Πάνω από 340 τρισ. κυβικά πόδια ΦΑ στην περιοχή Κύπρου, Λίβανου και Αιγύπτου
08:00 - 21 Φεβρουαρίου 2018
Σάρκα και οστά φαίνεται ότι παίρνει, μετά από μήνες διαπραγματεύσεων, η συμφωνία ύψους $15 δις για την εξαγωγή φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Αίγυπτο. Οι Noble Energy Inc. και Delek Drilling-LP δήλωσαν πάντως ότι σκοπεύουν να προμηθεύσουν με περίπου 64 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου μέσα σε για 10 χρόνια την αιγυπτιακή εταιρεία Dolphinus Holdings Ltd από τις δεξαμενές Tamar και Leviathan του Ισραήλ.
Με το άκουσμα της ανακοίνωσης, οι μετοχές ισραηλινών εταιρειών φυσικού αερίου απογειώθηκαν φτάνοντας σε υψηλό εννέα ετών, ενώ η συμφωνία χρειάζεται ρυθμιστικές και κυβερνητικές εγκρίσεις από Αίγυπτο και Ισραήλ.
Αξίζει να σημειωθεί πως η νε λόγω κίνηση μπορεί να αποτελέσει την απαρχή για οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών μετά την μεταξύ τους συμφωνία για ασφάλεια που υπεγράφη πριν από τέσσερις δεκαετίες και σηματοδότησε την αλλαγή στην πολιτική σκηνή της Μέσης Μέσης Ανατολής. Ο Tavy Rosner, αναλυτής στην Barclays Plc, με έδρα το Λονδίνο, ανέφερε πως θα πρέπει να αναμένονται περισσότερες, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης ισραηλινού φυσικού αερίου στην Royal Dutch Shell Plc, η οποία λειτουργεί εργοστάσιο υγροποιημένου φυσικού αερίου στη βόρεια Αίγυπτο.
Το deal με την Αίγυπτο αποτελεί συνέχεια της συμφωνίας που σύναψε το Ισραήλ με την Ιορδανία το 2016. Η Αίγυπτος, από την πλευρά της, προσπαθεί να αξιοποιήσει το γιγαντιαίο κοίτασμα Zohr, προσελκύοντας επενδύσεις και ξένο νόμισμα. Η Αίγυπτος διαθέτει μονάδες ρευστοποίησης όπως η Shell, καθιστώντας την κατάλληλη χώρα για περιφερειακό κόμβο.
«Αυτή η συμφωνία ανοίγει το δρόμο για περαιτέρω συμφωνίες και τσιμεντώνει την Αίγυπτο ως περιφερειακό ενεργειακό κόμβο», ανέφερε ο Yossi Abu, διευθύνων σύμβουλος της Delek Drilling, σε τηλεφωνική του συνέντευξη. «Αυτό θα αποτελέσει κινητήρια δύναμη τόσο για την αιγυπτιακή όσο και για την ισραηλινή οικονομία. Είμαστε υπερήφανοι που είμαστε μέρος αυτής της συμφωνίας».
Την ίδια ώρα, αρκετά θέματα παραμένουν αναπάντητα συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο οι Noble και Delek θα μεταφέρουν το φυσικό αέριο στην Αίγυπτο σε μια περιοχή που θεωρείται αρκετά ασταθής ως προς τα θέματα ασφάλειας, καθώς το έδαφος της Αιγύπτου είχε και στο παρελθόν χρησιμοποιηθεί για να προμηθεύσει το Ισραήλ με φυσικό αέριο, αλλά ο αγωγός υπέστη επανειλημμένα δολιοφθορές από ισλαμιστές μαχητές στην έρημο του Σινά.
Το Κάιρο είχε παγώσει τις συνομιλίες σχετικά με μια συμφωνία αερίου μετά από απόφαση διεθνούς διαιτητικού δικαστηρίου ότι οι αιγυπτιακές εταιρείες πρέπει να αποζημιώσουν τους ισραηλινούς προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας για προηγούμενη συμφωνία. Η EMG, που εκμεταλλεύεται τον αγωγό για την μεταφορά αιγυπτιακού φυσικού αερίου στο Ισραήλ, διεκδικεί επίσης αποζημιώσεις.
Ο Αιγύπτιος υπουργός πετρελαίου Tarek El Molla δήλωσε στο CBC ότι η διαιτησία πρέπει να επιλυθεί προτού προχωρήσει η νέα συμφωνία, χωρίς ωστόσο να υπεισέρχεται σε περαιτέρω λεπτομέρειες.
Από την πλευρά του, το υπουργείο Πετρελαίου της Αιγύπτου δήλωσε ότι θα λάβει αποφάσεις που θα τον βοηθήσουν να επιτύχει το στόχο του για να καταστεί η χώρα του περιφερειακός κόμβος φυσικού αερίου και ότι η Αίγυπτος είναι πρόθυμη να διευθετήσει τυχόν διαφορές.
Ανώνυμος συνεργάτης
Πάντως, στη δήλωση της Αιγύπτου δεν γίνεται καμία αναφορά στο Ισραήλ, θέλοντας έτσι να κάμψει τις όποιες ευαισθησίες εξακολουθούν να υπάρχουν διότι αρκετοί θεωρούν το εβραϊκό κράτος υπαίτιο για τους προηγούμενους πολέμους και τη συνεχιζόμενη σύγκρουσή με τους Παλαιστινίους. Ο κ. Molla, στις παρατηρήσεις του προς την CBC, δήλωσε ότι η Αίγυπτος είχε δίκιο να εισάγει φυσικό αέριο «από την Κύπρο ή από οπουδήποτε αλλού» στην προσπάθειά της να γίνει περιφερειακός ενεργειακός κόμβος.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Bloomberg, η περιοχή μεταξύ Κύπρου, Λίβανου και Αιγύπτου ενδέχεται να περιέχει πρόσθετα πλούτη φυσικού αερίου και οι χώρες της περιοχής είναι πρόθυμες να αναπτύξουν σχέδια εξαγωγής. Η Γεωλογική Έρευνα των Ηνωμένων Πολιτειών εκτιμά ότι η περιοχή μπορεί να διαθέτει περισσότερα από 340 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου, περισσότερο από τα αποδεδειγμένα αποθέματα των ΗΠΑ.
Ο αναδυόμενος πλούτος αποτελεί επίσης και λόγος συγκρούσεων μεταξύ των χωρών. Το Ισραήλ και ο Λίβανος έχουν ανταλλάξει απειλές τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς οι δύο χώρες διαφωνούν για το πού πρέπει να είναι τα σύνορά τους.
Παράλληλα, αναφέρει το δημοσίευμα, δεν είναι σαφές πώς η νέα συμφωνία μπορεί να εξυπηρετήσεις τα σχέδια της Αιγύπτου για εξαγωγή φυσικού αερίου από το γιγαντιαίο πεδίο Zohr. Η ιταλική εταιρεία Eni σκοπεύει να αντλήσει 2,7 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου ημερησίως από το Zohr μέχρι το τέλος του 2019. Η Delek είπε ότι ακόμη και σε πλήρη παραγωγή το Zohr δεν θα μπορέσει να συμβαδίσει με την αυξανόμενη ζήτηση.
Τέλος, η Delek δήλωσε ότι θα ξεκινήσει συνομιλίες με την EMG σχετικά με τη χρήση του αγωγού της. Μια άλλη πιθανότητα θα μπορούσε να είναι η χρήση ενός υφιστάμενου αγωγού που συνδέει το ισραηλινό σύστημα μεταφοράς με το ιορδανικό.
Αξίζει να σημειωθεί πως η νε λόγω κίνηση μπορεί να αποτελέσει την απαρχή για οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών μετά την μεταξύ τους συμφωνία για ασφάλεια που υπεγράφη πριν από τέσσερις δεκαετίες και σηματοδότησε την αλλαγή στην πολιτική σκηνή της Μέσης Μέσης Ανατολής. Ο Tavy Rosner, αναλυτής στην Barclays Plc, με έδρα το Λονδίνο, ανέφερε πως θα πρέπει να αναμένονται περισσότερες, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης ισραηλινού φυσικού αερίου στην Royal Dutch Shell Plc, η οποία λειτουργεί εργοστάσιο υγροποιημένου φυσικού αερίου στη βόρεια Αίγυπτο.
Το deal με την Αίγυπτο αποτελεί συνέχεια της συμφωνίας που σύναψε το Ισραήλ με την Ιορδανία το 2016. Η Αίγυπτος, από την πλευρά της, προσπαθεί να αξιοποιήσει το γιγαντιαίο κοίτασμα Zohr, προσελκύοντας επενδύσεις και ξένο νόμισμα. Η Αίγυπτος διαθέτει μονάδες ρευστοποίησης όπως η Shell, καθιστώντας την κατάλληλη χώρα για περιφερειακό κόμβο.
«Αυτή η συμφωνία ανοίγει το δρόμο για περαιτέρω συμφωνίες και τσιμεντώνει την Αίγυπτο ως περιφερειακό ενεργειακό κόμβο», ανέφερε ο Yossi Abu, διευθύνων σύμβουλος της Delek Drilling, σε τηλεφωνική του συνέντευξη. «Αυτό θα αποτελέσει κινητήρια δύναμη τόσο για την αιγυπτιακή όσο και για την ισραηλινή οικονομία. Είμαστε υπερήφανοι που είμαστε μέρος αυτής της συμφωνίας».
Την ίδια ώρα, αρκετά θέματα παραμένουν αναπάντητα συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο οι Noble και Delek θα μεταφέρουν το φυσικό αέριο στην Αίγυπτο σε μια περιοχή που θεωρείται αρκετά ασταθής ως προς τα θέματα ασφάλειας, καθώς το έδαφος της Αιγύπτου είχε και στο παρελθόν χρησιμοποιηθεί για να προμηθεύσει το Ισραήλ με φυσικό αέριο, αλλά ο αγωγός υπέστη επανειλημμένα δολιοφθορές από ισλαμιστές μαχητές στην έρημο του Σινά.
Το Κάιρο είχε παγώσει τις συνομιλίες σχετικά με μια συμφωνία αερίου μετά από απόφαση διεθνούς διαιτητικού δικαστηρίου ότι οι αιγυπτιακές εταιρείες πρέπει να αποζημιώσουν τους ισραηλινούς προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας για προηγούμενη συμφωνία. Η EMG, που εκμεταλλεύεται τον αγωγό για την μεταφορά αιγυπτιακού φυσικού αερίου στο Ισραήλ, διεκδικεί επίσης αποζημιώσεις.
Ο Αιγύπτιος υπουργός πετρελαίου Tarek El Molla δήλωσε στο CBC ότι η διαιτησία πρέπει να επιλυθεί προτού προχωρήσει η νέα συμφωνία, χωρίς ωστόσο να υπεισέρχεται σε περαιτέρω λεπτομέρειες.
Από την πλευρά του, το υπουργείο Πετρελαίου της Αιγύπτου δήλωσε ότι θα λάβει αποφάσεις που θα τον βοηθήσουν να επιτύχει το στόχο του για να καταστεί η χώρα του περιφερειακός κόμβος φυσικού αερίου και ότι η Αίγυπτος είναι πρόθυμη να διευθετήσει τυχόν διαφορές.
Ανώνυμος συνεργάτης
Πάντως, στη δήλωση της Αιγύπτου δεν γίνεται καμία αναφορά στο Ισραήλ, θέλοντας έτσι να κάμψει τις όποιες ευαισθησίες εξακολουθούν να υπάρχουν διότι αρκετοί θεωρούν το εβραϊκό κράτος υπαίτιο για τους προηγούμενους πολέμους και τη συνεχιζόμενη σύγκρουσή με τους Παλαιστινίους. Ο κ. Molla, στις παρατηρήσεις του προς την CBC, δήλωσε ότι η Αίγυπτος είχε δίκιο να εισάγει φυσικό αέριο «από την Κύπρο ή από οπουδήποτε αλλού» στην προσπάθειά της να γίνει περιφερειακός ενεργειακός κόμβος.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Bloomberg, η περιοχή μεταξύ Κύπρου, Λίβανου και Αιγύπτου ενδέχεται να περιέχει πρόσθετα πλούτη φυσικού αερίου και οι χώρες της περιοχής είναι πρόθυμες να αναπτύξουν σχέδια εξαγωγής. Η Γεωλογική Έρευνα των Ηνωμένων Πολιτειών εκτιμά ότι η περιοχή μπορεί να διαθέτει περισσότερα από 340 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου, περισσότερο από τα αποδεδειγμένα αποθέματα των ΗΠΑ.
Ο αναδυόμενος πλούτος αποτελεί επίσης και λόγος συγκρούσεων μεταξύ των χωρών. Το Ισραήλ και ο Λίβανος έχουν ανταλλάξει απειλές τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς οι δύο χώρες διαφωνούν για το πού πρέπει να είναι τα σύνορά τους.
Παράλληλα, αναφέρει το δημοσίευμα, δεν είναι σαφές πώς η νέα συμφωνία μπορεί να εξυπηρετήσεις τα σχέδια της Αιγύπτου για εξαγωγή φυσικού αερίου από το γιγαντιαίο πεδίο Zohr. Η ιταλική εταιρεία Eni σκοπεύει να αντλήσει 2,7 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου ημερησίως από το Zohr μέχρι το τέλος του 2019. Η Delek είπε ότι ακόμη και σε πλήρη παραγωγή το Zohr δεν θα μπορέσει να συμβαδίσει με την αυξανόμενη ζήτηση.
Τέλος, η Delek δήλωσε ότι θα ξεκινήσει συνομιλίες με την EMG σχετικά με τη χρήση του αγωγού της. Μια άλλη πιθανότητα θα μπορούσε να είναι η χρήση ενός υφιστάμενου αγωγού που συνδέει το ισραηλινό σύστημα μεταφοράς με το ιορδανικό.
ΠΗΓΗ: Bloomberg