Jürgen Schaaf(ΕΚΤ): Οι νέες τεχνολογίες στην χρηματοπιστωτική αγορά και η αναπόφευκτη ψηφιοποίηση του χρήματος

«Η ψηφιοποίηση του χρήματος είναι αναπόφευκτη και απαιτείται για να ανταποκριθούμε στις σύγχρονες προκλήσεις της οικονομίας», δήλωσε ο Jürgen Schaaf, Advisor to the Senior Management of Market Infrastructure and Payments της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).

Με δεδομένη την μείωση της χρήσης μετρητών και την τεχνολογική εξέλιξη, η ΕΚΤ προετοιμάζει το έδαφος για το ψηφιακό ευρώ, διατηρώντας ταυτόχρονα την ισορροπία μεταξύ κεντρικού και ιδιωτικού χρήματος.

• Διαβάστε επίσης: Γιώργος Καρατζιάς: Ιδιαίτερα ελκυστικός προορισμός για EMI's και PI's η Κύπρος-Η ρυθμιστική στρατηγική της ΚΤΚ
• Διαβάστε επίσης: Ιωάννης Γεωργούλας: Ευκαιρίες από τις ψηφιακές πληρωμές- Ο ρόλος της Κύπρου στην περιοχή

Στην παρουσίασή του κατά τη διάρκεια του ACEMPI Afternoon Event, ο Schaaf αναφέρθηκε στις σημαντικές εξελίξεις και προκλήσεις που φέρνουν οι νέες τεχνολογίες στη χρηματοπιστωτική αγορά, με ιδιαίτερη έμφαση στις ψηφιακές νομισματικές λύσεις και την τεχνολογία blockchain.

Στόχος των τεχνολογιών είναι να φέρουν επαναστατικές αλλαγές στο πώς γίνονται οι συναλλαγές, αλλά και στο πώς τα κεντρικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προσαρμόζονται στις απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής.

Η εφαρμογή του ψηφιακού ευρώ βρίσκεται σε εξέλιξη, με τη φάση έρευνας και ανάλυσης να έχει ολοκληρωθεί και πλέον να εισέρχεται η όλη διαδικασία στη φάση προετοιμασίας, η οποία εκτιμάται να ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2025.

Ψηφιακό Νόμισμα Κεντρικής Τράπεζας (CBDC): Οδηγώντας την ψηφιοποίηση του χρήματος

Ο Schaaf εξήγησε ότι η ψηφιακή νομισματική λύση του κεντρικού τραπεζικού συστήματος (CBDC) έχει διπλή διάσταση: Το Retail CBDC και το Wholesale CBDC.

Το Retail CBDC, εξήγησε, αποσκοπεί στην παροχή ενός ηλεκτρονικού ισοδύναμου του μετρητού προς το κοινό. Το ψηφιακό αυτό νόμισμα θα επιτρέπει στους πολίτες να χρησιμοποιούν κεντρικό τραπεζικό χρήμα στην καθημερινότητά τους, προσαρμοσμένο στις ανάγκες και τις προτιμήσεις της ψηφιακής εποχής.

Η ανάγκη για αυτή τη λύση προκύπτει από τη συνεχιζόμενη μείωση της χρήσης φυσικών μετρητών και την αυξανόμενη ζήτηση για ασφαλείς και εύχρηστες ψηφιακές πληρωμές.

Από την άλλη πλευρά, το Wholesale CBDC απευθύνεται σε τράπεζες και αδειοδοτημένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, διευκολύνοντας τις ενδοτραπεζικές πληρωμές και τις συναλλαγές τίτλων με τη χρήση κεντρικού τραπεζικού χρήματος.

Ειδικότερα, η έμφαση δίνεται στις συναλλαγές που πραγματοποιούνται μέσω της τεχνολογίας blockchain, στοχεύοντας σε μεγαλύτερη αποδοτικότητα και καινοτομία σε ήδη ψηφιοποιημένους τομείς της αγοράς.

Blockchain: Η υπόσχεση και οι προκλήσεις

Η τεχνολογία blockchain, προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα, σύμφωνα με τον Schaaf. Καταρχάς, η blockchain υπόσχεται αυξημένη αποδοτικότητα και ασφάλεια μέσω της μείωσης των ενδιάμεσων φορέων, κάτι που μειώνει τα κόστη εκκαθάρισης.

Επίσης, το γεγονός ότι η blockchain παρέχει αμετάβλητα δεδομένα ενισχύει την ακεραιότητα των συναλλαγών, κάνοντάς τις πιο αξιόπιστες.

Άλλα πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν τη δυνατότητα αυτοματοποιημένων συναλλαγών μέσω των smart contracts (έξυπνοι συμβόλαιοι), την αύξηση της διαφάνειας, καθώς και τη δυνατότητα 24/7 εμπορικών συναλλαγών.

Επιπλέον, η τεχνολογία blockchain μειώνει τον κίνδυνο απάτης και σφαλμάτων, δημιουργώντας μια πιο ανθεκτική και διαφανή πλατφόρμα για την εκτέλεση συναλλαγών.

Ωστόσο, όπως υπογράμμισε ο Schaaf, η τεχνολογία blockchain περιέχει προκλήσεις. Οι μηχανισμοί που διασφαλίζουν την ακεραιότητα της αλυσίδας δεδομένων μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα κλίμακας, καιτ τα ταποκεντρωμένα διαρθρωμένα συστήματα ενδέχεται να παρουσιάζουν αναποτελεσματικότητες.

Επίσης, υπάρχει κίνδυνος ταχέως εξελισσόμενων "προγραμματιζόμενων" τραπεζικών εξορμήσεων (bank runs) λόγω της δομής της τεχνολογίας, καθώς και άλλοι κίνδυνοι που σχετίζονται με την ακραία ευπάθεια των συστημάτων στις αναταράξεις των αγορών.

Ο ρόλος των ενδιάμεσων φορέων στη διανομή του ψηφιακού ευρώ

Αναφερόμενος στις μελλοντικές προκλήσεις και δυνατότητες της ψηφιοποίησης του κεντρικού τραπεζικού χρήματος, ο Schaaf υπογράμμισε τη σημασία των ενδιάμεσων φορέων (Payment Service Providers-PSPs) στην κατανομή του ψηφιακού ευρώ.

Οι PSPs θα έχουν την αποκλειστικότητα στη διατήρηση σχέσεων με τους πελάτες και στην προσφορά των υπηρεσιών τους με πανευρωπαϊκή εμβέλεια. Αυτό θα επιτρέψει την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων και υπηρεσιών, προσφέροντας ευελιξία και ανάπτυξη στην αγορά πληρωμών.

Η προετοιμασία για το μέλλον

Ο Schaaf ανέφερε στο σημείο αυτό, αναλυτικά, τα επόμενα βήματα για την ανάπτυξη και εφαρμογή του ψηφιακού ευρώ. Η φάση έρευνας και ανάλυσης έχει ήδη ολοκληρωθεί (Οκτώβριος 2021-Οκτώβριος 2023), και τώρα εισέρχεται στη φάση προετοιμασίας (Νοέμβριος 2023-Οκτώβριος 2025).

Οι σημαντικότερες ενέργειες της επόμενης φάσης περιλαμβάνουν την ολοκλήρωση των κανονισμών του συστήματος, την επιλογή των παρόχων υπηρεσιών και τη βαθύτερη εμβάθυνση στις τεχνικές πτυχές, με στόχο την ανάπτυξη του ψηφιακού ευρώ.

Καταλήγοντας, ο σύμβουλος τόνισε ότι η εισαγωγή ενός ψηφιακού νομίσματος έχει την ικανότητα να προσαρμόσει τις παραδοσιακές χρηματοπιστωτικές υποδομές στις απαιτήσεις του ψηφιακού κόσμου.

Σημείωσε, τέλος, ότι το ψηφιακό νόμισμα θα διασφαλίσει ότι το χρήμα της παραμένει σταθερό, ασφαλές και προσβάσιμο σε όλους, ανοίγοντας το δρόμο για μια νέα εποχή στον τομέα των πληρωμών και της χρηματοοικονομικής καινοτομίας.