Δίνει το σύνθημα για το… λίφτινγκ στη δημόσια υπηρεσία η Βουλή

Ανάβει το πράσινο φως στη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας η Ολομέλεια της Βουλής, ενώπιον της οποίας τίθενται προς ψήφιση τα νομοσχέδια και οι κανονισμοί που αφορούν το σύστημα αξιολόγησης υποψηφίων για προαγωγή, τα οποία συζητήθηκαν στην Επιτροπή Οικονομικών, και που θα φέρουν αλλαγές οι οποίες θα διασφαλίζουν τις αξιοκρατικές διαδικασίες.

Διαβάστε ακόμα: 

Νέα επαγγελματικά κτήρια έρχονται στη Λευκωσία (photos)

«Φορτώνουν» για κάλυψη των αναγκών σε εργατικό δυναμικό

Νέο ρεκόρ στη ψηφοφορία για τα ΙΝ Βusiness Awards-28,000 ψήφοι online

Ανέβασε στροφές το κυπριακό διαβατήριο

Το… λίφτινγκ στη δημόσια υπηρεσία, το οποίο εντάσσεται στο πλαίσιο υλοποίησης δράσεων βάσει των δεσμεύσεων που περιλαμβάνονταν στο μνημόνιο συναντίληψης που υπογράφτηκε μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Τρόικα για τα οριζόντια θέματα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, χρονολογείται από το 2015, αφού στις πρόνοιες των σχεδίων προέκυπταν ζητήματα αντισυνταγματικότητας, εξού και είχαν καταψηφιστεί κατά πλειοψηφία από την τότε σύνθεση της Βουλής, στις 9 Δεκεμβρίου 2016. Μάλιστα την ίδια ώρα περιλαμβάνεται στις δεσμεύσεις της Κύπρου για να αντλήσει τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε.. 

Σημειώνεται ότι το νομοσχέδιο που αφορούσε την ενίσχυση της κινητικότητας (αποσπάσεις) μεταξύ της δημόσιας υπηρεσίας και των οργανισμών δημοσίου δικαίου, καθώς και την κινητικότητα υπαλλήλων μεταξύ των οργανισμών δημοσίου δικαίου, ψηφίστηκε σε νόμο στις 12 Μαΐου 2017.  Σε νόμο ψηφίστηκε επίσης, στις 6 Ιουλίου 2018, νομοσχέδιο που αφορούσε την κατάργηση της προφορικής εξέτασης για υπαλλήλους με κλίμακα χαμηλότερη από την Α7.

Μετά την καταψήφιση των νομοσχεδίων, ακολούθησε νέος κύκλος διαβουλεύσεων μεταξύ Υπουργείου Οικονομικών και όλων των εμπλεκόμενων φορέων,  με σκοπό την αναπροσαρμογή των προτάσεων και τον καταρτισμό νέων νομοθετημάτων, ενώ τον Οκτώβριο του 2019 η εκτελεστική εξουσία κατέθεσε τη νέα δέσμη σχεδίων νόμου, η οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή ενώπιον της Βουλής προς εξέταση και ψήφιση.

Σκοπός του πρώτου νομοσχεδίου είναι η τροποποίηση του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου, ώστε να επιτευχθεί η ανάθεση στην ΕΔΥ της ευθύνης παρακολούθησης της ορθής εφαρμογής του συστήματος αξιολόγησης των δημόσιων υπαλλήλων, καθώς και η εφαρμογή εσωτερικών ασφαλιστικών δικλίδων σε όλες τις διαδικασίες της ΕΔΥ προς διασφάλιση της συμμόρφωσης με τους τύπους, το νομικό πλαίσιο και τις αρχές που διέπουν την επιλογή υποψηφίων.

Σκοπός του προτεινόμενου νόμου, μεταξύ άλλων, είναι η εισαγωγή των πιο κάτω νομοθετικών ρυθμίσεων:

1. Δημιουργία νέας κατηγορίας θέσεων «διατμηματικής προαγωγής», που περιλαμβάνει τις επιστημονικές/επαγγελματικές θέσεις της δημόσιας υπηρεσίας στην κλίμακα Α13(ii) του κυβερνητικού μισθολογίου και αποσκοπεί στην ενίσχυση της κινητικότητας των υπαλλήλων.  Τις θέσεις της κατηγορίας αυτής θα μπορούν να διεκδικούν δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν οπουδήποτε στη δημόσια υπηρεσία, σε θέση στο αμέσως κατώτερο μισθοδοτικό επίπεδο, νοουμένου ότι κατέχουν τα απαιτούμενα από τα οικεία σχέδια υπηρεσίας ακαδημαϊκά/επαγγελματικά προσόντα και σχετική πείρα, όπως αυτά θα καταρτιστούν αμέσως μετά τη δημιουργία της νέας αυτής κατηγορίας.

Σημειώνεται ότι με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία οι επηρεαζόμενες θέσεις εντάσσονται στην κατηγορία των θέσεων «προαγωγής» και μπορούν να τις διεκδικήσουν μόνο υπάλληλοι που υπηρετούν στην αμέσως κατώτερη θέση της ίδιας δομής θέσεων στο ίδιο υπουργείο/υφυπουργείο/τμήμα/υπηρεσία.

2. Ανάθεση στην ΕΔΥ της αρμοδιότητας παρακολούθησης της ορθής εφαρμογής του συστήματος αξιολόγησης της απόδοσης των δημόσιων υπαλλήλων.

3. Εφαρμογή από την ΕΔΥ εσωτερικών ασφαλιστικών δικλίδων σε όλες τις διαδικασίες της προς διασφάλιση της συμμόρφωσης με τους τύπους, το νομικό πλαίσιο και τις αρχές που διέπουν την επιλογή των υποψηφίων.  Ειδικότερα, προβλέπεται η συμπλήρωση δομημένων εντύπων και η καταγραφή των αποτελεσμάτων της προφορικής εξέτασης των υποψηφίων από την ΕΔΥ, όπως και η δυνατότητα κάθε υποψηφίου να έχει πρόσβαση σε αυτά, χωρίς να χρειάζεται να ζητήσει γι’ αυτό άδεια του δικαστηρίου.

4. Τροποποίηση του πειθαρχικού κώδικα με την εισαγωγή των πιο κάτω νέων ρυθμίσεων, αναφορικά με τον διορισμό ερευνώντων λειτουργών για διερεύνηση πειθαρχικών παραπτωμάτων δημόσιων υπαλλήλων:

α. Καταρτισμός καταλόγου ερευνώντων λειτουργών σε κάθε υπουργείο/υφυπουργείο/ανεξάρτητη υπηρεσία, αποτελούμενου από υπαλλήλους διαφόρων επιπέδων που υπηρετούν σε θέση με μισθολογική κλίμακα Α8 και άνω του κυβερνητικού μισθολογίου, που θα μπορούν να οριστούν ως ερευνώντες λειτουργοί για διερεύνηση πειθαρχικών παραπτωμάτων, οι οποίοι θα τύχουν κατάλληλης εκπαίδευσης.

β. Για τη διερεύνηση των πειθαρχικών αδικημάτων υπαλλήλων που κατέχουν θέση μέχρι την κλίμακα Α13(ii) του κυβερνητικού μισθολογίου ορίζεται ερευνών λειτουργός από τον εν λόγω κατάλογο της οικείας αρμόδιας αρχής, ο οποίος θα πρέπει να κατέχει ανώτερη θέση από τον υπό διερεύνηση υπάλληλο, εκτός αν αυτό δεν είναι δυνατό, πρακτικό η εφαρμόσιμο, οπότε θα τυγχάνουν εφαρμογής οι ρυθμίσεις που προβλέπονται για υπαλλήλους που κατέχουν θέση ψηλότερη από την κλίμακα Α13(ii).

γ. Για τη διερεύνηση των πειθαρχικών αδικημάτων υπαλλήλων που κατέχουν θέση ψηλότερη από τη κλίμακα Α13(ii) ορίζεται ερευνών λειτουργός από τον κατάλογο άλλης αρμόδιας αρχής με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.  Στην περίπτωση αυτή προβλέπεται ότι ο ερευνών λειτουργός δεν πρέπει να κατέχει κατώτερη θέση από τον υπό διερεύνηση υπάλληλο, εκτός αν πρόκειται για ερευνώντα λειτουργό που υπηρετεί στην Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου ή στη Νομική Υπηρεσία.

Σκοπός του δεύτερου νομοσχεδίου είναι η θέσπιση νέου νομοθετικού πλαισίου αξιολόγησης και επιλογής υποψηφίων από την ΕΔΥ για πλήρωση των ανελικτικών θέσεων της δημόσιας υπηρεσίας, με απώτερο στόχο τη διασφάλιση της επιλογής των καταλληλότερων υποψηφίων και της αποτελεσματικής εφαρμογής των βασικών αρχών της αντικειμενικότητας και της αξιοκρατίας.

Καταργείται η αρχαιότητα

Σημαντικές θεωρούνται και οι αλλαγές που έρχονται στον τρόπο αξιολόγησης για προαγωγή των δημοσίων υπαλλήλων, με μια από τις κυριότερες πρόνοιες του νομοσχεδίου να προνοεί την κατάργηση της αρχαιότητας. Συγκεκριμένα, για τις τρεις κατηγορίες των ανελικτικών θέσεων (προαγωγής, διατμηματικής προαγωγής, πρώτου διορισμού και προαγωγής) καθορίζονται ειδικά κριτήρια αξιολόγησης των υποψηφίων, καθώς και η βαρύτητα που αποτιμάται σε μονάδες για το καθένα από αυτά.

Τα εν λόγω κριτήρια περιλαμβάνουν πρόσθετα προσόντα σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης, πρόσθετη πείρα απαιτούμενη από το σχετικό σχέδιο υπηρεσίας, σχετική με το αντικείμενο πείρα, αξιολόγηση απόδοσης με βάση τις ετήσιες υπηρεσιακές εκθέσεις, σύσταση οικείου προϊσταμένου τμήματος, αποτελέσματα εξεταστικού κέντρου (ΕΚ) και προφορική εξέταση από την ΕΔΥ.

Επίσης σημαντικές θεωρούνται και οι πρόνοιες του νομοσχεδίου που αφορούν την εισαγωγή συστήματος μοριοδότησης με βάση προκαθορισμένα κριτήρια και βαρύτητα για καθεμία από τις τρεις κατηγορίες των ανελικτικών θέσεων, την διεξαγωγή δομημένων προφορικών συνεντεύξεων και την διασύνδεση συστήματος αξιολόγησης της απόδοσης με το σύστημα προαγωγών με καθορισμένη βαρύτητα.

Όσον αφορά τον καταρτισμό του καταλόγου υποψηφίων που θα κληθούν ενώπιον της ΕΔΥ για προφορική εξέταση θα προνοείται η ακόλουθη διαδικασία:

1. O κατάλογος των υποψηφίων/αιτητών με τη σειρά κατάταξής του από το ΕΚ και τη βαθμολογία τους θα υποβάλλεται στην ΕΔΥ.

2. Η ΕΔΥ θα εξετάζει την από μέρους των επιτυχόντων κατοχή των απαιτούμενων από το σχέδιο υπηρεσίας προσόντων.

3. Η ΕΔΥ, αφού συνυπολογίσει στον βαθμό που οι υποψήφιοι έχουν συγκεντρώσει στο ΕΚ τις μονάδες που τυχόν να τους αναλογούν, λόγω της πείρας τους στο υπουργείο/υφυπουργείο/τμήμα/υπηρεσία όπου υπάγεται η υπό πλήρωση θέση, θα καταρτίζει τον τελικό κατάλογο υποψηφίων με βάση τη βαθμολογία των δύο πιο πάνω κριτηρίων.

4. Στη συνέχεια θα προωθούνται για προφορική εξέταση ενώπιον της ΕΔΥ οι πρώτοι τρεις υποψήφιοι ανά υπό πλήρωση θέση.

Σκοπός των προτεινόμενων κανονισμών, οι οποίοι εκδίδονται με βάση το άρθρο 87 του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου, είναι η θέσπιση δευτερογενούς νομοθεσίας που να ρυθμίζει τη διαδικασία αξιολόγησης των δημόσιων υπαλλήλων στη βάση νέου συστήματος αξιολόγησης, σύμφωνα με συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης που αφορούν μεταξύ άλλων τις δεξιότητες, τις ικανότητες και την εργασιακή συμπεριφορά.

Σύστημα αξιολόγησης

Περαιτέρω, προτείνονται μεταξύ άλλων ρυθμίσεις που αφορούν τη διαπίστωση της καταλληλότητας του υπαλλήλου για προαγωγή ή διατμηματική προαγωγή, τα στάδια και το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής της ετήσιας αξιολόγησης, τις κατηγορίες υπηρεσιακών εκθέσεων, την περίπτωση σύνταξης δυσμενούς υπηρεσιακής έκθεσης, τις ευθύνες των λειτουργών αξιολόγησης και των προϊσταμένων τμημάτων και την εποπτεία της εφαρμογής του προτεινόμενου συστήματος.

Ειδικότερα, με τους κανονισμούς προτείνεται η εισαγωγή νέου συστήματος αξιολόγησης των δημόσιων υπαλλήλων και περιλαμβάνονται οι πιο κάτω ρυθμίσεις:

1. Αξιολόγηση των υπαλλήλων με βάση κριτήρια και αναλυτικό πλαίσιο ικανοτήτων/δεξιοτήτων ανάλογα με το ιεραρχικό τους επίπεδο,

2. Κατάταξη των υπαλλήλων για σκοπούς αξιολόγησης στα εξής δύο ιεραρχικά επίπεδα:

α. Ιεραρχικό επίπεδο 1: Αφορά το διευθυντικό και μεσο-διευθυντικό προσωπικό, στο οποίο περιλαμβάνονται οι θέσεις με μισθολογικές κλίμακες Α13(ii) και άνω, για το οποίο η βαθμολόγηση θα είναι περιγραφική και η αξιολόγηση θα γίνεται μόνο για σκοπούς ανάπτυξης των υπαλλήλων και δε θα λαμβάνεται υπόψη για σκοπούς προαγωγής.

β. Ιεραρχικό επίπεδο 2: Αφορά το προσωπικό σε θέσεις εισδοχής και το προσωπικό με εποπτικά καθήκοντα σε θέσεις με μισθολογική κλίμακα κάτω από την κλίμακα Α13(ii), για το οποίο η βαθμολόγηση θα είναι αριθμητική και η αξιολόγηση θα λαμβάνεται υπόψη τόσο για σκοπούς ανάπτυξης όσο και για σκοπούς προαγωγής.

3. Ρυθμίσεις για εξέταση της ένστασης των υπαλλήλων επί της αξιολόγησής τους από επιτροπή ενστάσεων, η οποία θα είναι διαφορετική από την ομάδα αξιολόγησης του υπαλλήλου.

4. Εισαγωγή ρύθμισης για ανώνυμη, πάνω σε εθελοντική βάση, αξιολόγηση των προϊσταμένων τμημάτων (γενικών διευθυντών, διευθυντών τμημάτων/υπηρεσιών και προϊσταμένων ανεξάρτητων υπηρεσιών) από τους υπαλλήλους τους.

Εξαιρούνται ΕΥ, Βουλή και ΥΠΕΞ

Στο μεταξύ Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας εξέφρασε τη σύμφωνη γνώμη της Ελεγκτικής Υπηρεσίας με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, εντούτοις ζήτησε όπως η εν λόγω υπηρεσία, για λόγους που αφορούν κυρίως τον Κώδικα Δεοντολογίας τον οποίο η Ελεγκτική Υπηρεσία οφείλει να εφαρμόζει, καθώς και για πρακτικούς λόγους που αφορούν τη σχέση «ελεγκτή-ελεγχόμενου» εξαιρεθεί από τις ρυθμίσεις που αφορούν τη διατμηματική προαγωγή. 

Σημειώνεται ότι το εν λόγω αίτημα έγινε τελικά αποδεκτό από το αρμόδιο υπουργείο, το οποίο προχώρησε σε σχετική τροποποίηση των σχεδίων νόμου.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, στο στάδιο της τοποθέτησης επί των σχεδίων νόμου αποφάσισε κατά πλειοψηφία των μελών της όπως προχωρήσει στις απαιτούμενες τροποποιήσεις επ’ αυτών, ώστε, πέρα από την Ελεγκτική Υπηρεσία, από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις εξαιρεθεί η Βουλή των Αντιπροσώπων και η Εξωτερική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, επιφυλάσσοντας παράλληλα το δικαίωμα για κατάθεση περαιτέρω τροπολογιών επί των σχεδίων νόμου.

Συναφώς, στη βάση των κειμένων, όπως αυτά έχουν τελικά αναθεωρηθεί τόσο από πλευράς εκτελεστικής όσο και νομοθετικής εξουσίας, η πρόεδρος και τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν επί του συνόλου των σχεδίων νόμου που περιλαμβάνονται στο παράρτημα κατά τη συζήτησή τους στην ολομέλεια του σώματος.