Το δεύτερο πακέτο τροποποιήσεων για την τοπική αυτοδιοίκηση-Σημαντικές βελτιώσεις για δήμους, ΕΟΑ και κοινότητες

Στο πλαίσιο της συνεχούς αξιολόγησης και βελτίωσης του πλαισίου λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εγκρίθηκε στις 10 Ιουλίου 2025 από τη Βουλή των Αντιπροσώπων το δεύτερο πακέτο τροποποιητικών νομοσχεδίων που στοχεύει στην ομαλή και αποτελεσματική λειτουργία της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Το δεύτερο πακέτο αλλαγών αποτελεί συνέχεια της στοχευμένης προσπάθειας του Υπουργείου Εσωτερικών για βελτίωση των αδυναμιών που εντοπίστηκαν έγκαιρα στους νόμους που ρυθμίζουν τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ), τους Δήμους και τις Κοινότητες.

Σκοπός του Υπουργείου Εσωτερικών, μέσα από την προώθηση των εν λόγω αλλαγών και της αναθεώρησης του νομοθετικού πλαισίου, είναι η διευκόλυνση της λειτουργίας των νέων οντοτήτων, ώστε η μεταρρύθμιση να καταστεί πιο λειτουργική και αποδοτική για τους πολίτες και τις Τοπικές Αρχές.

Οι προτάσεις κατατέθηκαν έπειτα από διαβούλευση με τα εμπλεκόμενα μέρη και στη βάση των παρατηρήσεων από την πρακτική εφαρμογή της μεταρρύθμισης τον τελευταίο χρόνο.

Ουσιαστική στο εγχείρημα ήταν η συμβολή της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, στα μέλη της οποίας εκφράζονται θερμές ευχαριστίες για τη συνεργασία και τη στήριξη.

• Διαγραφή υποχρέωσης επιστροφής του 60% των τελών αδειοδότησης-Έγκριση Προϋπολογισμών μόνο από το Υπουργικό Συμβούλιο

Μέσω του τροποποιημένου νομικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των EOA, διευκολύνεται η καθημερινή λειτουργία και ενισχύεται η οικονομική ανεξαρτησία και ευρωστία των νεοσύστατων Οργανισμών.

Οι τροποποιήσεις ρυθμίζουν οικονομικά και τεχνικά θέματα, όπως η διαγραφή της υποχρέωσης για επιστροφή του 60% των τελών αδειοδότησης στις Τοπικές Αρχές και η έγκριση των Προϋπολογισμών των ΕΟΑ μόνο από το Υπουργικό Συμβούλιο, χωρίς κατάθεσή τους στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Περαιτέρω, ανάμεσα σε άλλα, παρέχεται στα Συμβούλια των ΕΟΑ η δυνατότητα εκχώρησης εξουσιών σε Επιτροπές ή πρόσωπα εντός του Οργανισμού για πιο αποτελεσματική λειτουργία, ενώ ρυθμίζονται ζητήματα που συνδέονται με εκκρεμούσες δικαστικές διαδικασίες από προηγούμενες αρμόδιες Αρχές στον τομέα της πολεοδομικής αδειοδότησης.

• Διασαφήνιση καθηκόντων Αντιδημάρχων

Όσον αφορά τους Δήμους, με τις τροποποιήσεις εξυπηρετείται η αποτελεσματικότερη διοίκησή τους, μέσω της διασαφήνισης των αρμοδιοτήτων των Αντιδημάρχων, για τους οποίους καθορίζονται συγκεκριμένα μη εκτελεστικής φύσης καθήκοντα, επιπρόσθετα εκείνων που τους εκχωρούν οι Δήμαρχοι.

Συγκεκριμένα, ανάμεσα σε άλλα, εκχωρούνται αρμοδιότητες επίβλεψης ζητημάτων καθαριότητας και καλής κατάστασης των υποδομών, των πάρκων, των χώρων πρασίνου, των πεζοδρομίων κ.τ.λ., επίβλεψης θεμάτων κοινωνικής πρόνοιας και συνοχής, συμμετοχής σε συνεδρίες που συγκαλεί ο Δήμαρχος για συζήτηση θεμάτων του οικείου δημοτικού διαμερίσματος κ.ά.

Ακόμα, αφαιρούνται αρμοδιότητες επεξεργασίας σκυβάλων ή λυμάτων, που μεταφέρονται στους ΕΟΑ, και δίνεται η δυνατότητα λήψης πληροφοριών από άλλες δημόσιες Αρχές για σκοπούς τήρησης Μητρώου Δημοτών, τηρουμένων των κανονισμών προστασίας προσωπικών δεδομένων.

• Ρύθμιση τεχνικών θεμάτων για αποτελεσματικότερη λειτουργία των Κοινοτικών Συμβουλίων και των Συμπλεγμάτων-Διευκόλυνση εγγραφής αγροτικών δρόμων

Τέλος, όσον αφορά στα Κοινοτικά Συμβούλια και τα Συμπλέγματα Υπηρεσιών Κοινοτήτων, μέσω του τροποποιημένου νομικού πλαισίου ρυθμίζονται καλύτερα θέματα κυρίως τεχνικής φύσης, με στόχο την αποτελεσματικότερη λειτουργία των Κοινοτικών Συμβουλίων και των Συμπλεγμάτων, όπως θέματα πληρωμών.

Δίνεται επίσης η εξουσία στα Κοινοτικά Συμβούλια να παρατείνουν για ειδικούς λόγους και με αιτιολογημένη απόφαση την προθεσμία εξόφλησης τελών και φόρων, απαλείφονται αρμοδιότητες που πλέον εμπίπτουν στο πεδίο αρμοδιότητας των ΕΟΑ, ενώ γίνονται ρυθμίσεις για διευκόλυνση της εγγραφής αγροτικών δρόμων.

Περαιτέρω, εισάγονται ειδικές ρυθμίσεις, ώστε να μην υπάρχει κενό εξουσίας ενόσω εκκρεμούν δικαστικά εκλογικά ζητήματα.

• Συνεχής αξιολόγηση των δεδομένων από την πρακτική εφαρμογή-Προώθηση αλλαγών που θα βελτιώσουν τη λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Παρά τις σημαντικές νομοθετικές ρυθμίσεις που επιτεύχθηκαν με την ουσιαστική συμβολή της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, η βελτίωση της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι μια εν εξελίξει διαδικασία, που αξιολογείται συνεχώς με βάση τα δεδομένα από την πρακτική πλέον εφαρμογή της.

Πρόθεση του Υπουργείου είναι η διαμόρφωση προτάσεων για ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου εκεί και όπου χρειάζεται, όπως είναι ο αριθμός των Αντιδημάρχων, σε στενή συνεργασία και μετά από διαβούλευση με τους ΕΟΑ, την Ένωση Δήμων, την Ένωση Κοινοτήτων και τα κοινοβουλευτικά κόμματα.

Το Υπουργείο Εσωτερικών παραμένει προσηλωμένο στη συνεχή στήριξη και αναβάθμιση του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και θα συνεχίσει να εργάζεται σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για μια πιο αποτελεσματική, βιώσιμη και πολυεπίπεδη Τοπική Αυτοδιοίκηση προς όφελος των πολιτών.