Ερευνητική: Ο Χατζηγιάννης στο στόχαστρο Κληρίδη – Στροβολίδη

Με σαφείς αιχμές εναντίον του πρώην Προέδρου του ΔΣ  της ΣΚΤ και μετέπειτα Γενικού Διευθυντή, Νικόλα Χατζηγιάννη ολοκληρώθηκε η πρώτη ακροαματική διαδικασία ενώπιον της τριμελούς Ερευνητικής Επιτροπής που συστάθηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα σε σχέση με την κατάρρευση του Συνεργατισμού. 

Ενώπιον της Επιτροπής, κατέθεσαν σήμερα οι Γιώργος Στροβολίδης, πρώην μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας και Μάριος Κληρίδης, πρώην Γενικός Διευθυντής της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας. 

Μ. Κληρίδης: Συνεχής η υπόσκαψη μου από Χατζηγιάννη

Για συνεχή υπόσκαψη του από τον τότε πρόεδρο του ΔΣ της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας, Νικόλα Χατζηγιάννη, έκανε λόγο στην κατάθεση του ο τέως γενικός διευθυντής της ΣΚΤ Μάριος Κληρίδης. 

Ο κ. Κληρίδης ανέφερε πως παρά το γεγονός ότι αφέθηκε να εννοηθεί ότι η παραίτηση του, τον Οκτώβριο του 2015 σχετιζόταν με προσωπικούς του λόγους, εντούτοις η αλήθεια είναι διαφορετική. «Η υπόσκαψη αυτή είχε αρχίσει έξι μήνες μετά που πήγα στην τράπεζα. Άρχισα να παίρνω πληροφορίες, ακόμα και από μέλη του ΔΣ, ότι ο Πρόεδρος με υπέσκαπτε στον Υπουργό. Κάποια στιγμή είπα ότι ήταν καιρός να αποχωρήσω», ανέφερε χαρακτηριστικά. 

Υποστήριξε παράλληλα ότι η συμπεριφορά τόσο του κ. Χατζηγιάννη όσο και κάποιων μη εκτελεστικών μελών της διοίκησης συνιστούσε παρέμβαση στα εκτελεστικά του καθήκοντα. Σε άλλο σημείο έκανε λόγο για  «σκιώδεις δομές διακυβέρνησης». 

Τόνισε σε πολλές περιπτώσεις το πρόβλημα που υπήρχε στο θέμα της εμπλοκής του Προέδρου του ΔΣ και το Συμβουλίου σε εκτελεστικά θέματα. "Δεν υπήρχε ξεκάθαρη εικόνα για τον ρόλο του Συμβουλίου. Για παράδειγμα η Επιτροπή Αμοιβών του Συμβουλίου έκανε διαπραγματεύσεις με τις συντεχνίες. Κάτι που συνήθως είναι αρμοδιότητα του Γενικού Διευθυντή. Η ίδια Επιτροπή, όταν ο κ. Χατζηγιάννης είχε ζητήσει από τον υπουργό δικαίωμα αυτοκινήτου, δεν πέρασε από την Επιτροπή Αμοιβών προηγουμένως».

Ερωτηθείς αν με τον διορισμό του είχε παραλάβει σχέδιο υπηρεσίας με την περιγραφή των καθηκόντων του, ο κ. Κληρίδης είπε ότι η τράπεζα υπέγραψε το relationship agreement με το ΥΠΟΙΚ που περιγράφει αρμοδιότητες συμβουλίου και αφηρημένες έννοιες, όπως ότι ο πρόεδρος θα πρέπει να σέβεται τις εξουσίες του γενικού διευθυντή. Εξέφρασε, δεν την άποψη ότι τα μέλη του ΔΣ δεν είχαν καλή κατανόηση σε ότι αφορά το ρόλο τους. 

Ερωτηθείς για το κατά πόσον είχε συζητήσει το ενδεχόμενο παραίτησης του είτε με το ΔΣ της τράπεζας είτε με τον ίδιο τον υπουργό Οικονομικών, ο κ. Κληρίδης ανέφερε ότι δεν το έπραξε γιατί δεν ήθελε να εμπλακούν πολιτικά πρόσωπα στην απόφαση του. 

Ο κ. Κληρίδης σημείωσε πως μετά την παραίτηση του, πέραν από μια επιστολή από τον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος των ευχαριστούσε για τις υπηρεσίες του, δεν κλήθηκε από κανέναν να συζητήσει τους λόγους της παραίτησης του, είτε από τον ίδιο του υπουργό, είτε από την διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας. 

Ωστόσο, ανέφερε ότι τα προβλήματα διακυβέρνησης που είχε διαπιστώσει, τα είχε μεταφέρει και στου εκπροσώπους του SSM, οι οποίοι τον είχαν καλέσει για συνέντευξη μετά την υποβολή της παραίτησης του. 

Εξάλλου, σε άλλο σημείο της κατάθεσης του, ο κ. Κληρίδης ανέφερε ότι το κλίμα ανάμεσα στους διευθυντές της τράπεζας ήταν περίεργο, καθώς φοβούνταν να εκφράσουν την άποψή τους, για να μην υποσκαφθούν. 

Βολές και κατά Σταυρινίδη
Ο κ. Κληρίδης παρουσιάστηκε ιδιαίτερα αιχμηρός σε ότι αφορά την αναρρίχηση του Γιάννη Σταυρινίδη στη θέση του Προιστάμενου της Υπηρεσίας Στρατηγικής και Επικοινωνίας της ΣΚΤ. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, ο κ. Σταυρινίδης από βοηθός του Νικόλα Χατζηγιάννη, βρέθηκε να γίνει super εκτελεστικός. 

Σημείωσε ότι επειδή ο κ. Χατζηγιάννης δεν είχε δικαίωμα να υπογράφει για δαπάνες, ο κ. Σταυρινίδης ερχόταν στον ίδιο για εγκρίσεις διαφημιστικών εξόδων. Από μια φάση και μετά, υπαγόταν στον Σταύρο Ιακώβου. Ερωτηθείς εάν έγινε διευθυντικό στέλεχος, ο κ. Κληρίδης απάντησε πως από ένα σημείο και μετά ανέλαβε και τη θέση του κ. Τρόκκου. Ήταν υπεύθυνος Αναδιάρθρωσης και Στρατηγικής, αλλά δεν αναφερόταν στον γενικό διευθυντή.

Αναφερόμενος στην οικονομική κατάσταση του Συνεργατισμού όταν είχε διοριστεί γενικός διευθυντής ο κ. Κληρίδης επεσήμανε ότι την περίοδο εκείνη η τράπεζα αιμορραγούσε καθώς έχανε €200 εκ. καταθέσεις τον μήνα. 

Σε ότι αφορά τα ΜΕΔ ο κ. Κληρίδης τα χαρακτήρισε ως το μεγαλύτερο του πρόβλημα της τράπεζας, τονίζοντας ότι την περίοδο εκείνη που ο Συνεργατισμός έχανε καθημερινά καταθέσεις,  θα ήταν «αυτοπυροβολισμός» να έλεγες ότι η τράπεζα είχε πρόβλημα.

Γ. Στροβολίδης: «Προειλημμένες οι αποφάσεις που εγκρίνονταν»

Επικρίσεις εναντίον του ΔΣ της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας για εμπλοκή σε εκτελεστικά θέματα που δεν ήταν της αρμοδιότητά τους, αλλά και για έγκριση προειλημμένων αποφάσεων, διατύπωσε από την πλευρά του ο Γιώργος Στροβολίδης, πρώην μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος παύτηκε από τα καθήκοντα του το 2015. Έκανε μάλιστα λόγο για πλάτες, οι οποίες προστάτευσαν τον Νικόλα Χατζηγιάννη. 

Ο ίδιος σημείωσε ότι δεν του αναφέρθηκε ποτέ για ποιους λόγους παύθηκε από τη θέση του, ωστόσο το απέδωσε στο γεγονός ότι ο ίδιος εξέφραζε έντονα τις διαφωνίες του με την ενεργό εμπλοκή των μελών της επιτροπείας του Συνεργατισμού και κυρίως του κ. Χατζηγιάννη σε εκτελεστικά θέματα. «Η εικόνα που εξέπεμπαν όλα αυτά ήταν αρνητική. Δηλαδή διορίστηκε Γενικός Διευθυντής, αλλά υπήρχε και άλλος Γενικός Διευθυντής. Αυτή η κατάσταση σίγουρα δημιούργησε σοβαρό πρόβλημα», υπογράμμισε. 

Ο κ. Στροβολίδης στάθηκε ιδιαίτερα στον κ. Χατζηγιάννη κατηγορώντας τον ότι αν και μη εκτελεστικός, διαδραμάτιζε ρόλο γενικού διευθυντή. Άφησε, μάλιστα, αιχμές  και για τον τρόπο διορισμού του κ. Χατζηγιάννη στη θέση του ΓΔ, αντικαθιστώντας τον Μάριο Κληρίδη, ο οποίος είχε παραιτηθεί. Υποστήριξε ότι ο κ. Χατζηγιάννης έλαβε γραφείο 
εντός των κεντρικών γραφείων του Συνεργατισμού και ότι ζήτησε να  του παραχωρηθεί όχημα από τον οργανισμό για τη διακίνηση του. «Αντιλαμβάνομαι, μάλιστα, ότι είχε συζητήσει με το ΥΠΟΙΚ θέματα της δικής του αντιμισθίας», πρόσθεσε. 
Σε άλλο σημείο, ο κ. Στοβολίδης υποστήριξε ότι κατά την περίοδο της προεδρίας Νικόλα Χατζηγιάννη, οι αποφάσεις που λάμβαναν ήταν προειλημμένες, απλώς καλούσαν το συμβούλιο να τις επικυρώσει.

Για το ζήτημα της ύπαρξης 18 ΣΠΙ, ο κ. Στροβολίδης ανέφερε πως κατά τη διάρκεια της θητείας του, η στάση ήταν πως δεν έπρεπε να συζητείται το ενδεχόμενο συνένωσης τους σε μια τράπεζα. Παρόμοια στάση τήρησε σε μια συνάντηση και ο υπουργός Οικονομικών. Ξαφνικά το 2016, πρόσθεσε, αποφασίστηκε η συνένωση σε έναν οργανισμό.

«Παρακωλυόταν ο εσωτερικός έλεγχος»

Σημείωσε πως υπήρχαν σοβαρότατες αδυναμίες και όταν συνενώθηκαν τα 93 ΣΠΙ σε 18. Σε πολλά από αυτά, δεν υπήρχαν άνθρωποι με κατάλληλες γνώσεις και εμπειρίες για να αναλάβουν θέσεις εσωτερικού ελέγχου. «Αφού ο έλεγχος δεν μπορούσε να δουλέψει, η αποτελεσματικότητα τους ήταν περιορισμένη. Οι επικεφαλής είχαν πει ξεκάθαρα ότι σε πολλές περιπτώσεις παρέμβαιναν γραμματείς και δεν άφηναν τους εσωτερικούς ελεγκτές να δουλέψουν σωστά», υπογράμμισε

Σε κάποια φάση, ανέφερε, έγιναν σκέψεις για αλλαγή των διευθυντών των 18 ΣΠΙ και ενώ η διαδικασία προχωρούσε, υπήρξαν αντιδράσεις και σε επίπεδο συμβουλίου, με αποτέλεσμα να ναυαγήσει αυτή η προσπάθεια. «Ακολούθως επιχειρήθηκε να γίνουν κάποιες κεντροποιήσεις. Ενώ φαινόταν ότι αυτό θα προχωρούσε, τελικά ναυάγησε, τουλάχιστον μέχρι τον Δεκέμβρη του 2015 που ήμουν εκεί. Τι έγινε μετά δεν γνωρίζω», συμπλήρωσε. 

Ο κ. Στροβολίδης υποστήριξε ότι υπήρχε σύγχυση με τις δομές, ποιός δηλαδή ήταν ρόλος της Επιτροπής Ελέγχου ενός συγκεκριμένου ΣΠΙ. «Οι διάφορες δομές που υπήρχαν προκαλούσαν μεγάλη σύγχυση. Αυτό δεν βοηθούσε στο να δουλέψει ο οργανισμός όπως έπρεπε και να αντιμετωπίσει τις τεράστιες προκλήσεις».

«Κομματικά κριτήρια για παραμονή 18 ΣΠΙ»

Σε άλλο σημείο της κατάθεσης του, ο κ. Στροβολίδης υποστήριξε ότι στην απόφαση συγχωνεύσεων ΣΠΙ από 93 σε 18, λήφθηκαν υπόψη  και κάποια κομματικά δεδομένα. «Το 18 δεν ήταν ορθολογιστικός αριθμός, υπήρξαν και άλλα δεδομένα», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Διαγραφές δανείων

Γα περιπτώσεις διαγραφής δανείων,  που ήταν ξεκάθαρα εκτελεστικό θέμα, ο κ. Στοβολίδης εξέφρασε τη θέση ότι το Συμβούλιο θα έπρεπε να αποφασίσει εξ αρχής την πολιτική που θα ακολουθούσε, για να μην έρχονται ενώπιον του συγκεκριμένες υποθέσεις. «Ήταν αδιανόητο να αποφασίζει το Συμβούλιο για διαγραφές δανείων. Αυτό το θέμα ήταν καθαρά εκτελεστικό. Όμως, με τον τρόπο που ενεργούσαμε, έρχονταν όλα στο Συμβούλιο και έπαυσε να έχει εποπτικό ρόλο αλλά εκτελεστικό. Και το συμβούλιο συνεδρίαζε πάρα πολύ συχνά», κατέληξε.