Μάριος Κοσμά: Ήταν και θα είναι πάντα επενδυτικός προορισμός η Κύπρος-Πώς θα έρθουν παγκόσμιας εμβέλειας επενδυτές

Το μήνυμα πως η Κύπρος ήταν και θα είναι πάντα επενδυτικός προορισμός στέλνει ο Managing Partner της K. Treppides & Co Group, Μάριος Κοσμά, τονίζοντας πως η εικόνα της χωράς μας έχει αλλάξει.

Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews ο κ. Κοσμά κάνει ιδιαίτερη μνεία στην αλλαγή προσέγγισης από πλευράς των υπηρεσιών του κράτους έναντι των ενδιαφερόμενων επενδυτών, σημειώνοντας πως σε μεγάλο βαθμό λειτουργούν πλέον με τρόπο ενθαρρυντικό και όχι αποθαρρυντικό όσον αφορά την μετουσίωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος που εκδηλώνεται σε πράξη.

Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, αν οι αρμόδιες Αρχές του κράτους ξεπεράσουν τις...φοβίες του παρελθόντος και συνταχθούν με την λογική της προώθησης της επιχειρηματικότητας, η κάθοδος επενδυτών παγκόσμιας εμβέλειας στην Κύπρο θα είναι γεγονός.

Ο Μάριος Κοσμά υπογραμμίζει την ανάγκη επικέντρωσης και εστίασης σε συγκεκριμένους τομείς για προσέλκυση επενδύσεων, ενώ ταυτόχρονα χαρακτηρίζει ως εξαιρετικά σημαντική την συμμετοχή του Προέδρου της Δημοκρατίας σε επιχειρηματικές αποστολές, ανάλογες με την πρόσφατη επίσκεψή του στις ΗΠΑ.

«Το σημαντικό επίτευγμα της τελευταίας αποστολής στις ΗΠΑ είναι ότι έχει περάσει το μήνυμα πως το επιχειρηματικό μοντέλο της Κύπρου είναι αξιόπιστο και πως έχει αλλάξει σε επίπεδο κυβερνητικών υπηρεσιών», επισημαίνει ο Managing Partner της K. Treppides & Co Group, για να υποδείξει επιπρόσθετα πως είναι αρκετά τα κίνητρα που θα μπορούσαν να παραχωρηθούν από πλευράς του κράτους με στόχο την προσέλκυση περαιτέρω επενδύσεων

Θετική αλλαγή στην αντιμετώπιση των επενδυτών

Βλέπουμε την Κύπρο, ειδικά τα τελευταία χρόνια, να προσελκύει σημαντικές ποιοτικές ξένες επενδύσεις, η συμβολή των οποίων στην ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας μας είναι καθοριστική και καθολικά αναγνωρίσιμη. Ποια είναι η δική σας σφαιρική ανάγνωση ως προς το διαμορφωθέν επενδυτικό περιβάλλον του νησιού μας και δη την ελκυστικότητά του;

Μετά από κάποια χρόνια στασιμότητας η χώρα μας έχει επανέλθει από το 2022 και μετέπειτα σε τροχιά ανάπτυξης όσον αφορά την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.

Ένας συνδυασμός γεγονότων, όπως οι περιφερειακοί πόλεμοι σε Ουκρανία και Ισραήλ, οι αλλαγές σε φορολογικές διαδικασίες σε παγκόσμιο επίπεδο και η συνεργασία των υπηρεσιών του κράτους, έχουν βοηθήσει σημαντικά σε ό,τι αφορά την κάθοδο επενδυτών στην Κύπρο, ειδικά στον τομέα της τεχνολογίας, των υπηρεσιών και στη ναυτιλία.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε την θετική αλλαγή σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των επενδυτών από υπηρεσίες του κράτους, ειδικά σε σχέση με τον τομέα της τεχνολογίας και της ναυτιλίας. Βλέπουμε ότι, χωρίς φυσικά να τυγχάνουν προνομιακής μεταχείρισης οι επενδυτές, οι κυβερνητικές υπηρεσίες και οι λειτουργοί τους προσεγγίζουν πλέον υποβοηθητικά το επιχειρείν και δεν λειτουργούν γραφειοκρατικά και κατ’ επέκταση αποτρεπτικά.

Σε ένα τέτοιο μοντέλο κινείται και το Υπουργείο Εσωτερικών σε σχέση με την αδειοδότηση για εργασία προσωπικού από τρίτες χώρες.

Συμπερασματικά, αν οι αρμόδιες Αρχές του κράτους ξεπεράσουν τις...φοβίες του παρελθόντος και συνταχθούν με την λογική προώθησης της επιχειρηματικότητας, είμαι βέβαιος ότι η κάθοδος επενδυτών παγκόσμιας εμβέλειας θα είναι γεγονός.

Η απεξάρτηση από την ρωσική αγορά

Θα λέγατε ότι ως επενδυτικός προορισμός έχουμε πλέον αλλάξει την εικόνα μας στα μάτια των ξένων επενδυτών και αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη τους έναντι της Κύπρου; Το επιχειρούμενο από πλευράς κυβέρνησης και Invest Cyprus «rebranding» αποδίδει καρπούς;

Η Κύπρος ήταν και θα είναι πάντα επενδυτικός προορισμός. Το ερώτημα είναι τι ποιότητα επενδυτών θα θέλαμε να προσελκύσουμε. Σήμερα, η εικόνα της Κύπρου έχει αλλάξει, από την στιγμή που έχουμε ως χώρα αποσυνδεθεί από την αντίληψη της εξάρτησης στη ρωσική οικονομία.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα για να επικεντρωθούμε σε άλλες διεθνείς οικονομίες, οι οποίες είναι πολύ πιο ώριμες και αναπτυγμένες και, ως εκ τούτου, υπό προϋποθέσεις, πιο μακροπρόθεσμες.

Για να είμαστε πιο ξεκάθαροι, δεν αναφέρομαι σε περιπτώσεις Ρώσων επενδυτών, οι οποίοι επενδύουν στην Κύπρο ή/και με έδρα την Κύπρο, επενδύουν σε διεθνείς αγορές εκτός Ρωσίας.

Οι Ρώσοι οι οποίοι ζουν στην Κύπρο ή στην Ευρώπη, για εμένα προσωπικά είναι Κύπριοι ή Ευρωπαίοι και δεν είναι άλλωστε σωστό να απευθυνόμαστε σε επενδυτές και να καθορίζουμε εθνότητες.

Η απεξάρτηση από την ρωσική αγορά ήταν φυσικό να φέρει μια περίοδο στασιμότητας, ειδικά μεταξύ 2020-2022, αφού όλος ο μηχανισμός(σ.σ. κυβέρνηση, επιχειρηματίες και αρμόδιοι φορείς) έπρεπε να αναδιαμορφωθεί για να εξυπηρετεί διαφορετικές οικονομίες και επιχειρηματίες με διαφορετικά επιχειρηματικά προφίλ και επιχειρησιακά πλάνα.

Κάτι που με ανησυχεί είναι το γεγονός ότι συνδεόμαστε χρηματοοικονομικά με το ελληνικό χρηματοοικονομικό σύστημα. Διερωτώμαι αν αυτό το γεγονός ανησυχήσει τους ξένους σοβαρούς επενδυτές, γιατί είναι ένα σύστημα, το οποίο διαχρονικά έχει δείξει ότι δεν είναι σταθερό και δεν έχει πιστωτική συνέπεια.

Το σίγουρο πάντως είναι πως η Κύπρος έχει αλλάξει προς το καλύτερο σε θέμα αντίληψης και αυτό είναι επακόλουθο της δουλειάς της κυβέρνησης. Σήμερα μιλάμε για «κάθοδο» επενδυτών, ενώ προηγουμένως για «προσέλκυση» επενδυτών. Η σημασία των λέξεων, εξ ορισμού καταδεικνύει ότι έχουμε αλλάξει.

Η επιχειρούμενη από πλευράς κυβέρνησης αλλαγή προσέγγισης του μοντέλου, που ακολουθείται και εκ μέρους του Invest Cyprus, σχετικά με την ακολουθητέα κατεύθυνση, είναι νομίζω εμφανής.

Να σημειώσω ότι ο Invest Cyprus είναι θεσμικός οργανισμός της κυβέρνησης και οι στρατηγικές κατευθύνσεις τίθενται από την εκάστοτε κυβέρνηση. Το Διοικητικό Συμβούλιο και η διεύθυνση του Invest Cyprus, όπως και οι λειτουργοί του, πρέπει να πιστωθούν ως προς την επιτυχή εκπόνηση σχεδιασμού βάσει των κυβερνητικών κατευθύνσεων.

Θα ήθελα να επισημάνω πάντως στην κυβέρνηση ότι o Σύνδεσμος Επενδυτικών Ταμείων Κύπρου(CIFA) χρήζει επανεξέτασης και το έργο του πρέπει να αξιολογηθεί, καθώς οι οικονομικοί πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι.

Ίσως οι πόροι αυτοί θα πρέπει να διοχετευθούν σε άλλους θεσμικούς φορείς, οι οποίοι απευθύνονται σε επιτυχημένους τομείς της οικονομίας μας(σ.σ. βλέπε τεχνολογία και ναυτιλία).

Προς την σωστή κατεύθυνση ο φορολογικός μετασχηματισμός

Ο επερχόμενος φορολογικός μετασχηματισμός που ανακοινώθηκε κινείται κατά την άποψή σας προς την κατεύθυνση διατήρησης του υφιστάμενου και διαμόρφωσης ενός ακόμη ποιου ελκυστικού περιβάλλοντος για μετεγκατάσταση ξένων εταιρειών στην Κύπρο;

Όπως έχω αναφέρει και στο παρελθόν, ο φορολογικός μετασχηματισμός κινείται προς την σωστή κατεύθυνση.

Κάποιες αλλαγές οι οποίες μπορούν να ενσωματωθούν στον επερχόμενο νόμο, όπως οι φορολογικές εκπτώσεις σε σχέση με κέρδη τα οποία επαναεπενδυονται σε έργα υποδομής εντός της Δημοκρατίας ή σε επενδύσεις σε έργα υποδομής που εξυπηρετούν την Δημοκρατία στο εξωτερικό, θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις αναγνώρισης της Κύπρου ως χώρας συνδεδεμένης με μακροπρόθεσμες επενδύσεις.

Η μετεγκατάσταση ξένων εταιρειών στην Κύπρο είναι αποτέλεσμα της επικρατούσας αντίληψης διεθνώς, ότι για τις νομικές οντότητες δεν αποτελεί πλέον επιχειρηματικό μοντέλο επένδυσης η μη εγκατάσταση.

Οι φορολογικές νομοθεσίες πρέπει να είναι σχεδιασμένες, ώστε να εξυπηρετούν την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και της έλευσης εισοδημάτων από την διεθνή αγορά, καθώς αυτό θα αυξήσει τα έσοδα του κράτους, θα αυξήσει την δυνατότητα επενδύσεων και θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής των μόνιμων κατοίκων της Κύπρου.

Φορολογικές νομοθεσίες με πλαίσιο το οποίο επηρεάζει την προσέλκυση εισοδημάτων από διεθνείς αγορές και αυξάνει το κόστος των οργανισμών/εταιρειών, έχουν αρνητικά αποτελέσματα, όπως για παράδειγμα η τελευταία φορολογική αλλαγή στο Ηνωμένο Βασίλειο.

• Διαβάστε εδώ: Μάριος Κοσμά: Ισορροπημένη και προς όφελος των επιχειρήσεων η φορολογική μεταρρύθμιση-Πιο ανταγωνιστική αγορά

Η παραχώρηση κινήτρων

Ποια άλλα κίνητρα θα μπορούσαν να παραχωρηθούν από πλευράς πολιτείας, ώστε να η χώρα μας να προσελκύσει ακόμη περισσότερες ξένες επενδύσεις; Ποιες είναι οι δικές σας προτάσεις και εισηγήσεις;

Τα κίνητρα που θα μπορούσαν να παραχωρηθούν από πλευράς κυβέρνησης είναι πολλά και πρέπει να συνάδουν με την μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη πολιτική της.

Για βραχυπρόθεσμους σχεδιασμούς, οι ξένοι επενδυτές θα αναγνωρίσουν ως επιπρόσθετο κίνητρο ενέργειες που θα απλοποιούν τις διαδικασίες και θα μειώνουν τον χρόνο ανταπόκρισης και έκδοσης αποφάσεων, μέσα-για παράδειγμα-από την από πλευράς κυβερνητικών υπηρεσιών υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών εξυπηρέτησης και πραγματικής αξιοποίησης της τεχνολογίας.

Θα πρέπει στο σημείο αυτό να τονίσω πως Υπουργεία και Υφυπουργεία, όπως των Εσωτερικών, Οικονομικών, Ναυτιλίας και Καινοτομίας, έχουν επιδείξει σημαντική βελτίωση και αυτό αναγνωρίζεται από τους ξένους επενδυτές.

Πρέπει, όμως, να υιοθετηθεί ανάλογη προσέγγιση βελτίωσης και από τις διάφορες εποπτικές αρχές που υπάγονται σε Υπουργεία, αλλά και από Υπουργεία, τα οποία έχουν άμεση ή έμμεση επαφή με επενδύσεις.

Το σημαντικό επίτευγμα της περιοδείας στις ΗΠΑ

Ήσασταν ανάμεσα στους επιχειρηματίες που συνόδευσαν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κατά την προ μερικών εβδομάδων επίσκεψή του στις ΗΠΑ, που είχε ως στόχο την ανάδειξη της Κύπρου ως επενδυτικού προορισμού και την προσέλκυση επενδύσεων από αμερικανικές εταιρείες. Ποια είναι η δική σας αποτίμηση της συγκεκριμένης εκστρατείας;

Η παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας σε επιχειρηματικές αποστολές προσδίδει αξιοπιστία και περισσότερο κύρος στην όλη προσπάθεια. Το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μαζί με υπουργούς της κυβέρνησης, παρευρέθηκαν σε συναντήσεις, είναι κάτι που θα αποφέρει κέρδος για την κυπριακή οικονομία μεσοπρόθεσμα, φθάνει να υπάρχει συνέχεια και συνέπεια.

Οι συναντήσεις με την πολιτειακή ηγεσία, στην παρουσία του Invest Cyprus, δημιουργούν κανάλια επικοινωνίας για τους επενδυτές, ειδικά για αμερικανικές εταιρείες του μεγέθους εκείνων που συναντήθηκαν με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την κυβερνητική αντιπροσωπεία.

Πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως οι δημόσιες εταιρείες δεν μπορούν να κάνουν επίσημες τοποθετήσεις. Αλλά σίγουρα, τώρα έχουν υπόψη τους την Κύπρο και στον κατάλληλο χρόνο θα απευθυνθούν στην χώρα μας, αφού πια γνωρίζουν ότι υπάρχει μια σταθερή υπηρεσία, στην οποία θα μπορούν να απευθύνουν τυχόν ερωτήματα και αιτήματά τους.

Το σημαντικό επίτευγμα της τελευταίας αποστολής στις ΗΠΑ είναι ότι έχει περάσει το μήνυμα πως το επιχειρηματικό μοντέλο της Κύπρου είναι αξιόπιστο και πως έχει αλλάξει σε επίπεδο κυβερνητικών υπηρεσιών, οι οποίες ενεργώντας πάντα με βάση τις νομοθεσίες και στο πλαίσιο της νομιμότητας, λειτουργούν ταυτόχρονα και σαν σύμβουλοι, χωρίς φυσικά-τονίζεται-να εξυπηρετούν ή να προωθούν συμφέροντα.

Πού πρέπει να εστιάσουμε για επενδύσεις

Για ποιους τομείς διαπιστώνετε να υπάρχει ενδιαφέρον από εταιρείες του εξωτερικού ώστε να δραστηριοποιηθούν στην Κύπρο, αλλά και σε ποιους τομείς θα μπορούσαμε ως χώρα να «επενδύσουμε», προκειμένου να τους καταστήσουμε εξίσου ελκυστικούς;

Θα απαντήσω με την επαναδιατύπωση της τοποθέτησης του Προέδρου της Δημοκρατίας στο 15ο Nicosia Economic Congress, με την οποία συμφωνώ.

«Πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι δεν μπορούμε να εξυπηρετούμε και να κυνηγούμε όλους τους τομείς». Ήταν ένα μήνυμα ουσίας το οποίο προσδίδει κύρος και αξιοπιστία στους τομείς που εμείς ως Κύπρος επενδύουμε.

Άποψή μου είναι ότι δεν θα προσελκύσουμε βιομηχανία (έχουμε βιοτεχνίες) ούτε θα πρέπει να κυνηγούμε άπιαστα όνειρα (βλέπε επενδυτικά ταμεία) σε βάρος άλλων τομέων της οικονομίας, στους οποίους είμαστε πρωταγωνιστές.

Είμαστε σε ιδανική θέση(σ.σ. τοποθεσία, τεχνογνωσία, υποδομές κ.α.) για προσέλκυση εταιρειών τεχνολογίας και λογισμικών(είναι κατά μεγάλο ποσοστό συναφείς με υπηρεσίες), εταιρειών ανάλυσης τεχνολογικών δεδομένων, εταιρειών παροχής υποστηρικτικών υπηρεσιών σε τεχνολογικές χρηματοοικονομικές εταιρείες, σε ρυθμιζόμενες εταιρείες, εταιρείες τεχνολογίας συναφείς με χρηματοοικονομικές εργασίες (FinTech) και, βεβαίως όσο ποτέ άλλοτε, για προσέλκυση εταιρειών ναυτιλίας, είτε αυτές είναι εταιρείες διαχείρισης ναυτιλιακών εργασιών είτε είναι πλοιοκτήτριες εταιρείες.

Να σημειώσω ότι τα δύο Υφυπουργεία-της Ναυτιλίας και της Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής-κάνουν άψογη δουλειά και αυτό είναι κάτι που πρέπει να πιστωθεί, τόσο στους πολιτικούς τους προϊστάμενους όσο και στους λειτουργούς τους, αφού σε σύντομο χρονικό διάστημα (εντός δύο ετών) έχουν αναδιαμορφώσει την παρουσία της Κύπρου στους εν λόγω τομείς.

Οι παρενέργειες του εμπορικού πολέμου

Το σκηνικό που διαμορφώνει ο παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος που έχει προκύψει ως αποτέλεσμα της νέας δασμολογικής πολιτικής από πλευράς ΗΠΑ, θεωρείτε ότι δύναται να λειτουργήσει ανασταλτικά για την κάθοδο ξένων εταιρειών στην χώρα μας; Πόσο ανησυχητικές είναι κατά την δική σας αντίληψη οι εξελίξεις;

Πιστεύω ότι είναι πρόωρο να τοποθετηθεί ο οποιοσδήποτε στις πιο πάνω εξελίξεις. Η Κύπρος είναι μια πολύ μικρή οικονομία και λογικά δεν αναμένεται να επηρεαστεί η πορεία της. Μπορεί να υπάρξει μια διαφοροποίηση στον χρονικό ορίζοντα επενδύσεων, αλλά αυτό θα είναι αμελητέα επίδραση.

Ο χρόνος θα δείξει. Το σίγουρο είναι πως η Κύπρος πρέπει να είναι έτοιμη για ευκαιρίες, οι οποίες όμως πρέπει να είναι αντιληπτό απ' όλους μας ότι θα επιφέρουν πρόσκαιρο κέρδος και ίσως κάποια οφέλη στο μέλλον, χωρίς να σημαίνει ότι είναι ευκαιρίες επένδυσης.

Η μικρή σε μέγεθος οικονομία μας πρέπει να είναι η δύναμή μας, καθώς μας καθιστά ικανούς για αναπροσαρμογές που μπορούν πάντα να επιφέρουν θετικά αποτελέσματα ή να ανατρέπουν αρνητικές επιπτώσεις.