Ως «πολύ δύσκολο εγχείρημα» χαρακτήρισε την προσπάθεια επανασύστασης του τραπεζικού συνεργατικού τομέα ο Έφορος Υπηρεσίας Συνεργατικών Εταιρειών Κύπρος Πρωτοπαπάς, κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού της υπηρεσίας για το 2026 στην Επιτροπή Οικονομικών. Ωστόσο ανέφερε ότι υπάρχει η αναγκαιότητα στην οικονομία και εξέφρασε αισιοδοξία ότι οι προσπάθειες παρά τις δυσκολίες θα ευοδωθούν.
Όπως είπε, οι δυσκολίες έγκεινται στις πολύ υψηλές απαιτήσεις σε ίδια κεφάλαια που επιβάλλονται πλέον από τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές. Ο Έφορος τόνισε για το εγχείρημα δημιουργίας νέας Συνεργατικής Τράπεζας ότι «δεν μπορεί να υπάρξει το παλιό μοντέλο», λόγω των αυστηρών εποπτικών απαιτήσεων στην ΕΕ, εξηγώντας ότι «σήμερα για κάθε 100 ευρώ δάνειο το 15% πρέπει να είναι από δικά σου κεφάλαια». Αναφέρθηκε σε συνεχιζόμενη προσπάθεια, σημειώνοντας ότι «η πολιτική στήριξη είναι καλοδεχούμενη, αλλά η πολιτική ανάμειξη όχι», ενώ υπογράμμισε ότι το θέμα των κεφαλαίων παραμένει το πιο κρίσιμο. Διευκρίνισε επίσης ότι, με βάση το νομικό πλαίσιο, η εποπτεία μιας νέας τράπεζας θα ανήκει στην Κεντρική Τράπεζα, ωστόσο η Υπηρεσία του παρέχει καθοδήγηση στους φορείς που εργάζονται για την ίδρυση του ιδρύματος.
Παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό της Υπηρεσίας Συνεργατικών Εταιρειών, ο Κύπρος Πρωτοπαπάς ανέφερε ότι υπερβαίνει τα 3 εκατ. ευρώ, ωστόσο οι πραγματικές δαπάνες για την υπηρεσία ανέρχονται περίπου στο 1,5 εκατ. ευρώ. Από τους υπαλλήλους που υπάγονται οργανικά, οι περισσότεροι είναι αποσπασμένοι, οι 13 υπηρετούν στην Υπηρεσία και 17 σε άλλες υπηρεσίες.
Ο ρόλος της Υπηρεσίας περιλαμβάνει την υποστήριξη και εποπτεία των συνεργατικών εταιρειών, αλλά και την προώθηση της κοινωνικής εταιρικής ευθύνης και την εφαρμογή του νόμου περί κοινωνικών επιχειρήσεων.
Καλά τα δεδομένα για εμπορικές εταιρείες
Παρά τις δυσκολίες της τελευταίας δεκαετίας, είπε, η Υπηρεσία «παρέμεινε στη θέση της» για να εξυπηρετήσει τις εναπομείνασες εταιρείες στους τομείς εμπορίου και αγροτικής οικονομίας. Σημείωσε ότι σήμερα λειτουργούν 55 εταιρείες, μεταξύ των οποίων η ΣΕΔΕΓΕΠ Αστρομερίτη, που έχει ξεπεράσει τα 50 εκατ. ευρώ τζίρο με σημαντικά κέρδη και εργοδότηση άνω των 100 ατόμων και σημαντικές εξαγωγές, καθώς και ο ΣΟΠΑΖ, με κύκλο εργασιών πέραν των 100 εκατ. ευρώ.
Ο Έφορος ανέφερε ότι το 90% των εταιρειών τους πάει καλά, προσθέτοντας ότι ο εύκολος δανεισμός των προηγούμενων δεκαετιών αποτέλεσε μειονέκτημα.
Ο κ. Πρωτοπαπάς ανέφερε ακόμα ότι στόχος της Υπηρεσίας είναι και η ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου. Όπως είπε, έχει ετοιμαστεί νομοσχέδιο που βρίσκεται στη Νομική Υπηρεσία, το οποίο θα επιτρέπει και την εγγραφή νομικών προσώπων ως μελών συνεργατικών εταιρειών, ενώ παράλληλα μειώνεται από 12 σε 5 ο απαιτούμενος αριθμός μελών για σύσταση εταιρείας. Παράλληλα προωθείται ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης.
Μειωμένο ενδιαφέρον για κοινωνικές επιχειρήσεις
Σε σχέση με τις κοινωνικές επιχειρήσεις, ο Έφορος ενημέρωσε ότι, παρότι το νομοθετικό πλαίσιο είναι πλέον σε ισχύ και οι αιτήσεις έχουν τεθεί στη διάθεση του κοινού, το ενδιαφέρον δεν είναι το αναμενόμενο», κυρίως λόγω των αυστηρών προϋποθέσεων, όπως η υποχρεωτική μεταφορά 80% των κερδών σε μη διανεμητέα αποθεματικά. Από τις έξι αρχικές εκδηλώσεις ενδιαφέροντος, όπως είπε, έχουν απομείνει τρεις αιτήσεις προς εξέταση.
Πρόσθεσε ότι προγραμματίζεται διάσκεψη Τύπου και εκστρατεία ενημέρωσης για αύξηση της συμμετοχής, μετά και τα νέα κίνητρα που έχουν εγκριθεί.
Σε δηλώσεις του ο Προεδρεύων της Επιτροπής, βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσης Παντελίδης ανέφερε ότι οι εμπορικές συνεργατικές εταιρείες καταγράφουν κέρδη και αυξημένο κύκλο εργασιών, χαρακτηρίζοντας το γεγονός «αισιόδοξο μήνυμα» μετά την κρίση του τραπεζικού συνεργατισμού τα προηγούμενα χρόνια. Επανέλαβε τη στήριξη στην προσπάθεια επανασύστασης του τραπεζικού συνεργατικού τομέα, υπό την προϋπόθεση ότι θα δημιουργηθεί σε υγιείς βάσεις.
Μιλώντας στην Επιτροπή ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πορεία των συνεργατικών εταιρειών, σημειώνοντας ότι, παρά τις δυσκολίες της προηγούμενης δεκαετίας, «ο τομέας παρουσιάζει αξιοσημείωτη προσπάθεια» και αναδεικνύει «το καλό πρόσωπο του Συνεργατισμού».
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυκαλιάς ανέφερε ότι ο συνεργατισμός ως κοινωνικό και επιχειρηματικό μοντέλο στηρίζεται από όλα τα κόμματα, τονίζοντας ότι «είμαστε εδώ και στηρίζουμε την ιδέα του Συνεργατισμού». Ζήτησε επίσης ενημέρωση για τους στόχους ανάπτυξης του τομέα, τις ευρύτερες συνεργασίες που μπορούν να αναπτυχθούν και τις επιδράσεις του νόμου για τις κοινωνικές επιχειρήσεις.
Σε δηλώσεις του ο βουλευτής Αλέκος Τρυφωνίδης της ΔΗΠΑ-Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων σημείωσε θετικά τις προσπάθειες εποπτείας και ανάπτυξης των συνεργατικών εταιρειών, τονίζοντας τη σημασία τους για την αγροτική οικονομία και τη διάθεση των προϊόντων των αγροτών. Ξεχώρισε τη ΣΕΔΕΓΕΠ Αστρομερίτη και τη ΣΕΔΙΓΕΠ Σωτήρας ως πρότυπα εταιρειών που προσφέρουν οφέλη τόσο στους παραγωγούς όσο και στις τοπικές κοινωνίες.
