Οδηγίες προς κατόχους ακίνητης ιδιοκτησίας στην Αμμόχωστο

Την είσοδο ομάδας εμπειρογνωμόνων στην Αμμόχωστο για να καταγραφεί η κατάσταση της περιοχής, που παραμένει κλειστή εδώ και 45 χρόνια ανακοίνωσε ο υπουργός εξωτερικών των κατεχομένων Κουντρέτ Οζερσάι. Σύμφωνα με την απόφαση η ομάδα θα καταγράψει την κατάσταση, στην οποία βρίσκονται τα κτίρια εντός της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων.  

Συγκεκριμένα ο Οζερσάι ανακοίνωσε ότι η παράνομη «κυβέρνηση» των κατεχομένων θα ενεργήσει με τρόπο που να μην παραβιάζονται τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των «παλιών κατοίκων». Αυτό ερμηνεύεται ότι υπάρχει πρόθεση της τουρκοκυπριακής πλευράς να καλέσει τους Ελληνοκύπριους της Αμμοχώστου να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους και να εγκατασταθούν στα Βαρώσια υπό την παράνομη τουρκοκυπριακή διοίκηση, παραβιάζοντας έτσι τα ψηφίσματα του Συμβούλιο Ασφαλείας, στα οποία γίνεται ρητή αναφορά στην επιστροφή των Βαρωσίων υπό τον έλεγχο της UNFICYP.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΚΑΤΟΧΟΥΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΜΜΩΧΟΣΤΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ    
1. Το Κτηματολόγιο Κύπρου θα πρέπει να μεριμνήσει όπως όλοι οι κάτοχοι ακινήτων στα κατεχόμενα εδάφη αποκτήσουν εκτίμηση βάση της τρέχουσας αξίας της ακίνητης ιδιοκτησίας τους, όπως γίνεται και στις ελεύθερες περιοχές.  

2. Όλοι οι κάτοικοι "κληρονομικών ακινήτων" , δηλαδή αυτοί που απόκτησαν κληρονομιά στα κατεχόμενα , στο Βαρώσι αλλά και στις υπόλοιπες τουρκοκρατούμενες περιοχές , θα πρέπει να αποταθούν στο κτηματολόγιο και να ζητήσουν να μεταβιβάσουν τα κληρονομικά ακίνητα τους στο όνομα τους, νοουμένου ότι ο αρχικός ιδιοκτήτης του ακινήτου έχει αποβιώσει. 

3. Όλα τα ακίνητα τα οποία πρίν το 1974 ήταν εγγεγραμμένα σε εταιρίες , θα πρέπει να αποταθούν στο γραφείο Εφόρου Εταιριών και να ερευνήσουν εάν οι εν λόγο εταιρίες πληρούν όλα τα κριτήρια τα οποία τις καθιστούν νόμιμες εταιρίες στο να διεκδικήσουν ανα πάσα στιγμή τις περιουσίες τους στα κατεχόμενα. 

4. Η Ελληνοκυπριακή πλευρά θα πρέπει άμεσα να υποβάλει ολοκληρωμένο "MASTER PLAN"  και να το παρουσίαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το πώς θα πρέπει να αναπτυχθεί και αναδομηθεί μετά από 45 χρόνια το Βαρώσι, κάτω από την Νόμιμη Ελληνοκυπριακή Διοίκηση.   
 

TΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ «ΒΑΚΟΥΦΙΑ» ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ
Σύμφωνα με τον brahim Benter, Γενικό Διευθυντή του Ιδρύματος "Βακουφίων"  το 14% της Κύπρου πριν το 1878 ήταν περιουσία του ΕΒΚΑΦ. Ισχυρίζεται ότι τα ακίνητα τα οποία κατά τη διάρκεια της βρετανικής διοίκησης αφαιρέθηκαν από την ιδιότητα ιδρύματος και μεταφέρθηκαν στους Ελληνοκύπριους  και την Εκκλησία είχαν μεταφερθεί παράνομα.  Τα «βακούφια" είναι κοινωφελή ιδρύματα τα οποία συστάθηκαν πριν από το 1923, σύμφωνα με το οθωμανικό δίκαιο. 

ΤΟ ΟΘΩΜΑΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΙΝΗΤΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ
Το Οθωμανικό Δίκαιο, όπως κωδικοποιήθηκε με τον Οθωμανικό Κώδικα Γαιών, ο οποίος τέθηκε σε εφαρμογή στις 21 Απριλίου 1858, (7 Ραμαζάν 1274), ρύθμιζε τα θέματα της ακίνητης ιδιοκτησίας, στη διάρκεια της Οθωμανικής κατοχής του νησιού, αλλά και αρκετά χρόνια μετά την βρετανική διακυβέρνηση. Ο Κώδικας καθόριζε τους  τρόπους απόκτησης,  άσκησης και παραγραφής δικαιωμάτων σε ακίνητη ιδιοκτησία, και ρύθμιζε επίσης την κληρονομική διαδοχή. 

Ο περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμος (ΚΕΦ.224)
Κατάργηση κατηγοριών ακίνητης ιδιοκτησίας δυνάμει Οθωμανικών Νόμων
 Οι κατηγορίες ακίνητης ιδιοκτησίας οι μέχρι τώρα γνωστές δυνάμει του περί Γαιών Οθωμανικού Κώδικα ως "Μούλκ", "Αραζί Μεμλουκέ", "Αραζί Μιριέ", "Αραζί Μετρουκέ", ή "Αραζί Μεβάτ" καταργούνται και στο εξής κάθε ακίνητη ιδιοκτησία τυγχάνει κυριότητας, κατοχής και κάρπωσης τηρουμένων των διατάξεων του Νόμου αυτού ή οποιουδήποτε άλλου νόμου που είναι εκάστοτε σε ισχύ και σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές.

Κάθε ακίνητη ιδιοκτησία η οποία κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του Νόμου αυτού τυγχάνει κατοχής, διαχείρισης και κάρπωσης ως Βακουφική ιδιοκτησία σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Κυπριακού Εβκάφ (Διαχείριση Μωαμεθανικής Θρησκευτικής Ιδιοκτησίας) Διατάγματος και Νόμου του 1928 και 1934, συνεχίζει να τυγχάνει κατοχής, διαχείρισης και κάρπωσης με τον τρόπο αυτό ωσάν ο Νόμος αυτός δεν είχε θεσπιστεί τηρουμένων μόνο των διατάξεων των άρθρων 36, 37 και 38 του Νόμου αυτού.

Κάθε ακίνητη ιδιοκτησία μέχρι τώρα γνωστή ως "Αραζί Μετρουκέ" η οποία τυγχάνει νόμιμης κατοχής ή κάρπωσης κοινοτικά από πόλη, χωριό ή ενορία κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του Νόμου αυτού συνεχίζει να τυγχάνει κατοχής ή κάρπωσης ως κοινοτική ιδιοκτησία της πόλης αυτής, χωριού ή ενορίας.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΓΗΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΟΘΩΜΑΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Σαν αποτέλεσμα της φιλοσοφίας αυτής, η γη, με βάση τον Οθωμανικό Κώδικα Γαιών διαιρείτο στις πιο κάτω κατηγορίες: 
(i) Μούλκ, δηλαδή γη που κατέχεται με απόλυτη ιδιοκτησία (κυρίως κατοικίες , οικόπεδα και δένδρα),
(ii) Αραζί Μιριέ, δηλαδή κρατική γη (κυρίως καλλιεργήσιμα χωράφια, βοσκότοποι,  ξυλεύσιμη γη κλπ) της οποίας  η κατοχή και εκμετάλλευση παραχωρείται από το Κράτος σε ιδιώτες, 
(iii) Αραζί Μεφκουφέ, (βακούφικα) δηλαδή  γη που αφιερωνόταν στο  Εφκάφ γη  ανήκε σε οθωμανικά θρησκευτικά ιδρύματα,
(iv) Αραζί Μετρουκέ, δηλαδή εκτάσεις οι οποίες ανήκαν στο δημόσιο για χρήση από το κοινό, όπως οι δημόσιοι δρόμοι, οι πλατείες, οι δημόσιοι ποταμοί, τα κοινοτικά δάση και οι κοινοτικοί βοσκότοποι,
(v) Αραζί Μεβάτ, δηλαδή γη η οποία ούτε καλλιεργείτο ούτε διεκδικείτο από οποιονδήποτε («χαλίτικη γη»).

Ο ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 1945 (ΚΕΦ. 224)
Το απαρχαιωμένο οθωμανικό δίκαιο για την ακίνητη ιδιοκτησία συνέχισε να ισχύει και μετά  την κατάληψη της Κύπρου από τη Μεγάλη Βρετανία και διάρκεσε για άλλα εβδομήντα σχεδόν χρόνια. Ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας συντελέστηκε τελικά με τον περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμο 26/45, (που αργότερα αναριθμήθηκε σαν Κεφάλαιο 224), ο οποίος   τέθηκε σε ισχύ την 1.9.1946. Η νέα Νομοθεσία επέφερε σημαντικές αλλαγές στο ισχύον δίκαιο και θεωρείται  επαναστατική για την εποχή της. 

Ο ΠΕΡΙ ΕΒΚΑΦ ΚΑΙ ΒΑΚΟΥΦΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (ΚΕΦ.337)
Εγκαθίδρυση Γραφείoυ Εβκάφ
42.-(1) Εγκαθιδρύεται στη Δημoκρατία Γραφείo (πoυ στo Νόμo αυτό αvαφέρεται ως "τo Γραφείo Εβκάφ"), υπό τov έλεγχo τoυ Υψηλoύ Συμβoυλίoυ επιφoρτισμέvo με τηv επoπτεία και διoίκηση όλης της περιoυσίας και τωv κovδυλίωv (πoυ στo Νόμo αυτό αvαφέρovται ως "βακoυφική περιoυσία") πoυ αvήκoυv σε τεμέvη, μoυσoυλμαvικά κoιμητήρια, μoυσoυλμαvικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, πoυ δεv ρυθμίζovται με άλλo τρόπo από oπoιoδήπoτε Νόμo, και άλλα μoυσoυλμαvικά θρησκευτικά ιδρύματα ή βακoύφια στη Δημoκρατία.
      

Πασχάλης Θεοφάνους 
Master of Science in Real Estate (MSc RE)