Ιωσήφ Φράγκος: Να υπερασπιστούμε λυσσαλέα την ανεξαρτησία του θεσμού της δικαιοσύνης-Άκρατος λαϊκισμός

Το μήνυμα πως η δικαιοσύνη και η δικαστική εξουσία δεν προσφέρονται για πολιτικές σκοπιμότητες, στέλνει ο υπεύθυνος του οριζόντιου χαρτοφυλακίου δικαιοσύνης και δημόσιας τάξης στο Συμβούλιο Παρακολούθησης Κυβερνητικού Έργου, του ΔΗΣΥ, Ιωσήφ Φράγκος.

Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews ο κ. Φράγκος κάνει λόγο για άκρατου λαϊκισμού αναπτυσσόμενη ρητορική και διαμηνύει πως η ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας πρέπει να προστατευθεί.

«Υπερασπίζομαι σθεναρά την αμεροληψία και επάρκεια του δικαστικού σώματος και αρνούμαι να υιοθετήσω την εργαλειοποίηση, μη αρεστών προς κάποιους, δικαστικών αποφάσεων με καθαρά πολιτικά κίνητρα», τονίζει ο Ιωσήφ Φράγκος, για να τονίσει την ανάγκη λυσσαλέας, κατά την έκφρασή του, υπεράσπισης της ανεξαρτησίας του θεσμού του δικαιοσύνης. «Να ορθώσουμε ανάστημα απέναντι στον άκρατο λαϊκισμό», υπογραμμίζει.

Ερωτηθείς αναφορικά με τον δρομολογούμενο από την κυβέρνηση εκσυγχρονισμό της Νομικής Υπηρεσίας, ο κ. Φράγκος σημειώνει ότι η σύσταση ενός ανεξάρτητου δημόσιου κατήγορου στον οποίο θα μεταφερθούν οι ποινικού δικαίου αρμοδιότητες που έχει σήμερα ο Γενικός Εισαγγελέας, είναι προς την σωστή κατεύθυνση.

Ωστόσο, προειδοποιεί για τον κίνδυνο συνταγματικής εκτροπής, κάτι που-όπως σημειώνει-θα ήταν καταστροφικό.

«Έχω την άποψη», προσθέτει, «ότι λανθασμένα, το Προεδρικό και ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, προχώρησαν σε δεσμεύσεις και έθεσαν χρονοδιαγράμματα και ενδέχεται να εκτεθούν για ακόμα μια φορά».

• Διαβάστε επίσης: Νικόλας Παπακωνσταντίνου: Χρειάζεται ένα νέο μοντέλο επιχειρηματικότητας η Κύπρος-Ολιστική πρόταση από ΔΗΣΥ
• Διαβάστε επίσης: Πέτρος Λοής: Ευρύτερο, εξυπνότερο και πιο ανθεκτικό μοντέλο η πρόταση του ΔΗΣΥ για την οικονομία-Προτάσσουμε μεταρρυθμίσεις
• Διαβάστε επίσης: Γιάννης Γεωργούλας: Ουσιαστικά βήματα σε ψηφιακή πολιτική, έρευνα και καινοτομία-Δημιουργικός ο ρόλος του ΔΗΣΥ
• Διαβάστε επίσης: Τζ. Κωνσταντίνου Παναγιώτου: Η διαφθορά στην Κύπρο και αυτό που έρχεται να καταπολεμήσει δραστικά η πρόταση του ΔΗΣΥ
• Διαβάστε επίσης: Βασίλης Δημητριάδης: Διαφορά φιλοσοφίας με την κυβέρνηση για την ναυτιλία-Ετοιμάζει προτάσεις και δράσεις ο ΔΗΣΥ

Βλέπουμε το σύστημα της δικαιοσύνης στην χώρα μας να βρίσκεται διαχρονικά, αλλά πολύ περισσότερο το τελευταίο διάστημα με αφορμή διάφορα συμβάντα, υπό έντονη αμφισβήτηση. Ως ΔΗΣΥ πώς εισπράττετε το όλο κλίμα και πόσο εύλογη κρίνετε την αμφισβήτηση αυτή από μεγάλη μερίδα της κυπριακής κοινωνίας;

Έχω την έντονη άποψη ότι η δικαστική εξουσία και η δικαιοσύνη στην Κύπρο, πάρα τα προβλήματα που ομολογουμένως υπάρχουν, βρίσκεται σε πολύ ικανοποιητικό επίπεδο.

Υπερασπίζομαι σθεναρά την αμεροληψία και επάρκεια του δικαστικού σώματος και αρνούμαι να υιοθετήσω την εργαλειοποίηση, μη αρεστών προς κάποιους, δικαστικών αποφάσεων με καθαρά πολιτικά κίνητρα.

Η ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας πρέπει να προστατευθεί και βρίσκομαι απέναντι στην άκρατου λαϊκισμού ρητορική που έχει αναπτυχθεί. Η αποδοχή η μη της δικαστικής κρίσης δεν μπορεί να γίνεται α λα καρτ ή οπότε μας συμφέρει.

Η ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας και η διαφύλαξη αυτής είναι εκ των ων ουκ άνευ. Ελπίζω ότι όλοι συμφωνούμε σε αυτό. Αυτό δεν σημαίνει ότι η κριτική στις αποφάσεις της είναι ανεπίτρεπτη.

Τουναντίον, η κριτική είναι αναγκαία. Αυτό που είναι απαράδεχτο είναι η αλά καρτ αναγνώριση και αποδοχή της ανεξαρτησίας της.

Να δώσω ένα παράδειγμα. Η ομόφωνη απόφαση του ΑΔ για το πόθεν έσχες του Γενικού Εισαγγελέα και του Βοηθού Γ. Εισαγγελέα, έτυχε θετικής υποδοχής από την πολιτική σκηνή του τόπου. Και ορθά έτυχε τέτοιας.

Διαφορετική ήταν η αντίδραση στην επίσης ομόφωνη απόφαση του ΑΔ για παύση του Γενικού Ελεγκτή. Η δικαστική εξουσία χλευάστηκε και ήταν εμφανές η προσπάθεια μεγάλης μερίδας της πολιτικής σκηνής, να δομηθεί το αφήγημα ότι εκείνη η απόφαση ήταν πολιτικά καθοδηγούμενη. Ότι δηλαδή η δικαστική εξουσία δεν λειτούργησε ανεξάρτητα και αμερόληπτα.

Απαιτείται σοβαρότητα. Η δικαιοσύνη και η δικαστική εξουσία, δεν προσφέρονται για πολιτικές σκοπιμότητες.

Ο εκσυγχρονισμός της Νομικής Υπηρεσίας

Πρόσφατα το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό της Νομικής Υπηρεσίας με-μεταξύ άλλων προνοιών του- δημιουργία θέσης Γενικού Δημόσιου Κατήγορου και Βοηθού Δημόσιου Κατήγορου. Θεωρείτε πως πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην πιο εύρυθμη λειτουργία του όλου συστήματος και κατ’ επέκταση στην αποκατάσταση της αξιοπιστίας του στην συνείδηση των πολιτών;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σύσταση ενός ανεξάρτητου δημόσιου κατήγορου στον οποίο θα μεταφερθούν οι ποινικού δικαίου αρμοδιότητες που έχει σήμερα ο ΓΕ, είναι προς την σωστή κατεύθυνση.

Είναι όμως άκρως σημαντικό να αποφευχθεί η Συνταγματική εκτροπή. Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό. Η ανάγνωση του άρθρου 113 του Συντάγματος και μόνο, εύκολα αναδεικνύει την τεράστια δυσκολία του εγχειρήματος.

Η κάθε λέξη και η κάθε πρόνοια του νομοσχεδίου που θα προταθεί θα έχει τη σημασία του επειδή «the devil is in the detail», όπως λέει και η γνωστή αγγλική ρήση.

Έχω την άποψη ότι λανθασμένα, το Προεδρικό και ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, προχώρησαν σε δεσμεύσεις και έθεσαν χρονοδιαγράμματα και ενδέχεται να εκτεθούν για ακόμα μια φορά.

Η εισήγηση μου είναι όπως κρατήσουμε χαμηλούς τόνους και να μην σηκώνουμε τον πήχη των προσδοκιών απλά για να ικανοποιήσουμε το ακροατήριο.

«Το e-justice ήταν μια παταγώδης αποτυχία»

Μια διαχρονική και καθολικά παραδεχτή παθογένεια του συστήματος της δικαιοσύνης στην Κύπρο είναι οι μεγάλες καθυστερήσεις στην απονομή της, με αρνητικές προεκτάσεις, πέραν των άλλων, στο επιχειρείν και δη στην ελκυστικότητα της χώρας μας ως επενδυτικού προορισμού. Υπάρχει τελικά λύση για το συγκεκριμένο μείζον πρόβλημα; Για παράδειγμα το e-justice στο οποίο εναποτέθηκαν πολλά πέρασε και πέρνα από χίλια μύρια κύματα. Ποια είναι η δική σας πρόταση;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι δικαιοσύνη, χωρίς πρόσβαση σε αυτήν δεν είναι δικαιοσύνη. Η ταχεία διεκπεραίωση των δικαστικών υποθέσεων είναι απαραίτητη.

Κρίνω ότι οι νέοι θεσμοί πολιτικής δικονομίας έχουν ουσιαστικό ρολό να διαδραματίσουν προς την ορθή κατεύθυνση, φτάνει οι πρωταγωνιστές, δικηγόροι και δικαστές, να υιοθετήσουν την φιλοσοφία τους.

Το e-justice ήταν μια παταγώδης αποτυχία και θα έπρεπε, και πρέπει, να αποδοθούν ευθύνες στους υπευθύνους. Τουλάχιστον μας έχει μείνει το ι-justice, το οποίο έχει επίσης βοηθήσει και βοηθά ιδιαίτερα στην αποφυγή αχρείαστων διαδικασιών που ίσχυαν στο παρελθόν.

Ανησυχητική βραδύτητα

Μιλώντας ευρύτερα για την μεταρρύθμιση του τομέα της δικαιοσύνης στην Κύπρο, χωρίς να παραγνωρίζουμε την όποια πρόοδο επήλθε μέσα-για παράδειγμα-από την λειτουργία του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του νέου Εφετείου, η αίσθηση που αποκομίζουμε σφαιρικά είναι πως μπορεί να ψηφίζονται νόμοι, ωστόσο, η πρακτική εφαρμογή τους δεν προχωρά με την ταχύτητα που θα ανέμενε κανείς, ώστε να επέλθουν και τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Σε ποιο βαθμό συμφωνείτε ή διαφωνείτε με αυτή την αντίληψη;

Συμφωνώ απόλυτα. Η βραδύτητα που παρατηρείται στην εφαρμογή νομοθετημάτων, αλλά και στην ευρύτερη υλοποίηση πολίτικων αποφάσεων και πρωτοβουλιών είναι ανησυχητική.

Απαιτείται η επαναδιαμόρφωση των διαδικασιών που ακολουθούνται και η επίδειξη πραγματικής βούλησης για εφαρμογή και υλοποίηση.

Το εμπορικό δικαστήριο και ναυτοδικείο

Εμπορικό δικαστήριο και ναυτοδικείο…Πόσο σημαντική κρίνετε την σύσταση και λειτουργία του για το επιχειρηματικό οικοσύστημα και την οικονομία της χώρας μας;

Υψίστης σημασίας εκκρεμότητα. Λυπηρό που μια απόφαση που ψηφίστηκε σε νόμο τον Ιούνιο του 2022, βρίσκεται σε πλήρη στασιμότητα χωρίς να υπάρχει φως στο βάθος του τούνελ.

Σημειώνω ότι στον προϋπολογισμό του Υπουργείου για το 2025, αυτό το θέμα απουσιάζει και ο Πρόεδρος δεν έκανε καμμιά αναφορά στις προγραμματικές του δηλώσεις για το 2025.

Για να ολοκληρώσουμε απ’ εκεί που αρχίσαμε, έχετε ως ΔΗΣΥ μια συνολική πρόταση για βελτίωση του συστήματος της δικαιοσύνης στην Κύπρο, με τρόπο που αφενός θα επαναφέρει το αίσθημα εμπιστοσύνης των πολιτών και αφετέρου θα απαλλάσσει το επιχειρηματικό περιβάλλον του τόπου από παθογένειες και στρεβλώσεις που σήμερα δύναται να λειτουργούν αποθαρρυντικά για ξένους ή και ντόπιους επενδυτές;

Στον τομέα της δικαιοσύνης απαιτείται να κάνουμε τα αυτονόητα. Να επενδύσουμε σε εγκαταστάσεις, να θέσουμε σε λειτουργία τα δικαστήρια που απαιτείται, να εφαρμόσουμε τους νέους θεσμούς πολιτικής δικονομίας, να επενδύσουμε στην τεχνολογία και να χρησιμοποιήσουμε τα υπάρχοντα μέσα για ταχύτερη διεκπεραίωση των υποθέσεων.

Πάνω απ’ όλα όμως, πρέπει να υπερασπιστούμε λυσσαλέα την ανεξαρτησία του θεσμού και να ορθώσουμε ανάστημα απέναντι στον άκρατο λαϊκισμό.