The Dairy Industry

Ο κλάδος της γαλακτοκομίας είναι πολύ σημαντικός για την κυπριακή οικονομία, δηλώνει ο Γιώργος Πέτρου, πρόεδρος του Συνδέσμου Τυροκόμων, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην τυροκομία. Απευθύνει έκκληση για διαφύλαξη κι ανάπτυξη του λευκού χρυσού της Κύπρου, που δεν είναι άλλος από το χαλούμι, το δεύτερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας, με εξαγωγές 40 χιλιάδων τόνων το 2020, αξίας 265 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία της RAI, το μέγεθος της αγοράς φρέσκου γάλακτος τον τελευταίο χρόνο έφτασε τα 70 εκατ. ευρώ και των τυροκομικών τα 80 εκατ. ευρώ, με το χαλούμι να κατέχει, περίπου, το 20% της λιανικής αγοράς τυριού.   

Πόσο σημαντικός είναι ο τομέας του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων για την κυπριακή οικονομία;

Πέραν πάσης αμφιβολίας, ο κλάδος της γαλακτοκομίας και ιδιαίτερα η τυροκομία, με βασικό πυλώνα το χαλούμι, είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την κυπριακή οικονομία, τις εξαγωγές, την κτηνοτροφία και τη γεωργία.

Ενδεικτικά να αναφέρω πως οι εξαγωγές χαλουμιού το 2020 ξεπέρασαν τα 265 εκατ. ευρώ, με τις ποσότητες εξαγωγής να πλησιάζουν τους 40.000 τόνους. Είναι δε τιμητικό για τη χώρα μας ότι το παραδοσιακό τυρί της μικρής Κύπρου προμηθεύονται πέραν των 40 χωρών ανά το παγκόσμιο σε Ευρώπη, Αμερική, Μέση Ανατολή και Αυστραλία. Παράλληλα, σήμερα αποτελεί ένα από τα βασικά τυριά στην Ευρώπη με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στη ζήτηση την τελευταία δεκαετία. Το χαλούμι διαχρονικά αποτελεί το δεύτερο εξαγώγιμο προϊόν της Κύπρoυ μετά τα φάρμακα, αλλά είναι το πρώτο εξ αυτών με την κύρια αλυσίδα παραγωγής των πρώτων υλών να παράγεται στην Κύπρο. Συνεπώς, η ραγδαία ανάπτυξη της κτηνοτροφίας και της γεωργίας στη χώρα μας οφείλεται αποκλειστικά στην παραγωγή και προώθηση του χαλουμιού. Για τον λόγο αυτό αποτελεί εθνικό καθήκον η διαφύλαξη και η ανάπτυξη του… λευκού χρυσού της Κύπρου. Αξίζει να αναφερθεί ότι προμηθεύουμε τις ξένες αγορές και με αναρή, σε μικρότερες ωστόσο ποσότητες συγκριτικά με το χαλούμι.

Ποια γαλακτοκομικά προϊόντα κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στην Κύπρο;                                                        

Δεσπόζουσα θέση στη γενική κατηγορία γάλακτος στην τοπική αγορά κατέχει το φρέσκο γάλα. Μεγάλη, επίσης, είναι η ζήτηση που καταγράφεται για το χαλούμι, ενώ σημαντικό ποσοστό των καταναλωτών δείχνει την προτίμησή του και στα κίτρινα ευρωπαϊκά τυριά όπως ένταμ.

Φάκελος χαλούμι

O φάκελος χαλούμι έχει εισέλθει πλέον σε ένα νέο στάδιο μετά την κατοχύρωση του προϊόντος. Εξακολουθείτε να έχετε ενδοιασμούς ως προς την ικανότητα τήρησης των προτύπων που εγκρίθηκαν;                                                           

Αναμφίβολα, η κατοχύρωση του χαλουμιού ως προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) αποτελεί τεράστια επιτυχία για την Κύπρο. Ωστόσο, σε πρακτικό επίπεδο, υφίστανται ανησυχίες ως προς τη δυνατότητα τήρησης των προδιαγραφών που κατατέθηκαν από την Κυπριακή Δημοκρατία και εγκρίθηκαν από την ΕΕ.                       

Συγκεκριμένα, η πλειοψηφία των κτηνοτρόφων αδυνατεί να τηρήσει τις εγκεκριμένες προδιαγραφές, κάτι το οποίο ισχύει και για τους τυροκόμους. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στην έλλειψη πρώτης ύλης και τη μη ικανοποιητική παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος, που να μπορεί να ικανοποιήσει τη σημερινή ζήτηση. Στόχος της εγγραφής ενός προϊόντος ως ΠΟΠ είναι να προσφέρει εμπορική αξία στο προϊόν και να αποτελέσει κύριο στοιχείο προώθησης και αύξησης της ζήτησης. Στην περίπτωση της Κύπρου, η κατοχύρωση του προϊόντος έγινε με τέτοιο τρόπο, που ως κλάδος δεν θα μπορούμε να καλύψουμε ούτε το 50% της σημερινής ζήτησης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κυπριακή οικονομία.                                                         

Ως εκ τούτου, είμαστε σε συνεχή διάλογο με τα αρμόδια υπουργεία, ώστε να βρούμε λύσεις προκειμένου να αποφευχθεί ένα πισωγύρισμα στην αγορά, με ενδεχόμενη συρρίκνωση του κλάδου. Ευελπιστούμε ότι για το εθνικό συμφέρον θα επιτύχουμε την περαιτέρω ανάδειξη του τυριού μας και θα αναπτύξουμε ακόμη περισσότερο τον κλάδο.  

Αυτή είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε κληθεί να αντιμετωπίσετε;                                                                                            

Ναι, μεγαλύτερη πρόκληση διαχρονικά, δεν είναι άλλη από τη βιώσιμη εγγραφή του χαλουμιού ως προστατευόμενου προϊόντος και η ανάπτυξή του σε ολοένα και περισσότερες αγορές του εξωτερικού. Αυτός είναι και ο λόγος της προσφυγής των τυροκόμων εναντίον του φακέλου, που με τις σημερινές προδιαγραφές, δεν μπορεί να παρέχει τη βιώσιμη εγγραφή που στοχεύουμε διαχρονικά. Όπως προανέφερα, είμαστε σε στενή επαφή με τους αρμόδιους για την επίλυση των θεμάτων που προκύπτουν και εφόσον επιτευχθεί αυτό να είστε σίγουροι ότι οι τυροκόμοι θα αποσύρουν άμεσα την προσφυγή.

Πανδημία και τεχνολογία

Έχει επηρεαστεί η παραγωγή και η διανομή κατά τον τελευταίο ενάμιση, περίπου, χρόνο της πανδημίας και πώς το αντιμετωπίζετε;

Αναντίλεκτα, η πανδημία επηρέασε σημαντικά και τον δικό μας κλάδο, αφού κατά το 2020 η αγορά του HORECA έχει σχεδόν μηδενιστεί και ως εκ τούτου, κληθήκαμε να καλύψουμε το χαμένο έδαφος στην αγορά του λιανικού εμπορίου. Η εταιρεία μας αντεπεξήλθε με επιτυχία στη δύσκολη υγειονομική κρίση με το λανσάρισμα νέων κατηγοριών, όπως είναι οι χυμοί, τα φυτικά ροφήματα και το γάλα, ενδυναμώνοντας την παρουσία της στο λιανεμπόριο. Ωστόσο, η πανδημία είναι ένα πρόβλημα που ακόμη υφίσταται, ενώ υπάρχει αβεβαιότητα και ανησυχία για την εξέλιξή της στο επόμενο διάστημα. Στην πρωτοφανή αυτή κρίση που βιώνουμε, καλούμαστε να αντιμετωπίζουμε το καθετί σε ημερήσια βάση, αφού τα δεδομένα συνεχώς αλλάζουν.

Τυροκομία και τεχνολογία. Πόσο εξοικειωμένες είναι οι εταιρείες του τομέα; Επενδύουν σε τεχνολογικές λύσεις;

Τα τελευταία χρόνια, η κυπριακή τυροκομία έχει πραγματοποιήσει άλματα προόδου, ενώ η τεχνολογία είχε σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση του κλάδου. Έχουμε επιτύχει με διάφορες τεχνολογικές λύσεις να μπούμε στον παγκόσμιο χάρτη της τυροκομίας και να ανταγωνιζόμαστε ισάξια διεθνείς κολοσσούς του κλάδου μας. Είναι γεγονός ότι οι νέες γενιές αναζητούν την τεχνολογική αναβάθμιση, επηρεάζοντας έτσι σημαντικά την εξέλιξη της τυροκομίας, ένεκα των μεγάλων επενδύσεων σε τεχνολογικές λύσεις.

Αγορά φρέσκου γάλακτος

Μέγεθος

Σύμφωνα με τη RAI Retail Audit, το μέγεθος της αγοράς φρέσκου γάλακτος μεταξύ Ιουνίου 2020 και Ιουνίου 2021 έφτασε, περίπου, τα 70 εκατομμύρια ευρώ.

Διάθεση

Τα κανάλια διάθεσης περιλαμβάνουν μικρές και μεγάλες υπεραγορές, καταστήματα διαρκούς εξυπηρέτησης, mini markets, περίπτερα, φούρνους και discounters. Δεν περιλαμβάνονται Lidl, κανάλι HORECA, ζαχαροπλαστεία, νοσοκομεία και στρατόπεδα.

Μείωση

Η αγορά φρέσκου γάλακτος παρουσιάζεται μειωμένη κατά τα τελευταία χρόνια, μετά την είσοδο και την προώθηση άλλων ειδών γάλακτος, όπως τα μακράς διαρκείας και τα υποκατάστατα. 

Σημεία 

Τα σημεία με τις μεγαλύτερες πωλήσεις φρέσκου γάλακτος είναι οι υπεραγορές και οι φούρνοι.

Τύποι και μερίδια

(κυμαινόμενα)

•Λευκό γάλα 90%, περίπου. Αύξηση παρουσιάζουν τα εμπλουτισμένα και είδη, όπως, calcium και delact.

•Γάλα με γεύσεις 10%, περίπου.

Τοp brands

Παραγωγοί/διανομείς λιανικής

Πηγή: RAI Retail Audit

Αγορά τυριού

Μέγεθος

Το μέγεθος της αγοράς τυριού (τυροκομικών) μεταξύ Ιουνίου 2020 και Ιουνίου 2021 έφτασε, περίπου, τα 80 εκατομμύρια ευρώ και παρουσιάζει αύξηση κατά τα τελευταία χρόνια. 

Διάθεση

Τα κανάλια διάθεσης περιλαμβάνουν μικρές και μεγάλες υπεραγορές, καταστήματα διαρκούς εξυπηρέτησης, mini markets, περίπτερα, φούρνους και discounters. Δεν περιλαμβάνονται Lidl, κανάλι HORECA, ζαχαροπλαστεία, νοσοκομεία και στρατόπεδα.

Σημεία

Τα σημεία με τις μεγαλύτερες πωλήσεις τυροκομικών προϊόντων είναι οι μικρές και μεγάλες υπεραγορές.

Τοp brands

Παραγωγοί/διανομείς λιανικής

Τύποι και μερίδια (κυμαινόμενα)

Edam/Gouda/Tilsit 30%

Χαλούμι 20%

Φέτα 10%

Αλειφόμενα 6%

Κεφαλοτύρι/κασέρι/κεφαλογραβιέρα 6%

Cheddar 6%

Αναρή 6%

Πηγή: RAI Retail Audit