότι η αδράνεια δεν είναι επιλογή, πρέπει «να είμαστε ετοιμοπόλεμοι και έτοιμοι να αμυνθούμε», τονίζοντας ότι η ΕΕ πρέπει να είναι ανθεκτική απέναντι σε υβριδικούς πολέμους και σε κυβερνοεπιθέσεις.

Επιπλέον, ανέφερε ότι στην εποχή που παραγκωνίζεται η κοινοτική συνεργασία και προωθούνται οι διακυβερνητικές συνεργασίες, είναι σημαντικό το ΕΚ να ενισχύσει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.

Εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Jiri Georgiev, εκπροσωπώντας την Τσεχική Προεδρία, είπε ότι υπάρχουν πολλές ανάγκες, εξαιτίας του αυξημένου πληθωρισμού, με μικρό περιθώριο ελιγμών. Γι’ αυτό, είπε, πρέπει να μπουν προτεραιότητες.

Αμφισβήτησε την πρόταση του ΕΚ για αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας κατά €250 εκ., καθώς αυτό δεν αφήνει αποθεματικά περιθώρια για ελιγμούς.

Σημείωσε ότι Συμβούλιο και ΕΚ συμφωνούν για τις προτεραιότητες, η διαφωνία έγκειται στα ποσά που προτείνονται. Είπε ότι χρειάζεται μεγαλύτερη σύνεση, για να είναι ισορροπημένος ο προϋπολογισμός, για να δημιουργηθεί εμπιστοσύνη για πιο ασφαλές μέλλον. Ζήτησε να βρεθεί ένας ισορροπημένος συμβιβασμός, και εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στην Επιτροπή για να διαδραματίσει ρόλο ειλικρινούς διαμεσολαβητή.

Ο Johnannes Hahn, εκπροσωπώντας την Επιτροπή, είπε ότι οι διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό έρχονται σε ένα πλαίσιο πολλαπλών κρίσεων. «Είναι σημαντικό να βάλουμε στην άκρη τις διαφορές μας για να πετύχουμε κοινές προτεραιότητες», σημείωσε.

Είπε ότι οι θέσεις Συμβουλίου και ΕΚ απέχουν αρκετά. Εξέφρασε τη λύπη του για τις περικοπές που προτείνονται από το Συμβούλιο, αναφέροντας ότι τα δύο χρόνια που προηγήθηκαν έχουν καταστήσει σαφές ότι πρέπει «να χειριστούμε αποτελεσματικά τα αποθεματικά και να έχουμε ευελιξία».

Μίλησε για σκληρές επιλογές, αλλά και ηθικό καθήκον προς την Ουκρανία, για να απαντηθούν οι οικονομικές και γεωπολιτικές προκλήσεις.

Στη συνέχεια τοποθετήθηκαν οι διάφορες επιτροπές του Ευρωκοινοβουλίου, οι οποίες τόνισαν, μεταξύ άλλων την ανάγκη αναθεώρησης του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλάνου. Είπαν ότι χρειάζονται περισσότερα κονδύλια για τις εξωτερικές υποθέσεις για να μπορεί να ανταπεξέλθει η ΕΕ στις προτεραιότητες που έχουν τεθεί, για την Ουκρανία αλλά και για άλλες κρίσεις, «αλλιώς θα χάσουμε την αξιοπιστία μας», όπως είπαν.

Επιπλέον, ανέφεραν ότι έχει εξαντληθεί πλήρως το περιθώριο δαπανών από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλάνο (ΠΔΠ) για την περίοδο 2021-2027, την ίδια ώρα που αυξάνονται οι ανάγκες για ανθρωπιστική βοήθεια, δοκιμάζονται οι στόχοι για την κλιματική ανταπόκριση και χρειάζονται βοήθεια οι εταίροι για να μετριάσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. «Δεν υπάρχει αντιστοιχία στις δημοσιονομικές προοπτικές που είχαμε, με το ΠΔΠ», ανέφεραν, προτείνοντας να αναθεωρηθεί.

Οι περικοπές του Συμβουλίου πλήττουν και τις προσπάθειες για ψηφιακό μετασχηματισμό, καθώς οι Επιτροπές ανέδειξαν ότι οι περικοπές για την έρευνα και την οικονομία αγγίζουν το 40%, χτυπώντας τις προσπάθειες για ψηφιοποίηση της Ευρώπης.

Εξάλλου, οι Ευρωβουλευτές ανέφεραν ότι «λεφτά υπάρχουν», αν μπει τέρμα στη διαφθορά, η οποία απειλεί την ΕΕ και συμπλήρωσαν ότι, όπως μπήκαν κυρώσεις κατά της Ρωσίας, πρέπει να μπουν αντίστοιχες και για τις παραβιάσεις του κράτους δικαίου. Πρότειναν, επίσης, να χρησιμοποιηθούν τα χρήματα των Ρώσων ολιγαρχών που δεσμεύονται.

Επιπλέον τοποθετήθηκαν Ευρωβουλευτές και εκ μέρους των πολιτικών ομάδων του ΕΚ. Οι Χριστιανοδημοκράτες (EPP), ανέδειξαν ότι, ενώ αντιμετωπίζουμε έκτακτες καταστάσεις, το Συμβούλιο περικόπτει, αντίθετα με τις δηλώσεις της ίδιας της Τσεχικής Προεδρίας, που είχε πει ότι τώρα πρέπει να χρησιμοποιηθούν όλα τα αποθεματικά. Είπαν επίσης ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις πολέμου και να δημιουργηθούν νέες θέσεις απασχόλησης σε πράσινη και ψηφιακή οικονομία.

Οι Σοσιαλδημοκράτες ανέφεραν ότι πρέπει να χρησιμοποιηθούν όλα τα τεχνικά και δημοσιονομικά μέσα για να προστατευθούν οι πολίτες και οι ΜμΕ, με προοπτικές ανάπτυξης. Ζήτησαν επίσης να αυξηθούν οι πόροι για έρευνα και πράσινη ενέργεια, για να προστατευθούν οι πολίτες από την αύξηση των τιμών της ενέργειας, να αυξηθούν οι δράσεις για τομέα υγείας, να δοθούν βιώσιμες λύσεις μετά την πανδημία. Μίλησαν επίσης για την ανάγκη στήριξης των χωρών της πρώτης γραμμής στην αποδοχή προσφύγων από την Ουκρανία και να αυξηθεί η ανθρωπιστική βοήθεια για Νότια και Ανατολική Γειτονία. Ζήτησαν ακόμα, αύξηση των πόρων για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, και να δοθούν επιπλέον ποσά για την προσχώρηση της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στη Συνθήκη του Σέγκεν. Τέλος, κάλεσαν την Επιτροπή να βρει λύσεις για να αξιοποιηθούν κονδύλια που δεν απορροφήθηκαν από την προηγούμενη περίοδο και να δοθούν στις χώρες της πρώτης γραμμής στην Ουκρανία, καθώς και να αναθεωρηθεί το ΠΔΠ, για πιο ευέλικτο προϋπολογισμό στο μέλλον.

Οι εκπρόσωποι της Αριστεράς είπαν ότι το ΕΚ θεωρεί απαράδεκτη την πρόταση του Συμβουλίου για το 2023, εν μέσω πολέμου στα ευρωπαϊκά σύνορα, πληθωρισμού στο 10%, έξαρση ακρίβειας και φτώχειας, μείωση απασχόλησης και με ορατό τον κίνδυνο ύφεσης, καθώς ο προϋπολογισμός είναι γεμάτος περικοπές. Σημείωσαν ότι το ΕΚ είναι ενωμένο ζητώντας απολύτως στοιχειώδη και αναγκαία πράγματα. «Πώς θα αντιμετωπίσουμε τις ανάγκες με προϋπολογισμό με περικοπές 1% του ευρωπαϊκό ΑΕΠ;», αναρωτήθηκαν, και πρόσθεσαν ότι πρέπει άμεσα να αναθεωρηθεί το ΠΔΠ. Σημείωσαν επίσης, ότι πρέπει να δημιουργηθούν πρόσθετοι ίδιοι πόροι και να δημιουργηθούν νέα εργαλεία για αντιμετώπιση της δημοσιονομικής και ενεργειακής κρίσης.

Οι Πράσινοι σημείωσαν ότι, ενώ ενισχύθηκε ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας, για να ενεργεί σε περιπτώσεις καταστροφών εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, έγιναν περικοπές σε κονδύλια για την κλιματική αλλαγή. Σημείωσαν επίσης ότι το κόστος αποπληρωμής του χρέους πρέπει να υπολογιστεί ξεχωριστά, εκτός του ΠΔΠ.

Παρέμβαση έκαναν και οι Κύπριοι Ευρωβουλευτές, Λευτέρης Χριστοφόρου και Γιώργος Γεωργίου.

Ο Ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ, Λευτέρης Χριστοφόρου, είπε ότι η συγκεκριμένη παρέμβαση αποτελεί ιδιαίτερη στιγμή για τον ίδιο, καθώς είναι η τελευταία φορά που καλείται να σχολιάσει προϋπολογισμό, από το βήμα του Ευρωκοινοβουλίου. Ο κ. Χριστοφόρου είπε ότι «δώσαμε μάχες για ένα πιο κοινωνικό, αναπτυξιακό, ανθρώπινο προϋπολογισμό της ΕΕ για τους λαούς της Ευρώπης». Ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της Επιτροπής Προϋπολογισμού και τους άλλους Ευρωβουλευτές, ενώ είπε ότι η ΕΕ πρέπει να αισθάνεται ευτυχής που στο τιμόνι της βρίσκεται ο Γιόχανς Χαν, ο οποίος συμβάλλει τα μέγιστα.

«Δυστυχώς για μένα είναι η τελευταία παρέμβαση εδώ, όμως θα έχω την ευκαιρία να συμβάλω στην υλοποίηση των οραμάτων της ΕΕ και του ΕΚ, μέσα από τη συμμετοχή μου στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο», ανέφερε.

Ο Ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Γεωργίου, είπε ότι η ύφεση είναι τρομακτική. «Σείεται η Ευρώπη από τις κινητοποιήσεις των εργατών», ανέφερε, καθώς ενέργεια, ακρίβεια και πληθωρισμός εξανεμίζουν το εργατικό εισόδημα. Την ίδια ώρα, σημείωσε, οι πολυεθνικές και οι φαρμακοβιομηχανίες μοιράζονται τη μερίδα του λέοντος.

«Εμείς θέλουμε έναν άλλο προϋπολογισμό, που θα κάνει πράξη την ευημερία των πολιτών, που θα προστατεύει τους μισθούς και τα εργατικά δικαιώματα και θα λαμβάνει υπόψη τις υψηλές τιμές της ενέργειας, την υγεία, τη στέγαση και τη σίτιση για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά», σημείωσε, και πρόσθεσε ότι «δεν έχουν όλοι τα ίδια προβλήματα, κάποιοι κερδίζουν από τις επιπτώσεις του πολέμου».

Τέλος, ο κ. Γεωργίου ζήτησε τον τερματισμό του πολέμου και ζήτησε τη φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των πολυεθνικών.

Το Ευρωκοινοβούλιο θα ψηφίσει τη θέση της Επιτροπής Προϋπολογισμού την Τετάρτη. Η ψηφοφορία στην ολομέλεια θα δώσει το έναυσμα για να ξεκινήσουν συνομιλίες «συνδιαλλαγής» τριών εβδομάδων με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων εγκαίρως ώστε ο προϋπολογισμός του επόμενου έτους να ψηφιστεί από το Κοινοβούλιο και να υπογραφεί από την Πρόεδρό του πριν από το τέλος του έτους.