Συνεργατισμός: H Altamira και το πιστόλι στον κρόταφο

Περαιτέρω φως στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε εσωτερικά ο Συνεργατισμός  αλλά και στις διαδικασίες που προηγήθηκαν της συμφωνίας με την ισπανική Altamira, έδωσαν με τις καταθέσεις τους ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τα αίτια κατάρρευσης του συνεργατικού πιστωτικού συστήματος τρία ακόμα πρώην μέλη της Επιτροπείας της ΣΚΤ. Κατά την τρίτη ακροαματική διαδικασία κατέθεσαν οι Σουζάνα Πογιατζή, Άδωνης Πηγασίου και Θανάσης Σταύρου. 

Ιδιαίτερα αποκαλυπτικός ήταν ο Άδωνης Πηγασίου, ο οποίος ανέφερε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής ότι αποχώρησε από την Επιτροπεία της ΣΚΤ λόγω διαφωνιών που είχε επί ουσιαστικών αποφάσεων και ειδικότερα, λόγω της ένστασης του στο θέμα της απευθείας ανάθεσης στην Altamira της πλατφόρμας διαχείρισης των ΜΕΔ. Χαρακτηριστική ήταν η έκφραση του ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι εκτελεστικοί σύμβουλοι έβαζαν το πιστόλι στον κρόταφο των μελών του ΔΣ, κάτι το οποίο έγινε και στην συγκεκριμένη περίπτωση. Ο κ. Πηγασίου αναφέρθηκε και στην ένσταση του στην απόφαση για αναδιάρθρωση δανείου πολιτικά εκτεθειμένου προσώπου, αναδιάρθρωση η οποία δεν ήταν προς το συμφέρον της Συνεργατικής, κάτι το οποίο έχει επισημανθεί και στον ίδιο από την ΕΚΤ.  

Στο ίδιο μήκος κύματος και το πρώην μέλος της Επιτροπείας, Θανάσης Σταύρου, ο οποίος ανέφερε ότι παραιτήθηκε καθώς έβλεπε μια γενικότερη αδράνεια στις μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να γίνουν, σημειώνοντας ότι δεν μπήκαν έμπειρα άτομα για να διαχειριστούν το πλάνο αναδιάρθρωσης του Συνεργατισμού.

Στη δική της κατάθεση, η Σουζάνα Πογιατζή ανέφερε μεταξύ άλλων ότι ο Συνεργατισμός λειτουργούσε επί της ουσίας ως ανοιχτό εργοτάξιο. Ωστόσο, δεν έδωσε απαντήσεις σε συγκεκριμένα θέματα και ιδιαίτερα στο φλέγον ζήτημα της Altamira, επικαλούμενη το γεγονός ότι δεν έχει τα πρακτικά συνεδρίας του ΔΣ της Επιτροπείας της ΣΚΤ που έγινε για την απευθείας ανάθεση της διαχείρισης των NPLs στην ισπανική εταιρεία. Έγινε αντιληπτό ωστόσο, ότι η ίδια διαφωνούσ έντονα με την εν λόγω απόφαση για συνεργασία με την Altamira, χωρίς να προηγηθεί διαδικασία διαγωνισμού.

Πηγασίου: Πιστόλι στον κρόταφο για Αλταμίρα

Η διαδικασία που ακολουθήθηκε στη συνομολόγηση της Συμφωνίας της ΣΚΤ με την ισπανική Altamira βρέθηκε στο επίκεντρο της κατάθεσης του Άδωνη Πηγασίου. Ανέφερε ότι σε πολλές περιπτώσεις οι εκτελεστικοί σύμβουλοι έβαζαν το πιστόλι στον κρόταφο στο ΔΣ, σε ότι αφορά τη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων. Κάτι τέτοιο συνέβηκε, ανέφερε, και στη διαδικασία απευθείας ανάθεσης στην Altamira της δημιουργίας πλατφόρμας διαχείρισης ΜΕΔ, χωρίς προηγουμένως να προκηρυχθούν προσφορές.

Ερωτηθείς για ποιους λόγους ακολουθήθηκε η συγκεκριμένη διαδικασία,  ο κ. Πηγασίου περιέγραψε τα όσα έγιναν μέχρι τη συνομολόγηση συμφωνίας με την ισπανική εταιρεία. Όπως είπε, στις 28 Δεκεμβρίου του 2016 ήρθε στην Επιτροπεία πρόταση από την εκτελεστική διεύθυνση, βασισμένη σε   έκθεσης της Black Rock για την ανάγκη δημιουργίας πλατφόρμας διαχείρισης ΜΕΔ. «Η θέση ήταν ότι έπρεπε να προχωρήσουμε άμεσα με απευθείας ανάθεση στην Altamira. Οι λόγοι ήταν τα στενά χρονικά περιθώρια που είχαμε για διαχείριση των ΜΕΔ», ανέφερε ο κ. Πηγασίου. Πρόσθεσε ότι κάτω από πιεστικά χρονικά πλαίσια το ΔΣ έπρεπε να αποφασίσει για το θέμα, ήταν «σαν να μπαίνει το πιστόλι στον κρόταφο», κατά την έκφραση του. Πρόσθεσε πως ένααπό τα επιχειρήματα που τέθηκαν ήταν και το ότι δεν θα υπήρχε άλλη εταιρεία που θα ενδιαφερόταν (στην μελέτη της Black Rock αναφερόταν ότι πιθανόν να ενδιαφέρονταν δύο ή τρεις εταιρείες). Εξάλλου, πρόσθεσε, μας λέχθηκε πως  Αν κάναμε εμείς το βήμα αυτό προχωρώντας με απευθείας ανάθεση, «μας λέχθηκε πως πρώτη η ΣΚΤ θα έπρεπε να δημιουργήσει μια τέτοια πλατφόρμα διαχείρισης ΜΕΔ, στην οποία θα έρχονταν να ενσωματωθούν και άλλες τράπεζες».

Υπό αυτά τα δεδομένα η απόφαση λήφθηκε. Ωστόσο, πρόσθεσε ο κ. Πηγασίου, δέκα μέρες μετά, η Ελληνική Τράπεζα ανακοίνωσε δική της πλατφόρμα, συμφωνία η οποία έγινε μέσω ανοιχτού διαγωνισμού, με ενδιαφέρον από δεκάδες εταιρείες.

Μετά από αυτή την εξέλιξη, ο κ. Πηγασίου απέστειλε επιστολή προς το ΣΔ της Συνεργατικής, ζητώντας να επανεξεταστεί το θέμα της απευθείας ανάθεσης στην Altamira. Στην επιστολή ανέφερε ότι από τη στιγμή που η Ελληνική Τράπεζα  είχε προηγηθεί στο θέμα δημιουργίας πλατφόρμας, ίσως να ήταν χρήσιμο να προστεθεί σε αυτή και η ΣΚΤ. Επίσης, ο κ. Πηγασίου είχε προτείνει να ετοιμαστεί και ένα δεύτερο πλάνο στην περίπτωση που δεν θα υπήρξε συμφωνία με την Ελληνική Τράπεζα.

Ακολούθησε συζήτηση της επιστολής σε συνεδρία του ΔΣ, στη διάρκεια της οποίας, ο ίδιος όπως είπε, δέχθηκε αρνητική κριτική και υποτιμητική αντιμετώπιση. «Η αντίδραση του ΔΣ ήταν για μένα πρωτοφανής. Παράλληλα γίνονταν και αξιολογήσεις εσωτερικές και αυτό το κλίμα καθρεφτίστηκε και στις αξιολογήσεις. Όσοι αντέδρασαν όπως εγώ είχαν αρνητικές βαθμολογίες». Τις χειρότερες βαθμολογίες έλαβαν ο κ. Ταουσιάνης, ο κ. Πηγασίου και η κα Πογιατζή.

Τελικά, συμπλήρωσε ο κ. Πηγασίου, επικράτησαν άλλες απόψεις με αποτέλεσμα η ΣΚΤ να προχωρήσει τελικά σε απευθείας ανάθεση στην Αλταμίρα. Ωστόσο, πρόσθεσε, η μη τήρηση των διαδικασιών διαφάνειας και η καταστρατήγηση των κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης προκάλεσαν μεγάλο ρήγμα εντός του ΔΣ της ΣΚΤ. «Κλονίστηκε η συνοχή στο ΔΣ λόγω της Αλταμίρα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Απαντώντας σε ερώτημα του προέδρου της διερευνητικής επιτροπής Γεώργιου Αρέστη, ο κ. Πηγασίου ανέφερε ότι ο γενικός διευθυντής της ΣΚΤ, Νικόλας Χατζηγιάννης, είχε ταχθεί υπέρ της απευθείας ανάθεσης των εργασιών στην Αλταμίρα.
 
«Αναδιάρθρωση δανείου σε πολιτικά εκτεθειμένο πρόσωπο»
Αξιοσημείωτη και αναφορά του κ. Πηγασίου στην περίπτωση δανείου πολιτικά εκτεθειμένου προσώπου, για το οποίο έγινε αναδιάρθρωση που δεν ήταν προς το συμφέρον της Συνεργατικής, κάτι το οποίο έχει επισημανθεί και στον ίδιο από την ΕΚΤ.  Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, προς το τέλος της θητείας του σε συνάντηση που είχε με τις εποπτικές αρχές ερωτήθηκε γιατί εγκρίθηκε η αναδιάρθρωση του εν λόγω δανείου από τη ΣΚΤ. Ο ίδιος εξήγησε πως όταν συζητηθήκε το συγκεκριμένο θέμα στο ΔΣ είχε λάβει διαβεβαιώσεις ότι η αναδιάρθρωση αυτή ενέπιπτε στα πλαίσια ενός συγκεκριμένου business sense. «Ωστοσο ο εποπτικός μηχανισμός ήρθε να αναιρέσει τη διαβεβαίωση της οποία είχαμε λάβει»., πρόσθεσε.  Τόνισε  μάλιστα εμφαντικά πως «δεν μπορείς να αναδιαρθρώνεις δάνειο από εκλεγμένους αξιωματούχους, εφόσον πληρώνονται από το κράτος, ζητούν τη ψήφο του λαού και στο τέλος το κράτος μέσω του συνεργατισμού να τους τα χαρίζει».
Ο κ. Πηγασίου κατέθεσε στην επιτροπή το όνομα του πολιτικού προσώπου, του οποίου το δάνειο αναδιαρθρώθηκε. Το όνομα δεν αναφέρθηκε προφορικά ενώπιον των παρευρισκoμένων αλλά δόθηκε γραπτώς. Ερωτηθείς στη συνέχεια από τους δημοσιογράφους για το όνομα, ο κ. Πηγασίου αρκέστηκε να αναφέρει ότι στα πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα περιλαμβάνονται ή πολιτικά πρόσωπα ή και συγγενείς τους.
 
«Υπήρχε αδράνεια για σημαντικές τομές»
Μια γενικότερη αδράνεια στις μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να γίνουν στη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, στην μετά το 2013 έβλεπε  το πρώην μέλος της Επιτροπείας, Θανάσης Σταύρου, ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα τον Οκτώβριο του 2013 και παραιτήθηκε τον Οκτώβριο του 2015.
Όπως ανέφερε, οι λόγοι της παραίτησης του σχετίζονταν με μια σειρά γεγονότων και καταστάσεων. Όντας πρόεδρος της Επιτροπής Αναδόμησης και Αλλαγών της ΣΚΤ, διαπίστωνε αδράνεια στις γενικότερες μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να γίνουν και τόνισε ότι οι εισηγήσεις που είχε θέσει ο ίδιος, δεν εισακούονταν. Πρόσθεσε ότι δεν ακολουθούνταν τα ορθά στάδια προς την κατεύθυνση της άντλησης κεφαλαίων.
Σε γενικές γραμμές ανέφερε ότι δεν υπήρχε διάθεση εκ μέρους του οργανισμού να δουν το σχέδιο αναδιάρθρωσης και τη στρατηγική αναθεώρηση της ΣΚΤ, κάτι το οποίο θα εντόπιζε τη διαφορά μεταξύ κόστους και εισοδημάτων. Δεν υπήρχε, πρόσθεσε, διάθεση να χειριστούν το δανειακό χαρτοφυλάκιο της τράπεζας με επιθετική δράση. Την ίδια ώρα, τόνισε, υπήρχαν οι προειδοποιήσεις και κατευθύνσεις της Ευωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και ο ίδιος δεν ένιωθε σίγουρος ότι όλα αυτά θα γίνουν, υπό τα συγκεκριμένα δεδομένα που επικρατούσαν στον Οργανισμό.  Ανέφερε ακόμα ότι υπήρχαν επίσης πιέσεις και από το Υπουργείο οικονομικών σε ό,τι αφορά το γεγονός ότι η τράπεζα  βρισκόταν πίσω σε κάποιες υποχρεώσεις της έναντι του risk recommencement (επαναφορά κινδύνου), ενώ έβλεπε ότι υπήρχε ανησυχία για το ενδεχόμενο να μην λειτουργούσε σωστά η εκτελεστική ομάδα.
Σε άλλο σημείο της κατάθεση του, ο κ. Σταύρου εξέφρασε τη θέση ότι δεν ανατέθηκε σε έμπειρα άτομα η διαχείριση  του πλάνου αναδιάρθρωσης του Οργανισμού την περίοδο 2014 - 15.
Ερωτηθείς ένα αισθάνεται ότι ενώ είχαν διαπιστωθεί αδυναμίες, πέρασε ενάμιση χρόνος χωρίς να δρομολογούνται εξελίξεις ειδικά στο θέμα των ΜΕΔ, ο κ. Σταύρου απάντησε καταφατικά.
Σε σημείο της κατάθεσης του, ο κ. Σταύρου αναφέρθηκε σε πρόνοια που υπήρχε στη λίστα δεσμεύσεων του Οργανισμού  για ιδιωτικοποίηση του. Ωστόσο, σημείωσε ότι δεν αισθανόταν ότι υπήρχε προτεραιότητα για να ιδιωτικοποιηθεί ο οργανισμός.

Πογιατζή: «Συνεργατισμός σαν εργοτάξιο»
Ιδιαιτέρως προσεκτική στην δική της κατάθεση ήταν η Σουζάνα Πογιατζή. Αν και υποστήριξε ότι η ΣΚΤ λειτουργούσε ως ανοικτό εργοτάξιο και υπήρχαν προβλήματα, εντούτοις σε καίρια ερωτήματα δεν απάντησε επί της ουσίας, επικαλούμενη την μη κατοχή των πρακτικών συνεδριάσεων του ΔΣ. Η κα Πογιατζή ανέφερε ότι όταν κλήθηκε από την Ερευνητική Επιτροπή για κατάθεση, ζήτησε από τη ΣΚΤ τα πρακτικά συνεδριάσεων στις οποίες ήταν παρούσα. Ωστόσο, τόνισε ότι της ζητήθηκε να υπογράψει έγγραφο εμπιστευτικότητας, κάτι το οποίο δεν έκανε. Εξ’ ού και σε ερωτήσεις για συζητήσεις που έγναν σε επιτροπές και στο ΔΣ της ΣΚΤ κατά τη θητείας της, απάντησε ότι δεν θυμόταν με λεπτομέρεια, αφού δεν της δόθηκαν τα προακτικά όπως είχε ζητήσει. Πάντως, δεδομένη ήταν η διαφωνία της με την απευθείας ανάθεση στην Altamira.

Η κα Πογιατζή διορίστηκε μη Εκτελεστικό Μέλος της Επιτροπείας της ΣΚΤ τον Ιούλιο του 2016 και παραιτήθηκε από τα καθήκοντα της τον Απρίλιο του 2017. Σε ότι αφορά τους λόγους της παραίτησης της ανέφερε ότι ένοιωθε μειοψηφία στο ΔΣ Τόνισε ότι δεν μπορούσε πλέον να λειτουργήσει σε ένα συμβούλιο που περίπου οι αποφάσεις ήταν «προειλημμένες». «Οι ισορροπίες στην Eπιτροπεία ήταν δεδομένες και η συνεισφορά μου ήταν περιορισμένη», συμπληρωσε.

Επίσης, ως δεύτερο λόγο ανέφερε την «αταξία» που υπήρχε στον Συνεργατισμό. Ανέφερε ότι είχε διαπιστώσει πως το εγχείρημα συγχώνευσης των ΣΠΙ και η προσπάθεια ένταξης της ΣΚΤ στο χρηματιστήριο σε σύντομο χρονικό διάστημα ήταν ένα πολή δύσκολο εγχείρημα.

Η τράπεζα, πρόσθεσε, έπρεπε να πάρει ένα σωρό εγκρίσεις από τους επόπτες, κάτι το οποίο δεν φαινόταν εύκολο έργο. «Δεν ήμουνα σίγουρη ότι ένας οργανισμός που δεν ήταν εύρωστος θα μπορούσε να συγχωνεύσει 18 ΣΠΙ. Ήταν τεράστια η ευθύνη. Πόσο μάλλον για έναν οργανισμό που λειτουργούσε ως ένα εργοτάξιο», ανέφερε χαρακτηριστικά. Πρόσθεσε ότι η ανάγκη για ένταξη της ΣΚΤ στο ΧΑΚ προέκυπτε από το πλαίσιο αναδιοργάνωσης του οργανισμού και από το γεγονός ότι θα έπρεπε μέχρι το 2019 να αποκρατικοποιηθεί.