ΕΥ: Το 2016 βλέπει ανάπτυξη για Κύπρο

•    Τα χειρότερα της κρίσης πέρασαν, σημαντικές όμως οι προκλήσεις που παραμένουν

•    Το δανειακό βάρος του ιδιωτικού τομέα και οι παρενέργειες της  πιστωτικής κρίσης περιορίζουν τις προοπτικές ανάπτυξης για την Κύπρο

•    Τουρισμός, επαγγελματικές υπηρεσίες και υδρογονάνθρακες οι μελλοντικές κινητήριες δυνάμεις της οικονομίας

Οι παρενέργειες της παρ’ ολίγο κατάρρευσης του χρηματοπιστωτικού τομέα το 2013 και το επιθετικό πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής που ακολουθεί το νησί, καθιστούν τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές της κυπριακής οικονομίας αβέβαιες, σύμφωνα με τις καλοκαιρινές προβλέψεις της ΕΥ (EY Eurozone Forecast Summer, 2014) για την κυπριακή οικονομία. Το κυπριακό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) αναμένεται να παρουσιάσει πτώση με ρυθμό 4,3% κατά το 2014, ενώ η ανάπτυξη δεν αναμένεται να επανέλθει πριν από το 2016. Δεδομένου του δανειακού βάρους του ιδιωτικού τομέα αλλά και των συνεπειών της σοβαρής πιστωτικής κρίσης, η ανάπτυξη το 2016 και τα αμέσως επόμενα χρόνια αναμένεται ότι θα είναι περιορισμένη (2017: 1.0%, 2018: 1.8%).

Στην τριμηνιαία της έκθεση, στην οποία παρουσιάζει προβλέψεις για την οικονομία της Ευρωζώνης συνολικά αλλά και κάθε χώρας-μέλους ξεχωριστά, η ΕΥ καταγράφει τους παράγοντες που θέτουν την οικονομική ανάπτυξη του νησιού σε δοκιμασία: Οι δαπάνες των νοικοκυριών παραμένουν περιορισμένες λόγω της ψηλής ανεργίας, της μεγάλης προσπάθειας για δημοσιονομική εξυγίανση, της πτωτικής τάσης των μισθών και της χαμηλής εμπιστοσύνης των καταναλωτών, παρά το ότι αυτή η τελευταία καταγράφει βελτίωση. Η ΕΥ εκτιμά ότι οι καταναλωτικές δαπάνες θα συρρικνωθούν κατά 4,8% αυτό το χρόνο, πριν αρχίσουν ανοδική πορεία από το 2016 και μετά.

Χαμηλές είναι οι προσδοκίες και σε ότι αφορά τις κεφαλαιουχικές δαπάνες. Οι επενδύσεις είναι περιορισμένες λόγω της τεράστιας πίεσης που ασκεί η δημοσιονομική εξυγίανση, ο εξασθενημένος χρηματοοικονομικός τομέας και η χαμηλή επιχειρηματική εμπιστοσύνη. Σύμφωνα με την πρόβλεψη της ΕΥ, οι επενδύσεις θα μειωθούν περαιτέρω κατά 8% φέτος, λόγω των μειώσεων στις δημόσιες επενδυτικές δαπάνες και την περιορισμένη πρόσβαση στις πιστώσεις.
Στην Έκθεση της η ΕΥ αναφέρει ότι σημαντικά βήματα προόδου, έχουν σημειωθεί σε ό,τι αφορά την εξυγίανση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Οι καταθέσεις παρουσιάζουν σημάδια σταθεροποίησης ενώ η συνεχής βελτίωση του οικονομικού κλίματος ενθάρρυνε την κυβέρνηση να άρει όλους τους εσωτερικούς περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων και την Τράπεζα Κύπρου να ελευθερώσει μέρος των 933 εκατ. ευρώ καταθέσεων που είχαν παγοποιηθεί πέρσι. Εντούτοις, ο χρηματοπιστωτικός τομέας παραμένει ευάλωτος με τους ισολογισμούς των τραπεζών να είναι ιδιαίτερα βεβαρυμμένοι λόγω του ψηλού δανεισμού του ιδιωτικού τομέα και των μη εξυπηρετούμενων δανείων που φτάνουν τα 26 δις ευρώ, ή γύρω στο 50% των συνολικών δανείων.
Παρά τις καλές επιδόσεις και την πρόοδο στον τομέα της εφαρμογής του Μνημονίου – γεγονότα που προκάλεσαν αναβαθμίσεις στην πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας από τους οίκους Standard & Poor’s και Fitch Ratings, αλλά και τις επαινετικές εκθέσεις από την Τρόικα – οι προοπτικές της οικονομίας παραμένουν αβέβαιες και το ρίσκο ψηλό.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πληθωρισμός παραμένει ένας αστάθμητος παράγοντας. Ο πληθωρισμός παρουσιάζει πτώση από τον Οκτώβριο του 2013, υπογραμμίζοντας έτσι τον κίνδυνο μιας παρατεταμένης περιόδου αποπληθωρισμού η οποία μπορεί να απειλήσει την ανάκαμψη. Παρά το ότι οι βασικές προβλέψεις της ΕΥ θέλουν την Κύπρο να αποφεύγει να πέσει σε σπιράλ αποπληθωρισμού, εντούτοις, λόγοι που σχετίζονται με τη διάρθρωση της οικονομίας αλλά και τους γεγονότος ότι η οικονομία βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο – συνυπολογίζοντας την περιορισμένη ζήτηση, τη δημοσιονομική λιτότητα, το δυνατό ευρώ και την πτώση των τιμών της ενέργειας – αυξάνουν το ρίσκο για προς τα κάτω αναθεώρηση των προβλέψεων για τον πληθωρισμό. Εάν ο αποπληθωρισμός παγιωθεί, θα πληγεί η ανάπτυξη, ιδιαίτερα δεδομένου του ψηλού επιπέδου δανεισμού στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Σύμφωνα με τις καλοκαιρινές προβλέψεις της ΕΥ, η οικονομία της Κύπρου θα επιστρέψει σε ρυθμούς ανάκαμψης από το 2016 (0,9%) με το ρυθμό ανάπτυξης να ανεβαίνει στο 2% μέχρι το 2018. Κινητήριες δυνάμεις θα αποτελέσουν ο τουρισμός και ο τομέας των επιχειρηματικών/ επαγγελματικών υπηρεσιών οι οποίοι, παρά την κρίση, διατηρήθηκαν σε καλά επίπεδα, στήριξαν την οικονομία και αποτελούν μελλοντική πηγή ανάπτυξης μαζί με τον τομέα των υδρογονανθράκων.