Οι εποπτικές αρχές θα πρέπει να εμπνέουν πέραν της εποπτείας

Η κανονιστικής συμμόρφωση και η εκτίμηση κινδύνων βρέθηκαν ψηλά στην ατζέντα κατά την περίοδο της πανδημίας καθώς έπρεπε να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις, ενώ αυξημένη εποπτεία θα πρέπει να αναμένεται με την υιοθέτηση στην εθνική νομοθεσία της 6ης Οδηγίας AML. Συντονίζοντας συζήτηση στρογγυλής τραπέζης στο 7o International Compliance Forum η τέως Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Δήμητρα Καλογήρου υπογράμμισε πως θα πρέπει να υπάρξει στενότερη συνεργασία μεταξύ των εποπτικών αρχών, ενώ η νέα οδηγία προνοεί όπως υπάρξει μια εποπτική αρχή η οποία θα συντονίζει το έργο και τον ρόλο των υπόλοιπων εποπτικών αρχών.

Ο πρόεδρος του CIFA, Ανδρέας Γιασεμίδης, αναφερόμενος στο εποπτικό πλαίσιο για τα επενδυτικά ταμεία και τον ρόλο του λειτουργού συμμόρφωσης, υπογράμμισε πως οι επόπτες αναμένεται να βελτιώσουν την εποπτεία, θα αυξηθεί το επίπεδο λογοδοσίας. Παράλληλα, εκτίμησε πως οι εποπτικές αρχές θα αυξήσουν τις απαιτήσεις τους για δεδομένα, ζητώντας περισσότερο ποιοτικά δεδομένα.

Σε ό,τι αφορά το νομικό πλαίσιο της Κύπρου για επενδυτικά ταμεία, σημείωσε πως είναι συμβατό με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ενώ η εισαγωγή ευέλικτης νομοθεσία για ΟΕΕ οδήγησε στην αύξηση και ανάπτυξη του τομέα των επενδυτικών ταμείων. Στο παρόν στάδιο, πρόσθεσε, γίνονται διαβουλεύσεις για το νομικό πλαίσιο που θα διέπει τους διαχειριστές ταμείων, με το εν λόγω πλαίσιο να ρυθμίζει πλέον ολόκληρο τον τομέα των επενδυτικών ταμείων στην Κύπρο, ενώ εξέφρασε την πεποίθηση πως θα υπάρξει η απαραίτητη νομοθεσία λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της αγοράς. Η νομοθεσία για τα κρυπτονομίσματα, είπε, αποδεικνύει την πρόθεση των εποπτικών αρχών για καινοτομία και διαφάνεια.

Από την πλευρά της, η Branka van der Linden, Γραμματέας του Cyprus Integrity Forum ανέφερε πως ι CIF δεν αποτελεί εποπτική αρχή αλλά προωθεί την ακεραιότητα των επιχειρήσεων, ενώ μέσα από τις απόψεις και εισηγήσεις του επιχειρεί να διαμορφώσει το σχετικό νομικό πλαίσιο. Η συμμόρφωση, είπε, συνιστά επένδυση κάτι το οποίο οι περισσότερες ΜμΕ στην Κύπρο δεν το αντιλαμβάνονται. Πρόσθεσε πως τα άλματα στην τεχνολογία θα αντικαταστήσουν μέρος της παραδοσιακής κανονιστικής συμμόρφωσης.

Θα πρέπει να δουλέψουμε, ανέφερε, περισσότερο σε ό,τι αφορά την αντίληψη και κουλτούρα που διαθέτουν οι κυπριακές επιχειρήσεις σε θέματα διαφθοράς, προσθέτοντας πως η Κύπρος σε αυτόν τον τομέα βρίσκεται στην 47η θέση, υποδεικνύοντας πως δωροδοκίες δεν γίνονται μόνο από πολιτικούς αλλά και από επιχειρηματικούς οργανισμούς για επίλυση προβλημάτων. Τόνισε πως οι εποπτικές αρχές δεν θα πρέπει μόνο να ασκούν εποπτεία, αλλά να αποτελούν και πηγή έμπνευσης για τις επιχειρήσεις.

Ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, Χρήστος Κληρίδης ανέφερε πως ο ΠΔΣ έχει υιοθετήσεις και τις 3 οδηγίες για AML με τον Σύλλογο να έχει εκδώσει μέχρι σήμερα πολυάριθμές οδηγίες προς τα μέλη του για θέματα compliance. Εξέφρασε παράλληλα την ανησυχία του για το γεγονός, όπως είπε, υπάρχει υπερβολική εποπτεία, δημιουργώντας δυσκολίες σε ό,τι αφορά την ανάγνωση, κατανόηση και εφαρμογή πολυάριθμων κανονισμών. Πρότεινε όπως αντί να κάνουμε περισσότερους κανονισμούς, να κάνουμε απλούς κανονισμούς, κάτι για το οποίο απαιτείται καλή κουλτούρα και κοινή λογική.

Εξέφρασε επίσης την ετοιμότητα του Συλλόγου να προβεί σε τροποποιήσεις κανονισμών ενόψει της ολοένα και περισσότερο χρήσης κρυπτονομισμάτων, προσθέτοντας πως θα πρέπει να εκπαιδευτούν περισσότερο τα μέλη, να δημιουργηθεί AML cultutre και ειδικότερα με τους λειτουργούς συμμόρφωσης. Ανέφερε πως ο ΠΔΣ σε συνεργεία με τον ΣΕΛΚ προχώρησε σε εκπαίδευση των μελών του.

Ο Κωνσταντίνος Τρικούπης, Assistant Director, Head of the Supervisory Governance & Authorisations Department, Supervision Division, Central Bank of Cyprus, ανέφερε πως τους τελευταίους 18 μήνες έπρεπε να εφαρμοστούν φορολογικά και ρυθμιστικά μέτρα σε όλους τους τομείς της οικονομίας για τη διασφάλιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων κατά την περίοδο της πανδημίας. Με την πάροδο του χρόνου και τη συλλογή στοιχείων, είπε, μπορούμε να δούμε τον αντίκτυπο που είχαν αυτά τα μέτρα και να εξάγουμε συμπεράσματα για το ποια ήταν αποτελεσματικά και ποια όχι.

Αυτό που προέχει, πρόσθεσε, είναι να υπάρξει βιώσιμη αναδιάρθρωση δανείων από πλευράς  τραπεζών, ενώ υπογράμμισε πως παρά το γεγονός ότι έχουν αρθεί οι περιορισμοί σε θέματα κεφαλαίων η Κεντρική Τράπεζα θα συνεχίσει να ασκεί έλεγχο στις τράπεζες σε ό,τι αφορά την κεφαλαιακή τους επάρκεια και τις κεφαλαιακές τους απαιτήσεις.

Σε ό,τι αφορά τις ρυθμιστικές προκλήσεις, ο κ. Τρικούπης επισήμανε πως η εποπτεία θα καταστεί πιο απαιτητική με τις επιχειρήσεις να καλούνται να επενδύουν ολοένα και περισσότερο σε νέες τεχνολογίες και στην εκπαίδευση του προσωπικού τους για θέματα συμμόρφωσης. Η τεχνητή νοημοσύνη και η μηχανική μάθηση θα είναι απαραίτητα εργαλεία για τη συμμόρφωση. Το κόστος για τη μη συμμόρφωση, είπε, είναι τεράστιο.

Ο Κυριάκος Ιορδάνους, Γενικός Διευθυντής του ΣΕΛΚ, σημείωσε πως κατά την περίοδο της πανδημίας υπήρξαν διάφορες προκλήσεις ως προς τον τρόπο επεξεργασίας πληροφοριών, έπρεπε να γίνουν επενδύσεις σε συστήματα τεχνολογίας και διαχείρισης κινδύνων, καθώς και συνεργασία με άλλες ρυθμιστικές αρχές. Προκειμένου να υπάρχει ολοκληρωμένη εικόνα για κάθε συναλλαγή, είπε, θα πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των εποπτικών αρχών.

Σε ό,τι αφορά τις προκλήσεις, ο κ. Ιορδάνους τόνισε πως θα παρατηρηθεί μία μετατόπιση από την παραδοσιακή νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και θα κάνουν την εμφάνισή τους παράνομες δραστηριότητες υπό άλλες μορφές και σε τομείς ή δικαιοδοσίες όπου υπάρχει λιγότερη εποπτεία. «Πρέπει να εξετάσουμε τα πράγματα από μια διαφορετική προοπτική, οι απατεώνες είναι καινοτόμοι και οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να ενεργήσουν προληπτικά».

Ο Μιχάλης Κρονίδης, Senior Manager του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου τόνισε πως κανονιστική συμμόρφωση και οικονομική ανάπτυξη δεν συμβαδίζουν. Πρόσθεσε πως το Basel 4 θα πρέπει να εφαρμοστεί μέχρι το 2023 από τις επιχειρήσεις ώστε να προσαρμόσουν την κερδοφορία και τη βιωσιμότητά τους.

Τόνισε πως για τα επόμενα 4 χρόνια θα υπάρχει λιγότερη χρηματοδότηση για τις οικονομίες κατά €50 δις σύμφωνα με την εκτίμηση κινδύνων της ΕΑΤ, υπογραμμίζοντας πως θα πρέπει να υπάρχει εξισορρόπηση μεταξύ νέων νομοθεσιών και της ικανότητας των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την Οικονομία.

Μεγαλύτερη πρόκληση για τις τράπεζες, είπε, αποτελούν τα κριτήρια ESG που θα πρέπει να αξιολογούν, η ψηφιακή τραπεζική που θα πρέπει να υπάρξει συμμόρφωση με τους νέους κανονισμούς, η ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης, επισημαίνοντας πως εμπόδιο αποτελεί το υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων και η μεγάλη έκθεση σε κρατικά ομόλογα.