THE COFFEE INDUSTRY

O καφές είναι το ρόφημα με τη μεγαλύτερη κατανάλωση παγκοσμίως. Σε κάθε άτομο, σύμφωνα με έρευνες, αναλογούν περίπου 42.6 λίτρα τον χρόνο - 12.6 καβουρδισμένου και 30 στιγμιαίου. Στην Κύπρο, η κουλτούρα του καφέ έχει ενισχυθεί σε βαθμό που να κατατασσόμαστε στις 25 χώρες με τη μεγαλύτερη κατά κεφαλήν κατανάλωση παγκοσμίως. Εξού και η αγορά του τομέα ολοένα και διευρύνεται με νέα προϊόντα κι επιλογές, αλλά και χώρους πώλησης και απόλαυσης.

Eνα φλυτζάνι καφέ κρύβει πολλά περισσότερα από μια στιγμιαία απόλαυση. Κουβαλάει στη γεύση του την εξέλιξη. Όπως όλα, έτσι και το αγαπημένο ρόφημα, ακολουθεί τις τάσεις των εποχών από τότε που πρωτοέκανε την εμφάνισή του. Αρχικά ανακαλύφθηκε, σύμφωνα με όσα γράφονται, το 600 μ.Χ. από ένα βοσκό στην Αιθιοπία, ο οποίος παρατήρησε ότι τα πρόβατά του γίνονταν πιο δραστήρια όταν έτρωγαν τους καρπούς του φυτού του καφέ. Αφού τους μελέτησε και τους δοκίμασε ως ρόφημα, μοιράστηκε την ανακάλυψή του, σηματοδοτώντας έτσι την αρχή του ταξιδιού του καφέ ανά το παγκόσμιο.  Σήμερα, το ρόφημα του καφέ έχει εξελιχθεί σε μια καθημερινή συνήθεια και έχει φανατικούς λάτρεις σε ολόκληρο τον κόσμο, με τη βιομηχανία του καφέ να ανθίζει και να διατηρεί μια σταθερή άνοδο. Απόδειξη, οι όλο και περισσότερες αλυσίδες καφετεριών που κάνουν την εμφάνισή τους διεθνώς και ασφαλώς στο νησί μας.

Τα νούμερα

Ο καφές είναι το ρόφημα με τη μεγαλύτερη κατανάλωση παγκοσμίως, γεγονός που μεταφράζεται, σύμφωνα με τις έρευνες, σε περίπου 42.6 λίτρα ανά άτομο τον χρόνο (12.6 καβουρδισμένου και 30 στιγμιαίου). Η Ευρώπη, κατά το 2019 άγγιξε το 34% της παγκόσμιας κατανάλωσης καφέ, ποσοστό που ανέρχεται σε 3.356 χιλιάδες τόνους. Την ίδια χρονιά, η Κύπρος κατατάχθηκε στις 25 χώρες με τη μεγαλύτερη κατά κεφαλήν κατανάλωση καφέ διεθνώς. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αγορά καφέ αναμένεται να αυξηθεί με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,5% μέχρι και το 2025.

Oι τάσεις

Η κατανάλωση εξειδικευμένων καφέδων αυξάνεται με ταχύ ρυθμό στην Ευρώπη αλλά και στην Κύπρο. Οι καταναλωτές αρέσκονται στο να δοκιμάζουν καινούργιες επιλογές και γεύσεις, ενώ τα νέα concepts κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος. Οι πελάτες, που είναι στις μέρες μας πιο ενημερωμένοι, αναζητούν αυτό που ταιριάζει στις ανάγκες και τα γούστα τους, γεγονός που αναγκάζει τους επαγγελματίες του χώρου να ανταποκρίνονται έναντι του ανταγωνισμού με συνεχή παρακολούθηση και υιοθέτηση των τάσεων που εμφανίζονται στον χώρο.

 Οι επιλογές που έχει σήμερα κάθε λάτρης του καφέ είναι απεριόριστες και ο ανταγωνισμός μεταξύ των καφετεριών βρίσκεται στα ύψη. Το μόνο σίγουρο είναι πώς στις μέρες μας η βιομηχανία του καφέ εξελίσσεται μέρα με τη μέρα και δεν υπάρχει συνταγή επιτυχίας ενός συγκεκριμένου καφέ, που θα μπορεί να αφήσει κάθε πελάτη ευχαριστημένο.  

Η ποιότητα 

Η ευρωπαϊκή αγορά εμφανίζει τα τελευταία χρόνια μια τάση προς αναζήτηση υψηλής ποιότητας καφέδων. Το ενδιαφέρον αυτό αναμένεται να παραμείνει σταθερό μακροπρόθεσμα, καθώς όλο και περισσότεροι πεπειραμένοι και απαιτητικοί λάτρεις του ροφήματος αναζητούν να καταναλώνουν καφέ άριστης ποιότητας. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε λεπτομέρεια παίζει ρόλο στη διαδικασία παραγωγής ενός εξαιρετικού καφέ και όλα ξεκινούν από την πρώτη ύλη, την ποικιλία και τη διαχείριση των κόκκων που χρησιμοποιούνται. Η διαδικασία καβουρδίσματος προσδίδει στον κόκκο τα τελικά χαρακτηριστικά του και είναι ο πιο κρίσιμος παράγοντας για τη διαμόρφωση της τελικής γεύσης του καφέ που θα απολαύσει ο καταναλωτής στο φλιτζάνι, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει και το σωστό άλεσμα, ώστε να μην χαθούν τα αρώματα και η γεύση.

Οι προκλήσεις

Ο Διεθνής Οργανισμός Καφέ (ICO) παρουσίασε εν τω μεταξύ, την έκθεση ανάπτυξης καφέ (CDR) 2020 ως μέσο για την καλύτερη κατανόηση της δυναμικής και της διακυβέρνησης ολόκληρης της παγκόσμιας αλυσίδας. Σε αυτήν αναφέρονται ανάμεσα σε άλλα και οι προκλήσεις που ο τομέας αντιμετώπισε λόγω της πανδημίας. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται, οι διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας που προκαλούνται από πανδημίες και κρίσεις υγείας, αλλά και από την κλιματική αλλαγή ή τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, έχουν τη δυνατότητα να παρεμποδίσουν σοβαρά τις εξαγωγές καφέ, επηρεάζοντας έτσι τα κέρδη και τις θέσεις εργασίας σε συνάλλαγμα στις χώρες παραγωγής καθώς και τους καταναλωτές.

Το παγκόσμιο εμπόριο καφέ επηρεάστηκε κυρίως από καθυστερημένες αποστολές, διαθεσιμότητα εμπορευματοκιβωτίων και λιγότερους εργαζόμενους σε λιμάνια, με τις εξαγωγές από χώρες παραγωγής να μειώνονται κατά 5%. Για τις χώρες παραγωγής, τα συνολικά κέρδη τους από την εξαγωγή το 2019-20 μειώθηκαν κατά 4%, δηλαδή, σε περίπου 18 δισεκατομμύρια δολάρια, αν και σε ανά μονάδα βάση, οι εξαγωγές καβουρδισμένου καφέ σημείωσαν σημαντική αύξηση, καθώς η μέση τιμή μονάδας αυξήθηκε στα 1.95 σεντ ανά λίβρα.

Δημόσια διαβούλευση για τη βιωσιμότητα

Όπως κάθε τομέας, έτσι και αυτός του καφέ, αντιμετωπίζει διαχρονικές προκλήσεις. Τα θέματα αυτά, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής κρίσης και της κερδοφορίας των αγροτών - που επιδεινώθηκε από την παγκόσμια πανδημία - θέτουν σε κίνδυνο την πρόοδο και τα αποτελέσματα βιωσιμότητας που επιτεύχθηκαν τα τελευταία χρόνια. Συζητήσεις σχετικά με τον κώδικα αναφοράς για τη βιωσιμότητα του καφέ ξεκίνησε η παγκόσμια πλατφόρμα καφέ (GCP), μέσω μιας διεθνούς διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης από την 1η Μαρτίου έως τις 30 Απριλίου 2021.

Εκπρόσωποι από ολόκληρο τον τομέα της αλυσίδας του καφέ και από κάθε μέρος του κόσμου θα διαμορφώσουν και θα προωθήσουν τα θεμέλια για τη βιωσιμότητα του κλάδου. Η διαδικασία αναθεώρησης είναι μια πρόσκληση για ευθυγράμμιση με μια προηγμένη, κοινή κατανόηση της βασικής αειφορίας και βασική ευκαιρία να προσεγγιστούν περισσότεροι καλλιεργητές καφέ, εμπνέοντας ταυτόχρονα καινοτομίες και επενδύσεις σε επίπεδο αγροκτήματος και σε άλλα τμήματα της αλυσίδας εφοδιασμού καφέ. Ο αναθεωρημένος βασικός κώδικας καφέ GCP θα ενισχύσει τα θεμέλια για μια βιώσιμη και κερδοφόρα παραγωγή καφέ, για την ευημερία και τη διατήρηση της φύσης των αγροτών.