Χ. Θεοπέμπτου: Άμεσες επενδύσεις στην πράσινη οικονομία

Την πεποίθηση ότι έχουμε χάσει πολύτιμο χρόνο επενδύοντας σε ένα εντελώς λανθασμένο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης που εξέθρεψε η διαφθορά, εκφράζει ο πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου.

Καταθέτοντας στο InBusinessNews τις θέσεις του Κινήματος για την οικονομία, ο κ. Θεοπέμπτου αναφέρει πως η δημιουργία χρηματοοικονομικών μέσων που να συνδέονται με επενδύσεις στη γεωργία, τη βιομηχανία και την πράσινη τεχνολογία είναι το ζητούμενο, και εκεί θα πρέπει να επικεντρωθούμε.

Διαβάστε ακόμη: 

Μ. Καρογιάν: Το τρίπτυχο του νέου μας παραγωγικού μοντέλου

Α. Θεολόγου: Η ριζοσπαστική πρόταση που θα προωθήσουμε άμεσα

Χ. Χρίστου: Η πρότασή μας για μια υγιή οικονομική ανάπτυξη

Ελένη Θεοχάρους: Τολμηρές τομές και λύσεις έξω από το κουτί

Ακολουθεί πιο κάτω η συνέντευξη του Χαράλαμπου Θεοπέμπτου στο InBusinessNews:

Ποιο είναι το οικονομικό μοντέλο, στην ευρύτητά του, που προτείνει και υιοθετεί το κόμμα σας για την Κύπρο της επόμενης δεκαετίας;

Εδώ και πολλά χρόνια προωθούμε πολιτικές πράσινης ανάπτυξης, οι οποίες πέραν από την περιβαλλοντική πτυχή, δημιουργούν και μόνιμες θέσεις εργασίας.

Χαρακτηριστικό πλεονέκτημα αυτής της πολιτικής είναι ότι οι ευκαιρίες παρουσιάζονται ισότιμα σε όλη την Κύπρο και μπορούν να την εκμεταλλευτούν, τεχνίτες, επιστήμονες, νέες ή και υπάρχουσες μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις.

Σε ποιους τομείς οικονομικής δραστηριότητας ειδικότερα, θεωρείτε πως πρέπει να εστιάσει η Κύπρος τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να επιτύχει βιώσιμη ανάπτυξη; 

Αναμφίβολα ο χρηματοοικονομικός τομέας της χώρας μας έδειξε ότι έχει μεγάλες προοπτικές και είναι θέμα του κράτους να προωθήσει τα κατάλληλα κίνητρα, ώστε να υπάρξουν ξένες άμεσες επενδύσεις στη πράσινη οικονομία. Η δημιουργία χρηματοοικονομικών μέσων που να συνδέονται με επενδύσεις στη γεωργία, τη βιομηχανία και την πράσινη τεχνολογία είναι το ζητούμενο και εκεί θα πρέπει να επικεντρωθούμε. Έχουμε χάσει πολύτιμο χρόνο επενδύοντας σε ένα εντελώς λανθασμένο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης που εξέθρεψε η διαφθορά. Όπως έχω αναφέρει, η παροχή κινήτρων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για προσέλκυση κεφαλαίων και επενδυτών στους τομείς που η οικονομία και ο τόπος έχει ανάγκη. Για παράδειγμα, η σωστή διαχείριση των αποβλήτων μπορεί να δημιουργήσει χιλιάδες νέες μόνιμες θέσεις εργασίας σε ολόκληρη την Κύπρο στους τομείς της συλλογής, μεταφοράς και διαχείρισης ιδιαίτερα στην επαρχία Πάφου και στις ορεινές περιοχές.

Μια δοκιμασμένη πρακτική είναι επίσης είναι η ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων. Έχουμε νομική υποχρέωση για ετήσια ενεργειακή αναβάθμιση του 3% των δημοσίων κτηρίων αλλά και υποχρέωση να βοηθήσουμε στην αναβάθμιση των ιδιωτικών κτηρίων και κατοικιών. Είμαστε ίσως η τελευταία χώρα στην Ευρώπη που νομοθετήσαμε ελάχιστες ενεργειακές προδιαγραφές των κτηρίων, γι’ αυτό έχουμε πολλοί δουλειά μπροστά μας. Ο λόγος που δίνεται τόση έμφαση σε αυτό τον τομέα δεν είναι μόνο τα περιβαλλοντικά οφέλη, αλλά και ότι για να γίνει σωστά ένα έργο, εργάζονται επιστήμονες, τεχνίτες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε όλη την επικράτεια.

Θα πρέπει να ετοιμαστούν προγράμματα προώθησης των κοινωνικών επιχειρήσεων με τις οποίες όχι μόνο θα δημιουργηθούν δουλειές ανάμεσα σε ευάλωτες ομάδες, αλλά και θα δοθούν λύσεις σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα. Να βοηθηθούν ιδιοκτήτες, ιδιαίτερα σε ορεινές περιοχές και στις κοινότητες Ακάμα, να κάνουν τις πολύπλοκες διαδικασίες για να μπορούν να ενοικιάζουν διανυκτερεύσεις π.χ. με AirBnB. Η απαραίτητη νομοθετική ρύθμιση για βοήθεια σε όσους θέλουν να δημιουργήσουν οικοτεχνίες /βιοτεχνίες και η δημιουργία συστήματος μικροδανείων για να μπορούν να κάνουν τα πρώτα βήματα. Προώθηση των ΑΠΕ, αλλά και των συνεταιριστικών συστημάτων ΑΠΕ. Αυτές και πολλές άλλες δράσεις που θα έχουν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε όλη την επικράτεια με ιδιαίτερη εστίαση στους νέους.

Η κατάργηση του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος(ΚΕΠ), ανεξαρτήτως των λόγων για τους οποίους καταργήθηκε, ήταν αναμφίβολα πλήγμα για την κυπριακή οικονομία. Πώς κατά την αντίληψή σας θα μπορούσε να καλυφθεί το κενό που δημιούργησε η κατάργησή του; 

Το μέλλον της Κύπρου δεν είναι να καταστεί έναν απέραντο εργοτάξιο, ώστε να πλουτίζουν ορισμένοι σε βάρος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Η «εισβολή» των εργοληπτικών εταιρειών ακόμα και σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές δεν είναι το μοντέλο ανάπτυξης που χρειάζεται ο τόπος, που δεν είναι ούτε βιώσιμο. Η αφοσίωση των εταιρειών σε αναπτύξεις για διαβατήρια οδήγησε σε αυξήσεις τιμών των ακινήτων, αλλά και σε έλλειψη προσφοράς διαμερισμάτων /κατοικιών. Γίναμε ταινία στο Netflix, μας συζήτησαν στην Ευρωβουλή, έκανε αναφορές και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, γίναμε ρεζίλι διεθνώς με τα βίντεο του Αλ Τζαζίρα και η κυβέρνηση επέμενε να συνεχίζει.

Αυτά τα θέματα πλήττουν το κύρος και την αξιοπιστία της χώρας μας πολιτικά, αλλά και επιχειρηματικά. Να σας θυμίσω ότι η Κύπρος, σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μετά από το διεθνές ρεζίλεμα, πρέπει να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί με το επόμενο σχέδιο, το οποίο θα πρέπει να έχει αυστηρούς όρους, να επιβλέπεται και να αφορά μια σειρά από πιθανές επενδύσεις, π.χ. στη βιομηχανία και όχι μόνο τα ακίνητα. Μετά από τις κακές εμπειρίες που είχαμε είναι φανερό ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα θα πρέπει να εφαρμόζεται με αυστηρούς ελέγχους και διάφανες /ελεγχόμενες διαδικασίες.

Σε ό,τι αφορά γενικότερα τη στήριξη της επιχειρηματικότητας και κατ’ επέκταση της αγοράς εργασίας, ποιο είναι το πλαίσιο των προτάσεων σας;

Να δοθεί φορολογική έκπτωση μέχρι και 50% για τα πρώτα πέντε χρόνια για εταιρείες που θα δραστηριοποιηθούν σε τομείς που θα χαρακτηριστούν στρατηγικής σημασίας για την οικονομία και θα έχουν το στοιχείο της έρευνας και της υψηλής τεχνολογίας.

Κίνητρα σε εταιρείες που θα ασχολούνται κυρίως με την πράσινη ανάπτυξη σε τομείς όπου η Κύπρος υστερεί και που κινδυνεύει σε ορισμένες περιπτώσεις να καταβάλει και σημαντικό πρόστιμο στην Ε.Ε. για αθέτηση των δεσμεύσεών της σε ορισμένους περιβαλλοντικούς στόχους.

Θα πρέπει επίσης, αν και μικρό το ποσό να αλλάξει η ετήσια φορολογία των €350 ευρώ και να ρυθμιστεί ένα ποσό ανάλογα με το μέγεθος της εταιρείας. Θα πρέπει επίσης να αλλάξει το πρόγραμμα εγγύηση για την νεολαία, το οποίο να προσφέρει πραγματική βοήθεια στους νέους, αλλά και να διευκολύνονται οι εταιρείες να βρουν κατάλληλο προσωπικό. Χρειάζεται επίσης να δημιουργηθεί ένα σύστημα με το οποίο θα μπορεί να συμμετέχουν πολίτες σε έργα παραγωγής ΑΠΕ, όπως π.χ. συστήματα Βιοαερίου από απόβλητα τα οποία δημιουργούν ευκαιρίες εργασίας σε προμηθευτές τέτοιων συστημάτων. Χρειάζεται να εξεταστεί το σύστημα με το οποίο μπορεί να υπάρξει συνεργασία μεταξύ ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων προς αμοιβαίο όφελος.

Η Πράσινη Συμφωνία της Ε.Ε. θα δημιουργήσει ευκαιρίες αλλά και μεγάλα προβλήματα σε ορισμένες άλλες. Πρέπει να γίνει σωστή αξιολόγηση και να ετοιμαστούν τα κατάλληλα μέτρα, ούτως ώστε να έχουμε μια ομαλή μετάβαση. Η Πράσινη Συμφωνία μπορεί αν την αξιοποιήσουμε σωστά, να ανοίξει και νέες επιχειρηματικές δυνατότητες στην περιοχή μας με ευρωπαϊκά κονδύλια. Γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει επίσης να στηθεί και ένα ελκυστικό σύστημα χρηματοδότησης των επιχειρήσεων. Χρειάζεται αναθεώρηση του πλαισίου μέσω του οποίου μπορεί μια ξένη εταιρεία να λειτουργήσει γραφεία στην Κύπρο γιατί υπάρχουν ακόμη εμπόδια.

Κατά καιρούς τίθενται, είτε από συντεχνίες είτε ακόμη και από κόμματα, διάφορα αιτήματα, η ικανοποίηση των οποίων δεν μοιάζει να είναι κίνηση προς την κατεύθυνση της συνετούς δημοσιονομικής πολιτικής, που τουλάχιστον θεωρητικά άπαντες θεωρούν ως αναγκαιότητα. Πώς κατά την προσέγγιση του δικού σας κόμματος πρέπει να αντικρίζονται;  

Είναι αλήθεια ότι μετά και το σκάνδαλο του Συνεργατισμού το δημόσιο χρέος έχει εκτιναχθεί και σήμερα βρίσκεται στα 24.8 δις ή στο 118% του ΑΕΠ κατά το τέλος του 2020. Δεν παραγνωρίζουμε την τεράστια σημασία αυτού του κινδύνου για την οικονομία. Αντίθετα πιστεύουμε ότι χρειάζεται μια νέα αναπτυξιακή και κοινωνική πολιτική για να αντιμετωπιστεί, διευρύνοντας την φορολογική βάση και προσφέροντας περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης σε όλους. Έτσι αντιμετωπίζεις και το πρόβλημα της ανισότητας.

Στην Κύπρο το σύστημα με τους κοινωνικούς εταίρους λειτουργεί με επιτυχία εδώ και χρόνια και αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα διάφορα προβλήματα που εμφανίζονται. Υπάρχει όμως πρόβλημα με την εφαρμογή των νομοθεσιών σχετικά με την εργοδότηση, π.χ. παραβιάσεις κατώτατου μισθού, παράνομους εργάτες, επεκτάσεις ωραρίων κλπ, τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.

Το χρηματοπιστωτικό σύστημα

Αναφορικά με το χρηματοπιστωτικό σύστημα του τόπου, το οποίο ως γνωστό πέρασε τα προηγούμενα χρόνια από συμπληγάδες, πώς θα σκιαγραφούσατε σήμερα την εικόνα του; Θα μπορούσε να λεχθεί πως πλέον στηρίζεται σε γερά θεμέλια;

Στην Κύπρο παρόλο που είμαστε ένας επιτυχημένος χρηματοοικονομικός προορισμός δεν έχουμε καταφέρει ανάλογα αποτελέσματα και στον τραπεζικό τομέα. Καμία μεγάλη διεθνής τράπεζα δεν δραστηριοποιείται πλέον στη Κύπρο ενώ ο εγχώριος τραπεζικός τομέας είναι λίγο πολύ ένα ολιγοπώλιο.

Σίγουρα οι τράπεζες βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση σήμερα, κυρίως λόγω της μη ύπαρξης ανάγκης στήριξης από τους φορολογούμενους ή τους καταθέτες. Παρόλα αυτά, οι στρεβλώσεις παραμένουν. Η μείωση των ΜΕΔ είναι πλασματική, αφού παρά την αποξένωση τους από τους ισολογισμούς των τραπεζών, παραμένουν στην οικονομία. Αυτό δημιουργεί μια σειρά από κοινωνικοοικονομικά προβλήματα. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες δεν μπορούν να διοχετεύσουν την επιπλέον ρευστότητα που έχουν, αφού η οικονομία δεν παράγει αρκετά «bankable» έργα ή επιχειρηματικά σχέδια, με αποτέλεσμα να καταφεύγουν στα στεγαστικά και στα καταναλωτικά δάνεια. Τα συνεπακόλουθα της πανδημίας για το αξιόχρεο των ΜΜΕ και κατ’ επέκταση την ενδεχόμενη δημιουργία νέων ΜΕΔ θα φανούν στα επόμενα 1-2 χρόνια.

Σε ό,τι αφορά τη λιανική τραπεζική, η ψηφιοποίηση και οι υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας αναμένεται να διαβρώσουν σημαντικά το «fee-based income» των τραπεζών στα επόμενα χρόνια, αφού ο καταναλωτής έχει την ευχέρεια να επιλέξει από μια σειρά φθηνότερων λύσεων που προσφέρουν ταχύτερη εξυπηρέτηση.  Όπως καταλαβαίνετε, το έργο των διοικήσεων των τραπεζών είναι ιδιαίτερα δύσκολο, και το τραπεζικό σύστημα αναπόφευκτα θα συρρικνωθεί τα επόμενα χρόνια. Επίσης, οι Ευρωπαίοι ρυθμιστές ευνοούν το «Consolidation» της τραπεζικής αγοράς με τις μεγάλες τράπεζες να εξαγοράζουν τις μικρότερες. Αυτό εδράζεται, τόσο στο αυξημένο κόστος συμμόρφωσης, όσο και στο επερχόμενο «Banking Union» που προωθείται στην Ένωση.

Τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια(ΜΕΔ) παραμένουν μια ανοικτή πληγή, όχι μόνο για τις τράπεζες, αλλά και για την οικονομία στο σύνολό της. Είναι  τα ΜΕΔ ίσως και ο μεγαλύτερος κίνδυνος; Και αν ναι, ποιες άλλες ενέργειες θα μπορούσαν να γίνουν για την αποτελεσματική διαχείρισή τους;  

Είναι προφανές, ότι όσο τα ΜΕΔ παραμένουν στην οικονομία αυτή δεν μπορεί να αναπτύσσεται με κοινωνικά δίκαιο τρόπο, στον μέγιστο βαθμό που θα μπορούσε. Η εξίσωση είναι απλή, όσο περισσότερες ΜΜΕ και νοικοκυριά είναι υπερχρεωμένα, τόσο λιγότερη οικονομική δραστηριότητα μπορούν να έχουν. Τα ΜΕΔ αποτελούν σήμερα λιγότερο από 15% εντός του τραπεζικού συστήματος και συνεπώς ο κίνδυνος έχει περιοριστεί σημαντικά.

Η πορεία προς την τραπεζική ένωση υποχρεώνει όλους του τραπεζικούς οργανισμούς εντός της Ε.Ε. να περιορίσουν τα ΜΕΔ σημαντικά, αλλά αυτό είναι κάτι που φαίνεται ότι έχει ήδη πάρει το δρόμο του και οι τραπεζικοί οργανισμοί συνεχώς διοχετεύουν τα δάνεια αυτά εκτός των ισολογισμών τους.

Η απάντηση στα ΜΕΔ για εμάς είναι η βελτίωση του οικονομικού κλίματος και η ανάπτυξη. Μόνο έτσι θα μπορεί ο κόσμος να βρει λύσεις για τα προβληματικά του δάνεια.  Όμως θα πρέπει και οι τραπεζικοί οργανισμοί, αλλά και η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, να είναι πολύ προσεκτικοί στη διάθεση τραπεζικών προϊόντων για να μην φτάνουμε στα μη εξυπηρετούμενα. Η θεωρία ότι όσο πιο ψηλός είναι ο κίνδυνος τόσο πιο ψηλό επιτόκιο χρεώνει η τράπεζα, μας άφησε το σημερινό αποτέλεσμα. Στο τέλος χρεωκόπησαν και οι θεωρίες και οι τράπεζες.

Σε ό,τι αφορά τις προτάσεις μας, επικεντρωνόμαστε σε δύο βασικούς πυλώνες. Πρώτον, την πλήρη εναρμόνιση της Κύπρου με τους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς και Οδηγίες-με άξονα τον δίκαιο επιμερισμό των βαρών μεταξύ καταναλωτών (δανειοληπτών στην προκειμένη) και των τραπεζών. Λόφου χάρη, δεν μπορεί τις επί δεκαετιών κακές πρακτικές των τραπεζών να τις πληρώνουν αποκλειστικά οι δανειολήπτες. Η αδυναμία της πολιτείας να προστατεύσει τους καταναλωτές είναι έκδηλη στη χώρα μας.

Επίσης, θεωρούμε την παροχή δεύτερης ευκαιρίας εξαιρετικά σημαντική για την ανάκαμψη. Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την πράσινη και αειφόρα ανάπτυξη. Η άντληση Ευρωπαϊκών κονδυλίων για αναπτυξιακά έργα είναι συνυφασμένη με την πράσινη οικονομία και την παροχή κινήτρων για αναδιάρθρωση της οικονομίας προς τη αειφόρα ανάπτυξη. Η επανεκπαίδευση του ανθρωπίνου δυναμικού και η προώθηση της επιχειρηματικότητας στην πράσινη οικονομία και την τεχνολογία μπορούν και πρέπει να δώσουν τις λύσεις. 

Η κυβερνητική πολιτική

Πώς αξιολογείτε την οικονομική πολιτική που εφάρμοσε και εφαρμόζει η παρούσα Κυβέρνηση, τόσο γενικά, αλλά και υπό το πρίσμα των ιδιαζουσών συνθηκών, που τον τελευταίο ένα χρόνο δημιούργησε η πανδημία;

Το ερώτημα είναι απλό. Έχουν βελτιωθεί καθόλου οι προοπτικές των νέων ανθρώπων στο να φτιάξουν τις ζωές τους στο νησί μας; Μπορεί σήμερα ένας νέος, επιστήμονας και μη, να βρει ικανοποιητική απασχόληση, να φτιάξει οικογένεια, να δραστηριοποιηθεί οικονομικά και να σταθεί στα πόδια του;

Οι πολιτικές της παρούσας κυβέρνησης έχουν καταρρακώσει τις προοπτικές των νέων, έχουν φτωχοποιήσει τη μεσαία τάξη και έχουν διευρύνει τις ανισότητες. Η διαχείριση της πανδημίας από μέρους της κυβέρνησης είναι κάτι που συνεχίζεται, και όλοι μας θα κριθούμε στο τέλος της. Οι ζωές που χάθηκαν ή καταστράφηκαν από τις δικές μας πράξεις ή παραλείψεις θα μας ακολουθούν για χρόνια. Ζούμε με δανεικά και αυτό δεν αποτελεί επίτευγμα.

Ενώπιον της Βουλής εκκρεμούν σημαντικά μεταρρυθμιστικά νομοσχέδια, η έγκριση των οποίων θεωρείται καθοριστικής σημασίας στην προσπάθεια για μετεξέλιξη της Κύπρου σε ένα καθ’ όλα σύγχρονο και οικονομικά ισορροπημένο κράτος. Ποια στάση θα τηρήσει απέναντί τους το κόμμα σας;

Εμείς πάντα λειτουργούμε με στόχο το καλό του τόπου και ποτέ δεν είναι κομματικό.

Το αποδείξαμε πρόσφατα και με τις κρατικές εγγυήσεις. Το πρόβλημα όμως ου υπάρχει είναι ότι η κυβέρνηση πρέπει να κάνει διαβουλεύσεις πριν φέρει τα νομοσχέδια στη Βουλή γιατί διαφορετικά αναγκάζεται η αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή να το κάνει και αυτό σπαταλά πολύ χρόνο στις επιτροπές. Παράλληλα, πρέπει να φτάνει στη Βουλή και η σωστή πληροφόρηση μαζί με τον απαραίτητο χρόνο για τις Επιτροπές και τους βουλευτές, να διαβάσουν, να ερευνήσουν και να συζητήσουν το περιεχόμενο των νομοσχεδίων. Δυστυχώς όμως έχουμε σοβαρά προβλήματα και με τις διαβουλεύσεις, αλλά κάποτε και με την κακή ποιότητα των νομοσχεδίων, και όλα αυτά προκαλούν καθυστερήσεις και εντάσεις.

Εξίσου σημαντική παράμετρος, η πάταξη της διαφθοράς και η ενίσχυση της διαφάνειας. Πώς θα κινηθεί το κόμμα σας προς προώθηση και επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων;

Ως ένα κόμμα που πιστεύουμε στις δημοκρατικές αξίες θεωρούμε αναγκαία την ενδυνάμωση της ανεξαρτησίας των θεσμών. Υπάρχει κατά τη γνώμη μας σοβαρό έλλειμα και είναι κάτι που θα εργαστούμε για να βελτιώσουμε, είτε βρισκόμαστε σε συγκυβέρνηση είτε σε αντιπολίτευση. Η πάταξη της διαφθοράς είναι μέσα στις άμεσες προτεραιότητες μας. Οι κύριες δράσεις που πρέπει να γίνουν είναι η νομοθετική ρύθμιση της έννομης αποκάλυψης (Whistleblower), η θεσμοθέτηση ενός σώματος για την καταπολέμηση της διαφθοράς, η ρύθμιση του lobbying, και ο έλεγχος ισχυουσών νομοθεσιών και διαδικασιών ούτως ώστε να αφαιρεθούν από μέσα πρόνοιες που διευκολύνουν την εκάστοτε κυβέρνηση να κάνει «παρατυπίες».

Προτάσεις και ψηφοδέλτια

Ποια θα χαρακτηρίζατε ως την πιο ριζοσπαστική σας πρόταση, την οποία ως κόμμα θα προωθήσετε στο άμεσο μέλλον, σε σχέση με την οικονομία;

Δεν θα ανακαλύψουμε τον τροχό. Η ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία έχει τροχοδρομηθεί και επαφίεται σε μας να την υλοποιήσουμε. Οι στόχοι που έχουν τεθεί είναι πολύ αυστηροί και για το 2030 και για το 2050. Αν φυσικά η κυβέρνηση συνεχίσει να αγνοεί τις υποχρεώσεις τις, τότε θα έρθουν πολύ δύσκολα χρόνια για τους πολίτες με αυξήσεις επιδείνωση της ποιότητας ζωής τους.

Σε ποιο βαθμό θα λέγατε ότι στα ψηφοδέλτια του κόμματός σας περιλαμβάνονται υποψήφιοι με βαθιά γνώση σε θέματα οικονομίας;

Υπάρχουν αρκετοί υποψήφιοι, αλλά και στελέχη του Κινήματος, με πολύ καλές γνώσεις και εμπειρίες σε αυτά τα θέματα. Επίσης, υπάρχει και στήριξη από τους Ευρωπαίους Πράσινους σε θέματα που αφορούν την πράσινη ανάπτυξη και την ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία.