Οι προκλήσεις και οι προοπτικές από τον ένα χρόνο λειτουργίας των ΕΟΑ

Έχει ήδη παρέλθει ένας χρόνος από την έναρξη λειτουργίας των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ), η οποία έλαβε χώρα την 1η Ιουλίου 2024, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Η ίδρυσή τους αποτέλεσε σημαντικό ορόσημο για τον τομέα της οικοδομικής βιομηχανίας, καθώς σηματοδότησε τη μετάβαση στην ηλεκτρονική υποβολή και διαχείριση των αιτήσεων που αφορούν την αδειοδότηση αναπτύξεων και τη δραματική μείωση του αριθμού των αδειοδοτούσων αρχών.

Το ΕΤΕΚ τάχθηκε υπέρ της μεταρρύθμισης, αναγνωρίζοντας τις θετικές, οικονομικές και κοινωνικές επιδράσεις που μπορεί να έχει η εφαρμογή της σε μια σειρά από μείζονος σημασίας θέματα που απασχολούν τον τομέα, τους επαγγελματίες του κλάδου και ευρύτερα την κοινωνία.

Οι προσδοκίες μας, παρά τις ανησυχίες μας για τα προβλήματα που θα κληρονομούσαν οι ΕΟΑ από τους δήμους, ήταν και παραμένουν υψηλές γι’ αυτό προσήλθαμε ενεργά στο δημόσιο διάλογο παραχωρώντας τον απαραίτητο χρόνο για να τεθούν σε πλήρη λειτουργία οι Οργανισμοί, με γνώμονα την υλοποίηση του στόχου της μεταρρύθμισης για ποιοτικότερη εξυπηρέτηση του πολίτη.

Έναν χρόνο μετά, αναγνωρίζουμε ότι, παρότι έχουν σημειωθεί σημαντικά βήματα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την αδειοδότηση μικρού και μεσαίου ρίσκου αναπτύξεων, δεν έχουν ακόμη ξεπεραστεί πλήρως τα προβλήματα και οι δυσκολίες.

Οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί σχετικά με την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης για χαμηλού και μεσαίου ρίσκου αναπτύξεις, και δη η αισθητή μείωση του χρόνου έκδοσης των αδειών για τις συγκεκριμένες αναπτύξεις, μέσω της υιοθέτησης του αυτοελέγχου και του επιτελικού και δειγματοληπτικού ελέγχου των αιτήσεων, αναμένεται να αποσυμφορήσουν το σύστημα αδειοδότησης και να δώσουν περαιτέρω ώθηση στην ανάπτυξη.

Ταυτόχρονα, η εισαγωγή του επιτόπιου ελέγχου στις οικοδομές αποτελεί ουσιαστικό βήμα για τη διασφάλιση της συμβατότητας της κατασκευής με τις πρόνοιες της νομοθεσίας και κατ’ επέκταση την αναχαίτιση της ανεξέλεγκτης δόμησης.

Στα θετικά καταγράφεται επίσης η πρόοδος που έχει σημειωθεί στην αναθεώρηση και εναρμόνιση των γενικών προνοιών της Δήλωσης Πολιτικής με τα Τοπικά Σχέδια, στόχος της οποίας είναι η καθολική εφαρμογή των σχεδιαστικών απαιτήσεων σε παγκύπρια κλίμακα.

Ωστόσο, παραμένουν κρίσιμα ζητήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Κυριότερο εξ αυτών είναι η δυσκολία επικοινωνίας μεταξύ μελετητών και λειτουργών των αδειοδοτουσών αρχών, γεγονός που δυσχεραίνει την επίλυση βασικών ζητημάτων σε σχέση με τις αιτήσεις, προκαλώντας καθυστερήσεις και ταλαιπωρία.

Η αποκατάσταση αυτής της επικοινωνίας αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την επιτυχία της μεταρρύθμισης.

Περαιτέρω, η υποστελέχωση των Οργανισμών και ο μεγάλος αριθμός εκκρεμουσών αιτήσεων συνιστούν σημαντική πρόκληση, ενώ υφίστανται και τεχνικής φύσεως προβλήματα που σχετίζονται με τη λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος «ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ», τα οποία πρέπει να επιλυθούν άμεσα.

Γνωρίζουμε ότι οι λύσεις δεν είναι απλές, ούτε μπορούν να υλοποιηθούν εν μια νυκτί. Ωστόσο, οι προοπτικές επιτυχίας της μεταρρύθμισης παραμένουν ισχυρές, δεδομένου ότι θα καταβληθεί συντονισμένη και στοχευμένη προσπάθεια από τις αρμόδιες Αρχές.

Στο πλαίσιο αυτό ως ΕΤΕΚ έχουμε ετοιμάσει δέσμη μέτρων τα οποία εκτιμούμε ότι θα συμβάλουν στην αναχαίτιση των προβλημάτων.

Κάποια από αυτά είναι:

1. Ενίσχυση ανθρώπινου δυναμικού ΕΟΑ που χειρίζεται τις εκκρεμείς αιτήσεις.
2. Αύξηση της ταχύτητας και βελτίωση της αρχιτεκτονικής του πληροφοριακού συστήματος «ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ» και ένταξη σύγχρονων τεχνολογιών πληροφορικής, όπως της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ).
3. Περιορισμός αχρείαστων διαβουλεύσεων και μηχανογράφηση αυτών που απαιτούνται, ώστε να γίνονται μόνον ηλεκτρονικά.
4. Απλοποίηση της μεθοδολογίας υπολογισμού των τελών για άδεια οικοδομής
5. Κατάργηση των δύο δομών (τομέας πολεοδομικού ελέγχου και τομέας οικοδομικού ελέγχου) στους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης ώστε να δοθεί η δυνατότητα οι νέοι Οργανισμοί να λειτουργούν ως ένα «one stop shop» για την αδειοδότηση της ανάπτυξης και τροποποίηση του σχετικού διατάγματος εκχώρησης εξουσιών.
6. Απλοποίηση των κανονιστικών διατάξεων της πολεοδομικής νομοθεσίας και ενοποίηση των προνοιών της νομοθεσίας σε ένα ενιαίο ηλεκτρονικό οδηγό.
7. Επιτάχυνση της διαδικασίας εξέτασης αιτήσεων για διατηρητέες οικοδομές, απλοποίηση εξαγοράς Σ.Δ. κ.ά.

Ως ΕΤΕΚ απευθυνόμαστε εκ νέου στην Πολιτεία και στις αρμόδιες αδειοδοτούσες αρχές και τους καλούμε να προχωρήσουν τάχιστα σε λήψη μέτρων, για την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία του πλαισίου αδειοδότησης, λαμβάνοντας πρωτίστως υπόψιν ότι η οικοδομική βιομηχανία αποτελεί πυλώνα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.

*Προέδρος ΕΤΕΚ.