Προεκλογική ‘έξω από το κουτί’

Με την αποχή δεν αλλάζει ο κόσμος. Μπορούμε να φτιάξουμε μια καλύτερη κοινωνία με την ψήφο μας, επιβραβεύοντας το ήθος, την προσφορά και την αποτελεσματικότητα. Η κρίση της πανδημίας έχει επιταχύνει τη μετάβαση από την αλήθεια στην εικονική πραγματικότητα και από την δια ζώσης στην εξ’ αποστάσεως πολιτική.

Τις προάλλες ένας φίλος υποψήφιος Βουλευτής με ρώτησε τί άλλο θα μπορούσε να κάνει τις τελευταίες αυτές μέρες της προεκλογικής. Η απάντηση μου ήρθε άμεσα και αυθόρμητα: ‘Βγες έξω από το γραφείο, πήγαινε περιοδείες στους εμπορικούς δόμους για να δεις από πρώτο χέρι τα προβλήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, πήγαινε στις γειτονιές για να γνωρίσεις τα καθημερινά προβλήματα του κόσμου, στις πλατείες των μεγάλων αγροτικών κέντρων και των κοινοτήτων για να πάρεις τον παλμό της περιφέρειας. Μην περιοριστείς στην ανακύκλωση των ίδιων ψηφοφόρων μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, βγες έξω στον πραγματικό κόσμο για να πείσεις πολίτες που δηλώνουν αποχή και αναποφάσιστοι.’

Πολιτική δεν είναι μόνο οράματα, στρατηγικά σχέδια και Κυπριακό πρόβλημα. Ο τόπος έχει ανάγκη από δημιουργικούς πολιτικούς οι οποίοι βρίσκουν πρακτικές, καινοτόμες λύσεις στα καθημερινά προβλήματα του κόσμου. Καινοτομία σημαίνει λύσεις σε πραγματικά προβλήματα. Η καινοτομία είναι μια διαδικασία από τα κάτω προς τα πάνω. Σε αυτή τη διαδικασία της συν-δημιουργίας, η δια ζώσης, φυσική παρουσία του πολιτευτή και η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών είναι εκ των ων ουκ άνευ. Η εξ’ αποστάσεως πολιτική απομακρύνει τον κόσμο από την αλήθεια. Η πολιτική δεν μπορεί να λειτουργήσει ως μια εφαρμογή εικονικής πραγματικότητας όπως στην ιατρική και την εκπαίδευση.  

Ο τόπος χρειάζεται Βουλευτές, Δημάρχους, Δημοτικούς Συμβούλους και Κοινοτάρχες που σκέφτονται έξω από το κουτί, που βγαίνουν από το γραφείο, που πετάγονται έξω από το κτίριο, που έχουν άμεση και συνεχή επαφή με την κοινωνία των πολιτών, που επισκέπτονται τακτικά τα εργοτάξια για να δουν από πρώτο χέρι την πορεία των έργων, που ζητούν ενημέρωση για την αποτελεσματικότητα των δημοσίων πολιτικών και τον αντίκτυπο των σχεδίων / προγραμμάτων, που εξετάζουν τα προβλήματα επί τόπου και δίνουν πρακτικές λύσεις ανάλογα με την περίπτωση. Κάθε καινοτομία είναι διαφορετική.

Η δημόσια διοίκηση πρέπει διαρκώς να αναρωτιέται ‘Πώς μπορώ αυτό να το κάνω πιο απλό / εύκολο για τον πολίτη; Πώς μπορώ αυτή τη διαδικασία να την κάνω πιο γρήγορα, πιο φθηνά και πιο έξυπνα;’ Η γραφειοκρατία αποτελεί ένα διαχρονικό πρόβλημα στον τόπο μας – περνούν βδομάδες, μήνες και χρόνια για να διεκπεραιωθεί κάτι που θα μπορούσε να γίνει μέσα σε λίγες ώρες. Παράγεται ένας τεράστιος και εντελώς αχρείαστος διοικητικός φόρτος –με υψηλό κόστος– που ταλαιπωρεί αφάνταστα τους απλούς πολίτες και τον επιχειρηματικό κόσμο. Πρέπει να γίνουμε πιο πρακτικοί και πιο αποτελεσματικοί. Καινοτομία σημαίνει απτά αποτελέσματα εδώ και τώρα.

Υπάρχει κάποια κίνηση που θα μπορούσε να γίνει τις τελευταίες μέρες και ώρες της προεκλογικής η οποία θα έδινε δυνατή ώθηση σε οποιοδήποτε από τα πολιτικά κόμματα; Κάποια κίνηση που θα μπορούσε να διασφαλίσει την πρώτη θέση σε ένα από τα δύο μεγάλα κόμματα; Κάποια κίνηση που θα μπορούσε να δώσει το πλεονέκτημα στη μάχη για τις υπόλοιπες θέσεις ή ακόμη να εξασφαλίσει την είσοδο στη Βουλή σε κάποιο από τα μικρότερα κόμματα; Βεβαίως και υπάρχουν τέτοιες κινήσεις στην εκλογική σκακιέρα. Χρειάζεται όμως να ανακαλύψεις και να αξιοποιήσεις τις θετικές ασυμμετρίες οι οποίες μπορούν να αποφέρουν πολλαπλά εκλογικά οφέλη και πλεονεκτήματα. Υπάρχουν όντως τέτοιες έξυπνες κινήσεις που μπορούν ακόμη να γίνουν και να φέρουν τα πάνω κάτω. Το 30% του εκλογικού σώματος θα αποφασίσει τις τελευταίες μέρες και ώρες, ακόμη και τη στιγμή της ψηφοφορίας.

Στην τελική ευθεία της προεκλογικής υπάρχει μια ασυμμετρία καθόσον αφορά τη δυνατότητα των πολιτικών δυνάμεων να αυξήσουν τα ποσοστά τους. Ορισμένα ψηφοδέλτια έχουν περισσότερες πιθανότητες άντλησης από την τεράστια δεξαμενή της αδιευκρίνιστης ψήφου. Το ζητούμενο είναι να κατανοήσουμε τη ‘δυναμική’ του φαινομένου, να προσαρμόσουμε τη στρατηγική και την τακτική μας ανάλογα, να εντοπίσουμε την ευνοϊκή ασυμμετρία και… Checkmate.

Μεγάλες Προσδοκίες; Όχι ακριβώς, αφού ένα από τα πολιτικά κόμματα όντως ανακάλυψε μια τέτοια θετική ασυμμετρία πριν περίπου 3 μήνες αλλά δεν μπόρεσε να την αξιοποιήσει. Εάν κατάφερνε να την αξιοποιήσει ο κομματικός χάρτης θα είχε ήδη αλλάξει. Απομένει να δούμε κατά πόσο στα επόμενα εικοσιτετράωρα κάποια άλλη πολιτική δύναμη θα μπορέσει να εντοπίσει και να αξιοποιήσει μια ανάλογη ευνοϊκή ασυμμετρία και να κάνει μια κίνηση ματ στην εκλογική σκακιέρα.

Στο ρευστό και θολό εκλογικό τοπίο υπάρχουν εκρηκτικά ρίσκα και σημαντικές ευκαιρίες που δεν φαίνονται – οι μαύροι κύκνοι είναι παντού. Το ζητούμενο είναι ο εντοπισμός και η αξιοποίηση των ευνοϊκών ασυμμετριών (ευκαιριών) και η αποφυγή των δυσμενών ασυμμετριών (κινδύνων). Η κάλπη δεν παίζει ζάρια – τα πάντα θα κριθούν από τις τελευταίες κινήσεις στην εκλογική σκακιέρα.

*Σύμβουλος Στρατηγικής, Επικοινωνίας και Καινοτομίας