Έχει κερδίσει μεγάλες συμπάθειες, αλλά και αντιπάθειες στην πορεία του ως πολιτικό και δημόσιο πρόσωπο. Αυτό, όμως, που δεν αμφισβητεί κανείς, είναι την καθαρότητα του λόγου και των θέσεών του. Ως υποψήφιος βουλευτής για τον Δημοκρατικό Συναγερμό, ο Γιώργος Παμπορίδης, ο οποίος ρίχνεται ξανά στην πολιτική παλαίστρα, μας ξεδιπλώνει το όραμά του για την οικονομία και το επιχειρείν.
Υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη πρέπει να μετριέται όχι μόνο με αριθμούς, αλλά με την καθημερινότητα των πολιτών, με το κόστος στέγασης, την πρόσβαση σε αξιοπρεπείς υπηρεσίες, μια ενεργειακή πολιτική που μειώνει τα βάρη στα νοικοκυριά.
Ο τόπος χρειάζεται επενδύσεις με βάθος χρόνου, εκσυγχρονισμό του κράτους, δημοσιονομική πειθαρχία με κοινωνική ευαισθησία και ενεργειακή μετάβαση που επιτέλους θα φέρει φθηνότερο ρεύμα, όπως αναφέρει, ενώ καταθέτει και τις θέσεις του όσον αφορά στο πώς η Κύπρος μπορεί να γίνει πιο δίκαιη, πιο ανταγωνιστική και πιο φιλόξενη για τις επόμενες γενιές.
«Μια οικονομία σταθερή, ανταγωνιστική, ανθεκτική»
Περιγράψτε μας σε συντομία το όραμα σας για τη βιώσιμη ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας.
Το όραμά μου για την κυπριακή οικονομία είναι να παραμείνει σταθερή, ανταγωνιστική και ανθεκτική. Μια οικονομία που δημιουργεί πραγματικές ευκαιρίες για τους ανθρώπους της και δίνει προοπτική στους νέους μας.
Η Κύπρος είναι μέρος της ευρωπαϊκής οικονομίας και αυτό δεν είναι περιορισμός, είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούμε να αναπτύξουμε τα δικά μας συγκριτικά πλεονεκτήματα. Εντός αυτού του πλαισίου, η χώρα μας πρέπει να εστιάσει στις δικές της προτεραιότητες: το υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό, το ευέλικτο και αξιόπιστο χρηματοοικονομικό σύστημα, τα επαγγελματικά πρότυπα που κληρονομήσαμε από το αγγλοσαξονικό μοντέλο, καθώς και τη γεωγραφική μας θέση, το κλίμα και τις φυσικές μας ομορφιές.
Η βιώσιμη ανάπτυξη για μένα σημαίνει να χτίζουμε μια οικονομία που βασίζεται στην καινοτομία, στις νέες τεχνολογίες, στην ενεργειακή μετάβαση και στη διαφάνεια· μια οικονομία που στηρίζεται σε υγιή δημόσια οικονομικά και που μπορεί να ανταπεξέλθει στις κρίσεις του μέλλοντος.
Με σχέδιο, συνέπεια και εξωστρέφεια, η Κύπρος μπορεί να διαμορφώσει ένα οικονομικό μοντέλο που δεν αντέχει απλώς, αλλά εξελίσσεται και δημιουργεί προοπτική για όλους.
Πιστεύετε ότι είναι ορθό το μοντέλο ανάπτυξης της οικονομίας μας; Πού θα δίνατε έμφαση;
Οι παραδοσιακοί τομείς της κυπριακής οικονομίας αποτελούν ένα σταθερό πλαίσιο που έχει στηρίξει τη χώρα μας για δεκαετίες. Δεν θεωρώ ότι το μοντέλο είναι λάθος· θεωρώ όμως ότι χρειάζεται ποιοτική αναβάθμιση, μεγαλύτερη εξωστρέφεια και προσαρμογή στις νέες πραγματικότητες της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας οικονομίας.
Για μένα, το κράτος πρέπει να λειτουργεί ως ρυθμιστής και υποστηρικτής — να δημιουργεί ένα υγιές, απλό και σταθερό περιβάλλον μέσα στο οποίο οι επιχειρήσεις μπορούν να αναπτυχθούν χωρίς περιττά εμπόδια.
- Διαβάστε επίσης: Στην παρουσία Κασουλίδη άρχισε την προεκλογική ο Παμπορίδης-«Χωρίς ισχυρό ΔΗΣΥ, η Κύπρος δεν έχει ευοίωνο μέλλον»
Η πραγματική προτεραιότητα είναι η επένδυση στον άνθρωπο: στις δεξιότητες, στην εκπαίδευση, στην καινοτομία και στην επιχειρηματικότητα. Ο Κύπριος είναι πολυμήχανος, δημιουργικός και τολμηρός. Όταν βρίσκει πρόσφορο έδαφος, μεγαλουργεί. Η δουλειά της Πολιτείας είναι να του δώσει αυτό το έδαφος: ένα πλαίσιο σταθερό, προβλέψιμο και σύγχρονο, που θα του επιτρέπει να αξιοποιεί πλήρως τις δυνατότητές του.
Πιστεύετε στην ανάπτυξη της οικονομίας μέσω της επιχειρηματικότητας; Ποιος ο ρόλος του κράτους στην ανάπτυξη αυτή; Πόσο και πού πρέπει να παρεμβαίνει το κράτος στην επιχειρηματικότητα;
Πιστεύω βαθιά ότι η επιχειρηματικότητα είναι ένας από τους βασικότερους μοχλούς ανάπτυξης της οικονομίας. Δημιουργεί θέσεις εργασίας, παράγει αξία και δίνει προοπτική στους νέους ανθρώπους να μείνουν και να δημιουργήσουν στην Κύπρο.
Όπως ανέφερα και στην προηγούμενη μου απάντηση, ο ρόλος του κράτους δεν είναι να παρεμβαίνει στην επιχειρηματικότητα, αλλά να εξασφαλίζει ένα σταθερό, απλό και δίκαιο περιβάλλον: με κανόνες που εφαρμόζονται, με διαφανείς διαδικασίες, με σύγχρονα εργαλεία και υπηρεσίες που διευκολύνουν, όχι που δυσκολεύουν.
Σε μια μικρή οικονομία όπως η δική μας, η Πολιτεία οφείλει να στηρίζει την υγιή επιχειρηματικότητα, να επενδύει στις δεξιότητες των ανθρώπων και να απομακρύνει τα εμπόδια που κρατούν πίσω την καινοτομία και την παραγωγικότητα και σίγουρα να μην ανταγωνίζεται τον ιδιωτικό τομέα.
Η κυπριακή οικονομία καταγράφει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, όμως οι ανισότητες παραμένουν. Ως υποψήφιος βουλευτής τι προτείνετε για να διασφαλίσετε ότι η ανάπτυξη θα είναι βιώσιμη και δίκαιη για όλους;
Η ευημερία των αριθμών δεν είναι αυτοσκοπός. Είναι ένα μέσο, όχι ο στόχος. Ο στόχος είναι η ευημερία και η αξιοπρέπεια των ανθρώπων μας. Για να είναι η ανάπτυξη πραγματικά βιώσιμη και δίκαιη, πρέπει να δίνει ευκαιρίες σε όλους: πρόσβαση σε καλές δουλειές, σε σύγχρονες δεξιότητες και σε μια οικονομία που επιβραβεύει την προσπάθεια.
Αν οι νέοι μας δεν μπορούν να χτίσουν τη ζωή τους εδώ, αν αισθάνονται ότι μένουν πίσω, τότε έχουμε αποτύχει — όσο θετικοί κι αν είναι οι αριθμοί. Η ανάπτυξη έχει νόημα μόνο όταν τη ζουν οι άνθρωποι της χώρας.
«Στόχος: επενδύσεις με βάθος χρόνου, όχι ευκαιριακές επιλογές»
Πόσο σημαντικές είναι οι ξένες επενδύσεις για την ανάπτυξη της οικονομίας μας;
Οι ξένες επενδύσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την κυπριακή οικονομία. Η χώρα μας οφείλει να προσελκύει όσο το δυνατόν περισσότερες επενδύσεις, αλλά η προσπάθεια αυτή δεν πρέπει να εξαντλείται σε ποσοτικούς στόχους. Πρέπει πλέον να στοχοθετήσουμε συγκεκριμένες κατευθύνσεις που δημιουργούν μακροχρόνια αξία για την οικονομία. Η Κύπρος πρέπει να προσελκύει εταιρείες που επιλέγουν τη χώρα μας, όχι ευκαιριακά ή μόνο για φορολογικούς λόγους, αλλά επειδή βρίσκουν ένα σταθερό, αξιόπιστο και σύγχρονο περιβάλλον για να αναπτυχθούν με βάθος χρόνου.
Πού πρέπει να εστιαστούν οι προσπάθειές μας για προσέλκυση ξένων επενδύσεων;
Οι αρμόδιοι φορείς πρέπει να εστιάσουν στους τομείς που ευθυγραμμίζονται με το μοντέλο ανάπτυξης της χώρας και που μπορούν να δημιουργήσουν πραγματική προστιθέμενη αξία για την τοπική οικονομία και κοινωνία. Η προσέλκυση επενδύσεων πρέπει να δίνει προτεραιότητα σε εταιρείες που αξιοποιούν το ανθρώπινο δυναμικό και τις υπηρεσίες της Κύπρου — το λεγόμενο local content — ώστε τα οφέλη να παραμένουν στη χώρα. Στόχος μας δεν είναι απλώς περισσότερες επενδύσεις, αλλά επενδύσεις που αφήνουν πραγματικό όφελος στην οικονομία και την κοινωνία.
Προοπτικές ανάπτυξης βλέπω ιδιαίτερα στους τομείς του relocation και του headquartering, ειδικά σε κλάδους όπως η ναυτιλία, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, το gaming και η τεχνολογία (ICT).
Γεωγραφικά, σημαντικό ενδιαφέρον και προοπτικές παρουσιάζουν χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η Ινδία, ο Καναδάς και η Μεγάλη Βρετανία.
Οι ξένες επενδύσεις και η μεγάλη κάθοδος πολιτών από άλλες χώρες, φέρνουν και προβλήματα, όπως η αύξηση στις τιμές ακινήτων και το δημογραφικό. Πώς αντιμετωπίζονται αυτά;
Τα προβλήματα υπάρχουν και πρέπει να τα διαχειριστούμε με σοβαρότητα. Γι’ αυτό επιμένω στη σημασία του local content. Όταν ένας ξένος επενδυτής συνεργάζεται με την τοπική οικονομία, αξιοποιεί το εγχώριο ανθρώπινο δυναμικό και δημιουργεί πραγματικούς δεσμούς με τη χώρα, τότε η παρουσία του γίνεται σταθερή και αποφέρει ουσιαστικά οφέλη.
Αυτοί οι δεσμοί οδηγούν σε γνώση που μεταφέρεται στους Κύπριους, σε αναβάθμιση υποδομών όπως σχολεία και υπηρεσίες, σε καλύτερη συνδεσιμότητα με το εξωτερικό και σε γενικότερη ενίσχυση της οικονομίας, όχι μόνο άμεσα, αλλά και μακροπρόθεσμα.
«Θέλουμε ευημερούντες αριθμούς και ευτυχούντες πολίτες»
Πώς μπορεί ένα κράτος να είναι δημοσιονομικά πειθαρχημένο, να διατηρεί, για παράδειγμα, μικρό δημόσιο χρέος και πλεονάσματα στον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ ταυτόχρονα να είναι απλόχερο σε παροχές και αναπτυξιακά έργα;
Χώρα με ευημερούντες αριθμούς και δυστυχούντες πολίτες, είναι για μένα αποτυχημένη. Στόχος μας πρέπει να είναι ευημερούντες αριθμοί και ευτυχούντες πολίτες. Τα δύο αυτά δεν αλληλοαναιρούνται. Συνδυάζονται με σωστή ιεράρχηση προτεραιοτήτων, αποτελεσματικό κράτος και στοχευμένες πολιτικές, που φέρνουν πραγματικό όφελος στην κοινωνία.
Η δημοσιονομική πειθαρχία έχει αξία μόνο όταν μεταφράζεται σε καλύτερη ζωή για τους πολίτες. Τι να την κάνω τη δημοσιονομική αριστεία, αν ο κόσμος μας δυσπραγεί;
«Χωρίς απεξάρτηση από το μαζούτ δεν θα δούμε φθηνότερο ρεύμα»
Πώς και πότε επιτέλους θα έχουν οι Κύπριοι καταναλωτές – νοικοκυριά και επιχειρήσεις - φθηνότερο ηλεκτρικό ρεύμα;
Αν δεν απαλλαγούμε από το μαζούτ, δεν πρόκειται να δούμε φθηνότερο ρεύμα. Πρέπει να εστιάσουμε στην ταχύτερη δυνατή μετάβασή μας στο φυσικό αέριο. Ευχής έργον θα ήταν η έλευση κυπριακού φυσικού αερίου. Μέχρι τότε όμως, πρέπει να εξασφαλίσουμε εισαγωγή φυσικού αερίου από την περιοχή, παράλληλα με επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας.
Τέλος, το δίκτυό μας χρειάζεται άμεση και ουσιαστική αναβάθμιση. Χωρίς σύγχρονο δίκτυο, καμία ενεργειακή μετάβαση δεν θα αποδώσει το όφελος που δικαιούνται οι Κύπριοι καταναλωτές.
- Διαβάστε επίσης: Υποψήφιος του ΔΗΣΥ ο Γιώργος Παμπορίδης-Απόφαση χωρίς συναλλαγές, αφουγκράστηκε απογοητευμένους συναγερμικούς
Πιστεύεται ότι κάποτε θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε και να έχουμε έσοδα από το δικό μας το φυσικό μας αέριο;
Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Τα γεωπολιτικά προβλήματα και το άλυτο Κυπριακό, καθιστούν δύσκολη την πλήρη αξιοποίηση και εμπορική εκμετάλλευση του φυσικού μας αερίου. Ωστόσο, η σωστή και υπεύθυνη διαχείριση των αποθεμάτων μας μπορεί να αποτελέσει εργαλείο που θα διευκολύνει, αντί να δυσκολεύει, την προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού.
Το ηλεκτρικό καλώδιο CGI, θεωρείται έργο-ορόσημο για την ενεργειακή ασφάλεια και την πράσινη μετάβαση της Κύπρου. Ωστόσο, πολλά δεδομένα παραμένουν άγνωστα, όπως το κόστος, η συμμετοχή του κράτους και τα πιθανά οφέλη; Ποια η θέση σας;
Χωρίς καμιά αμφιβολία, η ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με το ευρωπαϊκό δίκτυο θα αποτελούσε σημαντικότατη εξέλιξη για την ενεργειακή ασφάλεια και την πράσινη μετάβαση της χώρας. Πρέπει να προχωρήσει άμεσα, διότι τα οφέλη θα είναι πολλαπλά και μακροπρόθεσμα.
Σε ό,τι αφορά όμως τη συμμετοχή του κράτους στην επένδυση αυτή καθαυτή, θα ήμουν επιφυλακτικός. Το κράτος πρέπει να διασφαλίσει ότι υπάρχει πλήρης διαφάνεια, σαφής κοστολόγηση και βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο πριν δεσμεύσει δημόσιους πόρους.
«Απλούστερο και δικαιότερο σύστημα, χωρίς υπερβολές»
Η κυβέρνηση ετοιμάζει τη μεγαλύτερη φορολογική μεταρρύθμιση των τελευταίων δεκαετιών, με στόχο ένα απλούστερο και δικαιότερο σύστημα. Ποια η φιλοσοφία σας επί του θέματος;
Στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια έχουμε χάσει το μέτρο στη χρήση μεγάλων λέξεων. Εγώ βλέπω μια αναγκαία φορολογική αναπροσαρμογή που διορθώνει κάποιες αδυναμίες του υφιστάμενου συστήματος και κινείται προς την απλοποίηση. Δεν θα τη χαρακτήριζα όμως «φορολογική μεταρρύθμιση». Οι λέξεις έχουν νόημα και δεν πρέπει να τις χρησιμοποιούμε με ελαφρότητα.
«Στέγη, ενέργεια, παιδεία»
Ο πληθωρισμός είναι ελεγχόμενος, αλλά το κόστος ζωής παραμένει υψηλό για τη μεσαία τάξη. Ποια μέτρα προτείνετε για ανακούφιση των νοικοκυριών χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η δημοσιονομική σταθερότητα;
Τα νοικοκυριά υποφέρουν, κυρίως από το κόστος στέγης, την παραπαιδεία και την ενέργεια. Χρειάζονται πολιτικές με μακροπρόθεσμο ορίζοντα που θα μειώσουν ουσιαστικά το κόστος σε αυτούς τους τομείς.
Ωστόσο, μέχρι να αποδώσουν αυτές οι δράσεις, δεν μπορούμε να θυσιάσουμε μια ολόκληρη γενιά. Μέχρι τότε, οφείλουμε να στηρίξουμε στοχευμένα όσους ασφυκτιούν σήμερα, χωρίς να θέτουμε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα.
Παράλληλα, οι επιχειρήσεις που μπορούν να ενισχύσουν την ανάπτυξη της οικονομίας πρέπει να έχουν τα κατάλληλα κίνητρα για να συνεχίσουν την αναπτυξιακή τους πορεία, χωρίς να αποθαρρύνονται από το ενεργειακό κόστος.
«Αν η στέγη και η ενέργεια ήταν στα €800, οι νέοι θα έμεναν»
Η ανεργία έχει μειωθεί, αλλά πολλοί νέοι επιλέγουν να εργαστούν στο εξωτερικό. Πώς αξιολογείτε τις ενέργειες της κυβέρνησης και ποιες οι δικές σας σκέψεις για αντιμετώπιση του brain drain;
Η επιλογή του τόπου εργασίας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, αλλά το κόστος ζωής είναι καθοριστικός. Αν ένας νέος στην Κύπρο κερδίζει €2.000 και πληρώνει €1.200 για στέγη και ενέργεια, είναι λογικό να επιλέγει μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα όπου ο μισθός είναι €5.000 κι ας πληρώνει €2.500 σε ενοίκιο και ρεύμα.
Αν αντιθέτως το κόστος στέγης και ενέργειας στην Κύπρο ήταν γύρω στα €800, πολύ περισσότεροι νέοι θα επέλεγαν να επιστρέψουν και να χτίσουν τη ζωή τους εδώ.
Αυτό δείχνει ότι, ως χώρα, δεν εστιάσαμε όσο έπρεπε στην ευτυχία και την προοπτική των νέων μας. Το κράτος πρέπει να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη στα βασικά έξοδα του κάθε νοικοκυριού, όπως η στέγη, η ενέργεια, οι μεταφορές και η παιδεία. Αν μειώσουμε αυτά τα βάρη, τότε οι νέοι, όπως και κάθε νοικοκυριό, θα μπορούν να χτίσουν τη ζωή τους σε μια πραγματικά ανθρώπινη κοινωνία όπως η δική μας και να επιτύχουν τα όνειρά τους.
