Πάουελ: Γιατί η Fed δεν θα στηρίξει ακόμη τη Wall Street παρά την αβεβαιότητα-Τι θα γίνει με τα επιτόκια

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ έχει στείλει ισχυρά μηνύματα όταν ένιωθε ότι ήταν απαραίτητα, βγαίνοντας στην τηλεόραση για να υποσχεθεί τη μέγιστη δυνατή στήριξη της οικονομίας όταν χτύπησε η πανδημία χρησιμοποιώντας μια λιτή ομιλία του 2022 για ένα αυστηρό μήνυμα σχετικά με τον πληθωρισμό και στηρίζοντας τις χρηματοπιστωτικές αγορές μετά την αποτυχία της Silicon Valley Bank το 2023.

Αλλά με τον Πάουελ και τη Fed να έχουν μείνει να προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν το πού οδηγεί την οικονομία ο Ντόναλντ Τραμπ, ο πρόεδρος της Fed ανέφερε ότι δεν είναι η στιγμή για ένα «Fed put» -ο όρος της Wall Street για ενέργειες που αποσκοπούν στη στήριξη των χρηματιστηρίων- ακόμη και όταν ο πλούτος των νοικοκυριών περιορίζεται, με πραγματικούς κινδύνους για την οικονομική δραστηριότητα.

«Βλέπουμε, μεταξύ άλλων και από εμάς, πως αυτή ακριβώς φαίνεται να είναι η σωστή κίνηση που πρέπει να κάνουμε σε μια εποχή αυξημένης αβεβαιότητας», δήλωσε ο Πάουελ, καθιστώντας προφανές ότι η Fed δε θα σπεύσει να μειώσει τα επιτόκια, όπως θα έκανε αν υπήρχε μια κρίση που απαιτούσε μια προφανή αντίδραση της κεντρικής τράπεζας.

Πράγματι, η αύξηση των θέσεων εργασίας τον Μάρτιο παρέμεινε ισχυρή, όπως έδειξαν τα επικαιροποιημένα στοιχεία, αν και ο Πάουελ φρόντισε να σημειώσει ότι τα στοιχεία καταμετρήθηκαν πριν από τις ανακοινώσεις του Τραμπ για τους δασμούς.

«Δεν είναι σαφής αυτή τη στιγμή η κατάλληλη πορεία για τη νομισματική πολιτική», τόνισε. «Θα πρέπει να περιμένουμε και να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα».

Αν και οι κινήσεις των τιμών των μετοχών μπορούν να επηρεάσουν την οικονομία μεταβάλλοντας τον πλούτο των νοικοκυριών και μετατοπίζοντας τις προσδοκίες, η δυναμική των πρώτων εβδομάδων της θητείας του Τραμπ έχει δημιουργήσει μια τέτοια θύελλα αντικρουόμενων σημάτων που η Fed, μέχρι στιγμής, δεν μπορεί να επιλέξει μια στρατηγική.

Πρόσφατα, έχει γίνει αξίωμα της κεντρικής τραπεζικής να κινείται γρήγορα και με αποφασιστικότητα όταν ένα πρόβλημα είναι σαφές.

Αλλά εξίσου σημαντικό για τη Fed στις πρόσφατες αποφάσεις της ήταν να αποφύγει να κάνει κινήσεις που στη συνέχεια θα πρέπει να αναιρεθούν. Αυτός είναι ένας κίνδυνος που θα διατρέξει αν ο Πάουελ και άλλοι φανούν να κλίνουν υπέρ της μείωσης των επιτοκίων για τη σταθεροποίηση της οικονομίας σε μια εποχή που ο υψηλότερος πληθωρισμός και η πιθανή ανάγκη να παραμείνουν υψηλότερα τα επιτόκια αποτελούν επίσης απειλή.

Νέου είδους σοκ

Η Fed αύξησε γρήγορα τα επιτόκια από το 2022, καθώς χρειαζόταν να τιθασεύσει τον πληθωρισμό και στη συνέχεια τα μείωσε κατά μία ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα πέρυσι, καθώς ο πληθωρισμός επιβραδύνθηκε.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής φαίνονται τώρα αποφασισμένοι να περιμένουν, με τις αυξήσεις των δασμών να ακολουθούνται ενδεχομένως από άλλα δημοσιονομικά και φορολογικά μέτρα που θα μπορούσαν να μεταβάλουν τις προοπτικές για άλλη μια φορά.

Στην παρούσα φάση, «το καθήκον του Πάουελ είναι να απορρίψει την άποψη ότι η Fed βρίσκεται στα πρόθυρα να μειώσει πολύ γρήγορα τα επιτόκια», δήλωσε ο πρώην αντιπρόεδρος της Fed και καθηγητής οικονομικών του Princeton, Άλαν Μπλίντερ.

«Αυτό δε σημαίνει ότι η Fed δε θα μειώσει ποτέ τα επιτόκια ως απάντηση. Αν αυτό εξελιχθεί σε ύφεση, η Fed πιθανότατα θα προχωρήσει σε τέτοια κίνηση».

Κανένας αξιωματούχος της Fed δε θα παραδεχτεί ποτέ ότι κάτι σαν «Fed put» αποτελεί μέρος της εργαλειοθήκης της πολιτικής της, αλλά η Wall Street πιστεύει στην ύπαρξή του εδώ και σχεδόν τέσσερις δεκαετίες.

Ο όρος εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως «Greenspan put», που επινοήθηκε μετά τη μείωση των επιτοκίων και τη χορήγηση ρευστότητας από τον πρώην επικεφαλής της Fed Άλαν Γκρίνσπαν μετά το περίφημο κραχ της «Μαύρης Δευτέρας» τον Οκτώβριο του 1987. Οι διαδοχικοί ηγέτες της Fed ανταποκρίθηκαν στις επακόλουθες κρίσεις με άλλες μεγάλες ενέργειες που συνέβαλαν στην ανάσχεση των απωλειών της αγοράς ή ακόμη και στην αντιστροφή τους.

Αλλά προς το παρόν, παγιδευμένη ανάμεσα στην πιθανότητα μιας αποδυναμωμένης οικονομίας παράλληλα με μια έκρηξη του πληθωρισμού λόγω δασμών, η Fed μπορεί να παραγκωνιστεί.

«Όταν αντιμετωπίσαμε υψηλό πληθωρισμό, ήταν οδυνηρό για τη χώρα … αλλά ξέραμε τι έπρεπε να κάνουμε και αρχίσαμε να αυξάνουμε τα επιτόκια για να περιορίσουμε τη ζήτηση και τις πιέσεις στις τιμές», δήλωσε ο Πάουελ. «Κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν πολύ σαφής η κατεύθυνση που έπρεπε να πάρουμε και το κάναμε, με ταχείες μειώσεις επιτοκίων και μια σειρά άλλων προγραμμάτων για την αποκατάσταση της ανάπτυξης και της απασχόλησης».

Σύμφωνα με το Reuters, αυτό που εξελίσσεται τώρα είναι ένα σοκ όχι από ασθένειες ή από μπλοκαρισμένες αλυσίδες εφοδιασμού ή από εμπάργκο πετρελαίου, όπως συνέβη στη δεκαετία του 1970, αλλά από μια πολιτική απόφαση του Λευκού Οίκου να φορολογήσει τις εισαγωγές σε επίπεδα πολύ υψηλότερα από αυτά που ανέμεναν οι αναλυτές, με τρόπο που έχει προκαλέσει αντίποινα από τον υπόλοιπο πλανήτη.

Δε χρειάζεται βιασύνη

Η ευρέως αποδεκτή άποψη, ωστόσο, είναι ότι οι δασμοί του Τραμπ θα εμποδίσουν την ανάπτυξη, αν δεν προκαλέσουν ευθέως ύφεση. Η JPMorgan προσχώρησε στο στρατόπεδο της ύφεσης πρόσφατα, με τους οικονομολόγους της να εκτιμούν ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν των ΗΠΑ για το σύνολο του έτους θα μειωθεί κατά 0,3%, από προηγούμενη εκτίμηση για ανάπτυξη 1,3%, και το ποσοστό ανεργίας θα σκαρφαλώσει στο 5,3% από το τρέχον 4,2%.

Ο μέσος δασμολογικός συντελεστής για τις ετήσιες εισαγωγές των ΗΠΑ ύψους περίπου 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων αναμένεται τώρα να αυξηθεί ίσως και κατά δέκα φορές, από περίπου 2,5% σε 25% ή και περισσότερο.

Ο αρχικός αντίκτυπος αναμένεται να γίνει αισθητός στις τιμές, καθώς οι παραγωγοί και οι εισαγωγείς μετακυλούν τουλάχιστον ένα μέρος του κόστους αυτού στους καταναλωτές.

Οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι αυτές οι υψηλότερες τιμές θα μεταφραστούν κατά τη διάρκεια του έτους σε συνολικό πληθωρισμό ίσως κατά μία ή περισσότερες ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από τα προηγουμένως αναμενόμενα επίπεδα και πολύ υψηλότερα από το στόχο της Fed για 2%.

Καθώς τα νοικοκυριά και οι εταιρείες προσαρμόζονται στις υψηλότερες τιμές, αναμένεται να δημιουργηθεί και μια επιβράδυνση της ζήτησης – ένα μείγμα που τουλάχιστον παραπέμπει σε στασιμοπληθωρισμό.

Ο Πάουελ και άλλοι αξιωματούχοι της Fed δεν πιστεύουν ότι βρίσκονται ακόμη στο σημείο όπου η ικανότητά τους να επιτύχουν τον στόχο τους για τον πληθωρισμό έρχεται σε άμεση σύγκρουση με το στόχο της διατήρησης της ανεργίας σε χαμηλά επίπεδα.

«Δεν βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπως στη δεκαετία του 1970», δήλωσε ο Πάουελ, όταν ο διψήφιος πληθωρισμός συνέπεσε με σχετικά υψηλή ανεργία.

«Αλλά οι επιπτώσεις στο περιθώριο αυτή τη στιγμή θα ήταν για υψηλότερο πληθωρισμό και ίσως υψηλότερη ανεργία», δήλωσε ο Πάουελ. «Αυτό είναι δύσκολο για μια κεντρική τράπεζα, καθώς οι δύο προκλήσεις απαιτούν διαφορετικές λύσεις».

Μέχρι να γίνει σαφέστερο προς ποια κατεύθυνση κατευθύνεται η οικονομία και πόσο γρήγορα, «αισθάνομαι ότι δεν χρειάζεται να βιαστούμε», συμπλήρωσε.