Γράμμα στον φίλο Σάμι Ρέβελ, Πρέσβη του Ισραήλ
10:18 - 21 Ιουλίου 2020
Φίλε Σάμι,
Σε προσφωνώ με τον τρόπο αυτό γιατί σε αισθάνομαι πραγματικό φίλο της Κύπρου και έμπρακτο υποστηρικτή της Κύπρο-Ισραηλινής φιλίας και συνεργασίας.
Διάβασα με πολύ ενδιαφέρον το «Γράμμα σε ένα Κύπριο φίλο» που δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε Κυπριακές Εφημερίδες και θέλω να σου πω πως βρήκα τις σκέψεις σου για το πρόβλημα της Μέσης ανατολής εξαιρετικά ενδιαφέρουσες.
Ιδιαίτερα εύστοχες βρήκα τις σκέψεις σου που αναφέρονται στην ανείπωτη περιπέτεια του Εβραϊκού λαού για χιλιάδες χρόνια με αποκορύφωμα τη ναζιστική θηριωδία, το Ολοκαύτωμα, που στοίχησε τη ζωή σε εκατομμύρια Εβραίους.
Από τότε πέρασαν τόσα χρόνια με το Ισραήλ να μάχεται εναντίον τόσων και τόσων «εχθρών» και τελικά να επιτυγχάνει αξιοζήλευτη πρόοδο σε τόσους τομείς της ζωής. Στην επιστήμη, στα γράμματα, τις τέχνες, την οικονομία, την έρευνα, στους πολέμους. Για αυτά όλα το κράτος και ο λαός του Ισραήλ κέρδισαν την αναγνώριση και τον σεβασμό ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Θέλω όμως να συμπληρώσω τις σκέψεις σου με δικές μου παρατηρήσεις που ελπίζω πως φωτίζουν ακόμη περισσότερο τη δική σου έγκυρη θεώρηση των πραγμάτων.
Βρισκόμαστε λοιπόν σήμερα μπροστά σε μια πραγματικότητα που ενώ η χώρα σου έχει επιτύχει τόσα πολλά δεν κατόρθωσε ακόμη να επιτύχει το μείζον. Την ειρήνη.
Στην επιστολή σου ζητάς αγαπητέ Σάμι από εμάς τους Κύπριους να αποκηρύξουμε κάθε μορφή βίας και αντιπαραγωγική δράση στην οποία τυχόν επιδίδονται ακραίες οργανώσεις των Παλαιστινίων.
Θέλω να σε βεβαιώσω ότι συντάσσομαι πλήρως με τη θέση σου πως μπορούμε και ίσως έχουμε χρέος εμείς οι Κύπριοι να στείλουμε μήνυμα στον επίσης δοκιμαζόμενο λαό της Παλαιστίνης και το Αραβικό έθνος να εγκαταλείψουν κάθε μορφή βίαιης δράσης καθώς και κάθε προσπάθεια υπόσκαψης του ίδιου του κράτους του Ισραήλ.
Ταυτόχρονα το μήνυμα μας θα πρέπει να τους καλεί να συμφιλιωθούν με την ιδέα ότι αργά η γρήγορα θα ζήσουν πλάι πλάι με τους σημερινούς «εχθρούς» τους, το κράτος και τους πολίτες του Ισραήλ. Είναι με άλλα λόγια, όπως ακριβώς και εμείς εδώ στη Κύπρο όμηροι της γεωγραφικής μας συντεταγμένης και πραγματικότητας.
Αν λοιπόν οι Παλαιστίνιοι σταματήσουν την επιθετική τους συμπεριφορά και δράση εναντίον του Ισραήλ θα συμβάλουν αποφασιστικά στη δημιουργία του κλίματος που χρειάζεται για να επαναληφθεί ο διάλογος και η διαπραγμάτευση ανάμεσα στα ενδιαφερόμενα μέρη για λύση του προβλήματος. Είναι απόλυτα αναγκαίο να δημιουργηθεί αυτή η «ζωτική ατμόσφαιρα» ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές αν ποτέ θα ευδοκιμήσει η προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος.
Προς την κατεύθυνση της δημιουργίας αυτού ακριβώς του κλίματος δούλεψαν σκληρά στη δεκαετία του 90 δύο μεγάλοι ηγέτες του Ισραήλ, ο Yitzhak Rabin και Shimon Peres, τιμημένοι με το βραβείο Noble ειρήνης, όταν έθεταν τότε τα θεμέλια για ειρηνική επίλυση του μεσανατολικού προβλήματος.
Από τότε φίλε Σάμι ολόκληρη η ανθρωπότητα πίστευε πως πλησίαζε η ώρα για λύση του προβλήματος στη βάση των δύο κρατών που να ζουν ειρηνικά πλάι πλάι.
Τα γεγονότα που ακολούθησαν και κυρίως η άνανδρη δολοφονία του Yitzhak Rabin σε πλατεία του Tel Aviv τον Νοέμβριο 1995 ανέτρεψαν τα τότε δεδομένα δημιουργώντας μεγάλα εμπόδια στην πορεία προς την ειρήνη. Οι διαδοχικές κυβερνήσεις του Ισραήλ που ακολούθησαν δεν έθεσαν το ίδιο ψηλά στις προτεραιότητες τους τη επίτευξη ειρήνης – το μεγάλο όραμα των Yitzhak Rabin / Shimon Peres – στην πολύπαθη Μέση Ανατολή.
Αξίζει ίσως εδώ να θυμίσω τι πίστευε ως το τέλος της ζωής του το 2016 ο Shimon Peres.
Έγγραφε λοιπόν ο ίδιος:
«Israel is a tiny island that, for most of its short existence, was surrounded by a sea of enemies. The wars we fought were forced upon us. In light of what our enemies hoped (and still hope) for, on the whole we have been triumphant, but we have yet to win the victory to which we have aspired: release from the need to win victories. Indeed, while we have proved that aggressors do not necessarily emerge as victors, we have also learned that victors do not necessarily win peace – that our work is not yet complete.”
(Shimon Peres “No Room for small Dreams” page 173)
Σήμερα λοιπόν 25 χρόνια μετά το Camp David η Μέση Ανατολή βρίσκεται ακόμα σε μια τραγική κατάσταση πλήρους αδυναμίας να προωθήσει το μεγάλο αίτημα της ειρήνης.
Και ενώ είναι πιεστική όπως επισημαίνεις στην επιστολή σου η ανάγκη επίδειξης μετριοπάθειας και εγκατάλειψης κάθε ακραίας δραστηριότητας από πλευρά Παλαιστινιακών οργανώσεων άλλο τόσο επιτακτική είναι η ανάγκη το Ισραήλ να επιδείξει ανάλογη μετριοπάθεια για να δημιουργηθούν οι συνθήκες επανόδου στον διάλογο.
Μίλησα πιο πάνω φίλε Σάμι για τα φοβερά εγκλήματα που κατά καιρούς διαπράχθηκαν και ακόμη διαπράττονται σε βάρος αθώων ανθρώπων/πολιτών του Ισραήλ - καθώς και της ίδιας σου της χώρας- με αποτέλεσμα να χύνεται το αίμα τους σε ένα αδιέξοδο πόλεμο ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές. Θέλω όμως να σου πως ότι εκτός από εγκλήματα που έχουν σαν συνέπεια το να χάνονται ζωές αθώων ανθρώπων υπάρχουν και ενός άλλου είδους εγκλήματα, τα οποία καίτοι αναίμακτα βιάζουν βάναυσα τη ψυχή των εθνών, αυτά που προσβάλουν με θηριώδη τρόπο τα ιερά και όσια των λαών.
Ένα τέτοιο παράδειγμα που αφορά εμάς και όλη την ανθρωπότητα είναι η πρόσφατη απόφαση του κ. Ερτογάν να μετατρέψει το σύμβολο της Χριστιανοσύνης σε τζαμί για να τους μουσουλμάνους πιστούς. Αυτό και αν είναι έγκλημα που βιάζει με τρόπο εγκληματικό όχι μόνο τη ψυχή ολόκληρου έθνους αλλά και της Χριστιανοσύνης ευρύτερα. Γι’ αυτό και οι τόσες διεθνείς αντιδράσεις.
Γράφω αυτή την επιστολή και την δημοσιεύω, όπως ακριβώς και συ έπραξες, για να εισηγηθώ όπως και το Ισραήλ επιδείξει μετριοπάθεια αποφεύγοντας να υλοποιήσει την πρόθεση του, όπως τουλάχιστο την διατύπωσε ο Πρωθυπουργός Νετανιάχου, για προσάρτηση των Εβραϊκών οικισμών στη Δυτική Όχθη, όπως και άλλων εδαφών που σιωπηλά μέχρι σήμερα θεωρούνται πως αποτελούσαν μέρος του Παλαιστινιακού κράτους που θα ιδρυθεί.
Η πρoσάρτηση των Υψωμάτων Γκολαντ, η μεταφορά της πρωτεύουσας του Ισραήλ στα Ιεροσόλυμα, η απειλούμενη νομιμοποίηση εβραϊκών οικισμών και προσάρτηση εδαφών στην Δυτική Όχθη και αλλού και άλλες παρόμοιες προκλητικές και εκτός της διεθνούς έννομης τάξης ενέργειες μπορεί να δημιουργούν την αίσθηση μιας προσωρινής επιτυχίας αλλά στη πραγματικότητα συνιστούν βιασμό της ψυχής του Έθνους των Παλαιστινίων και των Αράβων, και δυναμιτίζουν οριστικά την προοπτική ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή.
Ευχή και προσδοκία δική μου φίλε Σάμι, είναι να ξαναβρεί το Ισραήλ, ο μεγάλος αυτός φίλος της δικής μου πατρίδας, το θάρρος και το μεγαλείο να ξαναπερπατήσει το δρόμο της ειρήνης, τον δρόμο που χάραξαν και ακολούθησαν οι μεγάλοι σας ηγέτες Yitzhak Rabin και Shimon Peres όπως και άλλοι μεγάλοι στοχαστές του Εβραϊκού έθνους, ο Ραβίνος Jonathan Sacks στη Μεγάλη Βρετανία, τον οποίο η Daily Τelegraph χαρακτήρισε ως την πιο αυθεντική προφητική φωνή του καιρού μας, ο Amos Os, ο γίγαντας αυτός του πνεύματος, που έγραψε, με απαράμιλλο θάρρος και αφυπνιστική σοφία πως πρέπει να κατανοήσουμε ακόμα και τους πιο ακραίους αντιπάλους μας.
Έγραφε λοιπόν ο αξέχαστος Amos Os στους New York Time το 2010:
“Hamas is not just a terrorist organization. Hamas is an idea, a desperate and fanatical idea that grew out of the desolation and frustration of many Palestinians. No idea has ever been defeated by force… To defeat an idea, you have to offer a better idea, a more attractive and acceptable one … Israel has to sign a peace agreement with President Mahmoud Abbas and his Fatah government in the West Bank.”
Όλοι λοιπόν αυτοί οι μεγάλοι ηγέτες του Ισραήλ και τα σπάνια πνευματικά αναστήματα της πατρίδας σου ιεραρχούσαν πάντοτε ψηλότερα από τις εφήμερες «νίκες» που οδηγούν στα χειροκροτήματα και τις θορυβώδεις επευφημίες των οπαδών, το μεγαλείο της Ειρήνης που χαμηλόφωνα αγκαλιάζει και επικροτεί η σκεπτόμενη πλειοψηφία του Εβραϊκού λαού, οι φίλοι του Ισραήλ και ολόκληρη πιστεύω η πολιτισμένη ανθρωπότητα.
Αυτά τα λίγα είχα να μοιραστώ μαζί σου φίλε Σάμι,
Με πολλή εκτίμηση στο πρόσωπο σου και ακόμη μεγαλύτερο θαυμασμό για τον λαό σου,
Σε χαιρετώ με τιμή
Μάριος Ηλιάδης
Δικηγόρος
Πρώην Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων
Σε προσφωνώ με τον τρόπο αυτό γιατί σε αισθάνομαι πραγματικό φίλο της Κύπρου και έμπρακτο υποστηρικτή της Κύπρο-Ισραηλινής φιλίας και συνεργασίας.
Διάβασα με πολύ ενδιαφέρον το «Γράμμα σε ένα Κύπριο φίλο» που δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε Κυπριακές Εφημερίδες και θέλω να σου πω πως βρήκα τις σκέψεις σου για το πρόβλημα της Μέσης ανατολής εξαιρετικά ενδιαφέρουσες.
Ιδιαίτερα εύστοχες βρήκα τις σκέψεις σου που αναφέρονται στην ανείπωτη περιπέτεια του Εβραϊκού λαού για χιλιάδες χρόνια με αποκορύφωμα τη ναζιστική θηριωδία, το Ολοκαύτωμα, που στοίχησε τη ζωή σε εκατομμύρια Εβραίους.
Από τότε πέρασαν τόσα χρόνια με το Ισραήλ να μάχεται εναντίον τόσων και τόσων «εχθρών» και τελικά να επιτυγχάνει αξιοζήλευτη πρόοδο σε τόσους τομείς της ζωής. Στην επιστήμη, στα γράμματα, τις τέχνες, την οικονομία, την έρευνα, στους πολέμους. Για αυτά όλα το κράτος και ο λαός του Ισραήλ κέρδισαν την αναγνώριση και τον σεβασμό ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Θέλω όμως να συμπληρώσω τις σκέψεις σου με δικές μου παρατηρήσεις που ελπίζω πως φωτίζουν ακόμη περισσότερο τη δική σου έγκυρη θεώρηση των πραγμάτων.
Βρισκόμαστε λοιπόν σήμερα μπροστά σε μια πραγματικότητα που ενώ η χώρα σου έχει επιτύχει τόσα πολλά δεν κατόρθωσε ακόμη να επιτύχει το μείζον. Την ειρήνη.
Στην επιστολή σου ζητάς αγαπητέ Σάμι από εμάς τους Κύπριους να αποκηρύξουμε κάθε μορφή βίας και αντιπαραγωγική δράση στην οποία τυχόν επιδίδονται ακραίες οργανώσεις των Παλαιστινίων.
Θέλω να σε βεβαιώσω ότι συντάσσομαι πλήρως με τη θέση σου πως μπορούμε και ίσως έχουμε χρέος εμείς οι Κύπριοι να στείλουμε μήνυμα στον επίσης δοκιμαζόμενο λαό της Παλαιστίνης και το Αραβικό έθνος να εγκαταλείψουν κάθε μορφή βίαιης δράσης καθώς και κάθε προσπάθεια υπόσκαψης του ίδιου του κράτους του Ισραήλ.
Ταυτόχρονα το μήνυμα μας θα πρέπει να τους καλεί να συμφιλιωθούν με την ιδέα ότι αργά η γρήγορα θα ζήσουν πλάι πλάι με τους σημερινούς «εχθρούς» τους, το κράτος και τους πολίτες του Ισραήλ. Είναι με άλλα λόγια, όπως ακριβώς και εμείς εδώ στη Κύπρο όμηροι της γεωγραφικής μας συντεταγμένης και πραγματικότητας.
Αν λοιπόν οι Παλαιστίνιοι σταματήσουν την επιθετική τους συμπεριφορά και δράση εναντίον του Ισραήλ θα συμβάλουν αποφασιστικά στη δημιουργία του κλίματος που χρειάζεται για να επαναληφθεί ο διάλογος και η διαπραγμάτευση ανάμεσα στα ενδιαφερόμενα μέρη για λύση του προβλήματος. Είναι απόλυτα αναγκαίο να δημιουργηθεί αυτή η «ζωτική ατμόσφαιρα» ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές αν ποτέ θα ευδοκιμήσει η προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος.
Προς την κατεύθυνση της δημιουργίας αυτού ακριβώς του κλίματος δούλεψαν σκληρά στη δεκαετία του 90 δύο μεγάλοι ηγέτες του Ισραήλ, ο Yitzhak Rabin και Shimon Peres, τιμημένοι με το βραβείο Noble ειρήνης, όταν έθεταν τότε τα θεμέλια για ειρηνική επίλυση του μεσανατολικού προβλήματος.
Από τότε φίλε Σάμι ολόκληρη η ανθρωπότητα πίστευε πως πλησίαζε η ώρα για λύση του προβλήματος στη βάση των δύο κρατών που να ζουν ειρηνικά πλάι πλάι.
Τα γεγονότα που ακολούθησαν και κυρίως η άνανδρη δολοφονία του Yitzhak Rabin σε πλατεία του Tel Aviv τον Νοέμβριο 1995 ανέτρεψαν τα τότε δεδομένα δημιουργώντας μεγάλα εμπόδια στην πορεία προς την ειρήνη. Οι διαδοχικές κυβερνήσεις του Ισραήλ που ακολούθησαν δεν έθεσαν το ίδιο ψηλά στις προτεραιότητες τους τη επίτευξη ειρήνης – το μεγάλο όραμα των Yitzhak Rabin / Shimon Peres – στην πολύπαθη Μέση Ανατολή.
Αξίζει ίσως εδώ να θυμίσω τι πίστευε ως το τέλος της ζωής του το 2016 ο Shimon Peres.
Έγγραφε λοιπόν ο ίδιος:
«Israel is a tiny island that, for most of its short existence, was surrounded by a sea of enemies. The wars we fought were forced upon us. In light of what our enemies hoped (and still hope) for, on the whole we have been triumphant, but we have yet to win the victory to which we have aspired: release from the need to win victories. Indeed, while we have proved that aggressors do not necessarily emerge as victors, we have also learned that victors do not necessarily win peace – that our work is not yet complete.”
(Shimon Peres “No Room for small Dreams” page 173)
Σήμερα λοιπόν 25 χρόνια μετά το Camp David η Μέση Ανατολή βρίσκεται ακόμα σε μια τραγική κατάσταση πλήρους αδυναμίας να προωθήσει το μεγάλο αίτημα της ειρήνης.
Και ενώ είναι πιεστική όπως επισημαίνεις στην επιστολή σου η ανάγκη επίδειξης μετριοπάθειας και εγκατάλειψης κάθε ακραίας δραστηριότητας από πλευρά Παλαιστινιακών οργανώσεων άλλο τόσο επιτακτική είναι η ανάγκη το Ισραήλ να επιδείξει ανάλογη μετριοπάθεια για να δημιουργηθούν οι συνθήκες επανόδου στον διάλογο.
Μίλησα πιο πάνω φίλε Σάμι για τα φοβερά εγκλήματα που κατά καιρούς διαπράχθηκαν και ακόμη διαπράττονται σε βάρος αθώων ανθρώπων/πολιτών του Ισραήλ - καθώς και της ίδιας σου της χώρας- με αποτέλεσμα να χύνεται το αίμα τους σε ένα αδιέξοδο πόλεμο ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές. Θέλω όμως να σου πως ότι εκτός από εγκλήματα που έχουν σαν συνέπεια το να χάνονται ζωές αθώων ανθρώπων υπάρχουν και ενός άλλου είδους εγκλήματα, τα οποία καίτοι αναίμακτα βιάζουν βάναυσα τη ψυχή των εθνών, αυτά που προσβάλουν με θηριώδη τρόπο τα ιερά και όσια των λαών.
Ένα τέτοιο παράδειγμα που αφορά εμάς και όλη την ανθρωπότητα είναι η πρόσφατη απόφαση του κ. Ερτογάν να μετατρέψει το σύμβολο της Χριστιανοσύνης σε τζαμί για να τους μουσουλμάνους πιστούς. Αυτό και αν είναι έγκλημα που βιάζει με τρόπο εγκληματικό όχι μόνο τη ψυχή ολόκληρου έθνους αλλά και της Χριστιανοσύνης ευρύτερα. Γι’ αυτό και οι τόσες διεθνείς αντιδράσεις.
Γράφω αυτή την επιστολή και την δημοσιεύω, όπως ακριβώς και συ έπραξες, για να εισηγηθώ όπως και το Ισραήλ επιδείξει μετριοπάθεια αποφεύγοντας να υλοποιήσει την πρόθεση του, όπως τουλάχιστο την διατύπωσε ο Πρωθυπουργός Νετανιάχου, για προσάρτηση των Εβραϊκών οικισμών στη Δυτική Όχθη, όπως και άλλων εδαφών που σιωπηλά μέχρι σήμερα θεωρούνται πως αποτελούσαν μέρος του Παλαιστινιακού κράτους που θα ιδρυθεί.
Η πρoσάρτηση των Υψωμάτων Γκολαντ, η μεταφορά της πρωτεύουσας του Ισραήλ στα Ιεροσόλυμα, η απειλούμενη νομιμοποίηση εβραϊκών οικισμών και προσάρτηση εδαφών στην Δυτική Όχθη και αλλού και άλλες παρόμοιες προκλητικές και εκτός της διεθνούς έννομης τάξης ενέργειες μπορεί να δημιουργούν την αίσθηση μιας προσωρινής επιτυχίας αλλά στη πραγματικότητα συνιστούν βιασμό της ψυχής του Έθνους των Παλαιστινίων και των Αράβων, και δυναμιτίζουν οριστικά την προοπτική ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή.
Ευχή και προσδοκία δική μου φίλε Σάμι, είναι να ξαναβρεί το Ισραήλ, ο μεγάλος αυτός φίλος της δικής μου πατρίδας, το θάρρος και το μεγαλείο να ξαναπερπατήσει το δρόμο της ειρήνης, τον δρόμο που χάραξαν και ακολούθησαν οι μεγάλοι σας ηγέτες Yitzhak Rabin και Shimon Peres όπως και άλλοι μεγάλοι στοχαστές του Εβραϊκού έθνους, ο Ραβίνος Jonathan Sacks στη Μεγάλη Βρετανία, τον οποίο η Daily Τelegraph χαρακτήρισε ως την πιο αυθεντική προφητική φωνή του καιρού μας, ο Amos Os, ο γίγαντας αυτός του πνεύματος, που έγραψε, με απαράμιλλο θάρρος και αφυπνιστική σοφία πως πρέπει να κατανοήσουμε ακόμα και τους πιο ακραίους αντιπάλους μας.
Έγραφε λοιπόν ο αξέχαστος Amos Os στους New York Time το 2010:
“Hamas is not just a terrorist organization. Hamas is an idea, a desperate and fanatical idea that grew out of the desolation and frustration of many Palestinians. No idea has ever been defeated by force… To defeat an idea, you have to offer a better idea, a more attractive and acceptable one … Israel has to sign a peace agreement with President Mahmoud Abbas and his Fatah government in the West Bank.”
Όλοι λοιπόν αυτοί οι μεγάλοι ηγέτες του Ισραήλ και τα σπάνια πνευματικά αναστήματα της πατρίδας σου ιεραρχούσαν πάντοτε ψηλότερα από τις εφήμερες «νίκες» που οδηγούν στα χειροκροτήματα και τις θορυβώδεις επευφημίες των οπαδών, το μεγαλείο της Ειρήνης που χαμηλόφωνα αγκαλιάζει και επικροτεί η σκεπτόμενη πλειοψηφία του Εβραϊκού λαού, οι φίλοι του Ισραήλ και ολόκληρη πιστεύω η πολιτισμένη ανθρωπότητα.
Αυτά τα λίγα είχα να μοιραστώ μαζί σου φίλε Σάμι,
Με πολλή εκτίμηση στο πρόσωπο σου και ακόμη μεγαλύτερο θαυμασμό για τον λαό σου,
Σε χαιρετώ με τιμή
Μάριος Ηλιάδης
Δικηγόρος
Πρώην Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων