Συνεργατισμός: Μέλη Επιτροπειών ΣΠΙ χωρίς γνώσεις σε τραπεζικά

Σε παραδοχή ότι τα άτομα που εκλέγονταν στις Επιτροπείες των ΣΠΙ δεν είχαν ιδιαίτερες ικανότητες ή γνώσεις στα χρηματοοικονομικά, γεγονός που είχε  αντίκτυπο στην ποιότητα των δανείων που είχαν δοθεί στην προ του 2013 εποχή, προέβη το πρώην εκτελεστικό μέλος του ΔΣ της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας, Ευθύμιος Πανταζής. 
 
Ο κ. Πανταζής κατέθεσε ενώπιον της τριμελούς ερευνητικής επιτροπής  για τα αίτια κατάρρευσης του συνεργατικού πιστωτικού συστήματος, και απάντησε καταφατικά ότι ερωτήθηκε κατά πόσον υπήρχε κομματική χροιά σε ΣΠΙ, αναλόγως και της εκλογικής δύναμης των κομμάτων,
 
Παρ’ όλα αυτά, πρόσθεσε, το βασικό πρόβλημα των ΣΠΙ έγκειτο  στο γεγονός ότι τα μέλη των τοπικών επιτροπών των κατά τόπους ΣΠΙ δεν εκλέγονταν με βάση κριτήρια καταλληλότητας που είχαν να κάνουν με γνώσεις γύρω από τραπεζικά θέματα. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «ο καθένας μπορούσε να είναι υποψήφιος και δεν υπήρχαν σοβαρά κριτήρια για το πιο προφίλ θα έπρεπε να είχε κάποιος σε ό,τι αφορά ζητήματα ακαδημαϊκής μόρφωσης θέματα που σχετίζονται με γνώσεις γύρω από τον τραπεζικό τομέα κτλ».
 
Εξ’ ού και τόνισε ότι κάποια δάνεια που είχαν δοθεί ήταν κακής ποιότητας, λόγω ακριβώς του γεγονός ότι εκείνοι που τα είχαν εγκρίνει δεν διέθεταν την απαραίτητη τεχνογνωσία για κάτι τέτοιο. Σε άλλο σημείο της κατάθεση του, ο κ. Πανταζής εξέφρασε τη θέση ότι πολλά δάνεια πριν το 2013 «κακώς δόθηκαν», διότι όπως φάνηκε δεν ήταν βιώσιμα. Δεν υπήρχε, πρόσθεσε, σωστό πλαίσιο διαχείρισης κινδύνου όπως σήμερα. Σημείωσε επίσης, ότι αν αι υπήρχαν πολλά δάνεια με καλές εξασφαλίσεις, εντούτοις υπήρχαν προβλήματα στο γεγονός ότι οι δανειολήπτες δεν προχωρούσαν σε αποπληρωμή τους.
 
Ερωτηθείς για το ύψος τω δανείων που εγκρίθηκαν την περίοδο 2016-2017, ο κ. Πανταζής ανέφερε ότι το 2016 εγκρίθηκαν δάνεια ύψους τουλάχιστον  €320 εκατ. 2016 και άλλα τόσα την επόμενη χρονιά.
 
Σε ότι αφορά την περίοδο προ του 2008, ο μάρτυρας κατέθεσε ότι η ΣΚΤ δεν είχε καμιά αρμοδιότητα ελέγχου στα εσωτερικά των ΣΠΙ, τα οποία ήταν οι απόλυτοι άρχοντες. Από το 2008 και μετά που η νομοθεσία εναρμονίστηκε με την ευρωπαϊκή, αν και η κατάσταση βελτιώθηκε εντούτοις η αποτελεσματικότητα ελέγχου προσέκρουε στις αρμοδιότητες  του Έφορου Εποπτείας. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε σε βραχυκύκλωση των εξουσιών ελέγχου της ΣΚΤ για λήψη μέτρων όταν δεν υπήρχε συμμόρφωση ΣΠΙ, λόγω και τη σύγκρουσης με τις αρμοδιότητες της Υπηρεσίας Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών κατά την περίοδο 2008-2013. «Όλη αυτή η μη καθαρότητα στο διαχωρισμό των ρόλων ΣΚΤ, Κεντρικού Φορέα και Κεντρικής Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών, οδήγησε την ΣΚΤ στο να μην έχει μηχανισμό πραγματικού ελέγχου και εποπτείας των ΣΠΙ», δήλωσε χαρακτηριστικά.
 
Σε άλλο σημείο, ερωτηθείς σχετικά με τα δάνεια πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων, εξήγησε ότι εκείνα πήγαιναν προς έγκριση στην επιτροπεία της ΣΚΤ και δεν αξιολογούνταν από τα κατά τόπους ΣΠΙ.

Βλέπει ευθύνες και από Κεντρική Τράπεζα και Ορφανίδη

Τον πρώτο κύκλο καταθέσεων ενώπιον της ερευνητικής έκλεισε ο Παύλος Θεοδότου, πρώην μέλος του ΔΣ της ΣΚΤ. Ο κ. Θεοδότου υπηρέτησε ως Γραμματέας της Παγκύπριας Συνεργατικής Συνομοσπονδίας στο παρελθόν και υπήρξε μέλος της ΣΚΤ, για δύο θητείες. Εξελέγη πρώτη φορά το 2007 από τους αντιπροσώπους των ΣΠΙ και παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι τις 25 Οκτωβρίου 2013. 
 
Στην κατάθεση του, ο κ. Θεοδότου έκανε λόγο για τεράστιες ευθύνες της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου και του πρώην διοικητή Αθανάσιου Ορφανίδη στο «κατάντημα» του συνεργατισμού, λόγω ελλιπούς εποπτείας. Ο μάρτυρας αναφέρθηκε στη συνάντηση που είχε η επιτροπεία με τον πρώην διοικητή της ΚΤ, ο οποίος τους είπε ότι αυτό που γίνεται με την αύξηση των επιτοκίων δεν είναι σωστό. Σε καμιά περίπτωση, πρόσθεσε, «δεν λέω ότι δεν υπήρξε και πάνω μας ευθύνη, όμως η ΚΤ ήταν το ανώτατο όργανο». Θα μπορούσε, πρόσθεσε, να κάνει έλεγχο στα ΣΠΙ, αλλά δεν το έπραττε.
 
Σε άλλο σημείο της κατάθεση του, ο κ. Θεοδότου εξέφρασε τη διαφωνία του με την κρατικοποίηση του συνεργατισμού και ανέφερε πω ήταν λάθος κίνηση εκ μέρους της κυβέρνησης, η παραχώρηση στο Συνεργατικό κίνημα μόλις του 1% του συνεργατισμού, με δεδομένη την μεγάλη αξίας της ακίνητης περιουσίας του συνεργατισμού. Επέρριψε μάλιστα ευθύνη στην Κεντρική Τράπεζα γιατί δεν είχε ζητήσει ποτέ εκτίμηση για την αξία του Συνεργατισμού.
 
«Ήταν εγκληματικό που έδωσαν στο συνεργατικό κίνημα μόνο το 1% και το 99% στο κράτος. Αν πάρουμε μόνο την ακίνητη περιουσία του Συνεργατισμού, τότε μιλάμε για δισεκατομμύρια», ανέφερε χαρακτηριστικά.
 
Έκανε επίσης λόγο για μεγάλες σπατάλες από το ΔΣ του Συνεργατισμού μετά το 2013 και προσπάθεια να μετατραπεί ο Συνεργατισμός, σε Λαϊκή Τράπεζα με την πρόσληψη μετά το 2013 πολλών στελεχών της πρώην Λαϊκής που ήταν «τα παιδιά της παρέας αυτών που είχαν διοριστεί για να αναλάβουν την ηγεσία της ΣΚΤ».
 
Ανέφερε επίσης ότι υπήρξαν σημαντικές βελτιώσεις στην κατάσταση με τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια την περίοδο από το 2008 μέχρι το 2013 και ότι αν δινόταν περισσότερος χρόνος στην Συνεργατική θα ήταν σήμερα καλύτερη η κατάσταση. Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, επέκρινε τον τρόπο διαχείρισης της ΣΚΤ από τη νέα διευθυντική ομάδα που  διορίστηκε μετά το 2013, και τόνισε πως αν έμενε ο Μάριος Κληρίδης στη θέση του γενικού διευθυντή, τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά σήμερα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιτροπή θα επανέλθει εκ νέου στις 23 Αυγούστου με τις μαρτυρίες του Γενικού Ελεγκτή και του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου.Εξάλλου, έχουν προγραμματιστεί άλλες δύο συνεδρίες στις 27 και 28 Αυγούστου με μέλη της Επιτροπείας πριν το 2013.