Σημαντική, αλλά όχι ακόμη καθοριστική πρόοδος καταγράφεται στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ΜΕΧ) που παραμένουν στα χέρια των Εταιρειών Εξαγοράς Πιστώσεων (ΕΕΠ).
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, το συνολικό ύψος δανείων που διαχειρίζονται οι ΕΕΠ μειώθηκε από €20,98 δισ. τον Ιούνιο του 2024 σε €19,7 δισ. τον Ιούνιο του 2025, δηλαδή κατά περίπου €1,28 δισ. ή 6,1% σε διάστημα 12 μηνών.
Πιο αναλυτικά, τα υπόλοιπα των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων μειώθηκαν από €19,66 δισ. σε €18,53 δισ., παραμένοντας ωστόσο σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο (ποσοστό 94% επί του συνολικού χαρτοφυλακίου). Η μείωση αφορά τόσο δάνεια φυσικών προσώπων όσο και νομικών προσώπων, με τα ποσοστά ΜΕΧ να διατηρούνται στο 93% και 95% αντίστοιχα.
Ταυτόχρονα, και ο αριθμός των δανειοληπτών με ΜΕΧ μειώθηκε από 73.815 το 2024 σε 69.494 το 2025, υποδηλώνοντας προχωρημένες ενέργειες ρυθμίσεων, διαγραφών ή και εκποιήσεων.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία που αφορούν το απόθεμα ακινήτων στην κατοχή των ΕΕΠ. Αν και ο αριθμός των ακινήτων αυξήθηκε από 7.610 το 2024 σε 8.079 το 2025, η συνολική αγοραία αξία τους μειώθηκε από €1,1 δισ. σε €974 εκατ. μέσα σε ένα χρόνο.
Η διαφοροποίηση αυτή ενδεχομένως να υποδεικνύει είτε πωλήσεις υψηλότερης αξίας ακινήτων, είτε μεταβίβαση νέων ακινήτων που ήταν υποθηκευμένα και ήταν χαμηλής αξίας. Όλα τα πιο πάνω στοιχεία καταδεικνύουν ότι οι ΕΕΠ κινούνται, ρυθμίζουν και περιορίζουν σταδιακά το βάρος των «κόκκινων» δανείων.
Όμως, η πρόοδος αυτή παραμένει αργή σε σχέση με τις ανάγκες της οικονομίας και τα κοινωνικά αδιέξοδα που δημιουργεί η παρατεταμένη καθυστέρηση στην επίλυση υποθέσεων.
Το θεσμικό «μπλοκάρισμα»
Η μεγαλύτερη πρόκληση πλέον είναι θεσμική. Όπως επανειλημμένα έχουν αναφέρει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η μακροχρόνια αναποτελεσματικότητα του κυπριακού δικαστικού συστήματος-και ειδικά στους τομείς αφερεγγυότητας και εκποιήσεων-λειτουργεί αποτρεπτικά τόσο για τους πιστωτές όσο και για τους δανειολήπτες. Το θεσμικό έλλειμμα καθυστερεί τις ρυθμίσεις, καθιστά το πλαίσιο απρόβλεπτο και επιτείνει την αβεβαιότητα.
Η εισαγωγή εξειδικευμένων δικαστηρίων (που όπως παραδέχθηκε το Ανώτατο Δικαστήριο δεν πρόκειται να εφαρμοστεί), η επιτάχυνση διαδικασιών μέσω ψηφιοποίησης και η οριστική σταθεροποίηση του πλαισίου εκποιήσεων είναι μέτρα που πρέπει να υλοποιηθούν χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση. Η παρούσα κατάσταση-με το 94% των δανείων που διαχειρίζονται οι ΕΕΠ να παραμένει μη εξυπηρετούμενο-αποδεικνύει ότι με τη δικαστική συνιστώσα, η όποια πρόοδος περιορίζεται.
Το πραγματικό κόστος
Δεν πρόκειται μόνο για τραπεζικό ή τεχνοκρατικό ζήτημα. Πρόκειται για κεφάλαια που μένουν δεσμευμένα. Για ακίνητα που παραμένουν ανενεργά. Για νοικοκυριά και επιχειρήσεις που ζουν σε παρατεταμένο καθεστώς αβεβαιότητας. Για ένα τεράστιο βάρος στην οικονομία που απορροφά πόρους, περιορίζει επενδυτικά σχέδια και συντηρεί μια ανισορροπία ανάμεσα σε τράπεζες, ΕΕΠ, δανειολήπτες και κράτος. Την ίδια ώρα δημιουργεί και πολίτες δύο ταχυτήτων.
Το 2025 είναι το έτος που η Κύπρος μπορεί να κλείσει έναν κύκλο και να ανοίξει έναν νέο: Όχι απλώς εξυγίανσης αριθμών, αλλά ουσιαστικής αποφόρτισης της οικονομίας.
Η πρόοδος που καταγράφεται είναι ενθαρρυντική όμως δεν μπορεί να συνεχίσει να βασίζεται αποκλειστικά στις ΕΕΠ. Το κράτος, και κυρίως το σύστημα απονομής δικαιοσύνης, καλείται να κάνει τη δική του υπέρβαση.
