Π. Δημητριάδης: Έπλασαν μύθους για να κρύψουν τα αίτια

Χωρίς υπεκφυγές ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Πανίκος Δημητριάδης απαντά για όλους και για όλα σε συνέντευξη που παραχώρησε στο αγγλόφωνο περιοδικό GOLD με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του με τίτλο «A Diary of the Euro Crisis in Cyprus: Lessons for Bank Recovery and Resolution». Απαντά μάλιστα και στις επικρίσεις ότι υπάρχουν, δηλαδή, πολιτικές σκοπιμότητες για την χρονική περίοδο που εκδόθηκε το βιβλίο του καθώς πλησιάζουν προεδρικές εκλογές και δηλώνει πως εάν ήθελε να προκαλέσει σάλο λίγο πριν τις εκλογές, τότε θα έγραφε το βιβλίο του στα ελληνικά.

Δεν τον ξενίζει το γεγονός ότι με την κυκλοφορία του βιβλίου βρέθηκε για ακόμα μια φορά στο μάτι του κυκλώνα και υπογραμμίζει πως «κανονικά, οι τραπεζικές κρίσεις οδηγούν σε πολιτική αλλαγή, καθώς το ευρύ κοινό αρχίζει να κατανοεί τους πραγματικούς υπαίτιους. Για παράδειγμα, στην Ινδονησία το καθεστώς Suharto κατέρρευσε σύντομα μετά την κρίση του 1997. Πιο πρόσφατα, η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος στην Ισλανδία το 2008 οδήγησε σε παρατεταμένη πολιτική κρίση και συνταγματική μεταρρύθμιση. Στην Κύπρο, δεν έχει αναγνωριστεί καμία πολιτική ευθύνη και πόσο μάλλον να γίνουν παραδεκτές. Έχουν δημιουργηθεί μύθοι στα όρια της αξιοπιστίας για να στρέψουν την προσοχή μακριά από τα πραγματικά αίτια. Καθώς το βιβλίο μου αποκαλύπτει αρκετούς από αυτούς τους μύθους, αν όχι όλους, ήταν αναμενόμενο να υπάρξουν πολιτικές αντιδράσεις και αντιδράσεις στα μέσα ενημέρωσης».

Διαβάστε ακόμα: Έτσι θα μοιάζει η Μαρίνα Παραλιμνίου

Ερωτηθείς κατά πόσον ήταν γνώστης της κακής κατάστασης του τραπεζικό τομέα όταν αναλάμβανε καθήκοντα ως Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, ο Πανίκος Δημητριάδης δηλώνει πως «ήξερα ότι οι τράπεζες προσπαθούσαν να αντλήσουν κεφάλαια για να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις που εντοπίστηκαν από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών στο τέλος του 2011. Όπως και όλοι οι άλλοι, διάβαζα τις ιστορίες στα κυπριακά μέσα ενημέρωσης οι οποίες παρουσίαζαν μια υπερβολικά αισιόδοξη εικόνα. Το βιβλίο μου ξεκινά με ένα τηλεφώνημα που έλαβα στη Βαρκελώνη στις 3 Μαΐου 2012, αμέσως μετά τη λήξη της συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, από τον τότε Υπουργό Οικονομικών, Βασίλη Σιαρλή. Τότε ήταν που άρχισα να συνειδητοποιώ ότι η κατάσταση ήταν πολύ διαφορετική από το αυτή που απεικονιζόταν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης».

Κληθείς να σχολιάσει κατά πόσον ο Δημήτρης Χριστόφιας είχε δίκαιο που έλεγε πως το κύριο πρόβλημα της Κύπρου ήταν ο τραπεζικό τομέας, κάτι το οποίο λίγοι παραδέχονταν την εποχή εκείνη, ο κ. Δημητριάδης σημειώνει πως «ο Χριστόφιας είναι προφανές πως ήταν αποδιοπομπαίος τράγος, κυρίως επειδή το ευρύ κοινό δεν είναι εξοικειωμένο με την αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης. Σε αυτή την αρχιτεκτονική, οι κυβερνήσεις έχουν φυσικά την ευθύνη για τα δημόσια οικονομικά, αλλά δεν έχουν καμία ευθύνη για τη ρύθμιση και την εποπτεία των τραπεζών. Η κρίση στην Κύπρο δεν ήταν σχεδόν κρίση δημόσιων οικονομικών: το δημόσιο χρέος προς το ΑΕΠ το 2011 ήταν το 11ο υψηλότερο στην Ευρώπη, λίγο κάτω από τη Γερμανία. Αντίθετα, το ιδιωτικό χρέος προς το ΑΕΠ ήταν 287% - το τρίτο υψηλότερο στην Ευρώπη, αντανακλώντας αρκετά χρόνια ταχείας πιστωτικής επέκτασης από το τραπεζικό σύστημα». 

Διαβάστε ακόμα: Ολοκληρώνονται οι ανασκαφές στη Γεροσκήπου

Παράλληλα, ο κ. Δημητριάδης αφήνει σαφέστατες αιχμές για το ρόλο και τις ευθύνες της Βουλής καθώς όπως σημειώνει «στην περίπτωση της Κύπρου, ο εθνικός επόπτης ήταν η ΚΤΚ, της οποίας η ανεξαρτησία προστατεύεται από τη Συνθήκη της ΕΕ, σημαίνει ότι δεν λαμβάνει ή δεν επιδιώκει να λάβει οδηγίες από την κυβέρνηση ή από οποιοδήποτε άλλο όργανο. Ωστόσο, η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας συμβαδίζει με την ευθύνη έναντι του κοινοβουλίου. Ένα από τα θέματα που αναλύω στο βιβλίο είναι ότι η κύρια πολιτική ευθύνη για την τραπεζική κρίση βαρύνει το κοινοβούλιο, το οποίο δεν κατάφερε να αναγνωρίσει τη συσσώρευση συστημικού κινδύνου και δεν κάλεσε τους προκατόχους μου να εξηγήσουν πώς το ρυθμιστικό πλαίσιο αντιμετώπιζε αυτούς τους κινδύνους. Εάν το κοινοβούλιο έκανε τις σωστές ερωτήσεις, ορισμένοι από αυτούς τους κινδύνους θα μπορούσαν τουλάχιστον να μετριαστούν».

Μέσα από το βιβλίο του ο κ. Δημητριάδης αφήνει να νοηθεί πως ο Δημήτρης Χριστόφιας δεν ήθελε να εμπλέκεται στο έργο και την ανεξαρτησία της ΚΤΚ, ενώ ο Νίκος Αναστασιάδης ήθελε την απομάκρυνση του με οποιοδήποτε κόστος. Στο ερώτημα κατά πόσον έχει οποιαδήποτε απάντηση για τις δύο εκ διαμέτρου αντίθετες  προσεγγίσεις ο Πανίκος Δημητριάδης επισημαίνει πως «νομίζω ότι κάποιος πρέπει να διαβάσει το βιβλίο για να καταλάβει. Αυτό που έχει ήδη γίνει δημόσια γνωστό είναι ότι τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και τα ανώτερα στελέχη της Τράπεζας Κύπρου είχαν επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τον κ. Αναστασιάδη ότι η τράπεζα ήταν απόλυτα υγιής - ήταν η ιστορία των διογκωμένων κεφαλαίων για την οποίαν ήμουν κάπως υπεύθυνος. Ήταν πέρα για πέρα σουρεαλιστικό, πρέπει να ομολογήσω».