Πέτρος Λαζάρου: Η κτηματομεσιτεία θα απογειωθεί τα επόμενα χρόνια

Λαμπρό μέλλον για την κτηματομεσιτεία τα επόμενα χρόνια προβλέπει ο Διευθύνων Σύμβουλος της G&P Lazarou, Πέτρος Λαζάρου, με περίπου €8 δισ. σε ακίνητα να βγαίνουν στην αγορά. Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews τονίζει ότι οι τιμές των ενοικίων δεν είναι ψηλές, εξηγώντας ότι αυτό που φταίει είναι οι μισθοί, οι οποίοι παραμένουν χαμηλοί.

Διαβάστε ακόμα: REMU: Ανεβάζει ρυθμούς με κέρδη €41 εκατ.

Παράλληλα, συμμερίζεται εν μέρει τις ανησυχίες που εκφράζονται για τα ψηλά κτήρια της Λεμεσού, σημειώνοντας την ίδια ώρα ότι η Λευκωσία, αν και «αδικημένη», εντούτοις αποτελεί την πιο ασφαλή επένδυση σε ακίνητα.

Εξάλλου, σύμφωνα με τον κ. Λαζάρου, στο πλαίσιο της επέκτασής της η εταιρεία θα αναζητήσει εντός των επόμενων μηνών συνεργάτες, συνεταίρους ή αντιπροσώπους στις παραλιακές πόλεις.

Ποιες οι προοπτικές αφενός για την G&P Lazarou και αφετέρου για την αγορά ακινήτων το 2018;
Οι προοπτικές για την εταιρεία μας είναι τεράστιες, επειδή υπολογίζεται ότι θα υπάρξει στην αγορά πέριξ των 8 δισ. σε ακίνητα που αναμένεται να πωληθούν. Όπως πληροφορούμαστε, λόγω του ύψους των μη εξυπηρετούμενων δανείων, υπάρχουν αυτή τη στιγμή γύρω στα €6 δισ. ακίνητα που θα καταλήξουν στα χέρια των τραπεζών. Σύμφωνα με οδηγίες της ΚΤΚ και της ΕΚΤ, τα εν λόγω ακίνητα θα πρέπει είτε να πωληθούν εντός των επόμενων τριών ετών είτε να πάρουν επέκταση για ακόμα έναν χρόνο και στη συνέχεια για άλλον έναν χρόνο. Εξάλλου, υπάρχουν άλλα €2 δισ. σε ακίνητα προς πώληση από άτομα που δεν έχουν πλέον πρόσβαση σε δανεισμό και η μόνη διέξοδος για να αγοράσουν σπίτι, να σπουδάσουν, να αγοράσουν αυτοκίνητα, είναι να πωλήσουν την ακίνητη περιουσία που διαθέτουν. Προβλέπεται ένα λαμπρό μέλλον για την κτηματομεσιτεία και η G&P Lazarou, ως το μεγαλύτερο κτηματομεσιτικό γραφείο, αναμένεται να είναι η πρώτη εταιρεία που θα τρυγήσει τη συγκομιδή από τις πωλήσεις.

Για ποια ακίνητα ενδιαφέρεται η αγορά;
Υπάρχουν πελάτες για όλα τα βαλάντια, οι οποίοι είτε ενδιαφέρονται για διαμερίσματα που κατάντησαν καταθετικό προϊόν, είτε θέλουν ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους, όπως επίσης και κάποιοι που ενδιαφέρονται να εξασφαλίσουν οικόπεδα για τους ίδιους. Παρατηρείται επίσης το κυπριακό φαινόμενο που μας θέλει σκεφτόμαστε τρόπους με τους οποίους θα εξασφαλίσουμε με κάποιο ακίνητα τα παιδιά, τα εγγόνια, ακόμα και τα δισέγγονά μας. Σίγουρα η εμπιστοσύνη στα ακίνητα επανήλθε και ο κόσμος αισθάνεται ότι είναι η πιο ασφαλής επένδυση. Αυτό που διαπιστώνω σήμερα είναι ότι, σε σύγκριση με παλαιότερα χρόνια, τα ακίνητα θεωρούνται πρωτίστως ασφάλεια και μετά επένδυση.

Φτάνουν και περισσεύουν οι 700

Πώς αναμένεται να επηρεάσει την αγορά ακινήτων το πλαφόν των 700 αιτήσεων για πολιτογραφήσεις ανά έτος;
Σίγουρα μπορεί να επηρεάσει την αγορά, αλλά αν καταφέρουμε και προσελκύσουμε 700 επενδυτές είναι  ικανοποιητικό, ενώ πρέπει να υπολογίσουμε το γεγονός ότι δεν φαίνεται να υπάρχει περιορισμός στα κεφάλαια που μπορούν να επενδύσουν. Αν για παράδειγμα κάποιος μεγάλος επενδυτής δώσει €0,5 δισ., τότε 100 επενδυτές θα είναι υπεραρκετοί. Το πλαφόν των 700 αιτήσεων είναι απλώς ένας αριθμός που επηρεάζει κάποιους, οι οποίοι προβαίνουν σε εκτιμήσεις χωρίς βαρύτητα. Παράλληλα, ο αυστηρότερος έλεγχος που προωθείται μέσω του αναθεωρημένου σχεδίου θα βοηθήσει και εμάς να γίνουμε καλύτεροι, προσελκύοντας τους κατάλληλους επενδυτές.

Δεν φταίνε τα ενοίκια, αλλά οι μισθοί

Πού οφείλεται η ραγδαία αύξηση στις τιμές των ενοικίων και πότε αναμένεται να υπάρξει σταθεροποίηση; 
Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι υψηλά τα ενοίκια, αλλά είναι χαμηλοί οι μισθοί. Τα ενοίκια, σε σχέση με τα χρήματα που επένδυσε ή αγόρασε κάποιος, φέρνουν μία λογική απόδοση γύρω στο 4-5%. Τα παράπονα δεν θα έπρεπε να εκφράζονται για τα ενοίκια, αλλά για τους χαμηλούς μισθούς. Δεν πρόκειται να μειωθούν τα ενοίκια, αλλά προβλέπω ότι θα πρέπει να αυξηθούν οι μισθοί. Δυστυχώς είχαμε για περίπου 7-8 χρόνια μία συσσωρευμένη ζήτηση, καθώς δεν χτίζονταν καινούργια ακίνητα. Την ίδια ώρα, δεν υπάρχουν διαθέσιμα ακίνητα για τη διαμονή του εργατικού δυναμικού από εξωτερικό που θα χρησιμοποιηθεί για την ανέγερση των πύργων, κάτι που οδηγεί αναπόφευκτα στην αύξηση των ενοικίων σε αυτές τις περιοχές. Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τα ενοίκια είναι είτε οι φοιτητές στη Λευκωσία, είτε τα άτομα 23-25 ετών που επιθυμούν να φύγουν από το σπίτι των γονιών τους, για τα οποία επίσης δεν υπάρχουν διαθέσιμες κλίνες, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι τιμές των ενοικίων.

Όταν ανεγερθούν καινούργια κτήρια πιστεύετε ότι θα μειωθούν τα ενοίκια;
Όταν χτιστούν καινούργια ναι, αλλά ένα έργο χρειάζεται περίπου 2,5 ή 3 χρόνια για να ολοκληρωθεί, από τα οποία ο ένας χρόνος αναλώνεται στην εξασφάλιση αδειών, λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών. Παράλληλα, ρευστότητα διαθέτουν μόνο μερικοί developers, ενώ οι τράπεζες δεν έχουν ανοίξει τις κάνουλες του δανεισμού για όλους, δανείζοντας μόνο επιλεκτικά σε επιχειρηματίες ανάπτυξης γης οι οποίοι δεν υπέστησαν καίριο πλήγμα από την κρίση του 2013.

Την ανιούσα άρχισαν να παίρνουν και οι τιμές των ακινήτων. Ευνοεί η αγορά μία τέτοια άνοδο; 
Οι τιμές των ακινήτων δεν αναμένεται να έχουν μεγάλη άνοδο, εκτός αν υπάρξει προσφορά και ζήτηση σε συγκεκριμένες τοποθεσίες. Τέτοιες περιοχές είναι για παράδειγμα εκεί όπου επιλέγουν να μείνουν οι ξένοι λόγω του ιδιαίτερου τρόπου ζωής που προσφέρεται, δηλαδή πύργους κοντά στη θάλασσα, ή περιοχές που συνορεύουν με τα πανεπιστήμια της Λευκωσίας, καθώς και ελίτ περιοχές, στις οποίες ο κόσμος δεν πληρώνει με βάση την προσφορά και τη ζήτηση, αλλά σύμφωνα με το lifestyle. Αντίθετα, οι τιμές προβλέπεται να μείνουν σταθερές στην περιφέρεια, δηλαδή σε Λακατάμια, Δευτερά, Ψημολόφου, Τσέρι, Δάλι, αφού εκεί υπάρχουν οικόπεδα που μπορούν να αναπτυχθούν.

Οι ανησυχίες για τους πύργους

Υπάρχουν φόβοι για νέα φούσκα στην αγορά; Αν ναι, τι εισηγείστε για την αποτροπή ενός τέτοιου φαινομένου;
Δεν μπορεί κανείς να προβλέψει την φούσκα, όπως δεν προβλέφθηκε ούτε η προηγούμενη. Όπως ανέφερα, οι τιμές είναι λογικές στη Λευκωσία και στις περιφέρειες. Οι μόνες τιμές που είναι ψηλές είναι για περιοχές που επιλέγουν κάποιοι εκατομμυριούχοι, οι οποίοι έρχονται στην Κύπρο, όχι μόνο για εξασφάλιση διαβατηρίου μέσω επένδυσης, αλλά και για το lifestyle.

Συμμερίζεστε τις ανησυχίες που εκφράστηκαν κατά καιρούς για τα ψηλά κτήρια της Λεμεσού;
Αν και την ώρα που κτίζεται ένας πύργος είμαστε όλοι χαρούμενοι, εντούτοις, στη συνέχεια, οι υπόλοιποι που έχουν την ιδιοκτησία των πισινών οικοπέδων ή διαμένουν στα κτήρια πίσω από τους πύργους, θα εκφράζουν παράπονα για την έλλειψη θέας και αέρα. Εν μέρει συμμερίζομαι τις ανησυχίες. Πιστεύω επίσης ότι στην Κύπρο χτίζουμε κάτι και μετά σκεφτόμαστε το πώς θα πηγαίνει εκεί ο κόσμος. Ας θυμηθούμε το παράδειγμα του Mall, το οποίο, αφότου χτίστηκε, συνειδητοποιήσαμε ότι το οδικό δίκτυο δεν διευκόλυνε τη διέλευση από το εμπορικό κέντρο προς το κέντρο της πρωτεύουσας. Το ίδιο προβλέπεται να γίνει και στη Λεμεσό, στην οποία η ανέγερση των ψηλών κτηρίων θα διπλασιάσει την κίνηση σε ώρες αιχμής, όπως ακριβώς έγινε και στον Πρωταρά, όπου λόγω της ανέγερσης ξενοδοχείων η διαδρομή Κάππαρη – κέντρου Πρωταρά φτάνει τις ώρες αιχμής τη μιάμιση ώρα.

Διαβάστε ακόμα: Στην KPMG η Βίκυ Κεοζοκουτσουκιάν

Η πιο σοβαρή πόλη η Λευκωσία

Πώς κινείται η αγορά της Λευκωσίας; Θεωρείτε ότι έμεινε πίσω συγκριτικά με τη Λεμεσό;
Η Λευκωσία είναι η πρωτεύουσα και εδώ βρίσκονται οι πρεσβείες, τα κεντρικά γραφεία τραπεζών, των media, η πλειοψηφία της κρατικής μηχανής και τα δυνατά πανεπιστήμια της Κύπρου. Μπορεί να αδικείται σε σχέση με άλλες πόλεις, ωστόσο είναι η πιο σοβαρή πόλη για επενδύσεις. Αδικείται είτε επειδή δεν έχει τη θάλασσα, όπως οι άλλες πόλεις, ενώ το 90% των εταιρειών ανάπτυξης γης ακολούθησαν τη συνταγή της συσσώρευσης γης και χρεοκόπησαν, παραδίδοντας τελικά την περιουσία τους στην τράπεζα. Συνεπώς δεν υπάρχουν μεγάλες εργοληπτικές εταιρείες που να μπορούν να κάνουν τεράστιες επενδύσεις για να προσελκύσουν ξένους επενδυτές, όπως οι παραλιακές πόλεις.

Πού προτιμούν να μένουν οι Λευκωσιάτες;
Όσο πιο κοντά στο κέντρο, τόσο το καλύτερο, κάτι που βέβαια είναι ασύμφορο για τους ίδιους. Παράλληλα, ένας από τους λόγους της ανάπτυξης της κτηματαγοράς είναι η συνήθεια των Κυπρίων που θέλουν να κατοικήσουν κοντά στο σπίτι των γονιών τους. Εξάλλου, μόνο στην Κύπρο και την Ελλάδα παρατηρείται το φαινόμενο που θέλει τους υψηλο-συνταξιούχους παππούδες να αγοράζουν για τα εγγόνια τους και να αποδεικνύονται οι καλύτεροί μας πελάτες.

Ψάχνει συνεργάτες σε άλλες πόλεις

Σε κάποια από τις διαφημίσεις της εταιρείας αναφέρετε ότι αναζητείτε ακίνητα για πλούσιους πελάτες. Τι έχετε πετύχει με αυτή την κίνηση και ποιος ο σκοπός αυτής της καμπάνιας;
Η εταιρεία κατάφερε να πουλήσει ακίνητα σε πελάτες που αναζητούσαν διαβατήριο. Η G&P Lazarou εγγυάται στους πελάτες της ότι θα ενοικιάσει το ακίνητο των 2-4 εκατ. και θα το υπενοικιάζει με τη σειρά της στην πληθώρα πελατών της. Με αυτή την καμπάνια πουλήθηκαν επίσης διάφορα κτήρια σε άτομα, τα οποία εκμεταλλεύτηκαν τις χαμηλές τιμές, την ασφάλεια των χρημάτων τους και το πιθανό μελλοντικό κέρδος.

Εκτός από την παροχή κτηματομεσιτικών υπηρεσιών δραστηριοποιείστε και σε άλλους τομείς;
Η G&P Lazarou είναι αντιπρόσωπος υπεράκτιων εταιρειών στη Λευκωσία και πρεσβειών. Με τις γνωριμίες της με τα διπλωματικά σώματα και τις υπεράκτιες εταιρείες κατάφερε να δικτυωθεί και να έχει στο πελατολόγιό της την ελίτ της Λευκωσίας.

Ποια είναι τα επόμενα σας βήματα;
Η φιλοσοφία της εταιρείας είναι ότι η διαφήμιση δεν είναι έξοδο αλλά επένδυση. Δεν σταμάτησε ποτέ να επανεπενδύει τα χρήματα της τόσο στη διαφήμιση όσο και στο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο εκπαιδεύεται εβδομαδιαίως με εσωτερικά και εξωτερικά σεμινάρια. Εργαζόμαστε με ένα μοντέλο συνεταιρισμού και καθεστώτος προμήθειας. Πρέπει αφενός ο υπάλληλος πωλητής και αφετέρου η εταιρεία να πονούν και να κερδίζουν ταυτόχρονα. Η εταιρεία διαθέτει την τεχνογνωσία και τις εγκαταστάσεις, ενώ προμηθεύει με πελάτες, τόσο αγοραστές όσο πωλητές, τους υπαλλήλους της, οι οποίοι με τη σειρά τους βάζουν τις εργατοώρες τους, προκειμένου να μπορέσουμε να επεκταθούμε. Βάσει αυτής της φιλοσοφίας, η εταιρεία θα ψάξει στους επόμενους μήνες να βρει συνεργάτες, συνεταίρους ή αντιπροσώπους στις παραλιακές πόλεις, στις οποίες δεν μπορώ ο ίδιος να έχω φυσική παρουσία. Αφού πετύχουμε την εξυπηρέτηση της κυπριακής αγοράς, θα βγούμε εκτός συνόρων.