Προκλήσεις και μοντέλα διαδοχής στις οικογενειακές επιχειρήσεις

Οι προκλήσεις και τα μοντέλα διαδοχής σε μια οικογενειακή επιχείρηση αποτέλεσε το αντικείμενο ανάλυσης σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης στο πλαίσιο του The Family Business Conference, παραθέτοντας πρακτικά παραδείγματα των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι κυπριακές οικογενειακές επιχειρήσεις.

Η διαδικασία της διαδοχής άρχισε εδώ και 25 χρόνια στον Όμιλο Εταιρειών Cyfield ανέφερε ο Κυριάκος Χρυσοχός, ιδρυτής  του Ομίλου Εταιρειών Cyfield, επισημαίνοντας πως το όραμα και οι αξίες της επιχείρησης άρχισε να εμβολιάζεται στα παιδιά της οικογένειας από την ημέρα της γέννησης τους, καθώς, όπως είπε, επιθυμία είναι να υπάρχει συνέχεια στον Όμιλο μέσα στο πέρασμα του χρόνου.

Ο κ. Χρυσοχός τόνισε πως η μεγαλύτερη ικανοποίηση του ιδρυτή είναι να βλέπει τα παιδιά του να ακολουθούν ακαδημαϊκές σπουδές συναφείς με τις δραστηριότητες του Ομίλου και η δεύτερη μεγαλύτερη ικανοποίηση είναι το γεγονός να βλέπεις τα παιδιά σου να επιστρέφουν στην επιχείρηση μετά το πέρας των σπουδών του.

Θα πρέπει, υπογράμμισε, το κάθε παιδί να πάρει τον δικό του δρόμο στην επιχείρηση αναλόγως των ικανοτήτων του και σε αυτό το στάδιο βρίσκεται ο Όμιλος Εταιρειών Cyfield. Ο μεγαλύτερος προβληματισμός σημείωσε ο κ. Χρυσοχός που έχει να διαχειριστεί ο ιδρυτής είναι πως το κάθε παιδί έχει το δικό του όραμα για το μέλλον της επιχείρησης. «Πρέπει να δώσω την ευκαιρία στα παιδιά να κάνουν λάθη μέσα στην επιχείρηση, ώστε να μάθουν και να μην λειτουργήσουμε με προστατευτισμό».

Στο παρελθόν υπήρχε μεγάλο πρόβλημα στο θέμα της διαδοχής των οικογενειακών επιχειρήσεων ανέφερε ο Παντελής Ανδρέου, Ιδρυτής και CEO του Pascal Education για να προσθέσει πως σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει λόγω του υψηλού μορφωτικού επιπέδου. «Αυτό που με προβληματίζει σήμερα είναι να βρούμε την φόρμουλα που θα επιτρέψει στην επιχείρηση να αναπτύσσεται στο μέλλον χωρίς να υπάρχουν παρεμβολές από τις διαφορετικές απόψεις των παιδιών».

Ο κ. Ανδρέου επισήμανε πως παραμένει κοντά στην επιχείρηση του διότι ως εκπαιδευτικός θέλει να είναι κοντά για να δίνει τις δικές του απόψεις και παρουσιάζεται έτοιμος να παραδώσεις όλες τις δραστηριότητες διοίκησης της επιχείρησης.

Οι ιδρυτές στην Κύπρο μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα για διασφαλίσουν και να αποτρέψουν κάποιες ανεπιθύμητες καταστάσεις κατά την διαδοχή των οικογενειακών επιχειρήσεων ανέφερε ο Αλέξης Ανδρέου, Διευθυντής του Pascal Education. Πρόσθεσε πως το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει σήμερα είναι το γεγονός πως τα παιδιά έρχονται στην οικογενειακή επιχείρηση με το πέρας των σπουδών τους αντί να εργάζονται για κάποιο χρονικό διάστημα σε τρίτη επιχείρηση ή ξένη χώρα για την απόκτηση εμπειριών και να εκτιμούν ορισμένα πράγματα στην οικογενειακή τους επιχείρηση. Επίσης, θα πρέπει, όπως είπε, να αξιολογούνται οι ικανότητες και τα προτερήματα κάθε μέλους της οικογένειας ώστε να τοποθετείται στην κατάλληλη θέση στην οικογενειακή επιχείρηση.

Σε ό,τι αφορά την μετεξέλιξη του οργανισμού ο κ. Αλέξης Ανδρέου ανέφερε πως η εταιρεία έχει προβεί στην πρόσληψη ειδικών συμβούλων οι οποίοι θα προετοιμάσουν το έδαφος διαδοχής της οικογενειακής επιχείρησης στην τρίτη γενιά.

Δεν έχει γίνει οποιαδήποτε προετοιμασία για την διαδοχή της οικογενειακής επιχείρησης ανέφερε ο Γιάγκος Χατζηγιάννης, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του Cyprus Institute of Marketing ο οποίος είναι ο πρωτότοκος γιος της οικογένειας που αποτελείται από τρία παιδιά. Υπογράμμισε πως δεν θα πρέπει να ασκείται πίεση από τους γονείς προς τα παιδιά για τα θέματα διαδοχής στην οικογενειακή επιχείρηση. «Μπορεί οι γονείς να θέλουν τα παιδιά τους να εισέρχονται στην οικογενειακή επιχείρηση, αλλά όταν έρθει η στιγμή της διαδοχής τα πράγματα είναι δύσκολα. Απαιτείται χρόνος για να δημιουργηθεί κλίμα εμπιστοσύνης και το παιδί να αποκτήσει την εμπιστοσύνη και σεβασμό των συνεργατών και στελεχών της επιχείρησης».

Παράλληλα, ο κ. Χατζηγιάννης επισήμανε πως το μεγαλύτερο πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει είναι πως ο ίδιος επιδιώκει να εφαρμόσει το δικό του πλάνο ανάπτυξης της επιχείρησης μέσα στο νέο επιχειρηματικό περιβάλλον του σήμερα, καταβάλλοντας προσπάθειες να πείσει τον πατέρα του πως οι επιτυχείς πρακτικές που ακολουθούσε στο παρελθόν είναι παρωχημένες.
Η τρίτη γενιά της επιχείρησης αποτελείται από πέντε ξαδέλφια τα οποία επιθυμούν να φέρουν νέες ιδέες ανάπτυξης της επιχείρησης σημείωσε ο Αντώνης Βαρνάβα Business Development Manager της Shoham (Cyprus) Ltd, προσθέτοντας πως δεν υπάρχει οποιοδήποτε συγκεκριμένο πλάνο διαδοχής. «Για εμάς ο καθένας έχει αναλάβει το δικό του ρόλο στην επιχείρηση και υπάρχει καλή συνεννόηση μεταξύ των μελών της οικογένειας».

Ερωτηθείς κατά πόσον θα αποδέχονταν ένα ανεξάρτητο μέλος στο Διοικητικό Συμβούλιο της επιχείρησης ώστε να υπάρχει καλύτερος προγραμματισμός, ο κ. Βαρνάβα ανέφερε πως η νέα γενιά θα αποδεχόταν κάτι τέτοιο αλλά όχι η παλαιότερη γενιά της οικογενειακής επιχείρησης. «Ο σκοπός δεν είναι η διαδοχή αλλά η διασφάλιση της επιχείρησης που δημιούργησε ο παππούς μας».