Κομματικά παιχνίδια με τις εκποιήσεις σε βάρος της οικονομίας

Έρμαιο στις ορέξεις των κομμάτων και των πολιτικών παιγνίων καθίστανται για μια ακόμη φορά η οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα της χωράς, με μερίδα των πολιτικών δυνάμεων να οδηγεί με την μορφή του κατ’ επείγοντος στη σημερινή τελευταία-πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές- συνεδρία της Ολομέλεια της Βουλής, πρόταση νόμου για αναστολή των εκποιήσεων μέχρι τις 31 Οκτωβρίου.

Διαβάστε ακόμη:

• Παλεύουν με νύχια και με δόντια να κρατήσουν τις τιμές οι υπεραγορές
• Ακίνητα: Η ακτινογραφία των πωλήσεων σε κάθε πόλη (χάρτης)
• Δεξιότητες για Βιομηχανικούς και Οικιακούς Αυτοματισμούς στα ΜΙΕΕΚ

Η πρόταση νόμου

Η πρόταση νόμου, που αποσκοπεί στην τροποποίηση του Περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Νόμου ώστε να ισχύσει εκ νέου η στοχευμένη αναστολή της διαδικασίας εκποίησης ενυπόθηκων ακινήτων, προβλέπει την αναστολή των διαδικασιών εκποίησης μέχρι την 31η Οκτωβρίου για:

• Πρώτο: Κύρια κατοικία μέχρι 350 χιλιάδες ευρώ.
• Δεύτερο: Επαγγελματική στέγη με ετήσιο κύκλο εργασίας μέχρι 750 χιλιάδες ευρώ.
• Τρίτο: Αγροτεμάχια αξίας μέχρι 100 χιλιάδων ευρώ.

Η πρόταση νόμου, η οποία νωρίτερα σήμερα το πρωί αναμένεται να... περάσει από την σύσκεψη των αρχηγών των κομμάτων, στηρίζεται απ’ όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα πλην του ΔΗΣΥ και του ΔΗΚΟ, δηλαδή από το ΑΚΕΛ, την ΔΗΠΑ, την ΕΔΕΚ, το ΕΛΑΜ και τους Οικολόγους. Ως εκ τούτου, δείχνει να συγκεντρώνει την απαραίτητη πλειοψηφία και η υπερψήφισή της από την Ολομέλεια, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου και πιθανών ανατροπών, φαντάζει ως δεδομένη.

Οργιώδες παρασκήνιο

Αξίζει να σημειωθεί ότι γύρω από την συγκεκριμένη πρόταση νόμου εξελίχθηκαν τις τελευταίες ημέρες έντονο παρασκήνιο και οργιώδεις διαβουλεύσεις.  

Συγκεκριμένα, οι εισηγητές της πρότασης νόμου, βουλευτές Σταύρος Παπαδούρης εκ μέρους του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Ηλίας Μυριάνθους εκ μέρους του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ και Αλέκος Τρυφωνίδης εκ μέρους της Δημοκρατικής Παράταξης-Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων, είχαν στην αρχική τους πρόταση προτείνει πάγωμα των εκποιήσεων μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2022, λόγω των συνεχιζόμενων και εντεινόμενων οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων που έχουν επιφέρει η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Την περασμένη Δευτέρα το νομοσχέδιο συζητήθηκε σε κεκλεισμένων των θυρών συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών, με τους βουλευτές να καταλήγουν τελικά στην πρόταση για τρίμηνη αντί εξάμηνη, όπως αρχικά προβλεπόταν, αναστολή την εκποιήσεων. 

Προχθές Τρίτη, η πρόταση νόμου τέθηκε και συζητήθηκε εκ νέου σε έκτακτη συνεδρία της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής, για να πάρει τελικά τον δρόμο για τη σημερινή Ολομέλεια με την μορφή του κατεπείγοντος, έχοντας πέραν της ΔΗΠΑ, της ΕΔΕΚ και των Οικολόγων, την στήριξη του ΑΚΕΛ και του ΕΛΑΜ. 

Θέση των κομμάτων που στηρίζουν την πρόταση νόμου αποτελεί ότι η τρίμηνη αναστολή εκποιήσεων ζητείται, μεταξύ άλλων, προκειμένου να δοθεί στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών με την επανέναρξη των εργασιών της τον προσεχή Σεπτέμβριο, η ευκαιρία εξέτασης των 13 νομοσχεδίων που εκκρεμούν ενώπιον της και προνοούν αλλαγές στον νόμο για τις εκποιήσεις, τον οποίο κρίνουν ως ετεροβαρή για τους δανειολήπτες.  

Η απόφαση του Ανωτάτου

Την ίδια ώρα, στην φαρέτρα της επιχειρηματολογίας τους βρίσκεται πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, το οποίο αποφάνθηκε ότι ο τελευταίος νόμος που είχε ψηφίσει η Βουλή τον περασμένο Ιούλιο(σ.σ. του 2021) για τρίμηνη επέκταση του παγώματος εκποιήσεων που ήδη ίσχυε, δεν ήταν αντίθετος ή ασύμφωνος με το Σύνταγμα και την αρχή της διάκρισης των εξουσιών. Ταυτοχρόνως, θέση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, την οποία επίσης επικαλούνται, υπήρξε πως η παράταση της αναστολής της διαδικασίας εκποίησης για περιορισμένη χρονική περίοδο(σ.σ. στην προκειμένη περίπτωση τριών μηνών) δεν επηρεάζει τα κεκτημένα δικαιώματα των συμβαλλομένων.

Υπενθυμίζεται ότι πριν από περίπου ένα χρόνο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης είχε αναφέρει στο Ανώτατο τον νόμο που είχε ψηφίσει η Βουλή στις 8 Ιουλίου 2021 για παράταση της αναστολής των εκποιήσεων μέχρι το τέλος του περσινού Οκτωβρίου.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε προχωρήσει σε αναφορά του επίμαχου νόμου στο Ανώτατο έπειτα από την απόρριψη της αναπομπής του από την Ολομέλεια της Βουλής, στις 27 Ιουλίου του ίδιου χρόνου. Η ψηφισθείσα τότε επέκταση από την Βουλή αφορούσε στο τρίμηνο πάγωμα των εκποιήσεων, από τον Αύγουστο μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2021, για κύρια κατοικία αξίας μέχρι €350 χιλ., επαγγελματική στέγη με ετήσιο κύκλο εργασιών €750 χιλ. και αγροτεμάχια αξίας €100 χιλ.

Επισημαίνεται πως δεδομένης της αναφοράς του Προέδρου Αναστασιάδη στο Ανώτατο Δικαστήριο, η αναστολή που ψήφισε η Βουλή με ημερομηνία λήξης την 31η Οκτωβρίου 2021 δεν εφαρμόστηκε στην πράξη, καθότι δεν θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο πριν από την έκδοση της ετυμηγορίας του Δικαστηρίου.  

Ελλοχεύουν κίνδυνοι

Σήμερα, η προδιαγραφόμενη επαναφορά του παγώματος της διαδικασίας εκποιήσεων μέσα από την υπερψήφιση, όπως όλα δείχνουν, της πρότασης νόμου που πάει στην Ολομέλεια, έρχεται να δημιουργήσει εκ νέου κινδύνους για την κυπριακή οικονομία και το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, μεταξύ των οποίων:  

• Πιθανή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις οικονομικές προοπτικές της χώρας, ιδίως σε μια περίοδο πολλών προκλήσεων σε διεθνές και τοπικό επίπεδο.
• Καθυστερήσεις και επιπλοκές στις διαδικασίες απορρόφησης πόρων από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε.
• Ενδεχόμενο διαφοροποίησης των εποπτικών απαιτήσεων από τις αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές.
• Ενίσχυση της κουλτούρας μη αποπληρωμής οφειλών, η οποία ευνοεί τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Ενδεικτική περαιτέρω υπήρξε η χθεσινή ανακοίνωση του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου, διά της οποίας ο Σύνδεσμος τόνιζε πως οι συνεχείς παρεμβάσεις στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο που διέπει τα χρονοδιαγράμματα και τις διαδικασίες ρευστοποίησης ενυπόθηκων εξασφαλίσεων επιφέρουν αρνητικές επιπτώσεις στα πιστωτικά ιδρύματα και στη σταθερότητα του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Την ίδια ώρα, όπως υπογράμμιζε ο Σύνδεσμος Τραπεζών, στέλνουν λανθασμένα μηνύματα σε αρμόδιες αρχές και οργανισμούς στην Κύπρο και στο εξωτερικό για τα δεδομένα και τις προοπτικές της οικονομίας μας. «Οι συχνές παρεμβάσεις στο νομικό πλαίσιο δεν αντιμετωπίζουν, το πρόβλημα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, αλλά αντίθετα μεταθέτουν και παρατείνουν την ουσιαστική επίλυσή του», διαμήνυε ο Σύνδεσμος Τραπεζών.

Μικροπολιτικές σκοπιμότητες

Αξίζει να σημειωθεί συναφώς, ότι η προσπάθεια των κομμάτων που προφανώς για μικροπολιτικές σκοπιμότητες προωθούν τη νέα τρίμηνη αναστολή των εκποιήσεων, έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία οι εκποιήσεις που πραγματοποιούνται αφορούν χωράφια και οικόπεδα (σε ποσοστό πέριξ του 75%%) και πρόκειται για υποθέσεις που χρονολογούνται και για πολλές εκ των οποίων έχει εκδοθεί δικαστική απόφαση.

Παράλληλα, η πολιτεία μέσω του Σχεδίου «Εστία» έχει δώσει μέχρι σήμερα τη δυνατότητα σε περίπου 1000 νοικοκυριά να ενταχθούν στο σχέδιο, ενώ επιπρόσθετα τροχοδρομείται η εφαρμογή του σχεδίου ενοικίου έναντι δόσης, το οποίο αποσκοπεί στην περαιτέρω προστασία ευάλωτων, οικονομικά, δανειοληπτών.

Καθίσταται δηλαδή ξεκάθαρο πως δεν συντρέχουν ουσιαστικοί λόγοι αναστολής-έστω και στοχευμένης- των εκποιήσεων και πως σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για ενέργεια που θα μπορούσε καθ' οιονδήποτε τρόπο να εξυπηρετήσει το όποιο καλώς νοούμενο συμφέρον των δανειοληπτών.

Αντιθέτως, όπως προκύπτει και από τα προαναφερθέντα, η δρομολογούμενη επαναφορά της αναστολής των εκποιήσεων μόνο σε μπελάδες δύναται να βάλει το χρηματοπιστωτικό σύστημα και την οικονομία της χωράς ευρύτερα, σε μια εποχή μάλιστα κατά την οποία ένεκα του γενικότερου δύσκολου οικονομικού περιβάλλοντος, η διασφάλιση συνθηκών σταθερότητας για την οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα του τόπου είναι κάτι περισσότερο από επιβεβλημένη και θα έπρεπε προς αυτή την κατεύθυνση να στοχεύουν στο σύνολό τους οι πολιτικές δυνάμεις.  

Τα νομοσχέδια για τις εταιρείες διαχείρισης πιστώσεων

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, στο μεταξύ, στη σημερινή Ολομέλεια της Βουλής θα βρεθεί μετά από πολύμηνες συζητήσεις και το πακέτο νομοσχεδίων σε σχέση με την αγοραπωλησία πιστωτικών διευκολύνσεων.

Το πακέτο νομοσχεδίων αφορά συγκεκριμένα στην πρόσβαση που θα έχουν οι εταιρείες διαχείρισης πιστώσεων στα δεδομένα δανειοληπτών, εγγυητών, παρόχων εξασφάλισης και συνδεδεμένων προσώπων στην τράπεζα πληροφοριών «Άρτεμις», καθώς και στα δεδομένα του Τμήματος Κτηματολογίου.

Η υπερψήφιση των εν λόγω νομοσχεδίων θεωρείται ως εξέχουσας σημασίας, καθότι είναι το τελευταίο προαπαιτούμενο που απομένει προς υλοποίηση, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την εκταμίευση από την Κυπριακή Δημοκρατία της πρώτης δόσης ύψους 85 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης.