Τι χρειάζεται να κάνει η Κύπρος για επαναπατρισμό ταλέντων-Οι εισηγήσεις στο TechIsland Summit

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντιστροφή του φαινομένου του brain drain είναι το κλειδί για την πλήρη αξιοποίηση του τεχνολογικού δυναμικού της Κύπρου, μια ομάδα ειδικών στο TechIsland Summit στη Λεμεσό ανέλυσαν το πώς η χώρα μπορεί να προσελκύσει πίσω Κύπριους επαγγελματίες, οι οποίοι έφυγαν στο εξωτερικό προκειμένου να αναζητήσουν καλύτερες ευκαιρίες καριέρας.

Στο πάνελ συμμετείχαν η υφυπουργός παρά τω Προέδρω, Ειρήνη Πική, η επιχειρηματίας, πολιτιστική ακτιβίστρια και συγγραφέας, Τασούλα Χατζηττοφή και ο Co-founder & CEO της Exness και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της TechIsland, Petr Valov.

Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο πρόεδρος του TechIsland, Βαλεντίνος Πολυκάρπου.

Από φορολογικά κίνητρα και ανταγωνιστικούς μισθούς έως την ποιότητα ζωής και την εργασία εξ αποστάσεως, η συζήτηση ανέδειξε τις πολιτικές και τις αλλαγές που απαιτούνται για τη μετατροπή του brain drain σε brain gain (επαναπατρισμό ταλέντων).

• Διαβάστε εδώ: Α. Πολεμίτης: Αναπτυσσόμενη δύναμη στο ευρωπαϊκό τεχνολογικό τοπίο η Κύπρος, εντυπωσιακή η συνεισφορά του τομέα στην οικονομία

Η Κύπρος μπορεί να φέρει πίσω τα ταλέντα της

Ο τεχνολογικός τομέας στην Κύπρο αποτελεί έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς της οικονομίας, καθώς νέες εταιρείες ιδρύονται, υφιστάμενες εταιρείες επεκτείνονται και υπάρχει εμφανής δυναμική, ανέφερε ανοίγοντας τη συζήτηση ο πρόεδρος του Techisland, Βαλεντίνος Πολυκάρπου, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι με αυτή την ανάπτυξη έρχεται μια σοβαρή πρόκληση, μιας και απαιτείται ταλέντο για να στηριχθεί.

Στη συνέχεια επεσήμανε ότι, μέχρι τώρα, προκειμένου να καλυφθεί αυτή η ζήτηση, στο επίκεντρο τέθηκε η προσέλκυση υψηλά καταρτισμένων επαγγελματιών από το εξωτερικό, κάτι που λειτούργησε καλά.

«Με σημαντικά κίνητρα, όπως 50% φορολογική απαλλαγή για την εύρεση εργασίας, άδεια εργασίας για τους/τις συζύγους, το εκσυγχρονισμένο σχέδιο πολιτογράφησης, τις Blue Card της ΕΕ κ.ά. Αυτά τα διεθνή ταλέντα, μαζί με τα εγχώρια, δημιούργησαν μια ισχυρή βάση επαγγελματιών», είπε σχετικά.

Την ίδια ώρα, ωστόσο, σημείωσε ότι υπάρχουν χιλιάδες μορφωμένοι και έμπειροι Κύπριοι, οι οποίοι έφυγαν στο εξωτερικό για σπουδές και δεν επέστρεψαν ποτέ, επειδή, τότε όταν έφυγαν, βρήκαν καλύτερες ευκαιρίες έξω (μεγάλες πολυεθνικές, υψηλοί μισθοί, επαγγελματική ανέλιξη).

Εντούτοις, ο πρόεδρος του TechIsland ανέφερε ότι η Κύπρος μπορεί σήμερα να τα προσφέρει όλα αυτά, καθώς διαθέτει ένα αναπτυσσόμενο τεχνολογικό οικοσύστημα, μεγάλες διεθνείς εταιρείες, ανταγωνιστικούς μισθούς και υψηλή ποιότητα ζωής. «Το ερώτημα είναι: πώς φέρνουμε πίσω αυτούς τους Κύπριους», εξήγησε ο κ. Πολυκάρπου.

Τα εργαλεία που διευκολύνουν τον επαναπατρισμό

Από την πλευρά της, η υφυπουργός παρά τω Προέδρω, Ειρήνη Πική αναφέρθηκε στην ανάπτυξη του τεχνολογικού τομέα και στον ρόλο του TechIsland, παρουσιάζοντας το όραμα και τις πολιτικές της κυβέρνησης, καθώς και την στρατηγική επικέντρωση στο brain gain ως εθνική προτεραιότητα.

Ανέφερε ακόμα ότι οι προσπάθειες από το 2022 περιλάμβαναν την στρατηγική προσέλκυσης διεθνών εταιρειών στην Κύπρο.

«Το 2024 η στρατηγική αυτή αναθεωρήθηκε και αποφασίσαμε ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να δελεάσουμε όλους αυτούς τους εξαιρετικούς Κύπριους του εξωτερικού να επιστρέψουν», είπε σχετικά, τονίζοντας ότι πλέον συμπεριλαμβάνονται και άλλοι τομείς πέραν των παραδοσιακών επαγγελματικών υπηρεσιών.

Παρουσίασε επίσης τα νέα φορολογικά κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων και για όσους είχαν ζήσει λιγότερα χρόνια στο εξωτερικό από τα προβλεπόμενα προηγουμένως, με το όριο να μειώνεται από τα 15 στα 7 χρόνια για εισοδήματα από 50.000 ευρώ και άνω.

«Το όριο αυτό διασφαλίζει ότι οι αιτούντες έχουν αποκτήσει επαγγελματική εμπειρία και δεν έχουν απλώς ολοκληρώσει τις σπουδές τους», τόνισε η κ. Πική, προσθέτοντας ότι στόχος είναι η ενθάρρυνση της επιστροφής ταλαντούχων Κυπρίων, με τα εν λόγω μέτρα να εντάσσονται στην ευρύτερη στρατηγική ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού και οικονομίας.

Τα εργαλεία, τα οποία διευκολύνουν τον επαναπατρισμό, περιλαμβάνουν τη δημιουργία ειδικής πλατφόρμας υποστήριξης της διαδικασίας, με περισσότερες ενέργειες να ακολουθούν, όπως υποστήριξη σε θέματα στέγασης, εκπαίδευσης και στρατιωτικής θητείας.

Για ποιους λόγους θα επέστρεφαν οι Κύπριοι

Κατά την παρέμβασή της η επιχειρηματίας, πολιτιστική ακτιβίστρια και συγγραφέας, Τασούλα Χατζηττοφή μίλησε για το τι θέλουν οι Κύπριοι του εξωτερικού, αναλύοντας παράλληλα τους λόγους που τους ωθούν να παραμείνουν στο εξωτερικό, όπως επαγγελματική ανέλιξη, μισθοί, εταιρική κουλτούρα και άλλα.

Με εκτενή εμπειρία στην προσέλκυση εργαζομένων στην Κύπρο, αναφέρθηκε στις αλλαγές που θα έκαναν τους Κύπριους του εξωτερικού να σκεφτούν σοβαρά την επιστροφή τους, ανάμεσά τους οι σαφείς επαγγελματικές ευκαιρίες, οι ανταγωνιστικές απολαβές και η στήριξη στις οικογένειές τους.

«Οι Κύπριοι στο εξωτερικό απολαμβάνουν συχνά πολύ υψηλότερους μισθούς από αυτούς που αναμένουν στην Κύπρο, κάτι που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τον σχεδιασμό των κυβερνητικών πολιτικών», υπογράμμισε η κ. Χατζηττοφή, προχωρώντας στη συνέχεια σε ιδιαίτερη αναφορά στην ανταγωνιστικότητα της Κύπρου και τις βέλτιστες πρακτικές του εξωτερικού, παρουσιάζοντας παραδείγματα από την Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Εξήγησε τι προσφέρουν αυτές οι χώρες και πώς μπορεί η Κύπρος να ανταγωνιστεί, σε καίρια ζητήματα, όπως η υποστήριξη της μετεγκατάστασης, η ενσωμάτωση οικογένειας και οι μακροπρόθεσμες προοπτικές καριέρας.

Η Τασούλα Χατζηττοφή πρότεινε ακόμα ρεαλιστικούς τρόπους με τους οποίους μπορεί να ανταγωνιστεί η Κύπρος-όχι μόνο μέσω κινήτρων, αλλά μέσω της ωρίμανσης του οικοσυστήματος και της στρατηγικής τοποθέτησης της χώρας.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον νέο κυβερνητικό πρόγραμμα του Ηνωμένου Βασιλείου που ενθαρρύνει καταρτισμένους επαγγελματίες στον τομέα της τεχνολογίας να αιτηθούν για τη βίζα Global Talent.

Συγκρίνοντας το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ολλανδία και την Κύπρο, κάλεσε την Κύπρο να λάβει μέτρα, όπως η κατάργηση της εταιρικής σφραγίδας και η μείωση της γραφειοκρατίας, αξιοποιώντας παράλληλα εξειδικευμένους τεχνολογικούς τομείς και άλλα μοναδικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Η Κύπρος χρειάζεται μισθούς διεθνούς επιπέδου

Τη δική του επιχειρηματική οπτική σχετικά με την πρόσληψη Κυπρίων του εξωτερικού μοιράστηκε ο Co-founder & CEO της Exness και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της TechIsland, Petr Valov.

Αναλύοντας την μετρήσιμη επιχειρηματική αξία της πρόσληψης και επαναπατρισμού υψηλά καταρτισμένων Κυπρίων, η οποία περιλαμβάνει καλύτερη πολιτισμική προσαρμογή, ταχύτερη ένταξη και λιγότερες δυσκολίες στην μετεγκατάσταση, συνέκρινε ταυτόχρονα κόστος και οφέλη έναντι της πρόσληψης διεθνών ταλέντων.

Ο κ. Valov μοιράστηκε την εμπειρία του στην προσπάθεια προσέλκυσης ή πρόσληψης Κυπρίων επαγγελματιών από το εξωτερικό και εξήγησε ποια πρακτική στήριξη ή ποια κίνητρα θα ενθάρρυναν τις επιχειρήσεις να δώσουν προτεραιότητα σε επαναπατρισθέντες Κύπριους.

Σημείωσε ότι η Κύπρος δεν είχε καταφέρει μέχρι τώρα να προσφέρει μισθούς στο ίδιο επίπεδο με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κάτι που αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για επιστροφή στους καταρτισμένους εργαζόμενους, συμπεριλαμβανομένων των Κυπρίων.

«Αν επενδύσεις τώρα κάποια χρήματα, θα κερδίσεις πολύ περισσότερα στο μέλλον», ανέφερε σχετικά, υπογραμμίζοντας ότι υποστηρίζει την παροχή μισθών διεθνούς επιπέδου στην Κύπρο.

Σύμφωνα με την εμπειρία του, οι Κύπριοι του εξωτερικού είναι διατεθειμένοι να επιστρέψουν, πολλές φορές για απλούς λόγους, όπως η νοσταλγία, ακόμη και αν πρόκειται για τρίτης γενιάς Κυπρίους.

Ο Co-founder & CEO της Exness επεσήμανε επίσης ότι συνεπάγεται χαμηλότερο κόστος για τις εταιρείες να εργοδοτούν ντόπιο προσωπικό, και γι’ αυτό θα ήταν θετικό το κράτος να προσφέρει κίνητρα, όπως φορολογικές ελαφρύνσεις, προκειμένου να ενθαρρύνει περισσότερες εταιρείες να το κάνουν.

«Πρέπει να δώσουμε κίνητρα σε όλες τις εταιρείες, διεθνείς και τοπικές, να κοιτάξουν γύρω τους και να ενθαρρύνουν κόσμο να έρθει εδώ», υπογράμμισε ο κ. Valov, προσθέτοντας: «αν, για παράδειγμα, μια εταιρεία εργοδοτήσει έναν Κύπριο με συγκεκριμένο όριο μισθού, θα πρέπει να έχει φορολογικά κίνητρα σε αντάλλαγμα».

Εξέφρασε επίσης την στήριξή του προς τη στρατηγική brain gain της χώρας, τονίζοντας τη σημασία της συνεργασίας του ιδιωτικού τομέα και της διασύνδεσης με το δίκτυο της διασποράς. Επιβεβαίωσε επίσης ότι ο τεχνολογικός τομέας είναι έτοιμος να στηρίξει την κυβέρνηση ώστε να επιτύχει η προσπάθεια αυτή, αναφέροντας τη συμμετοχή των εταιρειών Wargaming, Exness, ASBIS και payabl. στην εκδήλωση Brain Gain στο Λονδίνο.

Οι προσδοκίες της Κύπρου από το επερχόμενο Brain Gain στο Λονδίνο

Η υφυπουργός παρά τω Προέδρω, Ειρήνη Πική αναφέρθηκε επίσης στην επερχόμενη προσπάθεια στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 21 Μαΐου, εξηγώντας τον στόχο και τις προσδοκίες της εκδήλωσης Brain Gain στο Λονδίνο, καθώς και το μήνυμα που επιθυμεί να στείλει η κυβέρνηση στους Κύπριους του εξωτερικού.

Ανέφερε ότι περίπου 20 εταιρείες, συμπεριλαμβανομένου του TechIsland, θα συμμετέχουν στην εκδήλωση.

Σημείωσε ότι πάνω από 700 άτομα έχουν δηλώσει ενδιαφέρον για να παρακολουθήσουν την εκδήλωση, ενώ θα υπάρχει και ζωντανή μετάδοση για όσους βρίσκονται αλλού, ώστε να ενημερωθούν για την πρωτοβουλία.

Η Ειρήνη Πική αποκάλυψε ότι αυτή η εκδήλωση είναι μέρος μιας σειράς δράσεων και, αν και δεν πρόκειται για «παραδοσιακή» ημέρα καριέρας, θα δώσει στους συμμετέχοντες την ευκαιρία για πρώτη επαφή με τις εταιρείες.

Επισήμανε επίσης ότι πολλά από τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο νέο πρόγραμμα του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ήδη σε ισχύ στην Κύπρο και τόνισε πως τα κίνητρα δεν περιλαμβάνουν ανώτατα όρια μισθών.

«Έχουμε ένα πραγματικά δυναμικό, μικρότερο οικοσύστημα που αναπτύσσεται», πρόσθεσε, αναφερόμενη στον τεχνολογικό τομέα.

Υπογράμμισε ακόμα το ενδιαφέρον που ήδη έχει εκφραστεί από αμερικανικές εταιρείες μετά την πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη στις ΗΠΑ.

Ανέφερε ότι το κράτος εξετάζει ήδη τρόπους για να προσφέρει κίνητρα σε εταιρείες να προσλαμβάνουν περισσότερους Κύπριους, συμπεριλαμβανομένων των Κυπρίων του εξωτερικού, ενώ παράλληλα προχωρά σε αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα ώστε να προετοιμάζει καλύτερα τους μαθητές για επαγγέλματα σε τομείς όπως η τεχνολογία.