Φίλιππος Σώσειλος: Τα θέματα των οικογενειακών επιχειρήσεων δεν πρέπει να μπαίνουν κάτω από το χαλί

Ζούμε σε έναν κόσμο γεμάτο με οικογενειακές επιχειρήσεις, δήλωσε ο Φίλιππος Σώσειλος, Partner Head of People της PWC Cyprus κατά την ομιλία του στο 17ο Leadership & Human Resource Management Conference που διοργανώθηκε στο ξενοδοχείο Hilton Park στη Λευκωσία.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις οικογενειακές επιχειρήσεις και στα προγράμματα που προετοιμάζουν την επόμενη γενιά για την διαδοχή. 

Ο παγκόσμιος οικονομικός αντίκτυπος των οικογενειακών επιχειρήσεων 
2/3 των επιχειρήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελούν οικογενειακές επιχειρήσεις 
85% των επιχειρήσεων στην Κύπρο αποτελούν οικογενειακές επιχειρήσεις 
50% - 80% των θέσεων εργασίες στην πλειοψηφία των χωρών δημιουργούνται από τις οικογενειακές επιχειρήσεις 
85% των start-up εταιρειών δημιουργούνται με οικογενειακή χρηματοδότηση

 

Τα προτερήματα  των οικογενειακών επιχειρήσεων 
Χαρακτηρίζονται από πάθος, δημιουργικότητα, μεγάλης διάρκειας επιχειρηματικούς ορίζοντας προσωπικές σχέσεις μεταξύ των μελών αλλά και πιο δυνατές σχέσεις με τους πελάτες καθώς και τη δυνατότητα να παίρνουν γρήγορες αποφάσεις. 

Τα αρνητικά χαρακτηριστικά των οικογενειακών επιχειρήσεων 
Μεταξύ άλλων απουσιάζει η δυνατότητα για μοντέρνα διαχείριση, προκύπτουν θέματα στο ζήτημα διαδοχής, προστριβές ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, δυσκολία στην πρόοδο και την επικοινωνία, νεποτισμός στο εργασιακό περιβάλλον και άλλα.     

Ένα από τα βασικά θέματα που θα απασχολήσουν το συνέδριο είναι το γεγονός ότι υπάρχουν διάφοροι εμπλεκόμενοι φορείς, με διαφορετικούς χαρακτήρες στην επιχείρηση. Για παράδειγμα ένα μέλος της οικογένειας, μπορεί να μην είναι ιδιοκτήτης, ή να μην είναι στο management. Για αυτό τον λόγο είναι αναγκαίο να γίνεται όχι μόνο επαγγελματοποίηση της επιχείρησης αλλά και της οικογένειας. 

Ένα άλλο θέμα είναι η προετοιμασία της επόμενης γενιάς. Υπάρχουν οι Stewards που επικεντρώνονται στο να προστατέψουν την κερδοφορία της οικογενειακής επιχείρησης, διασφαλίζοντας την μακροχρόνια παρουσία της στην αγορά. Μια άλλη ομάδα είναι οι Transformers που παίρνουν την απόφαση να φέρουν μια μεγάλη αλλαγή στην οικογενειακή επιχείρηση. Οι Intrapreneurs αποφασίζουν να κτίσουν ένα νέο οικονομικό αντικείμενο μέσα στην επιχείρηση, συνήθως μέσω οικονομικής στήριξης από την οικογενειακή επιχείρηση. Οι Entrepreneurs είναι αυτοί που αποφασίζουν να κτίσουν το δικός τους οικονομικό αντικείμενο εκτός οικογενειακής επιχείρησης, με τα κέρδη να μην καταλήγουν πίσω στην οικογενειακή επιχείρηση. 

Η προετοιμασία των διάδοχων 
Εξιδεικευμένα προγράμματα που αφορούν διάφορες ηλικίες, βοηθούν το να γίνει ακόμη πιο επαγγελματικός ο τρόπος που προετοιμάζεται για την διαδοχή η επόμενη γενιά. 

Τι ισχύει σε παγκόσμιο επίπεδο; 
Σύμφωνα με έρευνες που έγιναν το 2018 και μελέτησαν το αντίκτυπο των οικογενειακών επιχειρήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν πραγματοποιηθεί 2953 συνεντεύξεις για δουλειά σε 53 χώρες. Την ίδια ώρα το 65% αυτών των επιχειρήσεων έχουν μέλη της επόμενης γενιάς να δουλεύουν στην επιχείρηση, ενώ 43% από αυτών είναι μέλη της διευθυντικές ομάδας. Οι επιχειρήσεις που σημείωσαν ανάπτυξη του 10%, φαίνεται να έχουν ξεκάθαρη εικόνα τον αξιών και των στόχων της εταιρείας. Οι έρευνες έδειξαν πως 55% των επιχειρήσεων έχουν ξεκάθαρη καταγεγραμμένη στρατηγική, 63% στοχεύουν στην τεχνολογική ανάπτυξη, 22% επενδύουν σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες και 84% έχουν ξεκάθαρη αίσθηση των αξιών και των στόχων της εταιρείας.  

Το θέμα της διαδοχής
Όπως και το 2016, μόνο 15% έχουν διαμορφώσει πλάνο διαδοχής, με το 84%  να δηλώνει πως τα μέλη κλειδιά είναι ενήμερα για το σχετικό πλάνο και το  68% πως το πλάνο έχει συζητηθεί με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Το 57% σχεδιάζει να παραδώσει την διαχείριση της εταιρείας στην επόμενη γενιά, με το 30% να μην έχει συμπεριλάβει την επόμενη γενιά σε αυτά τα πλάνα, με αποτέλεσμα να μην τους έχουν προετοιμάσει για την διαδοχή. 

Τελικές σκέψεις  
Κλείνοντας ο ομιλητής δήλωσε πως το να παραδώσει ένας ιδιοκτήτης τα ηνία της επιχείρησης στη νέα γενιά δεν είναι εύκολη υπόθεση. Την ίδια ώρα οι επιχειρήσεις που ακολουθούν την τεχνολογική ανάπτυξη, προχωρούν σε μεγάλες μοντέρνες αλλαγές στην επιχείρησή τους, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες ανάπτυξης. Είναι επίσης δεδομένο πως υπάρχουν δύσκολα και περίπλοκα ζητήματα που αφορούν τις οικογενειακές επιχειρήσεις, ενώ πολύ σημαντικό είναι το πλάνο της διαδοχής. Το σημαντικό είναι τα θέματα που προκύπτουν να μην μένουν κρυμμένα κάτω από το χαλί αλλά να αντιμετωπιστούν. Η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη, είναι όμως και προβλέψιμη αλλά και αντιμετωπίσιμη μέσω συγκεκριμένων λύσεων. Τέλος τόνισε πως όταν οι αποφάσεις παίρνονται για το καλό της επιχείρησης θα υπάρξει κερδοφορία, ενώ αν τα θέματα δεν συζητηθούν και αντιμετωπιστούν έγκαιρα, οι συζητήσεις γίνονται ακόμη πιο ευαίσθητες, δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο την διαχείρισή τους.