H ήρεμη επανάσταση στις επιχειρήσεις

Ο κλάδος της τραπεζικής βιώνει ραγδαίες αλλαγές. Αρκετή συζήτηση γίνεται για το πώς αλλάζουν οι προτεραιότητες των πελατών μας, για την απαραίτητη στροφή προς την ψηφιακή εξυπηρέτηση και ακόμα για το γεγονός ότι η τιμή του κεφαλαίου έχει πλέον εδραιωθεί πολύ χαμηλά, όπως τεκμαίρεται και μέσα από τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια.

Πίσω, όμως, από αυτές τις σημαντικές αλλαγές τις οποίες διαχειρίζονται οι τράπεζες διεθνώς, συντελείται και μια άλλη κοσμογονία στον χώρο των τραπεζών. Η στροφή προς τους όρους «ESG» (Περιβάλλον, Κοινωνία, εταιρική Διακυβέρνηση) αλλάζει τον τρόπο σκέψης και την προσέγγιση των τραπεζών σε όλα τα ζητήματα. 

Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, οι οικονομικοί αναλυτές, οι επενδυτές, ακόμα και οι κοινωνικοί σχολιαστές,  αντιμετώπιζαν τον κοινωνικό ρόλο των επιχειρήσεων με μια πολύ απλή προσέγγιση: Οι επιχειρήσεις οφείλουν να κάνουν λογικά κέρδη, χωρίς υπερβολές, και ταυτόχρονα να δίνουν πίσω στην κοινωνία μέσα από τα προγράμματα Κοινωνικής Εταιρικής Ευθύνης. Αυτή η λογική επέφερε πολλά οφέλη για την κοινωνία, μέσα από χορηγίες και δραστηριότητες, οι οποίες επέτρεψαν στις ΜΚΟ να κάνουν πολλά αξιόλογα πράγματα, βοηθώντας τους συμπολίτες μας που έχουν συγκεκριμένες ανάγκες, προωθώντας κοινωνικά ζητήματα, στηρίζοντας τον πολιτισμό κοκ. Την ίδια ώρα, ο διαχωρισμός του κοινωνικού αντικτύπου από τις δραστηριότητες των μεγάλων επιχειρήσεων, μπορούσε να γεφυρωθεί μέσα από ειδικά σχέδια και προγράμματα, όπως το Εστία, το #RestartCy ή ειδικές εξαιρέσεις σε ομάδες πελατών που αντιμετωπίζουν δυσχέρεια. Αυτές οι δράσεις παραμένουν εξαιρετικά σημαντικές, όπως διαφαίνεται και από τα αποτελέσματά τους. 

Μέσα από τους στόχους «ESG», όμως, καλούμαστε να κάνουμε ένα βήμα παραπάνω, να περάσουμε σε μια νέα φάση ωρίμανσης και να αντιμετωπίσουμε τους οργανισμούς μας, όχι απλά σαν συνέταιρους της κοινωνίας, αλλά ως μέλη της.

Εδώ και μερικά χρόνια, οι αναλυτές έχουν εντοπίσει πως οι κοινωνικά ευαίσθητες επιχειρήσεις και δη οι τράπεζες, έχουν την τάση να τα πηγαίνουν καλύτερα από τις άλλες. Την ίδια ώρα, έχει εδραιωθεί η λογική πως για τις μεγάλες επιχειρήσεις, όπως την Τράπεζα Κύπρου, που έχουν συστημικό ρόλο στην κοινωνία όπου δραστηριοποιούνται, δεν αρκεί μόνο να κοιτάζει κανείς το κέρδος, αλλά απαιτείται και κάτι παραπάνω: Η ενίσχυση της οικονομίας και της κοινωνίας στην οποία δραστηριοποιούμαστε, δεν αποτελεί απλά μια κίνηση «καλής θέλησης», αλλά μια επένδυση στο ίδιο το μέλλον του οργανισμού μας. 

Έχει πια εδραιωθεί πως το κοινωνικό κεφάλαιο, είναι Κεφάλαιο και πως η επένδυση σε αυτό δεν είναι ούτε πολυτέλεια, ούτε προαίρεση, αλλά ανάγκη. Μέσα από αυτό κτίζεται η μελλοντική κερδοφορία, η μελλοντική ανάπτυξη, η μελλοντική απασχόληση, και επομένως μια καλύτερη κοινωνία. 

Τα τελευταία χρόνια έχουμε κάνει άλματα στην Κύπρο. Η ανάπτυξη του δικτύου #SupportCy από την Τράπεζα Κύπρου στα μέσα του Μάρτη του 2020, αποτέλεσε, όχι μόνο καινοτομία, αλλά και επιβεβαίωση πως η εταιρική υπευθυνότητα μπορεί, και πρέπει, να μετατραπεί σε οργανικό γνώρισμα των επιχειρήσεων. Αποτελεί επίσης επιβεβαίωση πως, αν εστιάσουμε τη προσοχή μας στην προσπάθεια να επενδύσουμε σε Κοινωνικό Κεφάλαιο, τότε το όφελος της κοινωνίας, αλλά και των ίδιων των επιχειρήσεων, πολλαπλασιάζεται. Αυτό το συμπέρασμα, φυσικά, δεν αφορά μόνο στην Τράπεζα Κύπρου που ίδρυσε και τρέχει το συγκεκριμένο πρόγραμμα, αλλά και στους 116 άλλους οργανισμούς και επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε αυτό. 

Πάνω από όλα, η ανάδειξη των όρων του ESG στην ατζέντα των επενδυτών, των αναλυτών και των εποπτών, επιβεβαιώνει πως δεν μπορούμε πλέον να διαχωρίζουμε την καθημερινή μας λειτουργία από την περιβαλλοντική και κοινωνική μας δράση, ή από την εταιρική μας διακυβέρνηση. 

Το αποτύπωμα που αφήνουν στην κοινωνία οι τράπεζες και οι άλλες μεγάλες επιχειρήσεις δεν μπορεί άλλο να περιορίζεται σε χορηγίες ή άλλες δράσεις που είναι μεν πολύ σημαντικές, αλλά από μόνες τους δεν αρκούν. Το αποτύπωμά μας, όπως γίνεται πλέον αντιληπτό, περνά μέσα από την καθημερινότητά μας.

Έτσι, για παράδειγμα, πέρα από δράσεις και εκδηλώσεις για την ισότητα, το ζητούμενο είναι και τι κάνουμε εσωτερικά για να την εδραιώσουμε. Πέρα από προγράμματα και χορηγίες για το περιβάλλον, καλούμαστε να πούμε και ποια είναι η δική μας κατανάλωση ενέργειας. Πέρα από την στήριξη ευπαθών ομάδων, καλούμαστε να δείξουμε τον αντίκτυπο που έχουν τα προϊόντα μας. Και, πέρα από τα προγράμματα για την επιχειρηματικότητα, καλούμαστε να δούμε πώς την στηρίζουμε και με νέες υπηρεσίες και προϊόντα. 

Με αυτό τον τρόπο δεν γινόμαστε μόνο καλύτεροι επαγγελματίες, αλλά και καλύτεροι πολίτες του τόπου μας. Ενισχύουμε την αξία της επιχείρησής μας με την ενίσχυση των γύρω μας. Μάλιστα, η δύσκολη συγκυρία της τρέχουσας Πανδημίας έχει εντείνει αυτή την προσέγγιση σε πολλές μεγάλες επιχειρήσεις. 

Σε τελική ανάλυση, αυτή είναι η πρωτοπορία του ESG: Ενώ ανέκαθεν θεωρούσαμε ασυμβίβαστο το «να πάμε καλά» με το «να κάνουμε καλό», σήμερα γίνεται όλο και πιο αντιληπτό πως τα δύο είναι αλληλένδετα και αλληλεξαρτούμενα. Καταρρέει το επίπλαστο τείχος που είχε σηκωθεί στο μυαλό του κόσμου, με το οποίο διαχωριζόταν το κέρδος, το οικονομικό όφελος και η σωστή επιχειρηματική λειτουργία, από το κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα, από την κοινωνική ευθύνη και από τις κοινωνικές μας δράσεις. 

Σαν Τράπεζα Κύπρου, συνεχίζουμε να πρωτοπορούμε, έχοντας πλέον υιοθετήσει αυτή την προσέγγιση. Η Εταιρική Κοινωνική μας Ευθύνη, στις παραδοσιακές της εκφάνσεις, παραμένει υψηλά στις προτεραιότητές μας. Σήμερα, όμως, αυτή ενισχύεται δραματικά με οργανικές κινήσεις, αφού ερωτούμε καθημερινά τους εαυτούς μας: Τι κάνουμε, μέσα από το IDEA αλλά και από τα τραπεζικά μας προϊόντα, για να στηρίξουμε και να προωθήσουμε την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία; Πώς ενισχύουμε την ισότητα των φύλων μέσα από τις πολιτικές διαχείρισης ανθρώπινων πόρων και τις σχέσεις με τους συνεργάτες μας; Με ποια προϊόντα μπορούμε να προωθήσουμε την πράσινη ενέργεια, από το αυτοκίνητο μέχρι και το σπίτι; Πώς μπορεί η ψηφιακή μας πρωτοκαθεδρία να μεταφραστεί σε όφελος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις; Ποιο είναι το οικολογικό όφελος από την κατάργηση του χαρτιού και την στροφή στην ηλεκτρονική εξυπηρέτηση; 

Θέτοντας τέτοιες -και άλλες πολλές- ερωτήσεις, καθημερινά αλλά και επιτακτικά, η εισαγωγή του ESG αλλάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Γι’ αυτό και αποτελεί μια αόρατη, ήρεμη αλλά ρηξικέλευθη καινοτομία για την τραπεζική, για τον επιχειρηματικό κόσμο γενικότερα, για το περιβάλλον αλλά και για το σύνολο της κοινωνίας. 

*Διευθύνων Σύμβουλος Τράπεζας Κύπρου