Ώρα να επιταχύνουμε

Είμαστε στον σωστό δρόμο, αλλά χρειάζεται επιτάχυνση και υποστήριξη σε πρακτικό επίπεδο, καθώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός ξεκίνησε αλλά προχωρά με αργό ρυθμό, δηλώνει ο Γιώργος Μαλέκκος, αντιπρόεδρος του CITEA και software innovation architect & CEO της Powersoft. Εξάλλου, όπως σημειώνει, πολλές ΜμΕ προσπαθούν να ανταποκριθούν, αλλά συχνά περιορίζονται από έλλειψη στρατηγικής, ανθρώπινου δυναμικού και γνώσης, εξού και χρειάζονται συντονισμένες δράσεις, όπως καταδεικνύουν σχετικές έρευνες κι ασφαλώς η καθημερινή πρακτική.

Η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η ψηφιακή αναβάθμιση στον κόσμο του επιχειρείν, αποτυπώνεται με σαφήνεια στο CITEA Index. Πρόκειται για τον δείκτη που δημιουργήθηκε από τον Cyprus Information Technology Enterprises Association (CITEA), με στόχο να αποτυπώνει το επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας των κυπριακών επιχειρήσεων σε συνδυασμό με το CITEA Survey. H σχετική έρευνα, που έγινε - μεταξύ 500 επιχειρήσεων - από εξειδικευμένη εταιρεία ερευνών για τους σκοπούς του CITEA Index, περιλαμβάνει την αποτύπωση του επιπέδου ψηφιακής ωριμότητας των επιχειρήσεων καθώς και την αξιολόγηση του βαθμού υιοθέτησης τεχνολογιών όπως cloud, AI κι άλλων παρεμφερών εργαλείων. Μετριέται, επίσης, η ίδια η εταιρική ψηφιακή στρατηγική με σημαντικούς δείκτες τις επενδύσεις και τις δεξιότητες του προσωπικού αλλά και τα μέτρα που λαμβάνονται για την κυβερνοασφάλεια. Καταγράφονται, ακόμα, εμπόδια που παρεμβάλλονται στην πορεία προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Πού βρισκόμαστε και πώς προχωράμε

Ο δείκτης δεν αποτελεί απλώς μια αποτύπωση της πραγματικότητας. Λειτουργεί και ως εργαλείο για παρεμβάσεις πολιτικής, για προτάσεις προς την Πολιτεία και για δράσεις στήριξης των επιχειρήσεων, όπως εκπαιδευτικά προγράμματα και υποστήριξη χρηματοδοτήσεων.

Ο κ. Μαλέκκος αναφέρει συγκεκριμένα: «Η σχετική έρευνα μας έδωσε σημαντικά insights. Ένα από αυτά, το γεγονός ότι μόνο το 36% των επιχειρήσεων διαθέτουν πλήρη στρατηγική ψηφιακού μετασχηματισμού. Επίσης, φάνηκε ότι το 48% αξιοποιούν cloud τεχνολογίες, όμως λιγότερο από το 15% έχει ενσωματώσει λύσεις τεχνητής νοημοσύνης ή advanced analytics. Διαφάνηκε ακόμα πως η πλειοψηφία επιθυμεί υποστήριξη σε εκπαίδευση και χρηματοδοτικά εργαλεία». Η Κύπρος κάνει βήματα όσον αφορά την καλλιέργεια βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων, κυρίως με προγράμματα όπως το Level-Up που υλοποιείται με τη συμμετοχή του CITEA: «Παρ’ όλα αυτά οι βασικές δεξιότητες του πληθυσμού παραμένουν κάτω του ευρωπαϊκού μέσου όρου, ενώ απαιτείται συνεχής αναβάθμιση των γνώσεων στις επιχειρήσεις».

Ο τομέας των χρηματοοικονομικών και οι εξαγωγικές τεχνολογικές επιχειρήσεις ηγούνται. Πίσω μένουν ο τουρισμός, η μεταποίηση και το παραδοσιακό λιανεμπόριο.

Οι προκλήσεις που παρεισφρέουν

Στις μεγαλύτερες προκλήσεις που παρεισφρέουν στο ψηφιακό τοπίο συγκαταλέγονται η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, το περίπλοκο δημόσιο σύστημα και η νοοτροπία της επένδυσης με φόβο αντί της επένδυσης με όραμα. «Πρόκληση αποτελεί, επίσης, η περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις. Σήμερα έχουμε αυτή τη δυνατότητα για ψηφιακή μεταρρύθμιση με συνολικό ύψος τα 14 εκατομμύρια ευρώ. Οι ανάγκες είναι, όμως, πολύ περισσότερες, εξού και μόλις ανοίγει ένα σχέδιο το κονδύλι εξαντλείται πάντα αυθημερόν». Είναι βεβαίως και το ζήτημα της έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού και πόσω μάλλον ταλέντου στον τομέα της τεχνολογίας, που χρήζει αντιμετώπισης. Χρειάζεται, σύμφωνα με τον κ. Μαλέκκο, μια πολυεπίπεδη προσέγγιση που ξεκινά από την εκπαίδευση και φτάνει μέχρι την αγορά εργασίας. Πρώτα απ’ όλα πρέπει να ξεκινήσουμε ως χώρα από τη ρίζα, που δεν είναι άλλη από την ανάδειξη του επαγγέλματος της πληροφορικής στα σχολεία, ώστε τα παιδιά από μικρή ηλικία να γνωρίσουν τις ευκαιρίες και τη δημιουργικότητα που προσφέρει ο κλάδος.

Κενά που άρχισαν να γεφυρώνονται

Παράλληλα, είναι απαραίτητο να επενδύσουμε στη συνεχή επιμόρφωση και επανεκπαίδευση (reskilling) του ανθρώπινου δυναμικού. Πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα Level-Up έχουν ήδη αρχίσει να γεφυρώνουν αυτό το κενό, παρέχοντας πρακτικές δεξιότητες σε επαγγελματίες και στελέχη ΜμΕ. Η στενότερη σύνδεση των πανεπιστημίων με την αγορά εργασίας αποτελεί ακόμη ένα κρίσιμο σημείο: «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι φοιτητές δεν αποκτούν μόνο θεωρητικές γνώσεις αλλά και πρακτική εμπειρία ,μέσα από προγράμματα πρακτικής άσκησης, συνεργασίες και hackathons με εταιρείες». Παράλληλα, δεν μπορούμε να μιλάμε για ταλέντο χωρίς ισότητα και συμπερίληψη. Πρωτοβουλίες όπως το women in tech, που προωθεί ο CITEA, στοχεύουν στην ενδυνάμωση των γυναικών στον χώρο της τεχνολογίας, ξεκινώντας από την ευαισθητοποίηση στα σχολεία μέχρι την καθοδήγηση (mentoring) και την ανάδειξή τους σε ηγετικούς ρόλους.

«Με συντονισμένες δράσεις σε όλα αυτά τα επίπεδα μπορούμε να ενισχύσουμε το ανθρώπινο δυναμικό του τεχνολογικού τομέα στην Κύπρο με τρόπο βιώσιμο και μακροπρόθεσμο». Την ίδια ώρα οι κυπριακές επιχειρήσεις δεν είναι ακόμα έτοιμες να αντιμετωπίσουν το μεγάλο ζήτημα των κυβερνοεπιθέσεων, καταλήγει ο κ. Μαλέκκος. Αν και συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο τη σοβαρότητά του, η προετοιμασία για την αναχαίτισή του παραμένει χαμηλή. Γι’ αυτό και ο CITEA, με την βοήθεια συνεργατών και συγκεκριμένα των EIT Digital και Huawei ετοίμασε σχετικό οδηγό κυβερνοασφάλειας για ΜμΕ.

Ενιαίο εταιρικό οικοσύστημα

Το κράτος, όπως επισημαίνει ο αντιπρόεδρος του CITEA, κάνει σημαντική δουλειά στην προσπάθεια να φέρει ξένες εταιρείες στο νησί μας. Ωστόσο, «δεν παρέχεται επαρκής στήριξη στις κυπριακές επιχειρήσεις ώστε να συνεργαστούν με εκείνες που έρχονται και δεν βοηθιούνται με τον ίδιο ζήλο για να επεκταθούν στο εξωτερικό. Αν δεν διασυνδέσουμε το οικοσύστημα, θα έχουμε ξένες επενδύσεις χωρίς πραγματική τοπική ανάπτυξη».