Συνεργατισμός: Σκάνδαλα στο ίδιο μοτίβο και το 1981
07:30 - 27 Νοεμβρίου 2018
Flashback από τα συμπεράσματα της Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό το 1981, θυμίζουν οι μέχρι τώρα αναφορές και διαπιστώσεις ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού, στο πλαίσιο των ανοικτών ακροαματικών διαδικασιών. Διαβάζοντας τα συμπεράσματα της Ερευνητικής για τον Συνεργατισμό το 1981, διαπιστώνεται πως υπάρχουν πανομοιότυπες αναφορές και διαπιστώσεις για τις κακές πρακτικές, την κακή εταιρική διακυβέρνηση, την έλλειψη προσοντούχων προσώπων, καθώς και στις καταχρήσεις από στελέχη του Συνεργατισμού. Το μόνο διαφορετικό… οι αναφορές σε πρόσωπα και γεγονότα. Στην ουσία, φαίνεται πως από το 1981 μέχρι και σήμερα δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα, με τις νουθεσίες και υποδείξεις της τότε Ερευνητικής Επιτροπής να έχουν πάει στον βρόντο.
Διαβάστε ακόμα: Τρ. Κύπρου: Το Helix έφερε ζημιές €37 εκατ. για το 9μήνο
Το 1980 ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αείμνηστος Σπύρος Κυπριανού, διόρισε τριμελή Ερευνητική Επιτροπή για να εξετάσει, μεταξύ άλλων, την δυσχερή οικονομική κατάσταση του Συνεργατισμού και τα αίτια που την προκάλεσαν, όπως επίσης και τυχόν κακή διαχείριση ή άλλων ατασθαλιών του συνεργατικού κινήματος ή παραλείψεων.
Διαβάστε ακόμα: Έτσι θα γίνει το Radisson Larnaca Beach Resort
Δεν διέθεταν τα απαραίτητα προσόντα
Πολλά λέχθηκαν πρόσφατα ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για άτομα και αξιωματούχους στην Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα ή ΣΠΙ που δεν διέθεταν τα απαραίτητα προσόντα. Οι ίδιες ακριβώς διαπιστώσεις γίνονταν και το 1981. Συγκεκριμένα, στα συμπεράσματα της η τότε Ερευνητική αναφέρει: «οι πιο πάνω αξιωματούχοι των συνεργατικών εταιρειών, εκτός του ότι δεν διέθεταν τις απαιτούμενες γνώσεις και ικανότητες για να μετέχουν στην διοίκηση τέτοιων μεγάλων οργανισμών, δεν μπορούσαν να διαθέτουν και τον χρόνο για να ασχολούνται έστω και υποτυπωδώς με τα καθήκοντα τους. Και τούτο είναι ένας επιπρόσθετος λόγος γιατί κατάντησαν τελικά να γίνουν διακοσμητικά στοιχείων των συνεργατικών εταιρειών και την πραγματική διοίκησή τους να την ασκεί ο κ. Αζίνας.»
Σύγκρουση συμφερόντων
Σε διάφορα σχόλια της η Ερευνητική Επιτροπή επισήμανε πως δεν υπήρχε επαρκής έλεγχος από την Επιτροπεία της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας προς τα ΣΠΙ, ενώ λέχθηκε πως σε αρκετές περιπτώσεις τα στελέχη των ΣΠΙ συμμετείχαν και στην Επιτροπεία της ΣΚΤ με να δημιουργείται η απορία κατά πόσον τα μέλη της Επιτροπείας θα λάμβαναν μέτρα ή θα ασκούσαν έλεγχο στον ίδιο τον εαυτό τους για τα δάνεια που έδιναν και έπαιρναν. Το 1981 η Ερευνητική διατύπωνε «Κτυπητό παράδειγμα είναι αυτό της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας που, όπως γράψαμε, τα περισσότερα μέλη της Επιτροπείας της ήσαν και μέλη των Επιτροπειών των άλλων συνεργατικών εταιρειών που δανείσθηκαν από τη Τράπεζα υπέρογκα ποσά. Αποτέλεσμα αυτού ήτο η αλόγιστη δανειοδοτική πολιτική που ακολούθησε η Τράπεζα αναφορικά με τις εταιρείες αυτές, που την οδήγησε στην οικονομική κατάρρευση».
Επεμβάσεις στο έργο των Επιτροπειών
Το 1981 η Ερευνητική υποδείκνυε στα συμπεράσματα της πως «οι επεμβάσεις του κ. Αζίνα στο έργο των Επιτροπείων δεν περιοριζόταν μόνο στον τομέα των επενδύσεων. Με προτροπές ή εισηγήσεις του αρκετές εκατοντάδες χιλιάδων λιρών δόθηκαν από συνεργατικές εταιρείες για εξυπηρέτηση αλλότριων σκοπών. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά την πληρωμή του ποσού των 120.000 λιρών προ τον κ. Σ. Μαρακγό από τον κ. Ιωαννίδη, διευθυντή του Γραφείου της CY-COOPS στο Λονδίνο, με εντολή του κ. Αζίνα, για να διευκολυνθεί ή τότε μνηστή του κ. Μαραγκού. Επίσης αναφέρουμε τις διάφορες πληρωμές που έκαμνε το Γραφείο της CY-COOPS στο Λονδίνο στον κ. Αζίνα και σ’ άλλους φίλους και συνεργάτες του και τις πληρωμές που έκαμαν για λογαριασμό του κ. Αζίνα οι Κεντρικές Βιομηχανίες και η Συνεργατική Ένωση Χαρουπιών Επαρχίας Πάφου για τα οικόπεδα του ζεύγους Αζίνα στη Δασούπολη και το κτήμα του κ. Αζίνα στο Λατσί». Μήπως η πιο πάνω διαπίστωση δεν θυμίζει και συγκεκριμένη αναφορά ενώπιον της σημερινής Ερευνητικής Επιτροπής;
Δωρεές
Αναφορές έγιναν στην σημερινή Ερευνητική και για δωρεές που έγιναν από ΣΠΙ χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η οικονομική κατάσταση των Ιδρυμάτων. Το 1981, η Επιτροπή κατέγραφε ότι: «Αναφέρουμε τις διάφορες δωρεές που έκαμναν οι συνεργατικές εταιρείες, κατόπιν προτροπής του κ. Αζίνα, κατά παράβαση της σχετικής περί δωρεών διατάξεως του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου».
Ανευθυνότητα και ανικανότητα
Όπως και σήμερα έτσι και το 1981, η Επιτροπή υπερτόνιζε ότι «στο σημερινό κατρακύλισμα τους συνεργατικού κινήματος συνέβαλε τα μέγιστα και η ανευθυνότητα και η ανικανότητα των μελών των Επιτροπειών των περισσοτέρων μεγάλων συνεργατικών εταιρειών. Εκτός του ότι δεν διέθεταν τις απαιτούμενες γνώσεις και τον απαιτούμενο χρόνο για να διοικούν τέτοιους οργανισμούς με κύκλο εργασιών πέραν του ενός εκατομμυρίου λιρών ετησίως, δεν υπέδειξαν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους και τη στοιχειώδη επιμέλεια που θα ανέμενε κανείς από κοινούς ανθρώπους του εμπορίου. Είχαμε την ευκαιρία να εξετάσουμε μερικούς από τους αξιωματούχους των εταιρειών αυτών και η εντύπωση που σχηματίσαμε είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί είχαν πλήρη σύγχυση όσον αφορά τα καθήκοντα τους. Αγνοούσαν τα βασικά καθήκοντα που είχαν σαν μέλη μιας Επιτροπείας και είχαν πλήρη άγνοια της οικονομικής καταστάσεως των Εταιρειών τους».
Δεν υπήρχε εσωτερικός έλεγχος
Για ελλιπείς διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου έκαναν λόγο διάφοροι μάρτυρες ενώπιον της σημερινής Ερευνητικής Επιτροπής όπως και το 1981: «Παράλληλα με την ικανότητα και ανευθυνότητα των Επιτροπειών διαπιστώσαμε ότι σ’ όλες σχεδόν τις δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες συνεργατικές εταιρείες που εξετάσαμε δεν υπήρχε στοιχειωδώς ικανή διεύθυνση που θα εφάρμοζε ένα ικανοποιητικό σύστημα διευθύνσεως των διαφόρων δραστηριοτήτων των εταιρειών αυτών. Ειδικότερα, παρατηρήσαμε στις εταιρείες αυτές την έλλειψη επαρκούς εσωτερικού ελέγχου, τη μη ετοιμασία προϋπολογισμών, ακριβών μηνιαίων λογαριασμών και ταμιακών προβλέψεων που θα βοηθούσαν τη διεύθυνση στο να προγραμματίζει ορθά».
Διαβάστε ακόμα: Τρ. Κύπρου: Το Helix έφερε ζημιές €37 εκατ. για το 9μήνο
Το 1980 ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αείμνηστος Σπύρος Κυπριανού, διόρισε τριμελή Ερευνητική Επιτροπή για να εξετάσει, μεταξύ άλλων, την δυσχερή οικονομική κατάσταση του Συνεργατισμού και τα αίτια που την προκάλεσαν, όπως επίσης και τυχόν κακή διαχείριση ή άλλων ατασθαλιών του συνεργατικού κινήματος ή παραλείψεων.
Διαβάστε ακόμα: Έτσι θα γίνει το Radisson Larnaca Beach Resort
Δεν διέθεταν τα απαραίτητα προσόντα
Πολλά λέχθηκαν πρόσφατα ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για άτομα και αξιωματούχους στην Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα ή ΣΠΙ που δεν διέθεταν τα απαραίτητα προσόντα. Οι ίδιες ακριβώς διαπιστώσεις γίνονταν και το 1981. Συγκεκριμένα, στα συμπεράσματα της η τότε Ερευνητική αναφέρει: «οι πιο πάνω αξιωματούχοι των συνεργατικών εταιρειών, εκτός του ότι δεν διέθεταν τις απαιτούμενες γνώσεις και ικανότητες για να μετέχουν στην διοίκηση τέτοιων μεγάλων οργανισμών, δεν μπορούσαν να διαθέτουν και τον χρόνο για να ασχολούνται έστω και υποτυπωδώς με τα καθήκοντα τους. Και τούτο είναι ένας επιπρόσθετος λόγος γιατί κατάντησαν τελικά να γίνουν διακοσμητικά στοιχείων των συνεργατικών εταιρειών και την πραγματική διοίκησή τους να την ασκεί ο κ. Αζίνας.»
Σύγκρουση συμφερόντων
Σε διάφορα σχόλια της η Ερευνητική Επιτροπή επισήμανε πως δεν υπήρχε επαρκής έλεγχος από την Επιτροπεία της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας προς τα ΣΠΙ, ενώ λέχθηκε πως σε αρκετές περιπτώσεις τα στελέχη των ΣΠΙ συμμετείχαν και στην Επιτροπεία της ΣΚΤ με να δημιουργείται η απορία κατά πόσον τα μέλη της Επιτροπείας θα λάμβαναν μέτρα ή θα ασκούσαν έλεγχο στον ίδιο τον εαυτό τους για τα δάνεια που έδιναν και έπαιρναν. Το 1981 η Ερευνητική διατύπωνε «Κτυπητό παράδειγμα είναι αυτό της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας που, όπως γράψαμε, τα περισσότερα μέλη της Επιτροπείας της ήσαν και μέλη των Επιτροπειών των άλλων συνεργατικών εταιρειών που δανείσθηκαν από τη Τράπεζα υπέρογκα ποσά. Αποτέλεσμα αυτού ήτο η αλόγιστη δανειοδοτική πολιτική που ακολούθησε η Τράπεζα αναφορικά με τις εταιρείες αυτές, που την οδήγησε στην οικονομική κατάρρευση».
Επεμβάσεις στο έργο των Επιτροπειών
Το 1981 η Ερευνητική υποδείκνυε στα συμπεράσματα της πως «οι επεμβάσεις του κ. Αζίνα στο έργο των Επιτροπείων δεν περιοριζόταν μόνο στον τομέα των επενδύσεων. Με προτροπές ή εισηγήσεις του αρκετές εκατοντάδες χιλιάδων λιρών δόθηκαν από συνεργατικές εταιρείες για εξυπηρέτηση αλλότριων σκοπών. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά την πληρωμή του ποσού των 120.000 λιρών προ τον κ. Σ. Μαρακγό από τον κ. Ιωαννίδη, διευθυντή του Γραφείου της CY-COOPS στο Λονδίνο, με εντολή του κ. Αζίνα, για να διευκολυνθεί ή τότε μνηστή του κ. Μαραγκού. Επίσης αναφέρουμε τις διάφορες πληρωμές που έκαμνε το Γραφείο της CY-COOPS στο Λονδίνο στον κ. Αζίνα και σ’ άλλους φίλους και συνεργάτες του και τις πληρωμές που έκαμαν για λογαριασμό του κ. Αζίνα οι Κεντρικές Βιομηχανίες και η Συνεργατική Ένωση Χαρουπιών Επαρχίας Πάφου για τα οικόπεδα του ζεύγους Αζίνα στη Δασούπολη και το κτήμα του κ. Αζίνα στο Λατσί». Μήπως η πιο πάνω διαπίστωση δεν θυμίζει και συγκεκριμένη αναφορά ενώπιον της σημερινής Ερευνητικής Επιτροπής;
Δωρεές
Αναφορές έγιναν στην σημερινή Ερευνητική και για δωρεές που έγιναν από ΣΠΙ χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η οικονομική κατάσταση των Ιδρυμάτων. Το 1981, η Επιτροπή κατέγραφε ότι: «Αναφέρουμε τις διάφορες δωρεές που έκαμναν οι συνεργατικές εταιρείες, κατόπιν προτροπής του κ. Αζίνα, κατά παράβαση της σχετικής περί δωρεών διατάξεως του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου».
Ανευθυνότητα και ανικανότητα
Όπως και σήμερα έτσι και το 1981, η Επιτροπή υπερτόνιζε ότι «στο σημερινό κατρακύλισμα τους συνεργατικού κινήματος συνέβαλε τα μέγιστα και η ανευθυνότητα και η ανικανότητα των μελών των Επιτροπειών των περισσοτέρων μεγάλων συνεργατικών εταιρειών. Εκτός του ότι δεν διέθεταν τις απαιτούμενες γνώσεις και τον απαιτούμενο χρόνο για να διοικούν τέτοιους οργανισμούς με κύκλο εργασιών πέραν του ενός εκατομμυρίου λιρών ετησίως, δεν υπέδειξαν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους και τη στοιχειώδη επιμέλεια που θα ανέμενε κανείς από κοινούς ανθρώπους του εμπορίου. Είχαμε την ευκαιρία να εξετάσουμε μερικούς από τους αξιωματούχους των εταιρειών αυτών και η εντύπωση που σχηματίσαμε είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί είχαν πλήρη σύγχυση όσον αφορά τα καθήκοντα τους. Αγνοούσαν τα βασικά καθήκοντα που είχαν σαν μέλη μιας Επιτροπείας και είχαν πλήρη άγνοια της οικονομικής καταστάσεως των Εταιρειών τους».
Δεν υπήρχε εσωτερικός έλεγχος
Για ελλιπείς διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου έκαναν λόγο διάφοροι μάρτυρες ενώπιον της σημερινής Ερευνητικής Επιτροπής όπως και το 1981: «Παράλληλα με την ικανότητα και ανευθυνότητα των Επιτροπειών διαπιστώσαμε ότι σ’ όλες σχεδόν τις δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες συνεργατικές εταιρείες που εξετάσαμε δεν υπήρχε στοιχειωδώς ικανή διεύθυνση που θα εφάρμοζε ένα ικανοποιητικό σύστημα διευθύνσεως των διαφόρων δραστηριοτήτων των εταιρειών αυτών. Ειδικότερα, παρατηρήσαμε στις εταιρείες αυτές την έλλειψη επαρκούς εσωτερικού ελέγχου, τη μη ετοιμασία προϋπολογισμών, ακριβών μηνιαίων λογαριασμών και ταμιακών προβλέψεων που θα βοηθούσαν τη διεύθυνση στο να προγραμματίζει ορθά».