Η δημόσια συζήτηση για τη φορολόγηση των τραπεζών επιστρέφει, με πρωταγωνιστή και πάλι το ΑΚΕΛ. Παρά την απόρριψη της πανομοιότυπης πρότασής του τον Δεκέμβριο του 2024, το κόμμα επανέρχεται, ζητώντας τρίτη φορολόγηση των πιστωτικών ιδρυμάτων. Ένα μέτρο οικονομικά επιζήμιο, θεσμικά ανεύθυνο και απολύτως λαϊκίστικο, ιδίως σε προεκλογική περίοδο.
Η συζήτηση και μόνο κάνει ζημιά. Σε μια μικρή, ανοικτή οικονομία που προσπαθεί να εδραιωθεί ως διεθνές επιχειρηματικό κέντρο, η σταθερότητα του νομικού και φορολογικού πλαισίου είναι υψίστης σημασίας. Όταν η Κύπρος στέλνει ανά τακτά διαστήματα το μήνυμα ότι μπορεί να αλλάξει τη φορολογία κατά το δοκούν, επειδή αυτό αποφάσισε μια πολιτική δύναμη, πλήττεται άμεσα η αξιοπιστία της οικονομίας και της χώρας γενικότερα.
Ήδη οι κυπριακές τράπεζες επιβαρύνονται με δύο φόρους: Τον φόρο επί των κερδών και τον ειδικό φόρο επί των καταθέσεων. Η επιβολή τρίτης, έκτακτης φορολόγησης, όπως θέλει το ΑΚΕΛ και ο Γενικός Γραμματέας του, Στέφανος Στεφάνου, όχι μόνο δεν συνάδει με καμία λογική ανταγωνιστικής οικονομίας, αλλά επιπρόσθετα υπονομεύει τις προσπάθειες προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, τόσο στον τραπεζικό τομέα όσο και σε όλους τους υπόλοιπους. Το μήνυμα προς διεθνείς εταιρείες, επενδυτικά ταμεία και οργανισμούς, είναι πως στην Κύπρο, αν ένας τομέας πάει καλά, η Βουλή, ή ένα κόμμα, μπορεί να αποφασίσει ξαφνικά να τον… τιμωρήσει.
Αν αποδεχθούμε αυτή τη λογική, γιατί να μην φορολογήσουμε και τα «υπερκέρδη» του τουρισμού; Ή των ξενοδόχων; Ή των developers; Ή των επενδυτικών ιδρυμάτων; Ποιος τομέας ακριβώς πρέπει να πηγαίνει καλά για να θεωρείται αυτό πρόβλημα;
Το αφήγημα «τράπεζες vs κοινωνία» είναι παραπλανητικό. Η κοινωνία δεν ευημερεί όταν οι τράπεζες είναι αδύναμες. Το αντίθετο: Μια ισχυρή, κερδοφόρα, εποπτευόμενη τραπεζική αγορά, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για χρηματοδότηση επιχειρήσεων και στέγασης, αλλά και για την ίδια τη δημοσιονομική υγεία της χώρας. Το 2013, η Κύπρος έμαθε με τον πιο επώδυνο τρόπο τι σημαίνει το αντίθετο.
Σήμερα, η οικονομία πηγαίνει καλά. Το δημόσιο χρέος βρίσκεται σε τροχιά αποκλιμάκωσης, ο πληθωρισμός είναι από τους χαμηλότερους στην ΕΕ, η ανεργία πρακτικά ανύπαρκτη και οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης αναγνωρίζουν την πρόοδο της χώρας. Σε αυτό το πλαίσιο, η επιστροφή σε λαϊκίστικες πολιτικές είναι το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται ο τόπος.
Η συζήτηση δεν αφορά μόνο τις τράπεζες. Αφορά τη συνολική εικόνα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού. Όταν οι Financial Times προειδοποιούν ότι οι διεθνείς κυβερνήσεις πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές όταν παρεμβαίνουν στα κέρδη των τραπεζών, καθώς κάτι τέτοιο οδηγεί σε απόσυρση κεφαλαίων, περιορισμό χορηγήσεων και μεγαλύτερη έκθεση σε διεθνείς κινδύνους, δεν μιλούν θεωρητικά. Είναι μια πραγματικότητα που επιβεβαιώνεται σε κάθε αγορά όπου επιχειρήθηκε κάτι παρόμοιο.
Η Κύπρος δεν μπορεί να παίζει με την εικόνα της. Δεν μπορεί να αλλάζει κανόνες κάθε έξι μήνες. Δεν μπορεί να αντιμετωπίζει τον τραπεζικό τομέα ως εύκολο στόχο, μόνο και μόνο επειδή η λέξη «κέρδη» ακούγεται άσχημα σε κάποιες πολιτικές ρητορικές.
Οι τράπεζες δεν είναι αντίπαλος της κοινωνίας. Είναι εργαλείο της οικονομίας. Και μια οικονομία χωρίς σταθερές, κερδοφόρες τράπεζες είναι μια οικονομία χωρίς σταθερότητα. Αν θέλουμε πραγματικά να προστατεύσουμε την κοινωνία, ας σταματήσουμε επιτέλους να την εκθέτουμε σε άσκοπο πολιτικό θόρυβο λίγο πριν τις εκλογές. Ας σταματήσουμε να μαστιγώνουμε ένα θεσμό, πλήττοντας ολόκληρο το οικοσύστημα μέσα στο οποίο όλοι ζούμε και δημιουργούμε. Ας αφήσουμε την οικονομία να λειτουργεί με σοβαρότητα και συνέπεια. Όχι με ευκαιριακό λαϊκισμό.
