Ημικρατικοί: Τους τα ψέλνει ξανά ο Ελεγκτής για τους ίδιους νομικούς συμβούλους

Ξανά στο φως έφερε ο Γενικός Ελεγκτής το θέμα της επιμονής ημικρατικών οργανισμών να διατηρούν τους ίδιους νομικούς συμβούλους εδώ και αρκετά χρόνια η ορισμένες δεκαετίες. Επαναφέρει, παράλληλα τη σύσταση του για προκήρυξη διαγωνισμού για την παροχή νομικών υπηρεσιών στους ημικρατικούς οργανισμούς. 

Στις πρόσφατές της εκθέσεις, η Ελεγκτική Υπηρεσία επέστησε την προσοχή σε Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου και Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου, χαρακτηρίζοντας, μεταξύ άλλων, ως «απαράδεκτη» τη μη προκήρυξη διαγωνισμού για παροχή νομικών υπηρεσιών ή την αυτόματη ανανέωση συμβάσεων με τα ίδια δικηγορικά γραφεία.

Διαβάστε ακόμα: Αντιδρά η Λεμεσός στο μούδιασμα της Ρωσίας

ΑΗΚ: Ίδιο δικηγορικό για 65 χρόνια
Στην ετήσια έκθεσή της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το 2017 επισημαίνεται ότι παρέχονται νομικές υπηρεσίες στην ΑΗΚ, ουσιαστικά, από το ίδιο το δικηγορικό γραφείο, όπως με τα χρόνια μετεξελίχθηκε, για 65 περίπου χρόνια.

Συγκεκριμένα, τονίζεται ότι από την ίδρυση της ΑΗΚ το 1952 μέχρι το 1986, οι νομικές υπηρεσίες παρέχοντο από συγκεκριμένο δικηγορικό γραφείο χωρίς οποιαδήποτε συμφωνία, ενώ η αρχική συμφωνία είχε γίνει το 1986 με το εν λόγω γραφείο, το οποίο στη συνέχεια προχώρησε σε συνεταιρισμό δύο ατόμων και, τελικά, κατόπιν συνένωσης με άλλο γραφείο, κατέληξε στην επωνυμία με την οποία παρέχει σήμερα τις υπηρεσίες του στην Αρχή.

Παράλληλα, ο Ελεγκτής αναφέρεται στην υπογραφή συμφωνίας, τον Ιανουάριο του 2014, ανάμεσα στην ΑΗΚ και το εν λόγω δικηγορικό γραφείο, με εφαρμογή από την 1 Ιανουαρίου του 2014 μέχρι το τέλος του 2015 και αυτόματη ανανέωση σε ετήσια βάση μέχρι τον τερματισμό της κατά το τέλος οποιουδήποτε έτους με προηγούμενη γραπτή ειδοποίηση όχι λιγότερη των έξι μηνών.
Σημειώνεται ότι η σχετική δαπάνη για τα έτη 2017, 2016, και 2015 ανήλθε, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε η ΑΗΚ, σε €281,970, €192,815, και €242,938, αντίστοιχα.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία καλεί την ΑΗΚ να μην προχωρήσει σε ανανέωση ή επαναδιαπραγμάτευση των όρων της συμφωνίας, αλλά σε ανταγωνιστική διαδικασία από την οποία να προκύψει η επιλογή του παροχέα νομικών συμβουλών.

Την ίδια ώρα, σημειώνει ότι ο Πρόεδρος του ΔΣ της ΑΗΚ, ανέφερε ότι οι συστάσεις της Υπηρεσίας θα ληφθούν υπόψη κατά την ετοιμασία σχετικής εισήγησης της σχετικής Υπηρεσίας της Αρχής, η οποία θα τεθεί για έγκριση στο ΔΣ.

Διαβάστε ακόμα: G. Lillevyali: Επενδυτές ανησυχούν κι αυτός βρίσκεται στην Κύπρο;

Σύσταση στη Cyta για διαγωνισμό

Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά ο Γενικός Ελεγκτής κάνει αναφορά στην αγορά υπηρεσιών νομικού συμβούλου από πλευράς Cyta από τον ίδιο νομικό οίκο επί σειρά ετών χωρίς την προκήρυξη διαγωνισμού.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία επισημαίνει ότι θεωρεί «απαράδεκτη την πάροδο 18 μηνών (μέχρι τον Απρίλιο 2018), χωρίς η Αρχή να έχει ακόμα προβεί σε προκήρυξη διαγωνισμού», συστήνοντας την επίσπευση των διαδικασιών για παροχή νομικών υπηρεσιών, με βάση τις συστάσεις της Υπηρεσίας.

Συγκεκριμένα, η Υπηρεσία επαναλαμβάνει ότι για την παροχή νομικών συμβουλών σε θέματα που σχετίζονται με την άσκηση δημόσιας εξουσίας (θέματα διοικητικού δικαίου), η Cyta θα πρέπει να συνάπτει μακροχρόνιες συμβάσεις (μέχρι πέντε έτη) με νομικούς οίκους ακολουθώντας κατά το δυνατό ανταγωνιστική διαδικασία. 

Διευκρινίζει επίσης ότι «σε περίπτωση εν ισχύι συμβάσεων, θα μπορούσε αυτές να συνεχιστούν για μικρή ακόμη περίοδο (ενδεικτικά αναφέρεται ως μέγιστο το ένα έτος), ειδικά αν το Διοικητικό Συμβούλιο το κρίνει αναγκαίο, και λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να μην υπάρξει αλλαγή του νομικού συμβούλου ταυτόχρονα, ή σχεδόν ταυτόχρονα, με την αλλαγή στη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου».

Εξάλλου, η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει ότι η Αρχή θα πρέπει να αναθέτει την εκπροσώπηση της σε περιπτώσεις αστικών αγωγών ή διαιτησιών σε νομικούς οίκους που θα επιλέγονται ανά περίπτωση, ή για ομάδες παρόμοιων υποθέσεων για συγκεκριμένη περίοδο. 

Σε αυτό το πλαίσιο, θα μπορούσε, σύμφωνα με τον Ελεγκτή, «για την επιλογή των οίκων αυτών να δημοσιεύεται πρόσκληση επίδειξης ενδιαφέροντος και υποβολής προσφορών (ειδικά αν πρόκειται για συγκεκριμένη υπόθεση με αμοιβή μεγάλης αξίας) ή να ζητείται συνδρομή από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο ώστε να ενημερωθούν τα μέλη του για επίδειξη ενδιαφέροντος και καταρτισμό σχετικού καταλόγου προεπιλογής νομικών συμβούλων, ανά επαρχία ή παγκύπρια, νοουμένου ότι οποιαδήποτε τέτοια διαδικασία υποστηρίζεται από κατάλληλη τεκμηρίωση». 

ΔΣΜΚ: Ίδιος νομικός σύμβουλος από το 2005

Στην ανανέωση της σύμβασης του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου με το ίδιο δικηγορικό γραφείο χωρίς να τηρηθούν οι πρόνοιες της εγκυκλίου της Αρμόδιας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων αναφέρεται επίσης η Ελεγκτική Υπηρεσία. 

Σύμφωνα με την έκθεση του Ελεγκτή για το 2017, το συγκεκριμένο δικηγορικό γραφείο παρέχει νομικές συμβουλές στον ΔΣΜΚ για 13 συνεχόμενα χρόνια, καθώς η συνεργασία χρονολογείται από τις 26 Ιανουαρίου του 2005, με τα συμβόλαια να ανανεώνονται κάθε χρόνο είτε με τους ίδιους όρους είτε με μειωμένη κατά 10% αμοιβή.

Μεταξύ άλλων, η Ελεγκτική Υπηρεσία επισημαίνει ότι με τη σύναψη νέου συμβολαίου με τον ίδιο νομικό σύμβουλο, στις 13 Φεβρουαρίου του 2017, «δεν εφαρμόστηκαν οι αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της μη διάκρισης των οικονομικών φορέων καθώς επίσης και η αρχή της προστασίας του ανταγωνισμού».

Προσθέτει ακόμα ότι «η σύναψη του νέου συμβολαίου έγινε χωρίς να ληφθούν υπόψη οι παρατηρήσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας».

Από την πλευρά του ο Διευθυντής του ΔΣΜΚ στην απάντησή του στην Ελεγκτική Υπηρεσία τον Ιούνιο 2018, ανέφερε ότι, με δεδομένη την κρίσιμη περίοδο που διανύει ο ΔΣΜΚ, έκρινε ότι «τα συμφέροντα του οργανισμού διασφαλίζονται καλύτερα με τη συνέχιση της συνεργασίας με το  προηγούμενο δικηγορικό γραφείο που έχει ευρεία γνώση και εμπειρία στα θέματα που αφορούν στον ΔΣΜΚ, τουλάχιστον για το κρίσιμο χρονικό διάστημα των ετών 2018-2019».

31 Οργανισμοί με την ίδια συνήθεια

Υπενθυμίζεται ότι το συγκεκριμένο θέμα είχε έλθει στο φως και τον περασμένο Φεβρουάριο, οπότε ο  Γενικός Ελεγκτής  είχε αποστείλει στη Βουλή στοιχεία, βάσει των οποίων 31 ημικρατικοί διατηρούν τους ίδιους δικηγόρους για δεκαετίες, χωρίς να ακολουθούν την νόμιμη διαδικασία προσφορών.  Στη λίστα εκείνη εντοπίζονται συνεργασίες δεκαετιών για την Αρχή Λιμένων (από το 1973), το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου (από 1991), το συμβούλιο αποχετεύσεων Παραλιμνίου (από 1992), τον Οργανισμό Χρηματοδοτήσεως Στέγης (από 1995), το Ογκολογικό Κέντρο της Τράπεζας Κύπρου (από 1998) και τον ΚΟΤ (από 1999). Τον ίδιο δικηγόρο εμπιστεύονται, εξάλλου, από την ίδρυση τους (πέραν της ΑΤΗΚ)  το ΡΙΚ, το Συμβούλιο Αποχετεύσεως και το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού και η Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού.  Σε ότι αφορά τον Οργανισμό Χρηματοδοτήσεως Στέγης, η συνεργασία που ξεκίνησε το 1995 τερματίστηκε το 2017.

Σε ότι αφορά τις αμοιβές των νομικών οίκων, στις πλείστες των περιπτώσεων ανέρχονται σε μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ σε ετήσια βάση.  Υψηλότερες όλων οι αμοιβές που καταβάλλονται σε νομικούς συμβούλους από το ΕΤΕΚ (€52.500), το ΡΙΚ (€45.000), η ΑΤΗΚ (€42.715) και η Αρχή Ηλεκτρισμού (€40.000).