Για πρώτη φορά στην Κύπρο ένα ολοκληρωμένο σύστημα Έρευνας και Καινοτομίας

Το νέο Εθνικό Σύστημα διακυβέρνησης για Έρευνα και Καινοτομία (Ε&Κ) της Κυπριακής Δημοκρατίας παρουσιάστηκε στην 25η Γενική Συνέλευση της Συνόδου των Πρυτάνεων των Κυπριακών Πανεπιστημίων, η οποία πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2019, στο Πανεπιστήμιο Frederick στη Λευκωσία.

Την παρουσίαση πραγματοποίησαν ο Επικεφαλής Επιστήμονας (Chief Scientist) της Κυπριακής Δημοκρατίας, Κυριάκος Κόκκινος και ο πρόεδρος του νεοσυσταθέντος Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας, καθηγητής Φίλιππος Πατσαλής.

Ο Επικεφαλής Επιστήμονας παρουσίασε στη Σύνοδο των Πρυτάνεων το Σύστημα καθώς και τον τρόπο με τον οποίο προβλέπεται η συμβολή των πανεπιστημίων στην εθνική στρατηγική για Ε&Κ. Όπως ανέφερε κατά την παρουσίαση ο κ. Κόκκινος, για πρώτη φορά στην ιστορία της Κύπρου υιοθετείται ένα σύστημα, το οποίο ενσωματώνει και αντιμετωπίζει, με ενιαίο και ολοκληρωμένο τρόπο, τα θέματα της έρευνας και της καινοτομίας σε όλα τα επίπεδα, ενώ παράλληλα συντονίζει και ενορχηστρώνει τη συνεισφορά όλων των εταίρων στο Εθνικό Σύστημα Ε&Κ. «Η συνένωση των δυνάμεων των βασικών φορέων παραγωγής γνώσης, όπως είναι τα πανεπιστήμια, είναι ουσιαστικής σημασίας. Βασική πρόκληση του νέου συστήματος είναι η χρήση του εξαίρετου ερευνητικού έργου που παράγουν τα ακαδημαϊκά ιδρύματα προς όφελος της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής ευημερίας του τόπου», σημείωσε ο κ. Κόκκινος. 

Στην παρουσίασή του υπογράμμισε την ανάγκη εστίασης των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων των πανεπιστημίων στις απαιτούμενες δεξιότητες και ικανότητες για ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού του 21ου αιώνα. Ο Κυριάκος Κόκκινος απηύθυνε, εξάλλου, ανοικτή πρόσκληση για άμεση συνεργασία με τη θεσμοθέτηση συνάντησης του Επικεφαλής Επιστήμονα με τη Σύνοδο των Πρυτάνεων σε τακτική βάση, όπου θα αποφασίζονται συγκεκριμένες ενέργειες και χρονοδιαγράμματα υλοποίησης. 
 

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας, καθ. Φίλιππος Πατσαλής, ανέφερε ότι «στην παρούσα φάση βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας τάξης πραγμάτων και εκσυγχρονισμού για το Εθνικό Σύστημα Έρευνας και Καινοτομίας, με απώτερο σκοπό να επιτευχθεί το όραμα της Πολιτείας για εξέλιξη της Κύπρου σε περιφερειακό πόλο αριστείας και καινοτομίας». «Μέσα στα νέα αυτά δεδομένα, είναι απαραίτητη η ενεργός εμπλοκή και επαφή με τα πανεπιστήμια, ώστε να υποβοηθηθεί η επίλυση βασικών και διαχρονικών προβλημάτων τους, καθώς και η παραγωγή νέας γνώσης η οποία θα μεταφράζεται σε όφελος για τον τόπο», πρόσθεσε. 

Σύμφωνα με τον κ. Πατσαλή, το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενίσχυση των εθνικών επενδύσεων για Ε&Κ, με στόχο την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου του 1,5% μέχρι το 2023, σε ό,τι αφορά το ποσοστό του ΑΕΠ που επενδύεται σε Έρευνα & Ανάπτυξη. «Στόχος είναι η συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα στην επένδυση αυτή να ανέρχεται στα ίδια, τουλάχιστον, επίπεδα με τον δημόσιο τομέα», υπέδειξε. Ακόμη, ο κ. Πατσαλής σημείωσε πως η νέα Εθνική Στρατηγική Ε&Κ θα στοχεύσει σε συγκεκριμένους στρατηγικούς πυλώνες, οι οποίοι περιλαμβάνουν την ερευνητική αριστεία, την ανάπτυξη κατάλληλης κουλτούρας για έρευνα και καινοτόμο επιχειρηματικότητα, τη διασύνδεση της έρευνας με την οικονομία και την κοινωνία και την ενίσχυση της εξωστρέφειας του εθνικού μας συστήματος.  

Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε τέθηκαν επί τάπητος βασικοί προβληματισμοί της ακαδημαϊκής κοινότητας οι οποίοι αφορούσαν την ανάγκη για υλοποίηση πρωτοποριακής έρευνας χωρίς διακρίσεις, εντός των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και για συνέχιση της στήριξης της βασικής έρευνας, ώστε να διασφαλιστεί η αειφορία του συστήματος έρευνας και καινοτομίας σε βάθος χρόνου.

Το νέο σύστημα διακυβέρνησης για Έρευνα και Καινοτομία (Ε&Κ) υιοθετήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο με σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.